ตอนที่ ๔ ||ร้านอันเหมียนถังและสกุลซือหม่า

ตอนที่ ๔ ||ร้านอันเหมียนถังและสกุลซือหม่า

หลังขบวนเสด็จของสองสตรีคนสำคัญของต้าเจาจากไปแล้ว ถนนเส้นใหญ่กลับมาคึกคักดังเดิม พ่อค้าแม่หาบเร่แผงลอยส่งเสียงป่าวประกาศสรรพคุณสินค้าของตนเองให้คนที่เดินผ่านไปมาหันมาสนใจสินค้าหน้าร้านตนเอง

ผู้คนหลั่งไหลพลุกพล่าน ใบหน้าของพวกเขาเต็มไปด้วยรอยยิ้มและเสียงหัวเราะ ทว่าปลายถนนกลับมีร้านหนึ่งที่คนส่วนใหญ่ไม่อยากเฉียดใกล้หากไม่จำเป็นแต่กลับเป็นร้านที่ฮวงจุ้ยโดดเด่น ร้านดังกล่าวมีชื่อว่า...

...อันเหมียนถัง

หน้าร้านแขวนโคมกระดาษสีขาว สลักตัวหนังสือคำว่า “หลับใหลอย่างสงบ” ริ้วผ้าขาวพาดเหนือป้ายไม้สีหม่นที่จารึกชื่อร้านชัดเจน ยามลมพัดเงาโคมไฟไหวระริก เงาทอดลงพื้นดุจวิญญาณเร่ร่อนชวนผู้ผ่านทางขนลุกขนพอง ผู้คนที่เดินมาเพียงเหลือบมองก็มักเบี่ยงหลบ หรือข้ามถนนไปอีกฟากเพื่อหลีกเลี่ยงกลิ่นอวลชื้นของกำยานและสมุนไพร

ประตูไม้สีดำเปิดแง้ม กลิ่นไม้สนผสมขี้ผึ้งที่ใช้เคลือบโลงโชยคลุ้งไปกับกลิ่นเย็นของใบส้มโอ กานพลู และดอกเบญจมาศแห้ง บรรยากาศข้างในกว้างใหญ่แต่ขรึมเงียบสงบ ริมผนังเรียงรายด้วยโลงศพหลากหลายแบบบางใบสลักลายเมฆ ลายดอกเหมย บางใบเรียบง่ายสงบเสงี่ยม

โต๊ะเก็บเงินกับสมุดบัญชี มีโถสมุนไพรตั้งเรียง ถาดธูปเทียน และเครื่องเซ่นไหว้ครบถ้วน

บ่าวชายสิบหกคนในร้านสวมชุดผ้าฝ้ายสีหม่น คาดเอวด้วยผ้าดำ ขยับทำงานกันอย่างเงียบเชียบ เจ็ดคนเป็นช่างไม้ ก้มหน้าสลักสิ่วตอกค้อน

ห้าคนเป็นเด็กหนุ่ม ขัดโลง ทาขี้ผึ้ง เคลื่อนย้ายสินค้า ส่วนอีกสี่คนทำหน้าที่ต้อนรับลูกค้า จัดเครื่องเซ่น และประสานงานงานศพ

เสียงเคลื่อนไหวของคนเหล่านี้ไม่ใช่ความวุ่นวาย หากเป็นจังหวะช้า ๆ นุ่มนวล ราวกับพวกเขาต่างรู้ว่ากำลังทำงานให้ “ผู้ล่วงลับ”

ด้านในสุดของร้านมีชายวัยกลางคนรูปร่างใหญ่ หนวดเคราเปลี่ยนสีเป็นขาวแซมดำประปราย ยืนกำกับดูแลด้วยท่าทางสุขุม เผยซัน หรือที่ทุกคนเรียกว่า หลงจู๊เผย

เขาคือบิดาของเผยเซียวคนสนิทของเถ้าแก่ซือหม่าหยาง เขาเป็นคนจัดการบัญชีและดูแลโกดังด้านหลัง ซึ่งเต็มไปด้วยไม้สน ไม้หอม และพื้นที่ประกอบโลงศพที่ส่งเสียงเลื่อยและค้อนตอกเป็นระยะ ๆ

หน้าร้านอันเหมียนถังมิได้มีเพียงโลงศพเท่านั้น ยังวางขายเครื่องเซ่นและของใช้ในพิธีศพครบถ้วนทั้งชุดกระดาษเงินกระดาษทอง เครื่องดนตรีสำหรับใช้พิธีศพชิ้นเล็ก ๆ ตะเกียงน้ำมันสำหรับตั้งข้างโลง

รวมถึงผ้าดำผ้าขาวที่ใช้คลุมศพและประดับเรือนศพ กลิ่นสมุนไพรผสมกลิ่นขี้ผึ้งและควันกำยานอบอวลอยู่ตลอดเวลา ชวนให้คนภายนอกขนลุกขนพอง

แม้ผู้คนส่วนใหญ่ไม่กล้าเฉียดใกล้ แต่สำหรับผู้สูญเสีย ร้านนี้คือที่พึ่งสุดท้าย

ซือหม่าหยางในยามนี้ถอดอาภรณ์ยาว เปลี่ยนเป็นเพียงเสื้อผ้าสีหม่น แขนเสื้อถกขึ้นเผยท่อนแขนแข็งแรง เขานั่งขัดขอบโลงด้วยมือตนเองอย่างประณีต

เส้นเอ็นบนแขนเด่นชัด แววตาคมสงบนิ่งดุจน้ำแข็ง ไม่ใช่คุณชายผู้หรูหราของตระกูลแม่ทัพใหญ่ มิใช่ซือหม่าซานกงจื่อ หากเป็นเพียง อู่จั๋ว และเถ้าแก่ของร้านขายโลงศพขนาดใหญ่แห่งนี้

ชายหนุ่มผู้เลือกอยู่ท่ามกลางความเงียบงันและร่างไร้วิญญาณ มากกว่าจะแข่งขันวุ่นวายในสังคมขุนนางหรือสนามรบ

“เถ้าแก่สามขอรับ” เสียงเด็กหนุ่มบ่าวร้องเรียกจากหน้าประตู

“มีอันใด?” ซือหม่าหยางเอ่ยถามโดยมิได้เงยหน้าขึ้นมอง

“มีหญิงชรามาขอซื้อโลงอีกใบ บอกว่าลูกชายเพิ่งสิ้นใจเมื่อคืนขอรับ”

ซือหม่าหยางเงยหน้า ดวงตายังคงเรียบสงบ เขาวางสิ่วในมือลง ลุกขึ้นก้าวไปที่หน้าร้าน ไม่แสดงเวทนาหรือรังเกียจ เพียงเอ่ยสั้น ๆ

“ต้องการแบบเรียบ หรือแบบสลักลาย”

หญิงชราผู้นั้นน้ำตาคลอ เสียงสั่นเครือ “แบบเรียบ…ราคาถูกที่สุดก็พอ”

เขาพยักหน้า แล้วหันไปสั่งบ่าวยกโลงที่เสร็จแล้วออกมา พร้อมบอกเสียงเรียบ “ใช้ไม้สน ข้างในทาด้วยขี้ผึ้งกันชื้น พอเหมาะสำหรับฝังในดิน…ข้าจะลดให้ครึ่งราคา”

หญิงชราทรุดตัวคำนับทั้งน้ำตา แต่ซือหม่าหยางเพียงยกมือห้าม “อย่าคำนับข้า ข้าก็แค่ทำให้คนตายได้ที่พักผ่อนอย่างสบายที่สุดในวาระท้าย”

บรรยากาศกลับคืนสู่ความเงียบสงบอีกครั้ง เมื่อหญิงชรากับลูกชายลากโลงออกไป ทิ้งไว้เพียงกลิ่นขี้เลื่อยและเสียงสิ่วที่ดังต่อเนื่อง ราวกับทุกสิ่งไม่เคยหยุดหมุน

ยามโหย่วหนึ่งเค่อ…

ก็ได้เวลาที่ซือหม่าหยางต้องเตรียมตัวกลับจวนเพื่อร่วมโต๊ะมื้อเย็นพร้อมหน้ากฎที่สกุลซือหม่าวางไว้ตั้งแต่ครั้งมารดาของเขายังมีชีวิตอยู่ แม้ผ่านไปสิบเอ็ดปีแล้วที่นางลาลับ แต่บิดายังคงให้ยึดถือไว้ดังเดิม

“เผยเซียว เจ้าไปเตรียมรถม้า ข้าจะกลับจวน”

“ขอรับ กงจื่อ”

อาทิตย์คล้อยต่ำ แสงสุดท้ายสาดจับบนรถม้า แผ่วผ่านซุ้มไม้สนข้างถนน จนเกิดเป็นเงายาวทอดข้ามกำแพงสูงใหญ่ของ จวนติ้งถิงโหว ไม่นานนัก รถม้าก็เคลื่อนเข้าจอดเทียบหน้าประตูตระหง่านที่แกะสลักลายเมฆมงคลบนแผ่นไม้สัก เสียงกลองทหารที่ประจำอยู่การเป็นยามรักษาการณ์ก้องกังวานขึ้นเบา ๆ ก่อนที่ประตูไม้เคลือบโลหะสีดำสนิทจะถูกผลักออกด้วยแรงคน

ซือหม่าหยาง ก้าวลงจากรถม้า เงาของเขาทอดยาวบนลานศิลาหน้าจวน เผยเซียวรีบนำรถม้าไปเก็บอีกทาง ขณะเดียวกันบ่าวไพร่ผลัดเวรหลายคนค้อมกายคารวะเสียงพร้อม

“ซือหม่าซานกงจื่อกลับมาแล้วขอรับ!”

จวนติ้งถิงโหว เป็นเรือนสี่ประสานขนาดใหญ่ที่สืบทอดฐานันดรมาแล้วถึงหกรุ่น กำแพงสูงล้อมรอบกินพื้นที่เกือบครึ่งตำบล ด้านในแบ่งเป็นเรือนหลักอันโอ่อ่า เรือนรองและเรือนข้างที่เรียงรายตามลำดับชั้น บ่าวไพร่กว่าสี่ห้าร้อยชีวิตคอยวิ่งวุ่นไปตามทางเดิน บ้างหาบน้ำ บ้างถือถาดอาหาร บ้างกวาดลานจนสะอาดไร้ฝุ่น

เรือนหลัก เป็นอาคารไม้ใหญ่ตั้งอยู่ตรงกลาง ผนังทาด้วยสีชาดเข้มหลังคามุงกระเบื้องเคลือบสีเขียวมรกต ปลายสันหลังคาโค้งขึ้นประดับมังกรหินแกะสลักเป็นคู่ ประตูใหญ่ใช้ไม้จันทน์แดงสลักลายกิเลนเหยียบเมฆา ขอบประตูติดแผ่นโลหะเงาวับประดับหมุดทองเหลืองแน่นหนา ด้านหน้าเป็นลานกว้างปูศิลาเรียงจนแสงอาทิตย์สะท้อนวาววับ มีศาลาทรงแปดเหลี่ยมตั้งอยู่ตรงหัวมุมสำหรับพักผ่อนชมสวน

เรือนรองและเรือนข้าง เรียงตัวสองฟากทิศตะวันออกและตะวันตก ใช้เป็นที่อยู่ของพี่น้อง บุตรภรรยา และญาติใกล้ชิดของสกุล ข้างลานปลูกต้นสนสูงตระหง่าน สลับกับกอไผ่และแปลงดอกเหมยที่ปลูกไว้ตลอดแนว กลิ่นหอมอ่อน ๆ ของใบสนผสมกับกลิ่นกำยานจากห้องบูชา ลอยคลุ้งอยู่ทั่วบริเวณ

บรรยากาศโดยรวมช่างโอ่อ่าแต่สงบ ขึงขังตามแบบสถาปัตยกรรมสมัยต้าเจาที่ยาวนานมากว่าเจ็ดร้อยปี หลังคากว้าง โถงสูง คานไม้สลักลายประณีต เสากลมใหญ่ตั้งเรียงเป็นแถวดุจป่าไผ่ศักดิ์สิทธิ์

เมื่อซือหม่าหยางก้าวเข้าสู่ประตูเรือนหลัก เขาถอดหมวกวางลงกับมือบ่าวที่รับไป แล้วเดินตรงไปยังโถงใหญ่ของตระกูล ที่ซึ่งบิดา ซือหม่าเฉิน ติ้งถิงโหว นั่งอยู่บนตั่งไม้สูง

ด้านข้างมีสตรีวัยกลางคนผู้หนึ่งนั่งเคียง ใบหน้าของนางอ่อนโยนยิ่ง แววตาเต็มด้วยความสงบ นางคือ จางซื่อ จางเหม่ยเหนียง ผู้เป็น แม่เล็ก ของเขา แม้สถานะในบ้านจะเป็นเพียงอี๋เหนียง

ทว่าเพราะจางซื่อคอยเลี้ยงดูบุตรเลี้ยงทั้งสามตั้งแต่เยาว์วัย ไม่เคยแบ่งแยกเลือดเนื้อกับลูกแท้ ๆ ความเมตตาอ่อนโยนของนางจึงเป็นที่เคารพรักของลูก ๆ เสมอมา

ซือหม่าหยางย่อกายคารวะก้มศีรษะ “ลูกกลับมาแล้วขอรับ ท่านพ่อ ท่านแม่เล็ก”

ซือหม่าหย่งเฉินพยักหน้า แววตายังแฝงความเคร่งขรึมแต่เปี่ยมด้วยความพอใจ ส่วนจางซื่อยกยิ้มอ่อนโยน รีบเอ่ยเสียงนุ่ม

“เจ้าคงเหนื่อยมาทั้งวันแล้ว รีบล้างหน้ามือเสียก่อนเถิด มื้อค่ำคงจัดใกล้เสร็จแล้ว รอเพียงพี่ใหญ่ กับพี่รองของเจ้ากลับมาก็พร้อมกินข้าวแล้ว”

บรรยากาศโถงใหญ่จวนติ้งถิงโหว จึงอบอวลไปด้วยทั้งความสง่างามโอ่อ่าของเรือนขุนนางใหญ่

และขณะนั้นเองที่ประตูตะวันออกของจวนก็มีเสียงประกาศดังขึ้น “ซือหม่าซื่อจื่อกลับจากค่ายบูรพาแล้วขอรับ!”

ประตูเปิดกว้างให้ชายหนุ่มรูปร่างสูงใหญ่ ก้าวเข้ามาในชุดเกราะสีดำที่ยังอบอวลด้วยกลิ่นเหล็กและฝุ่นทราย ซือหม่าหยวน พี่ใหญ่ ผู้เป็นความหวังของกองทัพต้าเจา แววตาเขาสงบนิ่ง อบอุ่นยามทอดมองบ่าวไพร่ที่โค้งคำนับ แต่ในดวงตาคู่นั้นยังคงซ่อนความคมกร้าวเด็ดขาดที่ผู้ใดในสนามรบต่างเกรงกลัว

ถัดมาไม่นาน ประตูทิศตะวันตกก็ปรากฏเงาสตรีสูงโปร่งในชุดเกราะเบาสีดำทองประดับลายพยัคฆ์เหยียบเพลิง ซือหม่าอวี้ พี่สาวคนรองของบ้านใหญ่ ผู้บัญชาการหน่วยองครักษ์พยัคฆ์เพลิง ก้าวเดินองอาจราวบุรุษ สายตาคมเฉียบเยี่ยงพยัคฆ์สาว บ่าวไพร่ที่เผลอเงยหน้ามองยังต้องก้มหลบอย่างเกรงขาม

ส่วนทางด้านประตูเล็กหลังจวน เสียงหัวเราะสดใสดังมาก่อนร่างเล็กวัยเก้าปีจะวิ่งเข้ามา ซือหม่าหนิง บุตรีคนสุดท้อง ผมถักเปียสองข้างแกว่งไปมาตามจังหวะการวิ่ง มือเล็กยังกอดตำราเรียนจากสถานศึกษาบุตรขุนนางในเมืองหลวงเอาไว้แน่น นางกระโดดโลดเต้นพลางร้องเรียกเสียงใส

“ท่านแม่เล็ก! ท่านแม่เล็ก ข้ากลับมาแล้วเจ้าค่ะ!”

เมื่อทุกคนมาถึงพร้อมหน้า โถงใหญ่ของเรือนหลัก ก็พลันอบอวลด้วยบรรยากาศคึกคักต่างจากความเงียบเมื่อครู่ เสียงทักทาย เสียงหัวเราะ และกลิ่นกำยานหอมอ่อนที่ลอยอบอวล ทำให้ค่ำคืนนี้ดูอบอุ่นยิ่งนัก

จางซื่อผู้เป็นนายหญิงของจวนแทนอดีตฮูหยินที่จากไปหลายปีนั่งมองลูกทั้งสี่ด้วยรอยยิ้มอ่อนโยน แววตาเต็มไปด้วยความภาคภูมิ นางปรบมือเบา ๆ เรียกพ่อบ้านใหญ่

“ไปจัดโต๊ะมื้อเย็น ทุกคนกลับมาพร้อมหน้าแล้ว”

ไม่นานนัก โต๊ะกลมใหญ่ใน ห้องกินข้าวของเรือนหลัก ก็ถูกจัดเรียงอย่างเรียบร้อย ชุดสำรับเงินวาววับวางเรียงเป็นวง อาหารร้อน ๆ หลายสิบสำรับถูกยกมาทีละจาน ทั้งซุปกระดูกหมูตุ๋นยาจีน ห่านอบน้ำผึ้ง ปลาเคลือบซอสรสหวานเค็ม และผักผัดน้ำมันงากลิ่นหอมฉุย บ่าวไพร่ในชุดผ้าฝ้ายหม่นยืนเรียงรายอยู่ด้านหลังห้อง รอคอยรับใช้เงียบงัน

ซือหม่าหยาง เข้ามานั่งเคียงพี่น้อง เขาเพียงยิ้มบาง ๆ ให้หนิงเอ๋อร์ที่รีบเข้ามาเกาะแขน แต่ไม่ได้เอ่ยปากเล่าเรื่องราวใด ๆ จากร้านอันเหมียนถัง

ตรงข้ามนั้น ซือหม่าหยวน เล่าเรื่องการฝึกทหารที่ค่ายบูรพา เสียงทุ้มหนักแน่น “ชายแดนตะวันออกยังมีข่าวซ่องสุมโจรภูเขา แต่พวกเรากำลังจัดกองทัพเล็กคอยสกัด กำลังใจทหารยังมั่นคงดี” คำพูดหนักแน่นแต่แฝงความอบอุ่นเมื่อหันมามองน้อง ๆ

ซือหม่าอวี้ กล่าวต่อด้วยน้ำเสียงห้าวหาญ “ส่วนหน่วยพยัคฆ์เพลิงวันนี้ฝึกทวนไฟที่ลานใต้กำแพง มีองครักษ์หน้าใหม่หลายคนพัฒนาเร็ว ข้าว่าหากได้ลงสนามจริงคงไม่อับอายแก่ชื่อสกุลซือหม่าแน่”

เสียงหัวเราะของหนิงเอ๋อร์ดังแทรกขึ้น “วันนี้อาจารย์ใหญ่ชมว่าข้าเขียนอักษรได้ตรงพยางค์แล้วเจ้าค่ะ! แต่ข้ายังชอบเรื่องศพมากกว่า หากได้เป็นอู่จั๋วอย่างซานเกอคงดี”

คำพูดนั้นเรียกเสียงหัวเราะทั้งโต๊ะ แม้แต่ซือหม่าอวี้ที่มักจริงจังก็ยังยกมือตบไหล่น้องน้อย “เจ้าช่างเป็นสมกับเป็นคนสกุลซือหม่าจริงๆ”

จางซื่อเพียงส่ายหน้ายิ้มบาง “เด็กคนนี้พูดปากไปแล้ว”

ทุกคนต่างพูดคุยแลกเปลี่ยนถึงสิ่งที่เผชิญมาตลอดวัน โต๊ะอาหารอบอวลด้วยเสียงหัวเราะและความผูกพัน มีเพียง ซือหม่าหยาง ที่นั่งฟังเงียบ ๆ ไม่ได้เล่าเรื่องใดออกมา เพราะเขารู้ดีว่างานของตน…มิใช่สิ่งควรเอ่ยถึงบนโต๊ะกินข้าวอันอบอุ่นนี้