บทที่ 1 ปานประดับ

ปานประดับเป็นเพียงหญิงสาวหาเช้ากินค่ำคนหนึ่งในเมืองหลวงแห่งนี้ ชีวิตของเธอลุ่ม ๆ ดอน ๆ มาตลอด ไม่เคยได้สัมผัสกับคำว่าสบาย เพราะทำงานคนเดียวพร้อมกับดูแลแม่ที่ป่วยหนักติดเตียงมาหลายปี แม้ว่าจะอยากทำงานประจำมากแค่ไหนก็ไม่สามารถทำได้อย่างใจนึก หนึ่ง…เพราะเธอต้องคอยดูแลแม่ที่ป่วยติดเตียง สอง…คงไม่มีงานประจำใจดีที่ไหนให้เธอลากะทันหัน แม้อายุจะล่วงเลยมาจนถึง 22 ปี ความใฝ่ฝันที่จะทำงานประจำเป็นหลักแหล่งก็ค่อย ๆ มอดดับไปตามอายุที่เพิ่มขึ้น อีกทั้งเธอยังรู้ตัวเองดีว่าไม่มีคุณสมบัตินั้น เพราะเธอจบเพียงม.ปลาย

เธอเติบโตมาจากก้นครัวของเจ้าของโต๊ะจีนแห่งหนึ่ง ช่วยแม่หั่นผักมาตั้งแต่เด็ก แม่ของเธอเป็นแม่เลี้ยงเดี่ยวที่พยายามเลี้ยงเด็กหญิงคนหนึ่งให้เติบโตมาอย่างดี แม้จะไม่มีกำลังทรัพย์มาก แต่ก็ไม่เคยต้องทนท้องกิ่วเพราะความหิวโหย การเติบโตมาจากก้นครัวอย่างน้อยสองแม่ลูกก็มีข้าวกิน

เฮียป.โต๊ะจีนก็เจริญรุ่งเรืองขึ้นเรื่อย ๆ จาก 30 โต๊ะขยายเป็น 50-200 โต๊ะในปัจจุบัน แม้ว่างานจะหนักแต่ก็ประทังชีวิตในแต่ละวันไปได้ ปานประดับชอบชีวิตตอนปิดเทอมมากที่สุดเพราะได้ค่าจ้างตั้งวันละ 50 บาท เด็กประถมไม่รู้ความทำงานตั้งแต่ 9 โมงเช้าจนถึง 5 โมงเย็นกลับได้ค่าตอบแทนเพียงน้อยนิด

แต่สำหรับปานประดับหากได้ทำ 10 วันเธอก็จะมีเงินมากถึง 500 บาท ปิดเทอมตั้งเกือบ 2 เดือน อย่างน้อยเธอก็มีเงินหลักพัน ค่าเทอม ๆ นี้เธอสามารถจ่ายได้เอง รวมถึงค่าอุปกรณ์การเรียนต่าง ๆ อีกอย่างลูกเฮียป.เองก็อายุไล่เลี่ยกันกับเธอ เป็นทั้งเพื่อนทั้งพี่สาวอีกคนของปานประดับ รองเท้า กระโปรงแม้จะผ่านการใช้งานแต่เพราะผ่านการซักและดูแลอย่างดีจึงยังพอใช้งานไปได้อีกหลายปี

ปานประดับเติบโตมากับก้นครัวจวบจนจบม.6 แม่ของเธอก็ล้มป่วยติดเตียง ตอนนั้นปานประดับในวัย 18 ปีเหมือนถูกแช่แข็ง อีกทั้งแม่ของเธอไม่ยอมไปหาหมอตั้งแต่เนิ่น ๆ เพราะกลัวว่าการเจ็บป่วยของตัวเองจะทำให้ลูกสาวเป็นห่วง และกลัวว่าเงินจะหมดไปกับการรักษา ทำได้เพียงซื้อยาจากร้านขายยาเพื่อบรรเทาอาการเท่านั้น พอนานวันเข้ายาพวกนั้นก็ไม่สามารถบรรเทาอาการต่าง ๆ ได้อีกต่อไปจนอาการทรุดหนักมากขึ้นจนถึงขั้นเป็นลมหมดสติไประหว่างการทำงาน ในตอนนั้นแม่ของเธอจึงจำใจเข้ารับการรักษาพยาบาลอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้

และแล้วสิ่งที่ปานประดับหวาดกลัวมาตลอดก็เป็นจริง…

แม้จะมีโครงการ 30 บาทรักษาทุกโรคแต่ก็ต้องมีค่าเดินทาง แม่ของเธอทำงานหนักหลายปีเพื่อเลี้ยงลูกสาวอย่างเธอเพียงลำพัง แม้ว่าอยากจะร้องไห้มากแค่ไหน แต่ปานประดับก็ไม่กล้าร้องออกมา

และกลัวเหลือเกินว่าไม้ใหญ่ต้นนี้ที่คอยให้ร่มเงากำลังจะโรยราและไม่มีวันหวนกลับ

เงินที่เคยเก็บสะสมไว้วาดฝันว่าจะเข้ามหาลัยรัฐสักแห่งถูกพับเก็บลงไปใส่ลิ้นชักปิดตาย ปานประดับรักเรียนแต่ทว่าเหมือนจังหวะชีวิตไม่เป็นใจ หากเธอเอาแต่ร่ำเรียนแล้วใครจะหาเงิน ใครจะดูแลแม่ ต่อให้ได้ทุนการศึกษาแต่ก็คงไม่สามารถเผื่อแผ่ไปถึงแม่ของเธอได้ เพราะสถานการณ์บังคับเลยผลักให้เด็กสาวต้องกลายมาเป็นหัวหน้าครอบครัว ดีที่ธุรกิจโต๊ะจีนยังพอไปได้แม้จะซบเซาไม่ได้อู้ฟู่เหมือนอย่างสมัยที่เธอเป็นเด็ก ช่วงที่เงียบก็ไปรับจ้างเสิร์ฟตามร้านอาหาร คลับ บาร์ แล้วแต่สถานการณ์จะพาไป ปานประดับไม่เกี่ยงงาน ล้างจานค่อนวัน 300 บาทเธอก็ทำมาแล้ว แต่ที่เธอชอบทำร้านอาหารหรือโต๊ะจีนเพราะมีข้าวให้กินหนึ่งมื้อ รวมไปถึงบางวันสามารถห่อกลับได้ด้วย แม้จะเป็นของเหลือก็ตาม

ชีวิตของปานประดับทำงานหัวหมุนแบบนี้อยู่ 3 ปีจวบจนร่างกายเริ่มแตกสาว โครงหน้าสรีระแม้ไม่แต่งแต้มเครื่องสำอางก็ยังคงน่ามอง ปานประดับไม่ใช่คนแต่งตัว ตามร้านอาหารพอจะมีคนรู้จักอยู่บ้าง ใครขาด ใครลา ปานประดับก็จะเป็นตัวสำรอง เพราะเธอไม่ได้ทำประจำเป็นหลักแหล่ง กลางวันออกบูธไปกับคาราวานสินค้าผลิตภัณฑ์นั่นนี่ กลางคืนถ้าว่างก็จะไปรับจ้างเสิร์ฟตามคลับบาร์บ้าง แต่เพราะเสียงดังและไม่พ้นการถูกแตะเนื้อต้องตัว ได้อย่างเสียอย่างแต่กลับเป็นงานที่ได้เงินมากที่สุด แม้ว่าเจ้าของร้านจะเอ่ยปากให้เธอทำประจำอยู่ที่นี่อย่างเนือง ๆ อยู่ก็ตาม