หน่อไผ่

ท่ามกลางความเงียบสงัดที่ปกคลุมบ้านดินหลังน้อย หลี่เหมยนั่งลงกับพื้นไม้ที่เก่าและผุพัง นางมองดูตะเกียงน้ำมันที่ให้แสงสว่างเพียงน้อยนิดด้วยความรู้สึกที่เต็มไปด้วยความสงสัย 

"นี่ยามใดกันแล้วนะ" นางเอ่ยถามลอยๆ

หลี่ซุน ลูกชายคนที่สามตอบกลับมาอย่างรวดเร็ว 

"เลยยามเฉินมาแล้วขอรับท่านแม่" (ยามเฉิน 07.00-09.00 น.)

"เช่นนั้นอาซานกับอาหลินช่วยกันหาบน้ำมาเติม เสร็จแล้วก็อยู่ที่บ้านหาอะไรทำเป็นเพื่อนเสี่ยวม่ายกับเด็ก ๆ ส่วนอาหลงกับอาซุนเตรียมกระสอบ ตะกร้า แล้วก็จอบมือขึ้นเขากับแม่ แม่อยากไปสำรวจแถวนี้ซะหน่อย" หลี่เหมยสั่งการอย่างรวดเร็ว

พอได้ยินเช่นนั้น หลี่ซุนก็ท้วงขึ้นทันทีด้วยน้ำเสียงที่เต็มไปด้วยความกังวล 

"แต่ท่านแม่ขอรับ บนเขาตอนนี้ไม่มีอะไรเหลือแล้ว แม้แต่สัตว์ป่าสักตัวก็หายากแล้ว จะมีก็แต่งูที่ชุกชุมไปหมด อันตรายขนาดนั้นท่านแม่ไม่ควรไปนะขอรับ"

"งูหรือ?" 

น้ำเสียงของหลี่เหมยดูตื่นเต้นไม่น้อยเมื่อได้ยินคำนั้น นางนึกถึงความรู้ที่ได้อ่านจากการดูสารคดีในยุค 2025 ที่บอกว่าในยุคโบราณ ผู้คนนำงูมาทำเป็นอาหารและยาได้มากมาย แต่ต้องทำอย่างถูกวิธี ทั้งยังเคยเห็นคุณตาที่จากไปแล้วเขียนตำรับยาพิษที่ทำจากพิษงู นางจึงรู้ได้ทันทีว่าช่องทางทำเงินมาถึงแล้ว

นางไม่พูดอะไรอีก เมื่อทั้งสามคนเตรียมอุปกรณ์เสร็จเรียบร้อยแล้ว ก็พากันสะพายตะกร้าขึ้นเขาทันที

ระหว่างทางก็เห็นชาวบ้านกลุ่มใหญ่ที่กำลังขนข้าวของออกจากหมู่บ้าน หลี่เหมยจึงเอ่ยถามลูกชายทั้งสอง 

"นั่นชาวบ้านเขาจะไปไหนกัน"

"อพยพขอรับ เกินครึ่งหมู่บ้านแล้วที่อพยพหนีความแห้งแล้งไปอยู่เมืองอื่น ท่านแม่ หรือว่าพวกเราจะตามไปด้วยดีหรือไม่" 

หลี่หลงเอ่ยถามมารดาด้วยท่าทางที่ดูเป็นห่วง แม้เขาจะไม่เข้าใจว่าเหตุใดมารดาจึงเปลี่ยนไป แต่อาหารที่พวกเขาได้กินในวันนี้ ก็เป็นการเปลี่ยนแปลงในทางที่ดีกว่าไม่ใช่หรือ

"ไม่ได้หรอก พี่สะใภ้ของพวกเจ้าใกล้จะคลอดแล้ว ยังเดินทางตอนนี้ไม่ได้ รอดูไปก่อน ถ้าแม่หาทางรอดได้ก็จะไม่ต้องลำบากไปรอนแรมข้างนอก"

หลี่เหมยพูดไปก็คิดไป ตอนนี้เป็นเดือนเก้าแล้ว ฝนที่ควรจะตกก็ไม่ตก ข้าวที่ควรจะได้เก็บเกี่ยวก็ไม่มี เพราะต้นกล้าทนความแห้งแล้งไม่ได้ อีกแค่เดือนเดียวก็จะถึงหน้าหนาวแล้ว ทุกคนจึงต้องเร่งเตรียมพร้อม 

การที่นางไม่ออกเดินทางในตอนนี้ถือเป็นตัวเลือกที่ดีที่สุด นางอยากออกสำรวจดูว่ามันไม่มีสิ่งของให้กินจริง ๆ หรือชาวบ้านไม่รู้กันแน่ว่าอะไรกินได้หรือกินไม่ได้

เดินขึ้นเขาไปได้ไม่ไกลนัก หลี่เหมยก็ต้องตาลุกวาวเมื่อเห็นผลเกาลัดหล่นเต็มพื้น

 "แม่เจ้า เกาลัด!" หลี่เหมยอุทานออกมาพร้อมกับรีบเดินเข้าไปเก็บกองรวมกันไว้

"ท่านแม่ ลูกหนาม ๆ พวกนี้กินได้หรือขอรับ ลูกเห็นมีเต็มเขาไปหมด" หลี่ซุนกล่าวด้วยความประหลาดใจ

"ได้สิ อร่อยมากเลยนะ จะเก็บใส่ตะกร้าไปเลยดีไหมนะ หรือจะกองไว้ก่อน ขากลับค่อยมาเก็บ" หลี่เหมยยิ้มอย่างพึงพอใจ

"ไว้ขากลับเราค่อยมาเก็บก็ได้ขอรับท่านแม่ ลูกหนามนี่ไม่มีใครกินอยู่แล้ว" หลี่หลงพูดเสริม

"ก็ได้ เอ๊ะ ทางนั้นเป็นป่าไผ่เหรอ พาแม่ไปดูหน่อย"

"ขอรับ" หลี่ซุนตอบรับ แล้วเดินนำหน้ามารดาเข้าไปในป่าไผ่ โดยมีหลี่หลงเดินตามหลังเงียบ ๆ เรื่องเข้าป่าหลี่ซุนเชี่ยวชาญที่สุด

พอเดินใกล้ป่าไผ่เข้าไปเรื่อย ๆ หลี่ซุนก็เอ่ยเตือนทุกคน

 "ท่านแม่กับพี่รองระวังให้ดี แถวนี้เป็นงูจงอางกับงูเขียวหางไหม้ งูเขียวไผ่เยอะมาก"

พูดไม่ทันขาดคำก็มีงูเขียวหางไหม้ตัวหนึ่งเลื้อยเข้ามาใกล้ หลี่ซุนกำลังจะใช้มีดพร้าขว้างใส่แต่งูตัวนั้นก็ถูกจับไว้เสียก่อน

หลี่เหมยเคยเข้าอบรมป้องกันตัวและเคยฝึกจับงูมาบ้าง เมื่อเห็นงูเลื้อยเข้ามาใกล้ นางจึงใช้ไม้ไผ่ที่เตรียมมาสะกิดหัวงูเอาไว้ แล้วใช้มืออีกข้างหนึ่งจับไปที่หัวของงูทันทีอย่างรวดเร็วและแม่นยำ

หลี่ซุนถึงกับอ้าปากค้างด้วยความตกใจและไม่เชื่อสายตาในสิ่งที่เห็น หลี่เหมยไม่สนใจท่าทีของลูกชาย นางเริ่มมองหางูตัวต่อไปอย่างตั้งใจ

"งู!" หลี่เหมยร้องออกมาอย่างตื่นเต้น เมื่อนางเห็นงูจงอางตัวหนึ่งกำลังเลื้อยข้ามทางของนาง นางใช้ไม้ไผ่ที่มีในมือสะกิดไปที่หัวของงูจงอางทันที ก่อนจะใช้มือจับไปที่คอของงูตัวนั้นอย่างชำนาญอีกครั้ง

"ท่านแม่! ท่านทำอะไรลงไปขอรับ! นั่นมันงูจงอางนะขอรับ!" หลี่หลงตะโกนออกมาด้วยความตกใจ

"ชู่ว! เงียบหน่อยสิ เดี๋ยวพวกมันก็แตกหนีกันหมดหรอก" หลี่เหมยยกนิ้วขึ้นมาแตะที่ปากอย่างเงียบ ๆ แล้วพูดออกมาอย่างใจเย็น 

ลูกชายทั้งสองได้แต่ยืนอึ้งกับทักษะการจับงูของมารดา ก่อนจะช่วยกันจับงูที่มารดาจับได้ใส่ลงไปในกระสอบอย่างระมัดระวัง

หลี่เหมยเริ่มหาตัวต่อไปอย่างไม่ย่อท้อ จนในที่สุดก็ได้งูจงอางมา 2 ตัว งูเขียวหางไหม้ท้องเหลืองมา 5 ตัว และงูไผ่เขียวอีก 3 ตัว

เมื่อได้งูตามที่ต้องการแล้ว นางจึงหันไปสั่งลูกชายทั้งสอง 

"มัดปากกระสอบให้ดีล่ะ"

ในขณะที่ลูกชายทั้งสองยังคงอึ้งกับทักษะการจับงูของมารดาอยู่ หลี่เหมยก็รีบใช้จอบมือสับเอาหน่อไม้หน่อใหญ่ไปทั้งหมด 2 ตะกร้า

"ท่านแม่จะเอาไปทำไมมากมายขอรับ หน่อไผ่ขม ๆ เช่นนี้จะเอาไปทำอะไรได้" หลี่หลงเอ่ยถามด้วยความสงสัย

หลี่เหมยได้ยินดังนั้นก็อึ้งจนพูดไม่ออก นางเพิ่งจะรู้ว่าชาวบ้านในยุคนี้ไม่รู้จักวิธีทำหน่อไม้ให้กินได้นี่เอง 

"เอาเถอะ รอแม่ทำให้กินก่อน รับรองว่าพวกเจ้าจะต้องร้องขอให้แม่ทำให้กินบ่อย ๆ แต่ช่วงนี้ใกล้หน้าหนาวแล้ว เราคงต้องมาสับหน่อไม้ไปให้เยอะหน่อย เอาไว้เป็นเสบียง ส่วนวันพรุ่งนี้แม่จะพาพวกเจ้าเข้าเมืองไปขายงู"

"ขายงู! งูก็ขายได้หรือท่านแม่" 

สองพี่น้องเอ่ยออกมาหลังจากสงสัยมานาน ว่ามารดาของพวกเขามาจับงูไปทำไมมากมาย

"ขายได้สิ ขายให้ร้านยาเอาไปสกัดทำเป็นยาพิษ ยาถอนพิษ ตัวใหญ่ได้พิษเยอะก็ราคาดี แต่พวกเราที่เป็นคนจับก็อันตราย ชุดนี้พวกเราจับไปน่าจะได้ราคาดี เพราะมันไม่มีร่องรอยฟกช้ำ"

หลี่เหมยตอบกลับด้วยน้ำเสียงที่เต็มไปด้วยความมั่นใจ

ลูกชายทั้งสองพยักหน้ารับ จากนั้นพวกเขาก็พากันเดินลงมาจากเขา แล้วแวะมาเก็บเกาลัดต่อจนเต็มตะกร้า ก่อนจะพากันเดินกลับบ้านด้วยสีหน้าที่ชื่นมื่น

หลี่เหมยรู้แล้วว่านางจะต้องทำอย่างไรต่อไป นางจะใช้ความรู้ความสามารถที่มีในยุคที่จากมา เพื่อหาเลี้ยงครอบครัวนี้ให้ได้ และจะทำให้ครอบครัวของนางกลายเป็นครอบครัวที่มั่งคั่งและมีความสุขให้ได้ ตาของนางเป็นหมอยาสมุนไพร ยายกับแม่เก่งเรื่องทำอาหาร พ่อเก่งเรื่องทำธุรกิจ นางไม่เชื่อหรอกว่าสิ่งเหล่านั้นจะช่วยนางไม่ได้

เมื่อหลี่เหมยพาลูกชายทั้งสองกลับมาถึงบ้าน หลี่ซานก็รีบเข้ามาช่วยรับตะกร้าหน่อไม้และเกาลัดหรือลูกหนามที่พวกเขารู้จักด้วยสีหน้าที่เต็มไปด้วยความสงสัย เขาเห็นกระสอบที่ถูกมัดปากแน่นหนาอยู่ในมือของมารดาและน้องชายก็อดที่จะถามไม่ได้

"ท่านแม่ กระสอบนั่นคืออะไรหรือขอรับ" หลี่ซานเอ่ยถามอย่างระมัดระวัง

"ในกระสอบนี้เป็นงูพิษทั้งนั้น ห้ามพวกเจ้าเข้าใกล้เด็ดขาด" 

หลี่เหมยกำชับลูกหลานด้วยน้ำเสียงจริงจัง พอทุกคนได้ยินก็รีบรับคำพลางถอยห่างจากกระสอบอย่างรวดเร็ว

"ท่านแม่เอาหน่อไผ่มาทำไมมากมายหรือเจ้าคะ"

 เสี่ยวม่ายเอ่ยถามเมื่อเห็นหน่อไม้ที่ถูกปอกเปลือกแล้วเต็มจนล้นตะกร้าทั้งสอง

"แม่จะเอามาทำกับข้าวให้พวกเจ้าชิม ส่วนที่เหลือก็จะทำเก็บไว้เป็นเสบียงในหน้าหนาว วันนี้จะทำแบบตากแห้งก่อน ไว้พรุ่งนี้เข้าเมืองแม่จะซื้อเครื่องปรุงออกมาทำแบบดองพริก"

ทุกคนในบ้านต่างก็มองหน้ากันด้วยความสงสัย เดิมทีในหมู่บ้านไม่มีใครกินหน่อไผ่ที่ขมแบบนี้ แม่ของพวกเขายิ่งแล้วใหญ่ ที่ผ่านมานางไม่เคยเหลียวมองเลยสักนิด .

แล้วท่าทางที่ใส่ใจพวกเขาแบบนี้มันคืออะไรกันแน่ นางเปลี่ยนไปมากนับตั้งแต่ผ่านความตายในค่ำคืนที่ผ่านมา นี่คือความคิดที่ดังก้องอยู่ในหัวของทุกคน

หลี่เหมยสังเกตเห็นแบบนั้นจึงรีบขึ้นเสียงให้เหมือนร่างเดิม 

"ไป ๆ ๆ! รีบไปต้มน้ำ พวกเจ้าจะมามองหน้าข้าทำไม เห็นข้าดีขึ้นแบบนี้ไม่ดีรึยังไง! ถ้าไม่ใช่เพราะข้าถูกพ่อของเจ้าด่าตอนที่หมดสติไป ถ้าเขาไม่มาเตือนข้าให้รีบกลับใจ ข้าคงไม่ใจดีกับพวกเจ้าเช่นนี้หรอก!"

"..."

 "อาซาน อาหลง อาซุน พวกเจ้าช่วยกันแกะเอาเม็ดเกาลัดออกมา เสร็จแล้วเอาเปลือกไปทิ้งให้ไกลหน่อย เดี๋ยวเด็ก ๆ จะไปเหยียบเอา! ส่วนอาหลินตั้งหม้อแล้วก็มาช่วยแม่หั่นหน่อไม้ เสี่ยวม่ายเจ้านั่งตรงนี้แล้วก็ผ่าครึ่งหน่อไม้ให้แม่ก็พอ"

"ขอรับท่านแม่/เจ้าค่ะท่านแม่"

ทุกคนรีบรับคำแล้วไปทำตาม เห็นมารดาบ่นเสียงดังแบบนี้พวกเขาค่อยรู้สึกคุ้นเคยขึ้นมาหน่อย หลี่หลงที่ไม่เคยช่วยงานเพื่อน ตอนนี้ก็ไม่กล้าไม่ทำอีกแล้วตั้งแต่โดนตีไปจนหลังลาย เขาเริ่มรู้ตัวแล้วว่ามารดาไม่เหมือนเดิมอีกต่อไป

จากนั้นหลี่เหมยก็ใช้เวลาในการหั่นหน่อไม้เป็นชิ้นเล็ก ๆ สามถ้วยใหญ่แล้วให้ลูกสาวนำไปต้มสองน้ำเพื่อลดความขม ส่วนหน่อไม้ส่วนที่เหลือ นางก็หั่นครึ่งแล้วนำไปลวก จากนั้นก็เอาขึ้นมาสะเด็ดน้ำเตรียมตากแห้ง

กระทั่งหลี่หลินหุงข้าวสุกได้ที่แล้ว นางจึงลงมือทำผัดหน่อไม้ใส่ไข่ และทำไข่น้ำอีกหนึ่งหม้อ ในช่วงเวลาเย็นย่ำยามเซิน (ยามเซิน 15.00-17.00 น.) ขณะเดียวกันนางก็ให้หลี่หลินคั่วเกาลัดใส่น้ำตาลที่นางนำออกมาให้ไปด้วย กลิ่นหอมของเกาลัดคั่วอบอวลไปทั่วบริเวณ ทำให้เด็ก ๆ น้ำลายสอ

ในขณะที่ทุกคนกำลังรออาหารกันอยู่นั้น อยู่ ๆ นางก็นึกถึงบ้านพ่อแม่สามีที่อยู่ห่างออกไปไม่ไกลนัก นางจึงตักกับข้าวสองอย่างใส่ถ้วยแล้วให้เด็ก ๆ นำไปส่งให้ท่านย่าของพวกเขา

"เอาไปส่งท่านปู่ท่านย่าเถอะ" หลี่เหมยสั่ง

"ขอรับท่านแม่"

หลี่ซานจึงอาสาเป็นคนไปเอง เขาประคองถ้วยกับข้าวไว้ในมืออย่างระมัดระวัง แล้วเดินออกไปจากบ้านอย่างรวดเร็ว

ไม่นานนักหลี่ซานก็กลับมานั่งล้อมวงกินข้าวกับทุกคน พอเห็นข้าวสวยตรงหน้า ไข่น้ำและผัดหน่อไม้ พวกเขาก็รอให้มารดาลงมือก่อน เมื่อมารดากินเข้าไปคำแรกแล้ว ทุกคนก็รีบชิมผัดหน่อไม้ทันที

ผัดหน่อไม้ของหลี่เหมยรสชาติอร่อยกลมกล่อม มีความหอมของเครื่องปรุงที่นางนำออกมาจากมิติ และความกรอบของหน่อไม้ที่ไม่มีความขมเหลืออยู่เลยแม้แต่น้อย

"ท่านแม่! อร่อยเหลือเกินขอรับ! ข้าไม่เคยรู้เลยว่าหน่อไผ่พวกนี้จะอร่อยขนาดนี้!" หลี่ซุนพูดออกมาอย่างตื่นเต้น

"ใช่เจ้าค่ะท่านแม่! ท่านแม่เก่งที่สุดเลยเจ้าค่ะ!" หลี่หลินพูดเสริมด้วยรอยยิ้ม

แม้แต่หลี่หลงที่เคยเถียงมารดาอย่างไม่ลดละก็ยังเอ่ยปากชมออกมาอย่างจริงใจ 

"อร่อยจริง ๆ ขอรับ"

หลี่เหมยยิ้มอย่างพึงพอใจ นางตักผัดหน่อไม้แบบไม่เผ็ดใส่ถ้วยให้หลานชายทั้งสองคน 

"อร่อยก็กินเยอะ ๆ ต่อไปนี้ถ้าพวกเราสามัคคีกันแบบนี้ แม่รับรองว่าอาหารการกินของพวกเจ้าจะดีขึ้นเรื่อย ๆ"

ทุกคนต่างยิ้มให้มารดาพลางคิดว่าพวกเขาไม่ได้ฝันไปใช่หรือไม่ อาหารที่สมบูรณ์เช่นนี้ในยามที่บ้านเมืองแห้งแล้งแบบนี้ จะเป็นไปได้อย่างไรกัน แต่ก็ช่างเถอะ อย่างน้อยพวกเขาก็มีหน่อไผ่อ่อนให้กินเต็มภูเขา 

ไหนจะลูกหนามคั่วอีก ได้กินสักสองถึงสามครั้งก็ไม่เสียทีที่เกิดมาแล้ว ก่อนหน้านี้ยังต้องประทังชีวิตด้วยต้มรำข้าว ต้มโจ๊กข้าวโพด หรือแม้แต่ต้มเปลือกไม้ก็ยังมีมาแล้ว

"ขอรับท่านแม่! พวกเราจะสามัคคีกัน เป็นครอบครัวที่เหนียวแน่น" หลี่ซานพูดออกมาอย่างหนักแน่น

หลี่เหมยพยักหน้ารับ นางมองดูทุกคนที่กำลังกินอาหารกันอย่างมีความสุขด้วยความรู้สึกที่อบอุ่นในหัวใจ นางไม่ได้สัมผัสกับความรู้สึกนี้มานานแล้ว นับตั้งแต่ที่พ่อแม่จากไป