ต้นกำเนิดคําสาปฟาโรห์ ในตำนานอียิปต์คืออะไร?

ชื่อของผู้แต่งต้นฉบับของ 'คำสาปฟาโรห์' ที่มักจะปรากฏในปกหนังสือแปลภาษาไทยคือ Elizabeth Peters ซึ่งเป็นนามปากกาของ Barbara Mertz รู้สึกเหมือนเจอคนรู้ใจเมื่อเห็นชื่อเธอ เพราะงานเขียนของเธอมักผสมทั้งความรู้เรื่องอียิปต์โบราณกับกลิ่นอายปริศนาแบบโบราณคดีอย่างลงตัว ในมุมมองส่วนตัว ฉันชอบวิธีที่ Elizabeth Peters เขียนตัวละครหญิงฉลาดและไม่ยอมแพ้—สไตล์นี้แสดงชัดในชุดนิยายที่หลายคนรู้จักกันว่า 'Amelia Peabody' ซึ่งมีทั้งอารมณ์ขันและความละเอียดของการสืบสวน ทำให้เรื่องที่เกี่ยวกับคำสาปหรือซากโบราณไม่ใช่แค่แอ็กชัน แต่ยังมีมิติทางวัฒนธรรมและคุณค่าทางประวัติศาสตร์ด้วย ถ้าคุณกำลังมองหาอะไรที่ให้ทั้งความระทึกและฉลาดครบถ้วน ลองดูต้นฉบับที่ลงชื่อ Elizabeth Peters แล้วจะเข้าใจว่าทำไมผมถึงยกเธอเป็นหนึ่งในผู้แต่งที่ทำงานแนวฟื้นฟูโบราณวัตถุให้มีชีวิต ชื่อของเธอทำให้ฉากฟาโรห์ดูไม่ไกลตัวอีกต่อไป

ภาพสุสานที่เปิดออกยังติดตาไม่หาย — ฉากเปิดเรื่องของ 'คำสาปฟาโรห์' ทำให้ความกลัวแบบเย็นยะเยือกมันค่อย ๆ สะสมจากรายละเอียดเล็ก ๆ ไม่ใช่แค่แสงเงา แต่เป็นเสียงกรุ๊งกริ๊งของเครื่องประดับที่ดังก้องและเงามืดที่เคลื่อนไหวผิดปกติ ฉันนั่งดูตอนนั้นกลางดึกแล้วรู้สึกว่าทุกเฟรมถูกตั้งใจปั้นมาให้คนดูสำรวจอย่างช้า ๆ เหมือนกำลังเดินผ่านห้องทดลองของผู้สร้าง ฉากนี้แฟน ๆ มักจะหยิบมาพูดถึงว่ามันคือตัวกำหนดโทนของทั้งเรื่อง เพราะวางเบาะแสไว้ในทุกมุม — บางคนชอบการใช้แสงสี บางคนชอบการตัดสลับกล้องที่ทำให้ไม่สบายใจ แต่สิ่งที่ทำให้ฉันหลงรักคือวิธีที่มันไม่รีบร้อน อารมณ์ที่ถูกปั้นไว้จากช็อตเงียบ ๆ กลายเป็นเครื่องมือเล่าเรื่องชั้นดี ในมุมมองของนักดูที่ชอบรายละเอียด ฉากเปิดแบบนี้ทำให้กลับมาดูซ้ำแล้วซ้ำเล่าเพื่อจับสัญญาณเล็ก ๆ ที่สะกิดให้คิดต่อ ยิ่งรู้สึกว่าผู้เขียนตั้งใจวางแผนล่วงหน้า จนทุกครั้งที่เห็นภาพนั้นอีก ความตื่นเต้นมันยังกลับมา — แบบที่ไม่ต้องมีระเบิดหรือฉากต่อสู้ใหญ่โต คงเป็นเหตุผลที่แฟน ๆ ยังคุยกันไม่เลิก

เริ่มจากเล่มแรกของ 'คำสาปฟาโรห์' เลย เพราะวิธีนี้จะพาเราไปรู้จักโลกและตัวละครอย่างเป็นธรรมชาติและได้ความตรึงใจแบบเต็ม ๆ ฉันชอบอ่านงานแนวผจญภัย-ลึกลับจากต้นฉบับเสมอ เพราะการปูพื้นเล่มแรกมักเก็บรายละเอียดเล็ก ๆ น้อย ๆ ที่มีผลต่อความสัมพันธ์ระหว่างตัวละครและเหตุการณ์ในอนาคต ถ้าอ่านข้ามไปอ่านเล่มกลาง ๆ คุณอาจจะสนุกกับฉากบู๊หรือจังหวะพลิกผัน แต่จะเสียความประทับใจจากการเห็นพัฒนาการของตัวเอก ความหมายของสัญลักษณ์ต่าง ๆ และคอนเท็กซ์เชื่อมโยงของโลกเรื่อง มุมมองส่วนตัวอีกอย่างคือ ถ้าไม่มีเวลาจะไล่อ่านทั้งชุดแบบตั้งใจ ให้เริ่มจากเล่มแรกแล้วอ่านผ่านจนจบโค้งแรกของเรื่อง (ประมาณครึ่งเล่มสองหรือเล่มสองครึ่ง ขึ้นกับการเล่า) แบบเร็ว ๆ เพื่อรับรู้โครงเรื่องหลัก จากนั้นกลับมาทวนอ่านรายละเอียดที่ชอบ นี่เป็นวิธีที่ฉันใช้เมื่อพบว่าผลงานไหนมีทั้งเนื้อหาแน่นและมุมน่าสนใจ เช่นเดียวกับครั้งที่เริ่มอ่าน 'One Piece' หรือหยิบ 'Harry Potter' ขึ้นมาทวนสลับกับการอ่านรวดเดียว ผลลัพธ์คือยังคงความตื่นเต้นไว้ได้และไม่พลาดเงื่อนงำเล็ก ๆ ที่ทำให้เรื่องมีรสชาติมากขึ้น

กลิ่นฝุ่นจากห้องเก็บสมบัติทำให้ฉันอยากเล่นกับพล็อตย่อยแบบล่าสมบัติผสมกับการทดสอบความจริงจังของตัวละคร ฉันชอบเมื่อเรื่องเล่าก้าวมาเป็นการตามรอยแผนที่ เงื่อนงำบนฝาผนัง และกับดักที่ทำให้ตัวละครต้องตัดสินใจว่าจะเสี่ยงเพื่อล้วงความลับหรือยอมถอย พล็อตย่อยแบบนี้มักให้โทนผจญภัย มีฉากแอ็กชันสั้น ๆ และช่วงเวลาที่พลังคำสาปแสดงผลในรูปของกับดักโบราณหรือภาพลวงตา อีกแบบที่ฉันชอบคือตีความคำสาปเป็นมรดกทางพันธุกรรมหรือพันธะที่ส่งต่อจากรุ่นสู่รุ่น ทำให้เกิดความขัดแย้งภายในครอบครัว และฉากซึ้ง ๆ ที่คนสองรุ่นต้องเข้าใจอดีตร่วมกัน ฉากแบบนี้มักยกอารมณ์ขึ้นชัดเจน ทำให้เรื่องมีมิติทั้งด้านแอ็กชันและด้านอารมณ์ เหมือนมิติที่เห็นในหนังบางเรื่องเช่น 'The Mummy' แต่ปรับให้มีความเป็นมนุษย์มากขึ้น ตอนจบที่ฉันชอบมักไม่ได้แก้คำสาปด้วยการทำลาย แต่เป็นการเปลี่ยนความหมายของมันแทน

เราเคยหลงใหลกับภาพคำสาปฟาโรห์ที่ปรากฏในหนังผจญภัยแบบ 'Indiana Jones' มากจนเริ่มคิดตามว่าทฤษฎีที่แฟน ๆ พูดถึงเยอะที่สุดคืออะไร แนวคิดที่โผล่มาบ่อยสุดในวงการแฟนคลับคือคำสาปไม่ได้เป็นคำสาปเหนือธรรมชาติแบบผีสางอย่างเดียว แต่คือการลงโทษทางจิตวิทยาและสังคม — คนที่ขโมยสิ่งของโบราณถูกตราหน้าว่าไม่มีจริยธรรม สาธารณะตัดสินว่าเขาน่ากลัว แล้วเหตุการณ์เล็ก ๆ สะสมจนกลายเป็นโศกนาฏกรรม เรื่องราวแบบนี้สอดคล้องกับฉากที่ฮีโร่เจอผลกระทบซ้ำจากการผิดสัญญาหรือทำลายสุสาน การตีความนี้ให้ความหมายว่า "คำสาป" คือพลังของความเชื่อร่วม ไม่ใช่แค่อำนาจลึกลับ ฉันชอบเพราะมันเชื่อมอดีตกับปัจจุบันได้ แถมยังเป็นคำเตือนเรื่องการยึดขโมยมรดกวัฒนธรรมด้วย

แสงเทียนกระทบผนังหินและเงารูปปั้นที่ดูเหมือนจะหายใจได้—นั่นแหละคือบรรยากาศที่ฉันอยากสร้างเมื่อเขียนคำสาปฟาโรห์ ฉันมักเริ่มจากการกำหนด 'ของต้องห้าม' ให้ชัดเจน: วัตถุชิ้นเล็กๆ ที่ไม่ควรถูกแตะ แต่มันกลับเรียกความอยากรู้ของตัวละคร เช่น สร้อยคอที่มีหินแกะสลักเป็นสัญลักษณ์ไม่รู้จัก ฉันจะใช้รายละเอียดสัมผัสเพื่อทำให้ฉากมีน้ำหนัก เช่น กลิ่นควันเรซิน ความกรอบของผ้าใบมัมมี่ หรือความหนาแน่นของทรายที่แทรกอยู่ตามขอบผ้าคลุม เทคนิคอีกอย่างที่ฉันชอบคือการใส่ 'ภาษาโบราณ' เป็นชั้นๆ ให้ผู้อ่านค่อยๆ ปะติดปะต่อความหมาย แทนที่จะอธิบายตรงๆ ให้ใช้ไดอารี่ที่อ่านไม่ออก หรือคำจารึกที่ตัวละครแปลผิดจนเกิดหายนะ การทำให้ความจริงถูกบิดด้วยความทรงจำและตำนานทำให้คำสาปดูทรงพลังกว่าเดิม ฉากที่ฉันชอบคือการปล่อยให้ผลกระทบของคำสาปคืบคลาน—ไม่กระชาก แต่ค่อย ๆ แทรกเข้ามาทั้งทางร่างกายและจิตใจของตัวละคร ซึ่งจะทำให้บรรยากาศทั้งเรื่องคงอยู่เหมือนกลิ่นยางไหม้ที่ยังไม่จาง

ตื่นเต้นมากที่ได้เห็นของลิขสิทธิ์ 'คำสาปฟาโรห์' เริ่มเข้าไทยบ้างแล้ว — ผมจึงเดินสำรวจร้านใหญ่ๆ ที่เป็นแหล่งของสะสมและหนังสือการ์ตูน เมื่อไปที่สาขาใหญ่ของ 'Animate Thailand' พบว่ามีทั้งฟิกเกอร์เล็ก ๆ พวงกุญแจ และบางครั้งจะมีการวางขายแบบพิเศษเฉพาะสาขาที่ร่วมโปรเจกต์กับผู้ผลิต อีกที่ที่ฉันตรวจหาเป็นประจำคือ 'Kinokuniya' สาขาเอ็มโพเรียม กับ 'B2S' เพราะสองร้านนี้มักรับสินค้าลิขสิทธิ์มาล็อตแรกๆ โดยเฉพาะสินค้าที่เป็นสเปเชียลอิดิชันหรือหนังสือที่มีการ์ดแถม นอกจากนี้ยังมีหน้าร้านออนไลน์ของแบรนด์บน 'Shopee Mall' ซึ่งเหมาะสำหรับคนที่อยากสั่งจากบ้านและเช็กสต็อกได้สะดวก ถ้าคุณอยากได้แบบชัวร์ ๆ ให้เฝ้าดูประกาศของร้านเหล่านี้ เพราะของบางอย่างมักมาเป็นสินค้าล็อตสั้น ๆ และขายหมดเร็ว — ฉันเองชอบไปดูของจริงก่อนซื้อ แต่ก็ไม่ปฏิเสธการสั่งออนไลน์เมื่อของหายากจนต้องรีบจอง

ข่าวลือเรื่องฉบับแปลใหม่ของ 'คำสาปฟาโรห์' ทำให้หัวใจเต้นแรงมากกว่าปกติ เพราะชอบเวอร์ชันต้นฉบับที่มีบรรยากาศขลัง ๆ แบบนิยายผจญภัยผสมประวัติศาสตร์ ฉันเลยติดตามข่าวจากหลายทาง: เว็บสำนักพิมพ์หน้าแรก, เพจเฟซบุ๊กของสำนักพิมพ์, และหน้าของนักแปลที่ชอบ เคยเจอกรณีคล้าย ๆ กับการออกซ้ำของ 'The Mummy' ฉบับพ็อกเก็ตที่ประกาศล่วงหน้าไม่กี่เดือน اماก็มีการเลื่อนเพราะปัญหาสิทธิ์และการตรวจแก้ต้นฉบับ จากประสบการณ์ ส่วนใหญ่กระบวนการตั้งแต่ได้ลิขสิทธิ์จนถึงวางขายมักกินเวลาอย่างน้อยครึ่งปี ถ้ามีข่าวแน่นอน สำนักพิมพ์มักปล่อยประกาศอย่างเป็นทางการพร้อมปกตัวอย่างและวันวางจำหน่าย รวมถึงเปิดพรีออร์เดอร์ ถ้าต้องการสัญญาณที่ชัดจริง ๆ ให้รอดูหมายเลข ISBN หรือหน้าแค็ตตาล็อกที่ขึ้นในเว็บของสำนักพิมพ์ นั่นมักเป็นเบาะแสสำคัญว่าฉบับแปลใหม่จะมาถึงแน่ ๆ การรอคอยแบบมีข้อมูลช่วยลดความหงุดหงิดได้เยอะ และฉันก็จะเก็บปกเก่าที่ชอบไว้รอเปรียบเทียบกับฉบับใหม่ด้วยความตื่นเต้นแบบแฟนคลับ