เพลงประกอบภาพยนตร์ยุค70 มีอิทธิพลต่อเพลงปัจจุบันอย่างไร

ความงามของยุคสมัยเก่าไม่ได้เกิดจากเครื่องสำอางเพียงอย่างเดียว แต่เกิดจากวิธีที่ใบหน้าเล่าเรื่องกับกล้องและฉาก ฉันมักมองภาพรวมก่อนเสมอ เมคอัพย้อนยุคต้องคำนึงถึงแสง ชนชั้น และวัสดุของเสื้อผ้า เช่น ในซีเควนซ์ที่ได้แรงบันดาลใจจาก 'Rurouni Kenshin' การทำให้ผิวดูใสแต่ไม่ฉ่ำเกินไปช่วยเน้นความดิบของฉากซามูไร — ผิวต้องดูธรรมชาติ มีรอยแผลและความหมองจากควันไฟเล็กน้อย คิ้วควรมีรูปทรงชัดเจนแต่ไม่เป็นเส้นสุดโต่ง ปากใช้โทนอุ่นหรือโทนธรรมชาติขึ้นอยู่กับฉาก หากเป็นฉากจริงจัง ผมจะลดความแดงของแก้มเพื่อให้โครงหน้าอ่านได้ชัดบนกล้องฟิล์ม เทคนิคปั้นโครงหน้าด้วยแป้งฝุ่นแบบแมตต์และการลงแสงเพียงเล็กน้อยช่วยสร้างมิติ ที่สำคัญคือความต่อเนื่องระหว่างซีน เช่น ฉากต่อเนื่องกลางแจ้งกับในบ้านต้องปรับการเงาและสีปากให้สัมพันธ์กัน เพราะการแต่งหน้าคือการเล่าเรื่องตัวละคร ไม่ใช่แค่ความสวยงามเท่านั้น — นี่แหละสิ่งที่ทำให้ใบหน้าในงานย้อนยุคมีพลังและน่าเชื่อถือ

ในแวดวงละครย้อนยุคของไทย ชื่อที่คนพูดถึงกันมากที่สุดคงหนีไม่พ้นนักแสดงจาก 'บุพเพสันนิวาส' คนหนึ่งที่ทำให้กระแสละครย้อนยุคกลับมาคึกคักอีกครั้ง งานแสดงของเขาไม่ได้มีดีแค่หน้าตาหรือเคมีบนจอ แต่คนชมว่าเขาเล่นบทได้เป็นธรรมชาติ ทั้งมุมตลกเบา ๆ และฉากเศร้าที่ต้องใช้น้ำหนักอารมณ์อย่างลงตัว ฉันมองว่าเหตุผลที่เขาได้รับคำชื่นชมมากเพราะสามารถทำให้ตัวละครในบริบทยุคเก่าดูร่วมสมัยได้ โดยยังรักษาวิถีสมัยก่อนเอาไว้ได้ไม่หลุดเวลากลับคืนสู่ฉาก เขาเก่งเรื่องจังหวะการพูดโวหารแบบโบราณและการใช้ภาษากายที่เหมาะกับคาแรกเตอร์ ซึ่งทำให้ผู้ชมทั่วไปเข้าใจอารมณ์ได้ง่าย การจับคู่กับนักแสดงนำหญิงก็ช่วยขับให้การแสดงมีมิติมากขึ้น ทำให้ผลงานทั้งเรื่องได้รับความนิยมและคำวิจารณ์ในเชิงบวกไปพร้อมกัน

ฉันมักจะแนะนำ 'Cowboy Bebop' ให้คนเพิ่งเริ่มดูซีรีส์ย้อนยุค เพราะมันมีความบาลานซ์ที่ลงตัวระหว่างเรื่องเล่าแบบตอนต่อตอนกับธีมใหญ่ที่ไม่ซับซ้อนเกินไป ซีรีส์นี้ไม่ต้องการพื้นฐานความรู้พิเศษใด ๆ ผู้ชมเข้าใจได้จากฉากแรก ตัวละครแต่ละคนเด่นชัด อารมณ์แตกต่าง ตั้งแต่คอมเมดี้ไปจนถึงดราม่า เพลงประกอบของ Yoko Kanno เป็นอีกเหตุผลสำคัญ—เพลงแจ๊สและบีทที่เล่าอารมณ์ให้คนดูเข้าไปสู่โลกของอนาคตแบบเหงา ๆ ได้อย่างง่ายดาย ถ้าคุณอยากเริ่มแบบค่อย ๆ ทำความรู้จักกับตัวละคร ลองดูไม่กี่ตอนแรกก่อน แล้วค่อยทิ่มลึกเข้าไปที่ตอนที่พลังอารมณ์สูง ๆ ผลงานนี้ถือเป็นทางเข้าที่ดีมากสำหรับคนที่อยากรู้จักอนิเมะยุคทองโดยไม่รู้สึกท่วมเกินไป ปิดท้ายด้วยภาพของการเดินทางและเพลงที่ยังคงติดหัวอยู่เสมอ

แฟนซีรีส์แนวย้อนยุคข้ามเวลาที่ฉันมักจะแนะนำเสมอคือ '步步惊心' เพราะมันรวมดราม่ารุนแรงกับแฟนตาซีแบบกลมกล่อมได้อย่างไม่น่าเชื่อ ฉันรู้สึกว่าจุดแข็งของเรื่องนี้คือการพาเราไปเห็นโลกยุคราชวงศ์ผ่านสายตาของคนยุคใหม่ ตัวละครหญิงที่หลุดจากยุคปัจจุบันมาใช้ชีวิตในวังต้องเผชิญเกมอำนาจและความรักที่แยบยลมาก ฉากแย่งชิงบัลลังก์กับมิตรภาพพังทลายทำออกมาเรียลจนลืมหายใจ ส่วนซีนแฟนตาซีและองค์ประกอบย้อนเวลาไม่ใช่แค่เทคนิค แต่ทำให้ความสัมพันธ์ของตัวละครมีน้ำหนักขึ้นเยอะ ถ้าให้แนะนำแบบตรงๆ ควรเตรียมใจไว้สำหรับอารมณ์หนักๆ กับการวางแผนการเมือง แต่ถ้าชอบพล็อตที่ทั้งหวาน ทั้งเจ็บ และมีมิติของเวลาเรื่องนี้คือตอบโจทย์ ดูพากย์ไทยก็อินได้ เพราะงานแสดงกับบรรยากาศราชสำนักดึงคนดูอยู่หมัดและทิ้งความประทับใจยาวนาน

ชื่อผู้แต่งของเรื่อง 'ทะลุมิติไปเป็นช่างเสริมสวยยุค 80' มักเป็นประเด็นที่สร้างความสับสนพอสมควรในชุมชนคนอ่านออนไลน์ เพราะเวอร์ชันที่หมุนเวียนกันในเว็บบอร์ดหรือกลุ่มเฟซบุ๊กส่วนใหญ่เป็นการนำมาแปลต่อหรือโพสต์ซ้ำโดยผู้ใช้หลากหลาย ฉันเองเจอทั้งฉบับที่ระบุนามปากกาเดียวกับต้นฉบับ, ฉบับที่ระบุชื่อคนแปลมาก่อนชื่อผู้แต่ง, และฉบับที่ไม่ระบุชื่อผู้แต่งเลย ทำให้การยืนยันตัวตนของผู้เขียนเป็นเรื่องยากกว่าที่ควรจะเป็น จากมุมมองของคนอ่านที่ติดตามนิยายแนวทะลุมิติ, ปัญหานี้ไม่ใช่เรื่องแปลก — เหมือนกับที่เคยเกิดกับงานอื่น ๆ อย่างเช่น 'Re:Zero' ที่การอ้างอิงต้นฉบับชัดเจน ต่างจากนิยายออนไลน์ที่เผยแพร่แบบอิสระซึ่งมักใช้นามปากกาหรือถูกดัดแปลงชื่อเรื่องเมื่อแปล ภาษาและแพลตฟอร์มส่งผลต่อการระบุผู้แต่งมากกว่าที่หลายคนคาดคิด ฉันมักจะสังเกตเห็นว่าถ้าผลงานมีการตีพิมพ์เป็นเล่มจริง จะระบุชื่อผู้แต่งอย่างชัดเจนและเป็นทางการ แต่เวอร์ชันที่หมุนเวียนฟรีบนโซเชียลมีเดียมักมีข้อมูลผู้แต่งคลุมเครือ สรุปแบบไม่อ้อมค้อมก็คือ ถ้าคุณเจอชื่อผู้แต่งชัดเจนในหน้าปกหนังสือหรือในหน้าที่มาพร้อมกับหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ นั่นคือแหล่งที่เชื่อถือได้มากที่สุด แต่ว่าหากเป็นการอ่านจากโพสต์ที่ถูกแชร์ต่อกัน บางทีผู้แต่งต้นฉบับอาจถูกแทนที่ด้วยนามปากกา, ถูกตัดชื่อออกไป, หรือมีการใส่ชื่อนักแปลแทนซึ่งทำให้ภาพรวมสับสน ฉันยังรู้สึกว่าความนิยมของเรื่องนี้มาจากคอนเซ็ปต์แปลกใหม่และกลิ่นอายยุค 80 ที่ทำให้ผู้อ่านอยากตามหาแหล่งที่มาจริง ๆ — แม้บางครั้งแหล่งที่มาจะพร่าเลือนก็ตาม

เราอยากให้คอสตูมนี้ตะโกนว่าเป็นช่างเสริมสวยยุค 80 ทันทีที่เห็น—สี เส้น และแสงไฟต้องมาครบแบบไม่อายใคร ชิ้นหลักที่ฉันนึกถึงคือแจ็กเก็ตบอมเบอร์ผ้าซาตินสีเมทัลลิกผสานกับไหล่หนาเล็กน้อย เติมลายพิมพ์เสือหรือกราฟิกนีออนให้ขอบบนและแขน แขนเสื้อควรสามารถพับขึ้นเป็นสไตล์ที่โชว์สร้อยข้อมือโลหะได้ ใส่กางเกงยีนส์เอวสูงทรงตรงขาเล็กน้อยที่กรุด้วยการฟอกสีกรดเพื่อให้ดูขรึมแต่ยังมีลูกเล่น ส่วนชุดทำงานจริงๆ ของช่างเสริมสวยต้องมีผ้ากันเปื้อนหนังเทียมที่มีช่องใส่อุปกรณ์ เช่น กรรไกรหวายหวีและสเปรย์ ซึ่งออกแบบให้เป็นส่วนหนึ่งของดีไซน์ ไม่ใช่แค่ของใช้ รายละเอียดเล็ก ๆ น้อย ๆ ทำให้ชีวิตชีวา—หมวกไดร์ผมแบบพกพาหรือฮู้ดที่พับเก็บได้, กิ๊บตกแต่งขนาดใหญ่, สแครันชี่ลายโซ่, ถุงมือหนังนิ้วสั้น และแว่นกันแดดทรงสี่เหลี่ยมผสมกระจกสีชมพู ในการเลือกผ้า ให้ผสมผสานลำลองกับฟังก์ชัน เช่น ฟองน้ำซับด้านในที่ไหล่เพื่อให้ทรงยังคงอยู่เวลาทำงานจริง ส่วนรองเท้าเป็นรองเท้าหนังส้นตึกกลาง ๆ ที่ยังเดินทำงานได้ คลิปเล็ก ๆ ที่มีลายกราฟิกจาก 'Flashdance' จะช่วยให้คอนเซ็ปต์ดูเชื่อมโยงยุค 80 มากขึ้นโดยไม่ต้องเลียนแบบทุกอย่าง

ยุค 90 ของวงการหนังไทยมีช่วงกลางทศวรรษที่เริ่มตัดเส้นแบ่งระหว่างหนังเชยแบบเดิมกับสิ่งใหม่ ๆ ที่กล้าทดลองได้ชัดเจนขึ้นมาก ความคิดส่วนตัวบอกว่าจุดเปลี่ยนชัดสุดคือราว พ.ศ. 2540 ขึ้นไป เพราะตอนนั้นผู้กำกับรุ่นใหม่เริ่มมีพื้นที่และกลุ่มผู้ชมโหยหาภาษาหนังที่ต่างออกไป ฉันจำภาพโรงหนังที่เต็มด้วยคนรุ่นเดียวกันที่หัวใจเต้นแรงเมื่อเห็นงานภาพกับจังหวะการเล่าเรื่องที่ไม่ใช่ฟอร์มย่อยของหนังพาณิชย์แบบเก่า ตัวอย่างที่ชัดมากคือ 'Dang Bireley's and Young Gangsters' ที่เปิดประตูให้โทนภาพและการเล่าเรื่องเปลี่ยนไป ไม่ใช่แค่เนื้อหาแต่เป็นวิธีมองตัวละครและเมือง ซึ่งกลายเป็นสัญญาณบอกว่าหนังไทยกำลังไปสู่ยุคที่หลากหลายขึ้น ทั้งเชิงพาณิชย์และเชิงศิลป์ก็เริ่มข้ามพรมแดนกันได้มากขึ้นในช่วงเวลานั้น

ยุค 90 ในบ้านเรามันไม่ได้เปลี่ยนข้ามคืน แต่เส้นแบ่งเริ่มชัดตั้งแต่กลางทศวรรษนั้นเอง พ.ศ. 2533–2538 คือช่วงเวลาที่เห็นทั้งร้านแผ่นเสียง ร้านให้เช่า และชั้นวางเทปค่อยๆ ถูกแทนที่ด้วยกล่องซีดีสะท้อนแสง เดิมทีซีดีเข้ามาตั้งแต่ยุค 80 แต่กว่าจะกลายเป็นมาตรฐานในตลาดไทยก็ต้องรอให้ราคาซีพีแผ่นและเครื่องเล่นลดลง รวมถึงค่ายเพลงใหญ่ทั้งหลายเริ่มออกแผ่นใหญ่เป็นซีดีเต็มรูปแบบ ฉันยังจำความรู้สึกตอนที่จับแผ่น 'Nevermind' ในปี 2534 แล้วลองฟังผ่านเครื่องเล่นในห้อง เพื่อนๆ หันมาใช้เครื่องเล่นพกพาแบบ Discman กันเยอะ และร้านค้าก็เริ่มวางซีดีเป็นสินค้าหลัก พ.ศ. 2535-2537 จึงเป็นช่วงเปลี่ยนผ่านที่เห็นได้ชัดว่าผู้บริโภคยอมจ่ายมากขึ้นเพื่อคุณภาพเสียงที่ดีขึ้นและแพ็กเกจที่ดูหรูขึ้น สุดท้ายเทปคาสเซ็ตต์ไม่ได้หายไปในทันที แต่นับจากปลายพ.ศ. 2538 ตลาดก็เริ่มยึดซีดีเป็นมาตรฐานมากขึ้นเรื่อยๆ