Maigi na lang at hindi nag black out sa buong sanctuary. Sumabog lang ang mga fluorescent lamps sa ceremony hall pero hindi nito naapektuhan ang daloy ng elektrisidad sa buong pasilidad. Lumipat sila sa isa pang bulwagan, pero mas maliit ito doon sa mas naunang pinagdausan nila ng programa."I'm so sorry. That will be the end of our presentation and program today," paliwanang ni Ate Mira sa mga matatanda at staff na mukhang nahimasmasan na. Ang grupo naman ni Father Tonyo, nasa isang sulok, nalilito pa rin sa kung ano ba talaga ang nangyari."I think, kailangan na natin magpaalam sa kanila." Kalmado si Father Tonyo sa kabila ng napunit na manggas nito dahil sa pagpupumiglas ng lolo na binuhat niya kanina.Kinausap ni Father Tonyo si Ate Mira at sila ay nagkamayan. Pinagmamasdan ni Minggay ang nagwalang lolo at nakita niya itong mistulang bata na nakatalungko sa ilalim ng lamesa. Wala itong bukambibig kundi, "Kinuha nila si Binoy. Kinuha nila si Binoy. Kinuha nila si Binoy." Pagsakay
Imbes na uminom ng malamig na tubig, dumiretso agad si Minggay sa kuwarto niya at doon humagulgol. Siya na yata ang pinakamasamang tao sa mundo. Itinatwa niya ang itinuturing niyang pamilya na kasa-kasama na niya sa simula pa lang. Hindi niya makakalimutan ang kawawang mukha ni Caloy habang naglalakad ito papalayo sa grupo nila. Bigla niyang naisip na ano kaya kung magtapat na lang siya kay Father Tonyo at sabihin na lang niya ang lahat sa kanya? Na mayroon siyang maliliit na mga kapatid na nanlilimos araw-araw sa plaza. Na inutusan lang siya ng Mama Linda nila para magnakaw at may ipang-buhay sa kanila. Hindi puwede. Paano kung ipakulong si Mama Linda, magkakawatak-watak silang magkakapatid. Siguradong ikakalat sila sa kung saan-saan. Kinatok siya ni Nana Conrada at tinanong kung gusto pa raw ba niyang kumain dahil may niluto siyang mechado at maruya. Pinagbuksan naman siya ni Minggay at sinabing hindi na siya magha-hapunan dahil busog na siya sa kinain niyang mga fast food sa Sanc
Dahil nga hindi basta-basta puwedeng umakyat sa second floor, mas pinili na lang puntahan nila Minggay at Lila si Nana Conrada sa kanyang tulugan sa likod-bahay. Ikinuwento nila sa matanda ang tungkol sa pagkawala ni Mary Beth. Tuluyan na nilang nakalimutan ang tungkol sa taong naka-suot ng pang-pari na pumapasok sa kanilang kuwarto."Hinanap niyo na ba sa paligid? Baka nariyan lang 'yun. Sa kasilyas sinilip niyo na ba?" Tanong ng pupungas-pungas pang kasambahay."Opo, Nana. Nilibot na namin kuwarto niya pati buong bahay puwera na lang second floor kasi nga bawal kami umakyat doon. Pero Nana, hinanap na namin siya sa buong bahay saka sa paligid sa labas, pero wala pa rin siya," alalang sabi ni Lila na may hawak-hawak pang flashlight."Sige na't aakyatin ko sa taas sina Father Tonyo. Kami na mag-uusap. Pumasok na kayo sa mga kuwarto niyo." Kinuha sandali ng matanda ang balabal at pumasok ito sa loob ng Casa Del Los Benditos.Inihatid pa siya ng dalawa sa may hagdan. "Balitaan mo kami,
August 1996"May sasabihin ako sa'yo," bungad ni Father Greg kay Nana Conrada. Nakaupo sila sa pahabang bangko sa bakuran ng simbahan. Ang langit nagkukulay abo na. Pahiwatig na malapit ng umulan."Ano 'yun Father?" Ipinunas ni Nana Conrada ang mga basang kamay sa suot na apron. Hindi pa niya tapos ang paghuhugas ng pinggan nang ipatawag siya ni Father Greg."Kailangan ko tulong mo," hininaan ni Father Greg ang boses."Tulong saan, Father?"Hindi muna direktang sinagot ng pari ang tanong ng kasambahay. "Ilang taon ka nga ulit dito, Nana?""Magda-dalawang taon na, Father. Sa December. Naabutan ko pa noon si Father Joseph, Father Isagani tapos ikaw na," sagot ni Nana Conrada.Ipinasa lang si Nana Conrada ng isang kamag-anak kay Father Joseph noong nabubuhay pa ito. Magma-migrate na kasi pa-Canada ang naunang mga amo ni Nana Conrada at sa kasamaang palad hindi siya makakasama sa paglipat. Masakit kay Nana ang nangyari dahil napalapit na nang husto ang kalooban niya sa mga anak ng dating
Nagpakita na rin si Mr. Aragon, ang tutor, pagkatapos ng halos isang linggong pagliban nito dala ng trangkaso. Medyo numipis ang mukha nito at lumuwang ang suot nitong t-shirt. Napansin pa ni Lila na lumungkot din ang mga mata ng guro nang ipaalam sa kanya ang biglaang paglisan ni Mary Beth."Well, nakakalungkot. Matalinong bata pa naman si Mary Beth. Pero sana maipagpatuloy pa rin niya pag-aaral sa Maynila," ika ni Mr. Aragon habang nagbubuklat ng libro. Tinignan nito ang bago niyang estudyante. "Ikaw ba si Minggay? 'Yung bago nating kasama dito sabi ni Father Tonyo.""Opo. Melanie po tunay kong pangalan," sagot naman ni Minggay."Nice to meet you, Melanie or mas gusto mo Minggay na lang ang itawag ko sa'yo?" "Minggay na lang po. Doon po ako mas sanay." Nakangiti si Minggay dahil mukhang mabait naman pala si Mr. Aragon."All right then. Well, gusto ko sanang makipag-kuwentuhan pa kaya lang medyo behind na tayo sa mga lessons. Start muna tayo sa Philippine History. Please open your b
Sinusundan ng tingin ni Mr. Aragon ang bawat hakbang ni Father Tonyo. Hindi niya maitago ang kanyang kaba. Ga-munggo ang pawis niya sa noo dahil alam niya ang rason kung bakit siya nasa loob ng silid ng pari.Huminto si Father Tonyo sa bintana at tinanaw sina Minggay at Lila na nagwawalis sa bakuran. "Kumusta, Mr. Aragon?""M-ma-mabuti na..man po, Father," uutal-utal si Mr. Aragon."Kumusta pakiramdam mo? Wala ka na ba talagang trangkaso?" Sa isang saglit tila nakaramdam si Mr. Aragon ng simpatya mula sa pari. Pero hindi siya maaaring magkamali. Isa itong lobong nakabihis sa balat ng tupa. "Magaling na ako, Father. Wala na akong lagnat saka ubo.""Buti naman. Maawain talaga ang Diyos na lumikha sa lahat ng sumasamba at nananalig sa kanya." Humarap si Father Tonyo sa kanya. Nasilaw bigla si Mr. Aragon sa pulseras, relo at kuwintas ng pari pagtama ng sikat ng papalubog na araw sa mga ito. "Hindi ba, tama ako?""T-tama ka po, Father," hindi maidilat nang maayos ni Mr. Aragon ang mga mat
"Kaya't kayo mga kapatid ay mangagsipag-ingat. Sapagkat hindi lahat ng tupa ay tunay na mabubuti. Marami sa kanila ay nagbabalat-kayo lamang na mga lobo at kinakasangkapan ng demonyo upang tayo ay ipahamak," sermon ni Father Eman sa kanyang pulpito. Unang beses na nakadalo si Minggay sa misa ng pari. Parang naninibago nga siya dahil noon ang tingin niya sa mga ito ay mga totoong banal, hindi madaling magalit at tunay na malapit sa Diyos. Pero nagbago lahat iyon noong tumira siya sa Casa Del Los Benditos kasama ang dalawang pari. Doon nalaman niyang mga normal pa din silang mga tao. May mga pangangailangan, nagkakasala, natutuwa, nagagalit."Anong regalo mo kay Father Tonyo para sa birthday niya mamaya?" Kalabit sa kanya ni Lila noong tapos na ang misa. "Ako, nagpaturo lang ako kay Nana Conrada kung paano magburda. Kaya ayun, tinahi ko 'yung pangalan niya sa panyo. Iyon na ang regalo ko. Ikaw ba?""Wala, simple lang. Gumawa na lang ako ng birthday card. Wala naman din kasi akong pera p
Sabado. Walang klase si Mr. Aragon at lahat bundat pa sa nagdaang piging. Pero naalala rin ni Minggay na ngayon ang kaarawan ni Caloy. Nami-miss na niya ang kapatid niya at wala siyang regalo dito kahit man lang kahit ano. Kahit birthday card. Gumawa siya kahapon ng isa pero binalewala lang ito ni Father Tonyo at ngayon, malungkot na nakapatong lang ito sa kanyang lamesa. Ni hindi man lang ito nabasa ng pinagbigyan niya. Kinuha niya ang card at binura ang pangalan na nakalagay doon. Tinabunan niya iyon ng tinta ng ballpen at ginuhutan na lang ng mga bulaklak at paro-paro para hindi mahalata. Tapos pinalitan niya ng Caloy ang pangalan ni Father Tonyo na nakasulat.Naligo siya at nagbihis. Dahil sa hindi pa gising ang dalawang pari, nagpaalam na lang siya kay Nana Conrada na may bibisitahing kaibigan sa bayan. Pero ang totoo, pupuntahan niya si Caloy para makita at maibigay ang card sa kanya. Hindi niya alam kung paano niya ito makakasama nang hindi sila nahuhuli ni Mama Linda, pero k