“Ha?” gulat na tanong sa kaniya ni Kuya Marlon at hinarap siya habang kumakain ito ng tanghalian. Naiwan pa sa ere ang hawak nitong kutsara at bahagyang nakanganga ang bibig nito.
Gano’n ba talaga nakagugulat ang tanong niya?Okay, out of the blue moon din naman kasi. Bigla ba naman siyang nagtanong ng ganoon kahit masasarap na pagkain ang pinag-uusapan nila ni Kuya Marlon.Hindi lang kasi mapanatag ang utak niya. Lalo na nang makita niyang lasing ang binata at sumigaw pa ito ng gano’n. Malaki lang siguro talaga ang problema ng lalaki at nagawa pang magpakitang lasing sa Baranggay Hall.Kahit sino naman na may problema, minsan ay nawawala sa sarili. Kaya hindi maalis sa utak niya ang nangyari.Hinawakan niya ang baso niya at nilagok ang laman niyon habang humihiling na sana ay hindi mag-isip ng ibang dahilan itong kaharap niya. Baka iba ang pagkaintindi nito sa tanong niya.Nagsiuwian na ang mga bata pagkatapos matapos ang klase niya sa umagang iyon kaya si Kuya Marlon na naman ang kasama niya. Kumindat ito sa kaniya at sinamahan ng ngiti. Umiwas siya ng tingin sa lalaki.“Wala lang po, curious lang,” pagdadahilan niya.Sabagay, totoo namang curious siya. Bakit? Mali bang maging curious sa kasamahan sa trabaho? Wala namang ibang meaning no’n eh. Gusto lang talaga niyang malaman.Ngumiti ito at itinaas-baba pa ang kilay. “Aba, mukhang may naaamoy ako. Baka ibang curious na ‘yan. Magsabi ka lang, tutulungan kita. Medyo close kami niyan ni Rafael. Madali lang iyang kausap.”Nakitawa na lang din siya kahit gusto niyang sapakin ang kaharap. Mag-isip ba naman ng ganoon, ni hindi nga iyan pumasok sa isip niya. “Hay nako, kung ano-ano na naman ‘yang naiisip mo, Kuya. Curious lang po talaga ako, okay? Walang ibang meaning. Kayo po talaga, nag-iisip agad ng ganiyan.”“Asus,” anito at humagikhik. Sumubo muna ito bago siya muling hinarap. “Ganiyan din ako no’ng una kong nakita ang Ate Mia mo. Ang ganda kasi nito noong suot nito ang isang mahabang puting saya at may rosas pa sa may bandang tainga. Hindi ko tuloy napigilan ang sarili ko, palagi akong nagtatanong tungkol sa kaniya. Minsan nga tinanong ko na mismo ang Mama ng Ate Mia mo. Mabuti na lang talaga, tanggap ako ng Mama niya kahit ganito lang ako.“Pero mabalik tayo sa tanong mo, anong mayroon kay Rafael?” Hinawakan nito ang nguso at kunwari ay nag-isip. “Maliban sa mabait ang batang ‘yan ay wala na akong ibang masabi. Magaling din ‘yang guro gaya nang palagi kong naririnig na chismis at hinahangaan din si Rafael sa paraalan na pinapasukan niya. Iyon nga lang, hindi mabait ang mga taong nakapalibot sa kaniya.”Nilingon na naman niya si Kuya Marlon nang hindi na nito tinuloy ang kuwento. Mukha kasing mas mahaba pa ang ginawa nitong kuwento tungkol sa asawa nito kumpara sa buhay ni Rafael.Naubos na pala ang kinakain nito kaya tumayo na ito upang hugasan ang platong ginamit.“What do you mean, Kuya?” tanong niya. Ayaw pa naman niyang nabibitin kapag kuwento ang pinag-uusapan.“Give me coins to unlock the next chapter.”MAAGA natapos ang klase niya sa mga bata. Pero nang tingnan niya ang kabilang classroom ay patuloy pa rin sa pagtuturo ang kasama niyang guro. Mabuti naman at pumasok na, akala pa naman niya ay hindi na naman ito papasok. Mas matino na ito kumpara kahapon na sigaw nang sigaw dahil hindi ito ang pinili.Naisip niya na mas matino pa pala siya noong siya ang iniwan, hindi niya nagawang sumigaw at nagtanong kung bakit siya iniwan. Hindi rin naman siya pinili pero hindi siya sumigaw. May kunting hiya pa rin naman siyang itinira sa sarili.Kahit pa siguro iwanan ulit siya ng isang lalaki ay hindi pa rin siya sisigaw. Ang suwerte naman yata kung isisigaw pa niya talaga. Ayaw niya ring maging bida sa chismis.Pero kahit anong gawin natin, may mga tanong pa rin talaga na hindi kayang sagutin. Kahit pa siguro ang pinakamatalinong tao sa balat ng lupa ay hindi kayang ibigay ang sagot na hinihingi natin. Dahil nakatadhana na iyon na mananatiling lihim.Naisip niya rin na baka naging lihim iyon upang maiwasan tayong masaktan. Baka ang mga sagot na iyon ay isa pa lang matalim na bagay at sasaktan tayo nang paulit-ulit. Baka nga ay iyon pa ang maging dahilan kung bakit tayo mamamatay.Huminga siya nang malalim at tumalikod na upang bumalik na sa mesa nang halos muntikan na siyang matumba. Ngumisi pa ang ginang na naging dahilan kung bakit siya nagulat.“Silip-silip ha? Bakit hindi mo kausapin?” tanong nito sa kaniya. Isa yata ito sa Mama ng mga estudyante niya. “Mahirap pa naman kung panay sulyap lang. Hindi maganda sa health ‘yan.”“Ay, hindi po.” Nagsenyas pa siya na mali ang iniisip nito. “Tiningnan ko lang kung tapos na ba ang klase niya.”Ngumisi ulit ito na para bang hindi naniniwala sa sinabi niya. Nagkibit-balikat siya at naglakad papunta sa mesa niya. Kukunin na lang niya ang bag at nang makauwi na siya. Marami pa naman siyang dapat tapusin. Gagawa pa siya ng mga illustration para sa klase niya bukas. Pero biglang nagsalita ang ginang.“Alam mo,” ulit nito kaya muli siyang lumingon. Hindi ito nakatingin sa kaniya pero base pa lang sa boses nito ay parang seryoso na. “Magaling na elementary teacher iyang si Rafael. Wala ka talagang mahanap na bad records sa batang iyan. Paborito rin si Rafael ng mga estudyante kasi sobrang bait at patas sa lahat. Pero...”Humakbang siya papalapit sa ginang. Gusto niyang marinig lahat ng sasabihin nito. “Pero, bakit po?”“Pero hindi naging patas sa binata ang tadhana.” Nagpakawala ito ng malalim na buntonghininga.“Paanong hindi po naging patas? May masama po bang nangyari?”Hinarap siya ng ginang at ngumiti ng pilit. Hindi nga abot sa mga mata nito ang ngiti. “Ikaw ba, Ella, naging patas ba sa iyo ang pag-ibig?”Tila hindi niya maibuka ang bibig upang sagutin ang tanong ng ginang. Hindi niya kayang sabihin na hindi naging patas sa kaniya ang pag-ibig. Pero hindi naman siguro basehan ang isang relasiyon upang masabi kung patas ba o hindi. Siguro hindi lang talaga para sa kaniya si Kenneth. Siguro may nakalaan na para talaga sa kaniya.May iba nga na unlimited ang paghahanap ng katipan. May ginagawa pa nga searching sa internet. Ginawa na ng lahat ang paghahanap upang makita lang ang taong nakalaan para sa kanila.Sinalubong niya ang mga mata ng ginang. Walang emosiyon na mababakas sa mata nito. Kahit maganda ang kulay brown nitong mga mata pero hindi iyon nakangiti.“Kung pag-ibig ang pag-uusapan, kawawa ang resulta sa huling pakikipagrelasiyon ni Rafael. Open book iyon sa lahat, lalo na sa mga taong kilala si Rafael at ang nobya nito. Akala talaga ng lahat ay mauuwi ang dalawa sa simbahan. Akala ng lahat na makaririnig sila ng tunog ng kampana. Pero...” Natahimik na naman ito at muling pinagmasdan si Rafael na patuloy pa rin sa pagtuturo. “Oo, sa simbahan nga ang bagsak pero iniwan si Rafael. Ganoon kasaklap, Ella.”Halos nahirapan siyang intindihin kahit ang dali lang naman. Iisa lang ang ibig sabihin no’n pero hindi kayang pasukin ng utak niya.“Ibig niyo po bang sabihin na iniwan si Rafael ng girlfriend niya?”Tumango ito. “Sa mismong araw ng kasal nila.”Mas lalong lumaki ang mata niya.Kaya pala, bulong niya. Kaya pala halos nahihirapan si Rafael. Mas masakit pala ang nangyari sa lalaki.“Pero, bakit?”“Nakahanap ng Amerikano eh. Alam mo ba iyong four M?” tumatawa nitong tanong.Umiling siya. “Hindi po eh.”“Matandang mayaman, madaling mamatay.” Muli itong humalakhak. “Gano’n siguro talaga kapag mukhang pera.”Huminga siya nang malalim at tumayo na. Sapat na siguro ang tatlumpong minuto na paghihintay niya.Hawak niya ang cellphone na linisan ang lugar na iyon.Ang pag-alis ni Kenneth ang gusto niya sanang pag-usapan nila. Papayag na lang siya na umalis ito total mas importante ang gagawin ng nobyo niya roon. Para din naman ito sa kinabukasan ng lalaki. Sino ba naman siya upang pigilan ito? Sino ba naman siya upang harangan ito sa mga plano nito sa buhay?Nobya lang siya. Nobya lang siya ni Kenneth.Biglang tumunog ang cellphone niya, senyales na may nagpadala sa kaniya ng mensahe sa messenger. Tumigil siya sa paghakbang at binuksan ang cellphone upang tingnan kung sino ang nag-message.Baka si Kenneth na 'to, masigla niyang bulong sa sarili.Pero biglang tumigil ang oras at natigilan din siya sa nakita. Hindi kayang bumukas ng bibig niya at hindi niya magawang pumikit upang hindi makita ang laman ng mensahe.Bakit ganoon? Bakit ang sakit? Bakit magkasama sila? Bakit kailangan na nakaakbay pa?Maraming tanong ang dumagsa sa utak niya na hindi niya kayang sagutin. Maraming masasakit na tanong ang nagtakbuhan sa isip niya na tanging si Kenneth lang ang makasasagot.Biglang tumunog na naman ang cellphone niya at ang kapatid pa rin ni Kenneth ang nagpadala."Nasa airport na kami, Ate Ella. Kuya Kenneth told me na isekreto ang lahat ng ito but I can't. I can't betrayed you," pagbasa niya sa mensahe.Agad niyang ipinasok sa bulsa ang cellphone at tinakbo niya ang daan. Hindi niya alam kung ano ang dapat na gawin sa mga panahon na iyon. Gusto niyang tumakbo. Gusto niyang sumigaw. Gusto niyang manampal.Matatanggap naman niya ang lahat pero huwag namang ganito. Kaya niyang tanggapin kung nais man siyang saktan ng nobyo niya pero huwag namang ganito. Huwag namang best friend pa niya ang ipalit nito! Huwag naman gano'n!Hindi niya alam kung ano ang sumunod na nangyari. Bigla na lang nagkaroon ng sunod-sunod na pagbusina ng mga sasakyan at nakahiga na siya sa mainit na kalsada.“Iyon din ang isang dahilan kung bakit hindi na bumalik si Rafael sa paaralan na pinagtatrabahuan nito. Walang nakaaalam kung nasaan na ang babae na ‘yon, pero ayaw pa ring bumalik ni Rafael sa trabaho. Baka siguro–”“Ayaw ni Rafael na maalala ang girlfriend niya?” tanong niya.“Baka.”Katulad ko pala siya, mahina niyang bulong.Agad napabalikwas ng bangon si Ella nang yumakap sa kaniyang mukha ang malamig na tubig. Dumaloy iyon patungo sa kaniyang buhok at leeg. Napamura pa siya sa kaniyang isip at nagtanong kung sinong gumawa no’n. Ang ganda pa naman ng tulog niya bunga ng pagod.Sobrang pagod ang humawak sa mga binti niya pababa sa kaniyang paa. Feeling detective kasi siya kahapon at sinundan pa talaga niya si Rafael. Ewan din ba kung anong pumasok sa utak niya at nagawa siyang sundan ito hanggang sa makauwi.Akala niya kasi ay mag-iinom na naman ito. Concern lang siya sa mga bata na hindi na naman sisiputin ng magaling nilang guro, yes, iyon lang talaga ang dahilan niya.Hindi ba talaga puwedeng concern lang siya?Baka kasi kung may makaaalam ng ginawa niya ay iba na naman ang pagkaintindi. Wala siyang gusto sa lalaking ‘yon, wala na talaga.Daig pa niya ang dancer na sumayaw buong maghapon, sobrang sakit ng binti niya. Hindi na kasi siya nakapagpalit ng flat na sandal. Nagmadali kasi siyang lumabas nang
Panay sulyap siya kay Rafael. Kahit hindi maabot ng isipan niya kung bakit. Tila isa iyong obra na gusto niyang palaging masulyapan at daanan ng kaniyang mga mata. Tila isang libro na nais niyang buksan at basahin kung ano ang nakasulat.Umiling siya at humakbang palayo sa pinto ng classroom niya at pumasok. Hindi siya dapat naninilip. Nakaiinis lang kasi hindi niya tuloy mabigyan ng pansin ang mga bata dahil sa lintik na Rafael iyon. Hindi niya alam kung awa ba itong nararamdaman niya o gusto lang talaga niyang makita ang binata.Gusto niyang makita kung paano ito ngumiti.Sobrang weird, oo. Hindi siya ganito dati. Ni ngiti nga niya na natural ay hindi na niya makita, ngiti pa kaya ng iba?Isang linggo na ang lumipas mula noong pumasok siya sa trabahong ito. Isang linggo na rin na nakikita niya ang lalaki — Maliban pala noong hindi ito pumasok dahil naglasing. Hindi pa pala isang linggo.Counted na lang ‘yon, don't be shy, bulong niya sa isip. Ngayon pa ba siya mahihiya?“Teacher Ell
Maagang dumating ang baranggay nila. Sila nga ang pinakaunang baranggay na dumating sa City Hall. Mas mabuti na rin iyon kaysa sa makipagsiksikan pa sila sa maraming tao upang magpalista sa attendance. Palinga-linga pa siya sa loob ng City Hall, nagbabakasakali na biglang lumitaw si Rafael at sasabihin na "it's a prank". Hindi kasi ito nagpakita gaya nang sinabi nito kahapon. Ano na naman bang gusto no'n? Siya na naman ang magbantay sa mga bata 'tapos hati sila sa sahod? Unfair naman yata.Inakay niya ang mga bata papunta sa isang staff na may hawak ng attendance sheet. Pero agad siyang napahinto, Day Care student itong mga kasama niya, baka abutin sila ng gabi sa paglista pa lang ng mga pangalan.“Dito lang kayo ha? Walang aalis,” aniya at tiningnan ang isang ginang. “Bantayan niyo po muna ang mga bata, kakausapin ko lang ang staff.”Agad namang tumalima ang ginang at inakay ang mga bata sa puwesto nila.Mapapatay ko talaga si Rafael kapag nagkita kami, bulong niya. Sila dapat ang n
Mabilis lumipas ang isang linggo na halos hindi man lang niya namalayan. Nang bumangon siya sa araw na iyon ay napabulong siya. Iyon na ba talaga ang weekend? Seryoso na ba? Bakit parang ang bilis? Wala na ba talagang extension? Parang isang oras lang daw eh. Hindi man lang niya nasulit.Nagmamadali lang siyang naglakad papunta sa Baranggay Hall. Laking pasasalamat talaga niya na walking distance lang mula sa bahay nila ang Baranggay Hall. Hindi na niya kailangan pang ipagsiksikan ang sarili tuwing sasakay siya ng tricycle. Sawang-sawa na siyang ipagsiksikan ang sarili niya na daig pa niya ang isang isda na pinasok sa sardinas.Nagbuga siya ng hangin at hinubad ang high heel niya. Ngayon pa talaga nagloko ang pinakamamahal niyang high heel, nakipag-away pa naman talaga siya sa tindera dahil ayaw magpatawad. Trenta pesos lang naman ang gusto niyang ibawas pero sobrang sakit pala sa bangs iyon ng tindera. Akala mo naman ikayayaman niya talaga.“Seryoso ka na, girl? Sira ka na talaga?” b
Nagsalubong ang kilay niya nang makitang pangiti-ngiti si Rafael na pumasok ng Baranggay Hall. Nasa ikalawang palapag sila ng mga oras na iyon at as always, late na naman si Rafael. Sa lahat ng meeting ng mga staff sa baranggay nila na nakadalo sila ay palagi naman talagang late ang binata. Walang bago roon.Ang tamis pa ng ngiti nito na hindi kailanman dumaan sa isip niya na kayang ngumiti ni Rafael ng ganoon. Maliban sa pagsimangot at wala ng kayang gawin ang binata. Mayroon pa pala, ang sungitan siya.“Good morning,” anito at kumatok pa sa pinto sa nakabukas naman. “Sorry at late na naman ako.”Nagtawanan ang mga staff at tumayo si Kuya Marlon.“Palagi kang late, Rafael. Pati mga bata mo ay nasanay na,” tukoy ni Kuya Marlon sa mga estudyante ni Rafael.“Nah, nasanay ang mga bata ni Rafael na si Ella Jane ang nag-aalaga,” singit naman ng isang Kagawad nila na pinabaunan pa ng tawa.“Ano ba kayo, nakalimutan niyo na bang mag-asawa ang dalawang ‘yan?”Hindi na niya alam kung sinong n
Tumabi sa kaniya si Melonie na halos hindi maipinta ang mukha. Padabog pa nitong inilapag ang bag kasama ang Physical Education uniform nito. Pinagmasdan niya itong pagalit na binuksan ang hawak nitong junk food.“Ayos ka lang?” tanong niya at ipinasok ang cellphone sa bulsa ng uniform. “Bad mood?”Huminga ito nang malalim at tiningnan siya. “Sobra. Akalain mong iba pala ang crush ng crush ko.” “Ano naman ngayon kung iba ang crush niya?”“'Wag mo kong kausapin kung hindi mo naiintindihan ang sitwasiyon ko.” Hinawakan nito ang dibdib at binitawan ang junk food. “Masakit sa dibdib, Ella. I can’t accept the fact—”“Na wala kang dibdib.”Natigil ito sa pagdadrama at tiningnan siya nang masama. Natawa na lang siya sa pinagsasabi nito na para bang katapusan na ng mundo.Totoo naman na wala itong pakialam kung iba ang gusto ng crush nito. Hindi nito hawak ang puso ng lalaking ‘yon. At totoo rin naman na wala talaga itong dibdib. Kahit anong gawin niyang pagtitig ay wala talaga siyang makita
HAHAWAKAN na sana ni Ella Jane ang baso nang biglang narinig niya ang pagtunog ng kaniyang cellphone. Napatayo siya at hinarap si Rafael na may hawak ng kaniyang cellphone. Kampante pa itong tiningnan ang screen at pinindot iyon. Narinig niya ang boses ng kaniyang Mama.Hinablot niya iyon at lumayo kay Rafael.Loko! Ano kayang balak ng lalaking ‘yon?“Hello, ‘Ma?” Halos hindi niya marinig ang boses ng kaniyang Mama sa sobrang pagkabog ng puso niya. Hindi lang naman siya umuwi kagabi, siguradong puputak ang kaniyang ina.Ano naman din kasing pumasok sa isip niya? Kasalanan talaga ni Rafael ang lahat! Kasi kung hindi ito gumawa ng kahina-hinala, hindi naman niya susundan ang lalaki. At hindi rin siya makararating sa bar kung hindi niya ito sinundan. Si Rafael talaga ang may kasalanan.Nilingon niya ang lalaki nang makalabas na siya sa pinto. Hindi niya alam kung paano sasabihin sa Mama niya ang lahat. Hindi niya alam kung anong kasinungalingan ang gagamitin niya ngayon. Ayaw niyang mala
UMUWI si Ella Jane na naging artista. Daig pa niya ang nag-audition na bigla agad natanggap at hindi pa magawang i-acting ng tama ang lines nito. Pero sa sitwasiyon niya nang makauwi siya sa bahay nila ay siya na ang naging writer, siya pa ang artista.Hindi niya alam kung effective ba ang pag-acting niya o uma-acting lang din ang Mama niya na niniwala sa mga sinasabi niya. Naalala niya tuloy ang mga pagsasadula niya noon sa High School, bagsak siya dahil ang pangit ng pag-acting niya.Hinampas niya sa mukha ang hawak niyang unan. Patay na talaga siya, palpak pa naman siya sa ganito.Isang oras na yata siya na nasa loob ng kuwarto. Mula nang nakauwi siya sa bahay ay hindi na siya lumabas. Ayaw niyang magsinungaling na naman na masama ang pakiramdam niya.Kasalanan talaga ni Rafael ang lahat.Pero kahit anong gawin niyang pagsisi sa binata ay hindi na naman nito mababago ang lahat. Ano pang silbi no’n? Isa pa, siguro nasarapan naman din naman siya sa ginawa nila.Muli siyang napaungol