Pagbalik ko sa opisina niya, ramdam ko agad ang panibagong bigat sa dibdib. Ilang oras na akong nilalamig, pagod, at emotionally drained, pero eto na naman ako, bitbit ang laptop ko, hawak ang updated report, ibang files na pinapaayos niya, at pilit nilalakasan ang loob.
Panaka-naka akong pumasok, pabilis nang pabilis ang tibôk ng puso. Nakaupo siya sa swivel chair niya, isang kamay nakapatong sa desk, hawak ang phone pero hindi nakatingin doon. Nakatitig siya sa akin. Matalim. Seryoso. Parang inaaral ang kabuuan ko mula ulo hanggang paa. Napansin ko rin ang bahagyang pagtaas ng kilay niya. “You didn't answer me when you left, Irene. Who did this to you?” tanong niya agad sa mabigat na boses. "I don't tolerate bullying. Speak up." “I— I just tripped, Sir.” I replied, barely above a whisper. Kahit ako, hindi ko makuhang maging matapang. "Nadapa." “Tripped?” Tumayo siya mula sa kinauupuan niya at lumapit sa gilid ng mesa. “Basang-basa ka dahil nadapa ka? Saan? Sa swimming pool ba? As far as I can remember, nasa rooftop ang pool. What kind of excuse is that?” I swallowed hard. Hindi ko siya matingnan sa mata. Hindi ko rin alam kung kakayanin ko pang magsinungaling. “Answer me properly, Irene.” Huminga ako nang malalim. Bahagyang nanginig ang balikat. Hindi ko na rin alam kung dahil sa lamig o sa takot. “I was in the restroom, Sir,” I said slowly. “Some of the girls... they poured water on me.” Natahimik ang buong kwarto. As in literal na tahimik, tipong nakakabingi kahit walang ingay. Pag-angat ko ng tingin, nakita ko ang expression sa mukha niya. Hindi siya galit. He just... looked puzzled. Not surprised, but more like... he didn’t know how to process it. “Pinagtulungan ka nila?” he asked, voice low. “I guess I deserved it,” bulong ko. Walang conviction. Halos pabulong na lang talaga. “Excuse me?” His voice turned thundered. Tumayo siya ng tuwid, shoulders squared. “You think being harassed in the restroom is something you deserve?” “Maybe if I weren’t always messing up... they wouldn’t hate me so much.” “Irene," pigil ang tono niyang tawag, malamig at mabigat. “Stop saying that. Don’t even try to justify that kind of behavior.” Natahimik ako. Gusto kong ipaliwanag, pero kahit ako, alam kong wala akong maibibigay na matinong rason. I just... felt small. Hindi ko rin nakita kung sino ang gumawa para isumbong sa kanya. Marahas siyang bumuntong hininga, naglakad pabalik sa likod ng upuan niya at kinuha ang itim niyang blazer. Pagbalik niya, nilapag niya ito sa ibabaw ng mesa. “Wear this,” he said flatly. “You’re shivering.” “I’m fine—” “Wear. It.” Hindi na ako nakipagtalo pa. I reached for it slowly, at saka ko sinuot habang nakayuko pa rin. Nakaramdam ako ng init. Mabango rin. Comforting. First time kong makasuot ng mamahaling blazer at sa lalaki pa. And for some reason, it made me feel... protected. He returned to his seat. Arms crossed. Eyes on me. “Look,” he started, “you’ve been messing up a lot lately. That’s a fact.” Napakagat ako sa labi. Here we go again, I thought. “But that doesn’t give anyone the right to humiliate you.” Napaangat ako ng tingin. That... wasn’t what I expected. Hindi ko alam kung aware siyang nagagawa niya rin 'yon sa akin pero hindi, parang ibang tao ang kaharap ko ngayon. “I can’t have someone on my team na hindi kayang tumayo para sa sarili niya, Irene. You think being quiet and keeping it all in makes you strong? It doesn’t. It just makes you a target.” Nanatali pa rin akong tahimik. Nakakagulat ang mga sinasabi niya ngayon. “You think staying silent will make people stop? No. It just tells them they can do worse next time. Mas lalala pa.” “Then what am I supposed to do?” Tanong ko, mas mahina sa inaasahan ko. “Confront them? Call them out? I don’t even have proof.” “Who cares about proof?” Bumuntong hininga siya. “You want to survive here? Learn to speak up. Make noise. Defend yourself kung sa tingin mo tama ka." “You think I’m not trying?” Napalakas ang boses ko nang kaunti. “Every single day I wake up asking myself if I still belong here.” Napakurap siya. Hindi niya siguro inasahan na sasagot ako nang gano’n. “I work hard, Sir,” tuloy ko, nanginginig na ang boses. “I stay late. I redo my work kahit ilang ulit mo akong pagalitan. And still... I feel like I’m disposable.” Nakita ko kung paano siya natigilan. “I never said you were disposable,” he finally said, his voice softer. “But that’s how you make me feel.” Pagpapakatotoo ko. Katahimikan ulit na para bang hindi niya inaasahan ang usapang 'to. Tumayo siya muli, this time, hindi na intimidating ang awra. Kinuha niya ang babasaging baso sa lamesa at nagsalin ng tubig mula sa pitcher. “Drink,” he said. Tinanggap ko. Uminom ako kahit nanginginig pa rin ang kamay ko. Ilang segundo lang, pero pakiramdam ko bumagal ang oras. He was just... looking at me. Not like a boss, not like a superior, but like someone actually trying to see what’s beneath the broken copywriter. “You want to stay in this company?” tanong niya bigla. “Yes,” I whispered. “Then I need you to show me why. I want you to stay here, Irene." Napalunok ako. Why do I feel like he was begging to me? He sat back down and leaned forward, elbows on his desk. “Finish your report. Then come back here. We’ll talk about what to do next.” “Okay...” I nodded slowly. As I stood up, he added, “And Irene?” “Yes?” “Don’t ever say you deserve to be treated like trash again. I don’t tolerate incompetence... but I hate injustice more.” I didn’t know what to say. But for the first time that night, I felt warm. Not because of the blazer. Not even because of the words. But because someone saw me. Not as a problem to fix, or a joke to laugh at, just... me. Lumabas ako ng opisina niya, ramdam ang init ng blazer. Parang yakap na hindi ko inasahan. Hindi ko alam kung anong nararamdaman ko. Parang may binuksan siya sa akin na matagal ko nang isinara. At habang naglalakad ako pabalik sa desk ko, bitbit ang laptop, hindi ko napigilan tanungin ang sarili ko— Why does the man I hated the most... suddenly feel like the only one on my side?Pagkatapos ng mahaba at nakakapagod na gabi, nagpaalam na ako sa boss ko at nagpasyang umuwi na. Pero pagdating ko sa bus station, doon ko pa lang napagtanto na wala nang bumibyaheng bus kapag ganitong oras. Hatinggabi na.Umupo ako sa sementadong upuan, yakap ang bag at dumungaw sa kalsada, pinagmamasdan ang mga kotseng dumadaan. Marami pa rin namang tao, ganun din ang nakabukas na mga store, kainan at kung anu-ano pa na makikita sa syudad. Tipikal.Huminga ako ng malalim. Kung sasakay ako ng taxi, mahal ang sisingilin sa akin lalo na kapag gabi.So, baka maglakad na lang ako nito pauwi? At ibili na lang ng ulam itong pamasahe ko?Sumandal ako sa sandalan nitong shed. Pinikit ang mga mata, pilit pagtagpi-tagpi ang mga nangyari ngayong araw, ang panlalait ng mga kasama, ang pagbuhos ng tubig sa restroom, yung tingin ng mga tao sa paligid, at higit sa lahat... yung mga sinabi niya. Yung boss ko. The man who had always seemed so untouchable, so ruthless, pero kanina... iba siya.Napati
Pagbalik ko sa opisina niya, ramdam ko agad ang panibagong bigat sa dibdib. Ilang oras na akong nilalamig, pagod, at emotionally drained, pero eto na naman ako, bitbit ang laptop ko, hawak ang updated report, ibang files na pinapaayos niya, at pilit nilalakasan ang loob. Panaka-naka akong pumasok, pabilis nang pabilis ang tibôk ng puso. Nakaupo siya sa swivel chair niya, isang kamay nakapatong sa desk, hawak ang phone pero hindi nakatingin doon. Nakatitig siya sa akin. Matalim. Seryoso. Parang inaaral ang kabuuan ko mula ulo hanggang paa. Napansin ko rin ang bahagyang pagtaas ng kilay niya. “You didn't answer me when you left, Irene. Who did this to you?” tanong niya agad sa mabigat na boses. "I don't tolerate bullying. Speak up." “I— I just tripped, Sir.” I replied, barely above a whisper. Kahit ako, hindi ko makuhang maging matapang. "Nadapa." “Tripped?” Tumayo siya mula sa kinauupuan niya at lumapit sa gilid ng mesa. “Basang-basa ka dahil nadapa ka? Saan? Sa swimming pool ba?
Imbes na bumalik ako sa desk ko, mas pinili kong dumiretso sa restroom kesa pakinggan ang bulungan sa opisina. Pagpasok ko sa banyo, mabilis akong lumapit sa sink. Hindi ko na napigilan. Umagos na lang bigla ang luha ko. Hindi ko alam kung mas masakit ‘yung mga sinabi ni Tirso sa meeting, o ‘yung mga bulungan sa labas. Pareho silang mabigat. Pareho silang nakakababa ng pagkatao. Hinawakan ko ang gilid ng sink, pinikit ang mga mata, at huminga ng malalim. “Kayanin mo, Irene. Please. Konting tibay pa,” bulong ko sa sarili. Naramdaman kong bumukas ang pinto sa likod. Tatlong babae. 'Yung madalas na nagtsitsismisan sa pantry. Dali-dali akong pumasok sa isa sa mga cr. “Grabe, no? Parang every week na lang palpak siya.” “Baka nagpapapansin lang kay Tirso.” “Kung ganun ka-kawawa ang performance, kahit pa magpaka-seductive siya, hindi siya papatulan ni Sir Tirso.” Saka sila sabay-sabay na nagtawanan. Napapikit ako at nakuyom ang kamao. Alam kong ako ang pinag-uusapan nila kahit wala
Pagdaan ko sa hallway pabalik sa desk ko, nakarinig ako ng bulungan. “Bakit ba siya palagi ang sinasama sa client pitch? Eh wala naman siyang alam." "Who knows 'di ba? Magaling naman si Pia, ewan ko rin ba kay Sir Tirso." “Grabe, hindi man lang niya na-defend ‘yung concept niya kanina. Cringe.” "Ako 'yong nahiya." I felt so small. Parang kahit anong effort kong magtrabaho araw-araw, palaging may mali na naghahatak sa akin paibaba. Tahimik akong nagpatuloy, hindi na lumingon pa, pilit kinukumbinsi ang sarili na wala lang 'yon. "Irene." Napatingin ako sa tumawag sa akin. Si Marge, sekretarya ni Tirso na nakatayo sa may desk niya. "Ano 'yon?" “Pinapatawag ka ni Sir.” Awtomatikong naglakad ako papunta sa glass office ni Tirso. Dama ko na agad ‘yong tensyon kahit hindi pa ako nakakapasok. Kumatok ako ng tatlong beses dahil 'yon ang isa sa mga rules niya na kailangan sundin. “Come in.” Tahimik akong pumasok sa loob ng opisina niya, bitbit ang clipboard na dala k
Maaga pa pero parang hapong-hapo na 'ko. Hindi ko alam kung dahil ba 'to sa hindi ko pag-kain ng almusal o dahil alam kong mapapasabak na naman ako sa isa sa mga client. Huminga ako ng malalim at napatingin kay Pia nang daanan niya ako. Kagagaling ko lang sa banyo dahil kanina pa ako ihing-ihi tapos nagpalit na rin ng damit para sa meeting mamaya. “Anong ginagawa mo dyan?" taas kilay na tanong ni Pia, seatmate ko sa creative team. Takang tumingin ako sa kanya. "Huh? Bakit?" “Nasa conference room na sila. Nagsimula na raw.” Bahagyang nanlaki ang mga mata ko, hindi na makapagsalita. Nang makabawi, halos magkanda dulas ako sa pagmamadali para kunin ang flash drive sa desk ko. Mabuti na lang talaga at tinapos ko agad ang caption para doon sa campaign ng kliyente kundi lagot na naman ako sa boss kong perfectionist. Hinagod ko muna ang mukha ko para bumwelo. This is it. Client presentation. At ang magpi-present? Ako lang naman. Masaklap, nahuli pa. Sermon talaga ang aabutin
IRENE'S POV May araw talaga na gusto mo na lang sukuan ang lahat. Napapikit ako nang mariin nang makita ko ang orasan sa bedside table. "Late na naman ako,” bulong ko habang nagsusuot ng sapatos na hindi ko pa nalilinis simula no'ng nilusong ko 'to sa baha last week. I didn’t even have time to brush my hair properly, isang hilamos lang, konting pulbo, tapos ayun, binuhol ko na lang ang buhok ko sa likod, wala nang pakialam sa itsura. Wala akong oras para kumain. Kahit tubig, hindi ko na nainom. Basta na lang ako kumaripas palabas ng apartment na inuupahan ko sa ikatlong palapag. Naalala ko, ilang linggo na rin akong halos hindi nakakabayad ng renta. Si Manang Juliet sa kabilang pinto, panay ang tanong kung may balak pa ba akong bayaran. Sabi ko, “Next week po,” kahit alam kong wala namang darating na milagro sa susunod na linggo. Pero baka magkaroon ng himala at magpa-bonus ang boss namin pero imposibleng mangyari 'yon. Let’s not get ahead of ourselves. Nagmamadali ak