“Okay, so, may oras din ang labas ng basura, dapat seven am, nailabas ko na, nang naka segregate. Gets ko to,” sabi ko sa sarili ko habang nag lilista ng mga kailangan gawin, kahapon ako nag simula sa paglilinis ng bahay, so far hindi umuuwi ang boss ko, ganon siguro siya ka-busy? Hindi ko alam.
“Psst!” napahawak ako sa dibdib ko dahil sa biglang pag sitsit ng kung sino mula sa likod ko, “Uyyy!” tumalikod ako agad at nakita ang isang babae na may suot katulad ng akin, “Bago ka dito, neng?”
Bahagya akong lumapit at tumango, sa tantya ko mga trenta mahigit na siya, “Opo, kakasimula ko lang po kahapon.”
“Ay, wow. Ang swerte mo naman dyan, madalang umuwi amo mo dyan, pero ang gwapo ng nakatira dyan, agree ka sakin?”
Tumango na lang ako, kahit sa totoo lang hindi ako makarelate sa kaniya, hindi ko pa kasi nakikita ang amo ko, baka assistant nya lang yung kahapon na nag instruct sakin kung anong gagawin ko, pati ang mini tour sa akin.
“Buti ka pa, ito kasing amo ko, araw araw umuuwi, nakakainis, tapos utos ng utos, minsan hindi naman kailangan, may ginagawa pa ko, uutusan nanaman ako, sisigawan pa ko minsan, eh, kasalanan ko ba na hindi ko alam paano gumamit ng laptop, tapos nabura mga files na gagamitin niya para sa presentation niya kinabukasan, pina-off sakin, malay ko ba na delete files yon, click lang kasi ako ng click.”
Hindi ko alam kung matatawa ako o mapapa facepalm dahil sa ingay niya, pati na rin sa kwento niya, hindi ko rin naman siya masisi, sa edad niya nay an, hindi ko rin sure kung nakahawak na ba sya ng karamihan sa mga bagong gadget.
Pero siguro pwede naman magbasa? Pero baka hindi rin siya ganoon kasanay mag basa, hayaan na, hindi ko naman problema yon.
“Ano pala pangalan mo, neng?” pinunasan pa niya ang kamay niya kasi ay hawak siyang basura kanina bago ako makipag usap sa kaniya, well, nakipag usap ba ko? Ewan ko na rin.
“Naya po, pero pwede Naya na lang.” pakilala ko, at tinanggap ang nakalahad niyang kamay.
“Ako si Maritess, Tita Tess na lang, kasi, halata namanna mas bata ka sa akin, pag wala amo mo, labas ka, marami akong chismis sayo.”
Napangiwi ako ng marinig ko iyon, it makes sense, hindi lang pala sa probinsya may chismosa, pati pala sa mga high end building na katulad nito, may mga lowkey chismosa rin, mahilig talaga sila makielam sa buhay ng iba, Marites pa more.
“Ah, sige po. Minsan po, pasok muna po ako, may nililinis pa po kasi ako.” Paalam ko sa kaniya, pero sa totoo lang, ayaw ko na talaga siya kausap, naalala ko tuloy nanay ko, kaya nagkaroon ng kaso, chismosa kasi, nakasira ng relasyon, halos mabaliw yung asawa, dahil sa maling chismis.
Tapos itong nanay ko naman, pinandigan na nakita daw niya, kahit sa toto lang, ichinismis lang din naman talaga sa kaniya yon ng hindi ko rink ilala, bahala sila sa buhay nila, ayoko makisali sa ginagawa nila.
Pumasok na ko at inilock ang pinto. Nagsimula na akong mag vacuum, at pulutan ang mga damit na nasa sahig, idiniretso ko sa laundry, sunod akong naglinis sa kusina. Ibinaba ko ang mga gamit at isa-isa itog pinunasan.
Nang tignan ko ang ref, wala nang laman, naalala ko na binigyan ako ng credit card ni sir --, teka, anon ga pangalan non? Sinabi niya ba pangalan niya tapos hindi ko lag matandaan, o hindi niya talaga sinabi sa akin? Ygh, baka nakalimutan ko itanong.
Inayos ko ang laundry, pinag hiwalay ko base sa kulay, halos puro pangbahay lang naman ang mga nandito, nilagyan ko ng detergent, at tubig, hindi naman ako nahirapan dahil nandito naman ang ;ahat ng kailangan ko.
Halos trenta minutos din bago ako natapos, isinampay ko ang mga damit sa veranda, napansin ko kasi na maganda ang sinag ng araw doon, at maganda kung duon matutuyo ang mga damit, sandali lang naman to, nakadryer naman, kaya malagihay na rin.
Nang matapos ako, nagpahinga ako sandali, bago tinawagan si Cris, halos naka apat na tawa grin ako bago niya tuluyang sagutin, maingay na paligid ang bumungad sa akin nang mag open ang line niya.
May ano sa bahay?
“Hello, Cris?” narinig ko ang tawa niya sa kabilang linya, “Hello?”
“Inom lang kayo dya, sagot ko lahaaat!” rinig ko sa kabilang linya, “Oh, hello? Bakit ka napatawag?!”
Kunot noo ako habang nakikinig sa kaniya, “May ano dyan? Nasa bahay ka ba? Bakit ang ingay?” dahil sobrang tahimik sa pwesto ko, halos marindi ako sa sigawan nila, iba’t ibang boses. “Nasaan ka ba? Bakit ang daming tao? Dapat nagpapahinga ka sa bahay, buntis ka, Cris!”
“Nasa bahay nga ako, nandito mga tropa ko, nag iinuman kami!” kaya pala parang tipsy ang boses niya.
“Maricris, buntis ka, tapos umiinom ka? Ano ba problema mo? At anong sagot mo lahat? Saan ka kumuha ng pera, ha? Binigyan ka ba ni tatay?”
“Tanga!” napaigtad ako dahil sa sigaw niya, “Bakit ako hihingi kay tatay? Eh mas mayaman pa ko kay tatay! Nandito nga siya, nakikiinom din samin, nilibre ko siya!”
Halata sa boses niya ang pagyayabang, proud pa na umiinom siya, “Teka, ginamit mob a yung binigay ko sa’yo para ibayad sa tuition fee mo?!”
“Ha?! Ahhh!! Oo! Ito nga yon, wag ka mag alala, may natira pa naman, dalawang libo! Pwede pa yon promisory na lang ako, may trabaho ka naman dyan, mababayaran mo rin yon.” Sabi niya at tumawa pa.
Wala sa loob na napakuyom ako, kung magsalita siya, akala mow ala kaming problema, akala mow ala kaming dapat bayaran, akala niya walang utang ang tatay, akala niya wala dapat bayaran para masettle si nanay.
“Maricris, twenty thousand ang binigay ko sa’yo, para ibayad mo sa isang sem mo, at ngayon sasabihin mo, dalawang libo na lang ang natira mo? Tatlong araw pa lang ako sa siyudad, sa susunod na lingo, exam mo na, anong ibabayad mo?! At hindi mo naman pera yan! Bayad yan sakin para sa pagtatrabaho ko ng ilang taon, ayan nan ga lang ang compensation sakin, ibinigay ko ng buo sa’yo, tapos gagastusin mo lang dyan?!”
“Tay! Inaaway ako ni ate! Gastador daw ako! Isinusumbat niya lahat ng binigay niya sakin!” sigaw ni Maricris, kaya nanlaki ang mata ko dahil don.
“Ano?! Akin nan ga yan!” rinig ko na sigaw ni tatay sa kabilag linya. “Hoy! Naya! Ang kapal naman ng mukha mo na sabihan ng gastador si Cris! At bakit isinusumbat mo lahat sa kaniya?! Ikaw ba sinumbat naming sa’yo na pinalaki ka naming, ha? P*****a ka! Porket ikaw na nagbibigay ng pera sa bahay ha! Animal ka! Tumawag ka pag magpapadala ka na ng pera! Kailangan ko bayaran si Don Dionisio! Ang nanay mo, kailangan na rin bayaran si Kopra, wala na rin pagkain dito sa bahay, magpadala ka ng pera!”
Nawala na sila sa kabilang linya, matapos niyang sabihin yon, napahawak ako sa dibdib ko, at nag umpisang tumulo ang mga luha sa mata ko, napakasakit na sa kanila manggaling yon.
Pinalaki nila ako? Eight years old pa lang, nag hahanap na ako ng pera, lagi akong working student. At nang malaman nila yon, inubliga na nila akong magbigay ng pera, pati pang inom at pang sugal nila, sakin hinhingi, at kung wala akong maibigay, sampal ang inaabot ko.
Kahit naman anong tago ang gawin nila alam ko naman, alam ko naman na mas mahal nila si Maricris kesa sa akin, pero sana naman, hindi ganito ang turing nila sa akin.
Pinunsan ko ang mga luha ko at tumayo bago huminga ng malalim. Wala na akong panahon umiyak, may trabaho ako na kailangan gawin, ayoko matanggal, dahil kakasimula ko lang.
Pupunta na lang ako sa supermarket, grocery muna, at magluluto ako, para may stocks sa ref.
I barely noticed how time flew by. Just a few more weeks and the semester would be over, and finally, I’d be able to breathe a little easier. Even though I returned to studying a bit late because of the accident, I managed to catch up with the requirements. Tired, yes. But it was worth it.Kasalukuyan akong nakaupo sa study desk ko, pilit tinatapos ang isang research paper nang maramdaman kong may mainit na bagay na idinampi sa pisngi ko.“Take a break, love,” bulong ni Kalix habang hawak ang isang tasa ng kape.Napangiti ako at kinuha iyon. “Thank you. Pero kailangan ko pa talagang tapusin ‘to.”“You’ve been staring at your screen for hours. You need to rest.”Huminga ako nang malalim bago ko siya tiningnan. “I know. Pero gusto ko nang matapos lahat ng to para wala na akong iisipin sa trip natin.”Tumabi siya sa akin at ipinatong ang baba sa balikat ko. “Speaking of that… sure ka bang okay ka na sa itinerary natin?”“Mhmm. Mukhang okay naman ‘yung lugar na napili mo.”“Of course. I m
Amoy na amoy na sa buong unit ang niluluto ko. Tinanggal ko ang takip ng kawali at hinayaan ang mainit na singaw ng sabaw na humalo sa hangin. Kailangan kong bilisan—baka dumating si Kalix nang gutom.Saktong nasa kalagitnaan ako ng paghahalo ng sabaw nang biglang bumukas ang pinto nang malakas.“Naya!”Napalingon ako at nakita si Kalix na hingal na hingal, parang tumakbo paakyat. Agad niyang sinuyod ng tingin ang paligid, at nang makita niyang wala nang ibang tao roon, bumuntong-hininga siya.“Are you okay?” tanong niya, mabilis na lumapit sa akin. “Did she say anything to you?”“Who?” Kunot-noo kong tanong habang inilipat ang atensyon sa hinihiwang gulay.Lumapit siya sa likod ko, idinantay ang mga kamay sa magkabilang gilid ng counter. “Finesse. I heard she came here. Why didn’t you call me?”Napahinto ako saglit sa paghiwa bago bumalik sa ginagawa ko. “She didn’t do anything.”Hindi ko man nakikita ang mukha niya, pero ramdam ko ang matinding pag-aalala niya sa likuran ko. “Naya—”
Pagkatapos ng kaguluhan noong nakaraang araw, halos hindi ko na maalala kung paano ako nakatulog. Pakiramdam ko pagod na pagod ang katawan ko, pero mas pagod ang puso ko.But when I opened my eyes, Kalix was there—sitting beside the bed, his laptop in hand, looking busy with whatever he was working on. He wore a black polo, the top two buttons undone, and it was clear he had been awake for a while.Napansin niya agad ang paggalaw ko, kaya ibinaba niya ang laptop at lumapit sa akin. “Hey, baby. How are you feeling?” Tanong niya, banayad ang boses at puno ng pag-aalala.Pilit akong ngumiti. “Medyo masakit pa ‘yung sugat ko, pero okay lang.”Tumango siya, saka hinawakan ang kamay ko. “I took care of everything. You don’t have to worry about them anymore.”Naramdaman ko ang kirot sa dibdib ko. Kahit gaano kasama si nanay at Cris, parte pa rin sila ng buhay ko. Pero alam kong wala nang saysay pang balikan ang nakaraan.“Where are they now?” tanong ko, mahina lang ang boses ko.Huminga nang
“Hanggang Kailan?”Napamulagat ako nang marinig ang malalakas na tawanan mula sa labas ng kwarto ko. Sinilip ko ang oras sa phone—10:23 AM. Halos hindi pa ako nakakatulog nang maayos.Nakahiga pa rin ako, pero ang ingay sa labas ay hindi ko na kayang balewalain. Mga basag-basag na tawanan, tunog ng bote ng alak na nagbabanggaan, at ang nakakairitang tunog ng mga kutsara’t tinidor na hindi ko maalala kung kailan ko nilabas.Ilang araw na ganito.For five days, I felt like a servant in my own home. I was the one waking up early to clean, cook, and tidy up their mess. As if I was the one indebted to them, as if it was my fault they were here. They didn’t care if I was exhausted from studying, falling behind on my modules, or still aching from my past accident.Napabuntong-hininga ako bago bumangon. Masakit ang likod ko, mabigat ang katawan ko.Mula sa bahagyang nakabukas na pinto, natatanaw ko si Cris—ang kapatid kong hindi ko alam kung kailan naging responsibilidad ko. He held a bottle
“Ano bang ginagawa niyo?!” halos pasigaw kong tanong habang pilit kong sinasarado ang drawer na binubuksan ni Cris.“Ano? Tinitingnan lang namin kung ano na ang mga naiipon mo,” sarkastikong sagot ni Nanay, hindi man lang ako tinitingnan habang hinahaplos ang bedsheet ko. “Aba, ang ganda ng buhay mo rito ah, Naya. Hindi mo man lang naisip na kami sa probinsya, naghihikahos!”“Kaya ba kailangan niyong kalkalin ang gamit ko?!” bumibigat na ang dibdib ko, lalo na nang makita kong binubuksan ni Cris ang isang kahon na puro personal kong gamit.“Ano ka ba, Naya? Akala mo naman may tinatago ka rito,” singit ni Cris, nakataas ang kilay. “Baka nakakalimutan mo, utang mo sa amin kung bakit ka buhay ngayon.”Nanlaki ang mga mata ko. Hindi ko alam kung matatawa ako sa sinasabi nila o tuluyan nang magwawala. “Utang?! Kailan pa naging utang ang buhay ko sa inyo?!”Lumapit si Nanay sa akin at tinuro ako sa mukha. “Kung hindi kita tinanggap, baka kung saan ka na lang pulutin! Alam mo bang malaking k
A series of doorbell rings woke us up.Napabalikwas ako ng bangon, gulo-gulo pa ang buhok at habol-habol ang hininga. Sa sobrang lakas ng tunog, pakiramdam ko, pati kaluluwa ko nagising. Sa tabi ko, si Kalix, na halatang galing sa malalim na tulog, ay napamura bago dahan-dahang dumilat.“Ano ‘yon?” garalgal niyang tanong, halatang iritado habang hinimas ang sentido niya.Tumingin ako sa wall clock—alas-sais pa lang ng umaga. Sino bang walang respeto sa oras ng ibang tao at ganito kaaga makapanira ng tulog?!Before I could answer Kalix, the doorbell rang again—faster, louder, almost like it was intentional.“Tangina, kung hindi importante ‘yan, may mabubura akong tao sa mundo,” bulong ni Kalix, bumangon at mabilis na nagsuot ng t-shirt.As for me, even though I was only halfway awake, I still followed. But when I reached the door, I didn’t need to ask who it was—I already knew.I could feel it.Before I could brace myself, Kalix swung the door open.And that’s when I saw them.Nanay at