Nasa isang sulok sina Aaron at Lucille, at maraming harang o block sa pagitan nila at ng pintuan kaya hindi agad nakita ni Mariane kung nasaan sila pagpasok nito.
Mukhang may reservation sina Mariane at Jalen, dahil pagkapasok pa lang nila sa restaurant, agad silang inihatid ng waiter sa isang pribadong silid.
Lumipas ang ilang oras. Akala ni Aaron ay mahihirapan siyang kontrolin ang emosyon niya sa muling pagkikita nila ni Mariane. Pero ang ikinagulat niya—wala siyang naramdamang pagkabigla, sakit, o kahit alinman sa inaasahan niya.
Sa loob ng tatlong taon, buong puso siyang nagmahal. Akala niya, ang nararamdaman niya ay hindi na simpleng pag-ibig kundi isang malalim na pagmamalasakit. Pero sa loob lang ng ilang oras, tila gumuho ang lahat ng damdaming iyon.
Ang nararamdaman niya ngayon ay puro lamig—lamig mula sa pagiging manhid ni Mariane, at lamig din ng sarili niyang pagkalkula sa sitwasyon.
Ang mukha ni Mariane—ang mukhang minsang minahal niya sa unang tingin—ngayon ay nagbibigay na lamang sa kanya ng matinding pagkasuklam.
"What a coincidence," ani Lucille, may bahid ng ngiti sa kanyang tinig.
Nagsalin ng tsaa si Aaron para sa sarili niya at sagot niya'y malamig, "Coincidence? Hindi ba sinabi ni Jalen kanina na susubukan niyang kausapin si Mariane? So it’s normal na magkita sila at mag-dinner."
Tinaasan siya ng kilay ni Lucille. "Are you trying to convince me, or are you trying to convince yourself?"
"Bakit ko kailangang manulsol?" balik-tanong ni Aaron.
Medyo seryoso ang tono ni Lucille. "Don’t you even suspect na baka may relasyon na sila?"
Matiim ang sagot ni Aaron, "Kahit anong sabihin mo, kahit nasaktan ako, matagal na kaming magkaibigan ni Jalen—mula pa sa kolehiyo. Hindi ko kayang basta-basta siyang pagdudahan."
Umiling si Lucille. "Then you really don’t know how dark people’s hearts can be."
Napabuntong-hininga si Aaron. "Oo, madilim talaga minsan ang puso ng tao. Pero naniniwala pa rin akong mas maraming mabubuti. Kung hindi, matagal na akong nawalan ng pag-asa."
Napangiti si Lucille at bahagyang nagtanong, "You really don’t want to hear what they’re talking about?"
Umiling si Aaron. "Wala akong interes. Kung maaari lang, ayoko na siyang makita muli."
Tumayo si Lucille at nag-ayos ng gamit. "Okay. Hatid mo na lang ako pauwi. Sigurado akong marami ka pang kailangang gawin ngayong gabi."
Pagdating sa tapat ng apartment ni Lucille, sandaling nag-atubili ito habang nakatingin sa kanya. May kutob si Aaron na baka iniisip ng babae na yayain siyang umakyat.
Pero wala na talaga siyang ganang makipag-usap pa, lalo na’t ang bigat ng damdamin niya ngayon.
Bago pa makapagsalita si Lucille, siya na ang nagsalita. "Magpahinga ka na. Salamat talaga sa tulong mo ngayong araw. Kung kailangan mo ako, tawagan mo lang."
At bago pa makasagot si Lucille, pinaandar na niya ang sasakyan.
Pagdating niya sa kanilang building, pinindot niya ang floor ng unit niya. Pero habang papalapit ang elevator, nakaramdam siya ng kaunting kaba. “Uuwi ba talaga ako? Bahay pa ba ito para sa akin?”
Pagharap niya sa pintuan ng kanilang unit, agad niyang inilabas ang susi—pero ayaw bumukas ng pinto. Nag-isip siya kung maling pinto ba ang napuntahan niya, pero makailang ulit siyang sumubok, at sa huli’y napagtanto niyang… pinalitan na ang lock.
Galit na galit niyang dinukot ang cellphone at tinawagan si Mariane.
"Anong ibig sabihin nito? Pinalitan mo ba ang lock ng pinto?"
"Oo naman. Bakit kita papapasukin sa bahay ko?" malamig na sagot ni Mariane.
"Bahay mo? Ang kapal ng mukha mo. Pasensya ka na, Mariane, pero naalala ko lang—wala pala sa pangalan mo ang unit na ’to. Sa akin lang nakapangalan. At plano ko sanang idagdag ang pangalan mo sa titulo kapag naka-ahon na tayo—pero ngayon? Forget it. Isa lang sa dalawa: ibigay mo ang bagong susi ngayon din, o pupunta ako sa bahay ng mga magulang mo ngayong gabi—at ikukuwento ko sa kanila lahat ng ginawa mong kagaguhan!" Mariing banta ni Aaron.
Pero sinagot siya ni Mariane nang walang takot, "Aaron, huwag mo akong takutin. Wala naman akong napala sa tatlong taon nating kasal!"
Pagkatapos niyon, ibinaba ni Mariane ang tawag.
Sa tindi ng galit, sinipa ni Aaron ang pinto. Pero sa loob niya, alam niyang hindi na siya makakapasok ngayong gabi.
Pwede namang tumawag si Aaron ng locksmith para makapasok sa bahay, pero naisip niyang mas mahalagang puntahan muna ang mga magulang ni Mariane.
Kung talagang mauuwi na ito sa hiwalayan, may mga bagay na kailangang pag-usapan at linawin. Isa na rito ang 6 Million na kinuha mula sa account ng kumpanya niya—hindi basta-basta lang puwedeng kuhanin iyon ng kahit sino, lalo na’t pera ng kumpanya ang nakataya.
Bukod pa riyan, ang bahay na tinutuluyan nila ay binili na niya bago pa man sila ikasal ni Mariane. Sa pangalan pa iyon ng kanyang ina, at sa loob ng maraming taon ay hindi pa rin niya naililipat. Plano sana niyang idagdag ang pangalan ni Mariane kapag naging maayos na ang lahat, pero ang totoo, kaya niya ito hindi inilipat ay para may seguridad ang kumpanya—na kung sakaling malugi man, ay puwede niyang ibenta ang bahay para ipagpatuloy ang operasyon.
Pagdating niya sa lumang community kung saan nakatira ang pamilya ni Mariane, agad siyang kumatok sa pintuan.
Pero walang sumasagot.
Napakunot ang noo niya. Nandito dapat sila sa ganitong oras.
Muling kumatok si Aaron, at maya-maya ay narinig niya ang boses ng kapatid ni Mariane—si Mario—mula sa loob.
"’Wag ka nang kumatok! Tumawag na si Ate. Sinabi niyang huwag kang papasukin. Kung may kailangan ka, sa kanya ka makipag-usap, huwag ka nang pumunta rito!"
Napangisi si Aaron sa inis. Hindi niya inakala na pati pintuan ng bahay ng biyenan niya ay isasara na rin sa kanya.
Pinipigilan ang galit, tinanong niya, "Nasaan sina Mama at Papa? Magdi-divorce kami ng kapatid mo, tapos wala man lang silang sasabihin?"
"Kung maghihiwalay kayo, edi maghiwalay kayo," sagot ni Mario. "Akala mo ba hindi mabubuhay si Ate nang wala ka? Ang ganda ng Ate ko—madaling makahanap ng ibang mayaman. Ikaw ang mukhang desperado."
Para bang sumabog ang galit ni Aaron.
"Desperado? Mario, gamitin mo nga ang konsensya mo! Ilang beses ka bang nagkaproblema sa labas na ako ang sumalo? Ilang beses ka nang nanghingi ng pera—di ba binigyan pa kita pera? Noong pandemic, buong angkan ninyo—pati mga bata at matatanda—nag-outing. Sino ang nagbayad ng lahat? Ako! Noong 60th birthday ni Mama, nakita n’yang jade bracelet na ₱120,000—hindi na ako nagdalawang-isip, binayaran ko agad. Si Papa n’yo, nakabangga ng tao habang naka-e-bike. Sino ang nagbayad ng ₱100,000 para sa damages? Ako rin! Tapos sasabihin mong desperado ako? Dahil lang humina ang kita ko nitong dalawang taon, ganito n’yo ako tratuhin?"
Galit na galit niyang sinipa ang pinto.
Mula sa loob, sumigaw si Mario, "Aaron, huwag kang magwala diyan! Pag nabasag ang pinto, pagbabayaran mo! Tatawagan ko ang pulis!"
"Fine! Tumawag ka! Pero sabihin mo sa Ate mo, mag-usap kami ng maayos! She took 6 million from my company’s account today—para bayaran ang utang mo sa sugal, di ba? Pera ’yon ng nanay ko—at sweldo ng mga empleyado ko! Hindi siya puwedeng basta kumuha niyan. Ibalik n’ya sa akin ang bawat sentimo! Otherwise, see you in court!"
Pagkasabi no’n, lumakad siya palayo. Wala na talagang saysay pang makipag-usap sa mga taong walang utang na loob.
Pag-uwi niya, agad siyang tumawag ng locksmith. Pinakita niya ang property certificate para mapatunayan na sa kanya ang bahay at binuksan naman ng technician ang pinto.
Pero pagpasok niya sa loob, para siyang binuhusan ng malamig na tubig.
Parang nanakawan.
Halos wala nang natirang mahahalagang gamit sa loob ng bahay. Sa loob lang ng ilang oras, literal na inubos ang lahat—mga gamit, appliances, at kahit ang kama ay iniwan na lang ang wooden frame.
“Mariane… ang galing mo talaga,” bulong niya sa sarili, puno ng hinanakit.
Pero sa halip na masaktan, lalo lang tumibay ang desisyon niya.
This is it. Bukas, alas otso ng umaga—diretso ako sa Court
Akala ni Mariane na madali lang ang lahat. Pero hindi siya papayag na basta-basta na lang kunin lahat ng pinaghirapan niya.
“Follow the process, Mariane,” bulong niya sa sarili. “This time, I’ll make sure you walk away with nothing.”
Naupo si Aaron sa gilid ng companion bed sa loob ng ospital. Tahimik ang silid. Hindi pa rin nagigising ang ina niya mula nang ilabas ito sa emergency room.Sabi ng doktor, ligtas na ito sa ngayon, at kailangan na lang hintayin na magising nang kusa.Habang tahimik siyang nakaupo, nagsalita ang matandang babaeng nakahiga sa kabilang kama. "Anak ka ni Wilma, ‘di ba? Kailangan mo talagang bigyang-oras ang nanay mo. Kahit gaano ka-busy ang mga anak ko, araw-araw silang bumibisita. Ikaw, palaging gabi na kung dumating, minsan pa nga, wala ka. Kung talagang abala ka, sana kumuha ka man lang ng mag-aalaga sa kanya. Simula nang ma-confine ako rito, palagi ko siyang nakikitang tulala. Sa edad niyang ‘yan, walang kasama... ang lungkot tingnan."Ngumiti si Aaron ng tipid, kahit masakit ang kalooban. “Opo, Auntie. Salamat po sa pag-aalaga sa kanya nitong mga araw.”Ayaw man niyang aminin, totoo ang sinabi ng matanda. Hindi niya kayang kumuha ng ibang mag-aalaga. Wala siyang kamag-anak na malapit
Habang abala ang bagong dating na repairman sa ilalim ng makina, sunod-sunod ang yosi ni Aaron; isa, dalawa, tatlo, parang iyon lang ang nakakapagpakalma sa bigat ng dibdib niya.Hindi na talaga siya umaasa na maaayos pa ito ng repairman. Katulad ng sinabi niya noon, sa buong lungsod ng Sichuan, siguro lima lang ang mas magaling sa kanya sa larangang ito, at isa na siya roon. May isang boss pa nga noon na inalok siya ng ₱300,000 annual salary para lang kunin siya bilang head ng maintenance team. Pero tumanggi siya.‘Bakit ko pa kailangan magtrabaho sa iba, kung kaya kong magpatakbo ng sarili kong kumpanya?’Puno siya ng tiwala sa sarili noon. Pero ngayon, narito siya, harap sa problema ng sariling negosyo na hindi niya masolusyunan.Kaya’t pinabayaan na lang niya ang repairman, parang pampalubag-loob na lang sa sarili. "Maybe… maybe may detail lang akong nalagpasan, at siya ang makakakita?"Naubos na niya lahat ng sigarilyo sa bulsa. Ang dami nang upos sa paanan niya, at ramdam na niy
Pero imbes na sumagot, nilingon lang ng mga master si Aaron at agad na umiwas ng tingin. Wala ni isa ang makatingin nang diretso sa kanya, parang may kasalanang ayaw aminin.Dali-dali siyang tumakbo papasok ng gusali. Binuksan niya ang isa sa mga makina, pero kahit naka-switch on na ang power, walang nangyari.Lumipat siya sa isa pa, ganun din. Pati ‘yung dalawang makina sa likod, hindi man lang umiilaw kahit nakasaksak."Trip lang ‘yun, paano naman nasira lahat ng makina?!" bulong niya sa sarili, habang pilit iniiwasang mag-panic. Hindi niya matanggap ang nakikita.Nilapitan siya ni Miles at sinabing mahinahon, "Aaron, maybe the machines were just overloaded these past few days. Isang trip lang ng kuryente, possible na na-short circuit sila lahat.""Kung short circuit lang, kaya pa ‘yang ayusin! May oras pa tayo ngayong gabi! Carlos, kunin mo ‘yung toolbox!" sigaw ni Aaron habang hinuhubad ang coat niya, handa na para magtrabaho.Ito ang naka-salalay sa lahat ng pinaghirapan niya, w
Napilitan siyang ngumiti. "Bakit ko naman hahabulin si Lucille, eh nasa harap ko na ang babaeng mahal ko." Lumapit siya kay Mariane. "Mariane, anong ginagawa mo rito sa opisina?"Tumaas ang kilay ni Mariane. "Bakit, bawal ba? O baka naman naiistorbo ko ang 'masasama' ninyong balak ng kabit mong si Lucille?"Huminga nang malalim si Aaron, pinilit pa ring panatiliin ang ngiti sa labi. "Wala naman. Pero kung tutuusin, dapat nga magpasalamat ako sa pagpunta mo rito. Palagi na lang akong ginugulo ni Lucille nitong mga nakaraang araw. Kasi nga best friend mo siya, kaya hindi ko siya matanggihan o matawaran man lang. Buti na lang dumating ka, natapos na rin ang istorbo."Nagkunwari siyang masaya habang kausap si Mariane, kahit sa loob niya ay kabaligtaran ang nararamdaman.Sa ngayon, kailangang pakisamahan niya si Mariane. Kailangan niyang maging maingat.Napangisi si Mariane at pabirong sabi, "Aaron, Aaron... kailan ka pa natutong magsinungaling habang pula ang mukha at mabilis ang tibok ng
Hindi inaasahan ni Aaron ang maagang pagdating ni Mariane sa opisina.Akala niya, matapos nitong kuhanin ang pera ng kumpanya, hinding-hindi na ito magpapakita pa. Sa isip niya, kung sabihan lang niya ang mga empleyado, “Si Mariane ang kumuha ng sweldo n'yo ngayong buwan,” tiyak, hindi ito makakalabas ng opisina nang ligtas.Pero eto siya ngayon, nakatayo sa harap mismo ng opisina, at kasabay pa ng pag-alis ni Lucille. Bigla siyang nakaramdam ng tensyon. Malamig ang hangin sa loob ng opisina, kahit hindi bukas ang aircon."Wow, ang galing mo naman. ‘Yung kalapati, sinakop na ang pugad ng uwak," malicious na sambit ni Mariane habang nakatingin kay Lucille.Hindi na sumagot si Lucille. Tahimik niyang kinuha ang mga gamit, halatang ayaw patulan ang drama. Pero bago pa siya makalakad palayo, hinawakan siya ni Mariane sa braso."Sandali lang!" sambit nito. Tapos, hinarap si Aaron."Aaron, hindi ba sabi mo wala kayong relasyon ni Lucille? Anong tawag mo sa ganito? Sinasabi mong gusto mong m
Naengganyo sanang sabihin ni Aaron na “magpapahinga lang ako sandali tapos uuwi rin,” at na hindi naman niya kailangan maligo. Pero bago pa siya makapagsalita, itinulak na siya ni Lucille papasok sa banyo.Pagkapasok niya, namangha siya sa loob ng banyo ng babae. Sa ibabaw ng bath table, punô ng malalaki’t maliliit na bote ng skin care products. May iba’t ibang kulay at laki rin ng mga tuwalya na nakasabit sa hook sa pader.Kung hindi mo alam, iisipin mong marami ang nakatira sa bahay—sa dami ng gamit na naroon. “Grabe. Sa dami ng ito, hindi ko na alam kung ano ang para saan,” bulong niya sa sarili.Talagang mas simple ang buhay ng mga lalaki, naisip niya.Tulad nga ng kasabihang biro: “Lalaking lumalabas ng bahay, panyo lang ang bitbit—pang-mukha, pang-kili-kili, pang-singit.”Napakamot siya sa ulo at sumigaw mula sa loob ng banyo, "Lucille! Alin dito ang sabon at shampoo? Anong tuwalya ang gagamitin ko pagkatapos maligo?"Sumagot si Lucille mula sa labas, "Shower gel at shampoo nasa