Chapter 2 – The Wedding That Wasn’t a Celebration

Muli niyang kinuha ang cellphone at muling tinitigan ang larawan nila ni Bart. 

Larawang hindi man lang sila nakaharap sa camera. Nakaw na kuha lang Bettina pero hindi niya kayang i-delete, kahit kailan. Kahit wala ni konting ngiti sa labi o kislap sa mata si Bart mahalaga pa rin ito sa kanya. 

Pero habang tinititigan niya ang litrato. Lalo siyang nadudurog sa katutuhanang ang kasal nila ay walang saya. Isang kasal na hindi selebrasyon.

Napangiti si Anessa. Mapait. Sa likod ng larawang ‘yon, buhay pa rin sa isip niya ang bawat detalye ng araw na 'yon—araw na pinangarap niya buong buhay niya, pero naging araw ng tahimik na pagtanggap.

Sariwa pa sa alaala niya ang pagpasok nila sa maliit na opisina ng civil registrar. Sa halip na red carpet, ay linoleum floor. Sa halip na bulaklak, ay lumang stand fan ang umiikot sa gilid. Isang lamesa, ilang plastik na upuan, at isang mayor na halatang minamadali ang seremonya.

“Do you, Barton Martino Divinagracia, take Anessa Lacosta to be your lawfully wedded wife?” tanong ng mayor.

Tumango si Bart, malamig ang mukha. “Yes,” sabi nito. Diretso ang tingin, hindi man lang siya tiningnan.

Ang sagot ay parang utos lang na kailangang sundin. Walang excitement. Walang damdamin. Walang kahit kaunting kilig.

“Do you, Anessa Lacosta, take Barton Martino Divinagracia to be your lawfully wedded husband?”

Huminga siya nang malalim. Tumingin sa lalaking katabi, kahit hindi siya nito pinapansin. “Yes,” mahinang sagot niya, pilit ang ngiti, pero mata’y nangingislap.

Kahit walang wedding march. Walang bulaklak. Walang puting belo o altar. Pero sa puso ni Anessa, iyon ang simula ng lahat. Simula ng pangarap niyang mahalin din siya balang araw ng lalaking pinakasalan niya.

“By the power vested in me, I now pronounce you husband and wife.”

Sa gano’n lang nagtapos ang kanilang kasal. Walang halik. Walang yakap. Isang tango lang mula kay Bart. At isang mabilis na pakipagkamay sa officiator.

Sa gilid ng silid, si Bettina, ang ina ni Bart, ay tuwang-tuwa. Muntik nang maluha sa tuwa habang pinagmamasdan ang anak at ang babaing matagal na niyang gusto para rito.

“Sa wakas,” bulong ni Bettina habang niyayakap si Bart. “Anak, maging mabuti kang asawa kay Anessa, ha? Mabait siya, magalang na anak. Alam ko, siya ang tamang babae para sa’yo.”

“ ‘Ma, please,” mahinang tugon ni Bart habang marahang inilayo ang sarili mula sa ina.

Hindi na kumibo si Bettina. Lumapit na lang siya kay Anessa at mahigpit itong niyakap. “Welcome to the family, anak,” masayang sabi nito. “You’re smart, kind, and patient. I know you’ll make Bart a better man someday.”

“Thank you po, Tita,” mahinang tugon ni Anessa, pinipilit pa ring kontrolin ang emosyon.

“Tita?” napatawang hawi ni Bettina sa buhok ni Anessa. “Anak, ako na ngayon ang mama mo.”

Sa kabilang panig ng silid, tahimik lang si Anelita, ang ina ni Anessa. Hindi matigil sa pagtingin kay Bart—lalo na nang mapansing ni minsan ay hindi ito tumingin kay Anessa.

Alam niyang wala sa lugar ang saya ng anak niya. Oo, may apelyido na si Anessa. Pero may halong pangamba si Anelita. Hindi kayang takpan ng isang apelyido ang takot niyang baka sa kasal na ito, masaktan lang ang anak niya.

Naglakad si Bart papunta sa gilid, umupo sa upuan at agad nag-check ng phone. Hindi man lang nilapitan si Anessa. Walang photo together. Wala ni isang sulyap.

Pero sa isip ni Anessa, ayos lang.

Basta naging asawa na niya ito. Kahit sa papel lang. Kahit walang selyo ng pagmamahal. Umaasa siyang balang araw, magbabago rin ang lahat.

Sa loob ng sasakyan pa-uwi, tahimik silang dalawa. Si Bart sa driver’s seat, si Anessa sa passenger. Tila mas maingay pa ang aircon kaysa sa kanila.

Tahimik siyang sumulyap sa kanya. Pilit niyang binasa ang bawat kilos, bawat buntong-hininga. Nang huminto ang sasakyan sa stoplight, saka lang ito nagsalita.

“Thank you… for showing up,” mahina niyang sabi, pilit ang ngiti.

Ngunit hindi siya sinulyapan ni Bart. Hindi siya sinagot. Nagpatuloy lang ito sa pagmamaneho, diretsong tingin sa kalsada.

Napapikit si Anessa. Pigil ang pagbuntong-hininga.

“At least he showed up,” mahinang bulong niya sa sarili. Kahit hindi ang pangarap niya ang kasal nila, at least nando’n siya. At least dala na niya ngayon ang apelyido ng lalaking mahal niya.

Pagdating sa condo unit ni Bart—bahay na ngayon nilang dalawa. Binuksan ni Bart ang pinto at diretso itong pumasok. Hindi man lang siya nilingon. Kusa siyang pumasok, sinundan ang asawa.

“Room is yours,” malamig na sabi nito habang hinuhubad ang polo, pumasok sa kwarto. “I have meetings tomorrow. I need silence. Try not to change anything in the kitchen.”

“Okay,” mahina niyang sagot.

Dahan-dahan siyang naglakad papunta sa kwarto. Bawat hakbang parang nakatapak sa bubog. Ang mga mata niya, sinusundan si Bart hanggang sa pumasok ito sa isang kwarto.

Pagkasarado ng pinto, saka lang siya huminga nang malalim.

Ito na. Simula na ng buhay nila bilang mag-asawa. Mag-asawang magkasama sa iisang bubong, pero magkalayo ang mundo.

Gabi na. Tahimik ang buong unit. Walang tunog kundi ang mahinang ugong ng aircon at ang tik-tak ng wall clock.

Sa kwarto, nakaupo si Anessa sa kama. Isinabit niya ang wedding ring sa manipis na chain ng kanyang kwintas. Hindi ito galing kay Bart—regalo ito ng kanyang biyenan. Singsing ng mga magulang ni Bart.

Sabi ni Bettina, “Deserve mo ‘yan. It may not be a grand wedding ring, but it carries the legacy of love.”

Pero hindi love ang naramdaman ni Anessa. Lamig.

Wala silang palitan ng singsing sa kasal. Hindi rin suot ni Bart ang singsing ng ama niya. Kaya ang kanya ay itatago na rin lang niya sa ilalim ng damit niya.

Alam niyang ayaw ni Bart malaman ng mundo ang tungkol sa kanila. Kaya walang engagement. Walang honeymoon. Walang balitang lumabas. Lihim ang lahat.

At kahit masakit, tinanggap niya. Kasi mahal niya. Noon pa. Unang kita pa lang niya kay Bart sa hacienda ng mga Divinagracia kung saan nagtrabaho ang mga magulang niya. Tumibok na ang puso niya.

Doon niya nalaman ang kasundaan ng mga ama nila. Ipapakasal sila sa tamang panahon. At sa wakas dumating ang araw na pinakahihintay niya.

Kaya kahit nakadudurog puso ang lamig ni Bart. Nilalakasan niya ang loob. Paulit-ulit na sinasabi sa kanyang sarili. “Tiis ka lang. Tumibok ka lang. Huwag kang bibitww. Mahal mo siya. At darating ang araw, makikita ka rin niya. Matututunan ka rin niyang mahalin.”

Umupo siya sa gilid ng kama, nilibot ang paningin sa buong silid. Ramdam niya ang lamig na nanonoot sa balat niya. Pero mas ramdam niyang mabigat ang dibdib niya. Parang may bato na hindi maalis. Parang may kulang sa araw na dapat ay masaya.

Ang unang gabi nila bilang mag-asawa, magkaiba sila ng kwarto. Magkaiba ng mundo.

Pero kahit gano’n, hindi siya susuko.

Dahil sa puso ni Anessa, isang bagay ang totoo.

Kahit hindi siya mahal, asawa na siya ni Bart.

At sa mundong iyon, sapat na muna ang papel. Hanggang dumating ang araw na hindi na lang lihim ang lahat sa kanila. 

Pero ngayon na isang taon na. Wala pa ring pagbabago. Nagsisimula na siyang magtanong. Tama ba ang desisyon niya? Worth it ba ang paghihintay niya? Hanggang kailan pa ba siya maghihintay na mapansin ni Bart?

Napaigtad siya. Nagising sa pagbabalik-tanaw. Halos mabitiwan ang cellphone nang tumunog ito at rumihistro ang pangalan ni Bart sa screen.

Mabibilang lang sa mga daliri niya kung mag-text si Bart. Kaya hindi niya maiwasang kabahan, o magtanong. Anong mayro’n at naisip nitong mag-text ngayon? 

Pigil hininga siya. Binasa ang mensahe. 

“Don’t wait up. May late meeting ako.”

Napangiwi siya. Hindi alam kung mag-re-reply ba. Napatingin siya sa orasan. Alas-dyes na ng gabi. Ngayon pa siya nag-text?

Naramdaman ni Anessa ang lamig, kirot na biglang sumiksik sa puso niya. Parang binuksan ang sugat na paulit-ulit na sinusundot ni Bart.

Pinikit niyang muli ang mga mata. Kinalma niya ang sarili. Hindi siya iiyak. Hindi na siya iiyak. Pagod na siyang umiyak.