Hindi na pinansin ni Ancel ang sinabi ni Camille. Hindi ko alam kung hindi nga ba niya narinig ang sinabi ng kaibigan ko o nagbibingi-bingihan lang siya. Sandali ko pang nilingon ang mga kaibigan ko at si Tatay, pero wala na sa amin ang tingin nila. Nag-uusap na sila. Nagtataka man, hindi na rin lang ako nag-usisa pa. Nadala na ako sa ginawa kong pagtatanong kagabi. Sabi nga niya, hindi pa siya handa na sabihin sa akin ang lahat tungkol sa buhay niya. Kaya rerespetuhin ko na lang ang gusto niya. Naging tahimik din ang buong byahe namin papuntang bayan. Maski kasi siya ay hindi na nagsasalita, pero paminsan-minsan naman siyang sumusulyap sa akin at gano'n din ako sa kanya. Matapos ang mahigit isang oras na byahe, narating din namin ang bayan, at ngayon nga ay papasok na kami sa vicinity ng hospital."Aya, kuha lang ako ng wheelchair ha," sabi ni Ancel nang nasa parking na kami. "Sige, bilisan mo," sagot ko kasabay ang pagtingin-tingin sa paligid. Hindi kasi ako mapakali, natatakot
“Kumapit ka ng mabuti,” utos ni Ancel. Imbes na sagutin ang tanong ko. Sinunod ko na nga lang ang utos niya, Kumapit ako at napapadasal pa. Naisip ko rin na hindi pwede na lagi na lang akong magpapadala sa takot. Hindi pwede na iaasa ko na lang ang buhay ko kay Ancel. Alam ko nga na may sarili rin siyang problem pero heto ako, dumadagdag din sa pasanin niya. “Parang may nakasunod sa atin,” sabi niya kasabay ang mabilis na paglihis ng daan. Bago kami pumasaok sa makipot at lubak-lubak na daan ay nagawa ko pang lumingon. Kita ko nga ang itim na van na hindi na makadaan dahil sa prosesyon ng patay. “Ancel,” tawag ko sa pangalan nito nang umaga ang tricycle. Nakasagasa kasi siya ng malaking bato at muntikan pa kaming tumagilid. Todo kapit pa rin ang ginawa ko habang nililibot ang paningin sa paligid. Tingin ko, walang sasakyan na pumapasok sa lugar na ‘to dahil pati daan ay ginapangan na ng cadena de amor na damo. Katulad ng El Canto, malalago rin ang mga damo at nagkalat ang mga kawa
“Ibaba mo si Aya, Ancel!” Gigil na dinuro-duro ni Tatay si Ancel. Madilim rin ang mga mata nito na nakatitig sa kanya. Sa tagal na panahon na nakasama ko ang pamilya nila, ngayon ko lang nakita si Tatay na nagalit ng ganito. Mas nakakakaba dahil hindi ko pa alam kung bakit siya nagkakaganito at bakit narito ang buong pamilya. “Ewan ko naman sa inyo, Tay. Hindi man lang ba kayo nagtaka? Hindi n’yo naisip kung bakit biglang may sumulpot na kamag-anak si Aya rito? E, nagtatago nga ‘yan!” Napalabi ako at napayuko kalaunan. Alam na pala nila ang totoo. At si Camille, hindi niya man alam ang totoong dahilan kung bakit ako nagtatago, alam naman niya na takot ako na may makaka-alam kung saan ako naroon. Napasulyap ako kay Ancel na ngayon ay todo yuko na ang ginawa. Imbes nga na ibaba niya ako, halos isubsob na niya ang mukha sa leeg ko. “Hay naku, Aya!” umiling-iling na sabi ni Camille. “Anong silbi ng pagtatago mo kung nagpatira ka naman sa bahay mo ng hindi mo kilala. Hindi mo nga raw a
“Ancel…” Hindi ko napigil ang agad na pagpatak ng luha ko nang marinig ang sinabi ni Ancel. “Iiwan mo ako? Kaya mo na iwan ako?” tanong ko sa garalgal na boses.“Aya—” Hindi magawang tapusin ni Ancel ang gusto niyang sabihin. Pero umupo naman siya sa tabi ko at hinawakan ang kamay ko. “Sumagot ka, Ancel. Iiwan mo ba talaga ako?” tanong ko uli. Pero imbes na sumagot. Kay Tatay siya tumingin na ngayon ay sapo na ang noo at napailing-iling. “Ito na nga ba ang sinasabi ko—” Nagpalit-lipat ang tingin nito sa amin—tingin na nagdududa. Tingin na binabasa kami. “Ano kayo na? May nangyari na sa inyo kaya ganyan na lamang kayo kung umasta?” deritsong tanong ni Tatay na ikinalaki ng mga mata ko. Hindi ko inaasahan ang tanong niya na 'yon. Napatayo naman ng maayos sina Nanay at Camille habang si Cambelle, umawang ang bibig at nanlaki ang mga mata. Lahat sila, hindi makapaniwala. Maski naman ako noong una, hindi rin makapaniwala na mahuhulog kami sa isa't-isa. Na mamahalin namin ang isa't-is
"Tay, pwede po ba, saka na lang natin pag-usapan ang bagay na 'yan? Kumain na lang po tayo, at e-enjoy ang oras na magkasama tayong lahat, at saka, para hindi naman masayang ang effort n’yo sa mga handa n’yo," mahinahon kong kausap kay Tatay na sinabayan ko pa ng ngiti. Alam ko nga kasi na ayaw ni Ancel pag-usapan ang anumang tungkol sa buhay niya. At isa pa, ayaw ko na mapilitan siyang gumawa ng kwento o magsinungaling tungkol sa buhay niya. Handa naman akong maghintay hanggang sa handa na siyang sabihin sa akin ang lahat tungkol sa buhay niya. Gusto ko na kung sasabihin niya man ang totoo, bukal sa loob niya. "Oo nga naman, Lito, tama na muna ang mga tanong. Dapat magsaya tayo ngayon dahil sa wakas, balik normal na ang buhay ni Aya. Magagawa na niya ang bagay na ginagawa niya noon. Kaya nga tayo naghanda para sana magsaya. E nagsermon ka–" "Nay, tama na po," mahinahong sita ko kay sa kanya, sabay sulyap kay tatay na parang wala namang pakialam si sinasabi niya. “Oo na, tatahimik
ANCEL POV"Prepare ko lang ang breakfast natin." Kaagad akong lumabas ng kwarto matapos sabihin ‘yon. Nasasaktan kasi ako habang nakikita ang reaction niya. Napapapikit kasabay ang pagpatak ng luha sa gilid ng mata niya. Sana hindi na lang ako nagtapat. Sana pinigil ko na lang ang sarili ko na mahalin siya. Hindi ko sana nakikita ang babaeng mahal ko na sasaktan dahil nagmahal siya ng kagaya ko—kagaya ko na isang masamang tao, salot sa lipunan, at walang kwenta. “Aya, kumain ka na lang kapag gutom ka na. Hinanda ko na rin lahat ng kailangan mo,” mahinahon kong sabi, pero wala akong narinig na sagot mula sa kanya. Ni ang lumingon nga, hindi niya ginawa. Mapait akong ngumiti. Ito na nga ang kinatatakutan ko. Alam ko naman na ganito ang mangyayari. Alam ko na magbabago ang nararamdaman niya kapag nalaman niya ang totoo. Kaya nga ginusto ko na 'wag muna sabihin sa kanya kung anong klaseng tao ako dahil takot ako na mawala siya. Ito na nga ang nangyayari ngayon. Ayaw na niya akong ting
Kasabay ng paglikot ng kamay ko ay ang malakas na dagundong ng puso ko. Marami na akong naikama, maraming babae na eksperto at kayang-kaya akong dalhin sa langit sa sarili nilang paraan, pero iba itong nararamdaman ko ngayon, kasama si Aya. Halik, yakap, at haplos palang ang nagagawa ko at hindi ko pa siya nakukuha, pero ang saya ko na. Parang nasa langit na ako. Kakaibang saya at pagnanasa ang nararamdam ko habang iginagala ko ang mga kamay at labi ko sa buong katawan niya. “Ancel…” ayon na naman ang ungol niya na ang sarap pakinggan. Hinaplos ko ang pisngi niya habang ang dila at labi ko ay naglalaro sa dibdib niya. Buong pagmamahal ko siyang pinasasaya sa pamamagitan ng mga haplos at halik ko. Kapa ko na ang malambot niyang labi at maingat ni inilabas masok sa bibig niya daliri ko kasabay ang pagbaba ng halik ko sa puson niya hanggang sa matunton ko ang hiyas niya. Hinubad ko ang panty niya gamit bibig ko. “Ancel…” Akala ko aawatin niya ang ginagawa ko nang humawak siya sa buhok
CAHAYA POVHindi mawala ang ngiti ko habang papalapit sa kinaroroonan nina Ancel at Belle. Pakiramdam ko nakalutang ako sa ere. Ang gaan-gaan ng pakiramdam ko. Kung may makakakita nga sa akin ngayon, siguradong iisipin nilang nababaliw na ako. Matapos ang isang linggong pagmumukmok sa kubo, heto na nga at lumabas na rin ako. Syempre, bati na kasi kami ng mahal ko. Kaya kahit pagod, and feeling sore, ang sigla ko pa rin. Ang saya ko pa rin. Nakarating nga kasi ako sa langit kagabi kasama ang mahal ko. Panay pa ang tingin ko sa bitbit kong basket na naglalaman ng pagkaing hinanda ko para sa amin ni Ancel. Noon ko pa kasi sana gustong gawin 'to. Noon ko pa siya gustong pagsilbihan, pero panay naman ang iwas niya, at sa tuwing magising ako, wala na siya. Umalis na at nakahanda na lahat ng kailangan ko. Hindi niya ako binibigyan ng pagkakataon na sabihin sa kanya kung gaano ko siya kamahal sa kabila ng papaging siya—sa kabila ng pagiging masamang tao niya. Wala naman akong pakialam kun