บทที่ 2 เจ้าสาวจวนร้าง

เมื่อถึงเวลาที่จะต้องไปขึ้นเกี้ยวหน้าจวน อนุลิ่วเดินจูงบุตรสาวมาส่งขึ้นเกี้ยวที่หน้าประตูจวนตระกูลหยู โดยมีนายท่านหยูและฮูหยินรวมถึงบุตรสาวและบุตรชายบางคนมายืนอยู่ด้วย ที่จริงแล้วพวกเขามิได้คิดจะมายืนรอส่งเจ้าสาวที่เป็นบุตรสาวตระกูลหยูเช่นกัน แต่พวกเขามายืนรอดูเพื่อให้แน่ใจว่าเพ่ยอันขึ้นไปบนเกี้ยวเจ้าสาวแล้ว และเกี้ยวนี้ทางวังหลวงส่งมาพร้อมกับสินสอดหนึ่งหีบเล็ก นับเป็นขบวนเจ้าสาวที่น่าอนาถใจไม่่น้อย

ขบวนเจ้าสาวที่ออกเดินทางมีเพียงเกี้ยวและบ่าวชายที่หาบสินสอดหีบเล็กใส่ตระกร้าสานใบใหญ่และอีกด้านของตระกร้าสานนั้นเป็นหีบใส่ข้าวของๆเจ้าสาว เดินตามขบวนเกี้ยวไปเพียงคนเดียวเท่านั้น ไม่มีคนติดตามเจ้าสาว ไม่มีสาวใช้แม้สักคนเดียวไปกับเกี้ยวด้วย สินเดิมของเจ้าสาวนั้นไม่มี สินสอดนั้นก็มีที่ทางวังหลวงจัดมาให้เพียงหีบเดียว ส่วนสินสอดของเจ้าบ่าวนั้นไม่มี และย่อมไม่มีเจ้าบ่าวมารับเจ้าสาวด้วยเช่นกัน 

อนุลิ่วจ้องมองเกี้ยวเจ้าสาวอย่างสะท้อนใจ บุตรสาวของตนเป็นบุตรีขุนนาง มีราชโองการได้สมรสกับท่านอ๋องอี้เหวิน แต่ขบวนส่งเจ้าสาวกลับน่าอนาถเพียงนี้ ยิ่งกว่าที่นางเคยเห็นขบวนเจ้าสาวของชาวบ้านธรรมดาทั่วไปในเมืองนี้เสียอีก นางกลั้นน้ำตาเอาไว้เพราะเกรงว่าจะไม่เป็นมงคลต่อบุตรสาวของตนเอง มืออูมที่ด้านในมือสากเพราะต้องทำงานหนักมาแทบจะทั้งชีวิต เป็นอนุอยู่ในจวนขุนนางแต่ก็ไม่ได้มีความสุขสบายเลย เบี้ยหวัดที่ควรได้มายังชีพก็เพียงเล็กน้อย แทบจะไม่พอประทังชีวิตของสองแม่ลูก แต่นางก็เพียรไปหางานรับจ้างมาทำที่เรือนให้พอมีเงินประทังชีวิตโดยไม่ถึงกับอดอยากมากนักและยังมีเงินเก็บออมเอาไว้บ้าง เผื่อยามฉุกเฉินจะได้มีเงินทองเอาให้ใช้จ่าย 

อนุลิ่วควักถุงผ้าเล็กๆออกมาจากเอวของนาง แล้วใส่เอาไว้ในมือของบุตรสาว “ อันเอ๋อ เจ้าเอาเงินนี้ติดตัวไว้นะ แม่ไม่รู้ว่าที่จวนของท่านอ๋องจะเป็นอย่างไรบ้าง แต่เราควรมีเงินติดตัวเอาไว้บ้างเผื่อยามลำบาก ” เพ่ยอันแทบไม่อยากจะรับเงินจากมารดามาเลย เพราะนางเป็นห่วงมารดาที่อยู่เพียงลำพังจะลำบาก เผื่อยามเจ็บไข้จะได้มีเงินซื้อหยุกยาบ้าง  “ แม่แบ่งเงินเอาไว้แล้ว แค่แบ่งให้ลูกติดตัวไปบ้าง ไม่ต้องห่วงตอนนี้แม่แข็งแรงดีและยังมีงานทำอยู่เรื่อยๆ คงจะพอเก็บเงินได้อีก ไม่ต้องเป็นห่วงแม่นะ ” นางยัดเงินใส่มือของบุตรสาวจนได้ สองแม่ลูกกอดกันแน่นอย่างแสนคิดห่วงหาอาทรกัน เพราะตั้งแต่เกิดมาไม่เคยแยกห่างกันเลย และไม่คิดว่าวันที่ต้องจากกันจะมาถึงเร็วปานนี้

“ เอาละ อย่าอ้อยสร้อยให้มันมากนัก มันจะเลยฤกษ์มงคลไปเสียเปล่า ” เสียงของฮูหยินใหญ่เอ่ยขึ้น เพราะนางเห็นสองแม่ลูกร่ำลากันนานมากแล้ว “ ใช่ รีบไปเสียเถิด มันจะเลยฤกษ์ยาม ไม่ต้องเป็นห่วงกันมากขนาดนั้น นางได้แต่งเป็นชายาอ๋องนะ ไม่ใช่ชาวบ้านธรรมดา ” นายท่านหยูหลี่กงเอ่ยขึ้น แต่เขาไม่ได้พูดจนจบประโยคว่า อ๋องที่ไร้บรรดาศักดิ์ ไร้ทรัพย์สินเงินทองและอำนาจเท่านั้น แถมจวนยังถูกยึดไปต้องย้ายไปอยู่จวนร้างท้ายตลาดอีกด้วย นับเป็นบิดาที่ใช้ไม่ได้ ไม่มีความเป็นห่วงบุตรสาวของตนเองเลยแม้แต่น้อย 

“ เอาละ อันเอ๋อรีบขึ้นเกี้ยวไปเสียเถิด ไม่ต้องเป็นห่วงแม่นะ หากเจ้ามีเวลาก็มาเยี่ยมแม่ หรือว่าหากแม่ไปส่งงานที่ร้านอาภรณ์ที่ตลาดแม่จะแวะไปเยี่ยมนะ เราไม่ได้จากกันไกล เรายังพบกันได้ ” อนุลิ่วเอ่ยขึ้น เพ่ยอันพยักหน้านางกอดมารดาอีกครั้งแล้วก็ยอมเดินขึ้นเกี้ยวไปแต่โดยดี ท่ามกลางความโล่งใจของทุกคนในตระกูลหยูที่เกรงกลัวอาญาจากฮ่องเต้หากไม่ทำตามมราชโองการ จึงโล่งใจนักที่บัดนี้กาฝากตระกูลหยูอย่างหยูเพ่ยอันนั้นได้จากไปแล้ว ไม่ต้องสิ้นเปลืองเบี้ยหวัดในการเลี้ยงดูอีก เหลือเพียงมารดาของนางที่คงจะต้องลดเบี้ยหวัดที่เคยให้ลงไป เพราะตอนนี้เหลือแค่ปากท้องเดียวจะต้องใช้เงินอะไรกันมากมาย

ฮูหยินใหญ่ครุ่นคิดตามภาษาคนใจดำ ที่มีความเมตตาต่อคนที่ไม่ใช่ครอบครัวของตนเองน้อยเต็มที แล้วทั้งหมดก็หันหลังเดินกลับเข้าจวนไปเหมือนไม่มีสิ่งใดเกิดขึ้น เหลือเพียงอนุลิ่วที่ยังคงจ้องมองตามเกี้ยวของบุตรสาวไปจนลับตา นางยกมือขึ้นเช็ดน้ำตา แล้วปลอบใจตนเองว่าคงไม่เป็นไร บุตรสาวแค่จากไปไม่ไกลนัก นางจะหมั่นไปเยี่ยมเพื่อดูความเป็นอยู่ของนาง หากทำได้นางจะลาออกจากจวนนี้ไปอยู่กับบุตรสาวในอนาคต เมื่อคิดได้เช่นนี้อนุลิ่วก็ใจชื้นขึ้น แล้วเดินกลับเข้าจวนไป 

เมื่อผ่านเรือนหลักก็ไม่เห็นใครสักคนแล้ว คนพวกนั้นไร้น้ำใจต่อนางและบุตรสาวจริงๆ ไม่เห็นว่าบุตรสาวของนางก็เป็นบุตรของตระกูลหยูเช่นกัน อนุลิ่วถอนหายใจน้อยๆระหว่างที่เดินกลับไปยังเรือนเล็กที่ท้ายจวนของตนเอง มีสามีผิดคิดจนตัวตายอย่างแท้จริง นางครุ่นคิด 

เมื่อขบวนเจ้าสาวไปถึงหน้าประตูจวนที่ดูเงียบเชียบเหมือนไม่มีสิ่งมีชีวิตใดอยู่ในนั้น ทั้งขบวนมีเพียงคนหามเกี้ยวตามประเพณีและคนหาบสินสอดที่มีเพียงหีบเล็กๆใบเดียวและมีหีบเก่าๆใส่ข้าวของๆเจ้าสาวเพียงเท่านั้น ตามหลังมานั้นหยุดลงที่หน้าประตูแล้ว ก็มีเสียงร้องบอกให้กับเจ้าสาวรู้ เพ่ยอันเปิดผ้าม่านดูก็พบว่ามาถึงที่จวนของเจ้าบ่าวแล้ว แต่มันดูทรุดโทรมและเงียบเชียบยิ่งนัก ไม่มีคนออกมารอรับที่หน้าประตูจวนเหมือนที่นางเคยเห็นในงานแต่งของคนอื่น เพ่ยอันก้าวเท้าลงจากเกีี้ยวและบ่าวชายคนที่หาบตระกร้าสานใส่หีบสองใบนั้นก็เดินตรงมาหานาง 

“ คุณหนูขอรับหีบสองใบนี้จะเอาวางไว้ที่ใดขอรับ ข้าจะได้หาบเข้าไปไว้ด้านในให้ ”  เพ่ยอันเปิดประตูจวนออกกว้างแล้วเดินเข้าไปในลานกว้างนั้น นางชี้มือไปที่หน้าเรือน “ เอาวางไว้ที่หน้าเรือนก็ได้จ๊ะ ข้ายังไม่รู้ว่าจะพักห้องไหน ” บ่าวชายคนนั้นจึงได้หาบตระกร้าสานใบใหญ่นั้นตรงไปที่หน้าเรือนที่มีเพียงหลังเดียวในจวนเล็กนั้น เขายกหีบใบใหญ่วางริมผนังเรือนและยกหีบใบเล็กวางซ้อนกันเอาไว้ แล้วเดินกลับมาหาเพ่ยอัน  

“ คุณหนูขอรับ ข้าส่งคุณหนูแค่นี้นะขอรับ แล้วจะกลับกันเลย ขอให้คุณหนูมีความสุขมากๆ มีลูกเต็มบ้านมีหลานเต็มเมือง ร่ำรวย เฮงๆ นะขอรับ ” บ่าวชายผู้นั้นออกปากอวยพรคุณหนูเล็กของจวนหยูที่เขาเป็นบ่าวอยู่ที่นั่นเพราะเขาเวทนานางเต็มทน เมื่อเห็นขบวนเจ้าสาวที่น่าอนาถเช่นนี้ เขาเป็นบ่าวมาหลายสิบปีก็เพิ่งเคยเห็น แต่ก็นั่นแหละเขาเองก็รู้อยู่เต็มอกว่าสภาพของสองแม่ลูกที่จวนหยูนั้นเป็นอย่างไร น่าสงสารกว่าหญิงชาวบ้านทั่วไปอีก