ISANG umaga, habang pinapakain ni Ate Ophelia si baby Quila, dumating si Mommy mula sa labas. Bitbit niya ang ilang papel at folder, pawisan pero nakangiti. Agad niyang inilapag ang mga iyon sa mesa, halatang puno ng excitement.
"Mga anak, may magandang balita ako!" Masayang sabi ni Mommy, bakas ang saya sa mukha niya.
Napatingin kami ni Ate Ophelia — halatang nagtataka pero may halong pananabik. "Ano 'yon, 'My?" Tanong ko.
"Nakahanap na ako ng eskwelahan para sa inyo! Dito lang sa malapit, sa public school. Nag-inquire ako kanina, at sabi nila na pwedeng mag-transfer kahit gitna na ng taon. Kailangan lang nating kumpletuhin ang mga requirements na 'to," paliwanag ni Mommy, sabay turo sa mga papel.
Agad kong sinilip ang mga dokumento. Listahan ng requirements, enrollment form, at ilang guidelines. Iba ito sa nakasanayan namin na private school dahil wala itong striktong uniporme at mas simple ang mga patakaran.
"Okay lang ba sa inyo, mga anak?" Tanong ni Mommy, bakas ang pag-aalala sa boses niya. "Alam kong ibang-iba ito sa dati ninyong eskwelahan, pero ito lang ang kaya ko ngayon."
Pumagitna ang sandaling katahimikan.
Alam kong iniisip din ni Ate Ophelia ang mga bagong kakaharapin namin — mga bagong kaklase, bagong sistema, at ang mga pagbabagong hatid ng buhay sa public school. Iniisip ko rin sina Glyzza at Glydel, mga laging mapanghusga, baka malaman nilang lumipat kami sa public school at magpakalat ng tsismis. Pero alam kong mas mahalaga ang patuloy naming pag-aaral kaysa sa opinyon nila.
Nagkatinginan kami ni Ate Ophelia. Kita ko ang tapang sa mga mata niya kahit may kaunting alinlangan.
"Okay lang, 'My," sabi ni Ate Ophelia nang may tapang. "Kahit saan, basta makapagpatuloy kaming mag-aral."
Huminga ako nang malalim at ngumiti rin. "Oo nga, 'My. Kakayanin namin."
Ngumiti lamang si mommy dahil sa naging sagot namin.
Kinabukasan, pumasok kami ni Ate sa bagong eskwelahan. Mainit ang panahon, at ramdam ko ang kaba habang naglalakad kami sa maalikabok na daan papunta sa gate. Hindi tulad ng dati naming eskwelahan na may mga guwardiya at malinis na pasilyo, mas simple ang itsura ng public school — mga luma at sira-sirang upuan, mga nakaukit na pangalan sa mesa, at mga pader na tila ilang beses nang napinturahan ngunit natutuklap na.
Nakahanap ako ng upuan sa pinakadulo ng classroom, malapit sa bintana. Si Ate Ophelia, ay pumasok na rin sa klase niya. Maya-maya'y lumapit ang isang babaeng may mahabang buhok na nakatali sa likod.
"Bagong lipat kayo, 'no?" Tanong niya, nakangiti.
Tumango ako, medyo alanganin. "Oo, from... another school."
"Okay lang 'yan," sabi niya, simpleng ngiti. "Ako nga pala si Grace. Dito, basta magpakabait ka lang, may makakasundo ka rin."
Parang nabunutan ako ng tinik. Hindi ko akalaing may magiging mabait agad sa amin. Sa dati naming eskwelahan, sanay akong nag-iingat sa mga tulad nina Glyzza na laging mapanghusga. Pero si Grace, iba — simple, walang halong panlalamang.
Habang tumatagal, mas nakikilala ko si Grace. Madaldal siya kapag nakakausap nang matagal, pero tahimik kapag maraming tao. Ipinakilala niya kami sa mga kaibigan niyang sina Crystal at Jessa. Mabait din ang dalawa — si Cystal ay palatawa, habang si Jessa naman ay seryoso pero kalog din kapag nakikilala na.
At dahil magkakasama kami araw-araw dahil iisa lang ang classroom namin, naging kaibigan na rin nila si Ate Ophelia.
"Bagong lipat din ako dati," sabi ni Crystal habang kumakain kami ng baon sa ilalim ng puno ng mangga. "Nakakatakot nung una, pero masasanay ka rin."
Tumango si Ate Ophelia, halatang gumagaan na rin ang loob. Sa bawat kwentuhan, ramdam kong unti-unti nang nawawala ang takot ko sa mga magiging reaksyon ng iba. Nagkakapalitan na kami ng mga kuwento — tungkol sa mga paborito naming palabas, mga guro na nakakatakot, at mga pangarap namin sa buhay.
Pakiramdam ko, sa simpleng lugar na ito, mas totoo ang bawat tawanan, mas malaya kaming magpakatotoo.
Hindi maiiwasan, minsan may mga matang nakatingin sa amin. Minsan may mga bulung-bulungan kapag dumadaan kami ni Ate. Hindi ko alam kung dahil ba bago kami o dahil may narinig sila tungkol sa amin.
Naiisip ko sina Glyzza at Glydel, kung ano ang iisipin nila kung makita nila kami rito. Baka pagtawanan nila kami, pero hindi na iyon mahalaga ngayon.
"Huwag mong pansinin 'yan," sabi ni Grace nang minsang napansin niyang nag-aalangan ako. "Ganyan lang talaga sa umpisa, pero kapag nakilala ka na nila, magiging maayos din lahat."
Nakakatulong ang mga salita ni Grace. Sa kabila ng mga pag-aalinlangan, alam kong mas marami ang handang tumanggap kaysa humusga.
Habang nililingon ko ang lahat ng nangyari, napagtanto kong ang mga pagbabago ay hindi palaging masama. Oo, mahirap noong una, pero nagdala rin ito ng mga bagay na mas totoo — mas malalim na pagkakaibigan, mas buo at malayang pamilya, at mga pangarap na mas nakikita ko nang malinaw.
Ang public school ay hindi lang basta isang lugar ng pag-aaral. Isa itong tahanan na nagturo sa akin ng tunay na halaga ng pagtanggap, pagkakaibigan, at katatagan.
Dito ko nakilala sina Grace, Crystal at Jessa. Sa kanila ko nakita ang sinserong pagkakaibigan — hindi batay sa kung ano ang mayroon ka, kundi sa kung sino ka bilang tao. Kapag recess, nagkukuwentuhan kami ng mga simpleng bagay — tungkol sa mga crush, sa mga nakakatawang pangyayari sa klase, o minsan ay mga pangarap na tila imposible pero masayang isipin.
Nakikita ko rin kung gaano ka-determinado si Ate Ophelia kahit na may trabaho siya. Sa aming dalawa, siya ang mas nakakatanda, pero minsan pakiramdam ko ay para na rin siyang pangalawang ina. Tuwing gabi, nag-aaral siya ng mabuti habang pinapatulog si baby Quila. Nakikita ko siyang nagpupuyat, nagbabasa ng mga libro, at nagsusulat ng notes kahit na pagod na pagod mula sa pagtulong kay Mommy. Alam kong mahirap para sa kanya pero hindi siya sumusuko. Inspirasyon ko siya para magpatuloy upang makapagtapos ng pag-aaral.
Si Mommy, mas madalas na ang ngiti niya ngayon. Kahit pagod mula sa pagtatrabaho, ramdam kong mas buo kami ngayon bilang pamilya. Nakahanap siya ng trabaho bilang tindera sa isang maliit na grocery store malapit sa amin. Hindi kalakihan ang kita, pero malaki na itong tulong para sa amin. Minsan, kapag may sobrang gulay o tinapay na hindi naibenta, iniuuwi niya para idagdag sa hapunan namin. Mas madalas na kaming magkakasama sa hapag-kainan, at kahit pagod si Mommy mula sa trabaho, laging may oras siya para sa amin.
“Samahan mo muna ako sa study room, doon tayo mag-uusap.” Sabi niya sa seryosong boses. Nagpunta kami sa study room niya. Kami lang dalawa ang naroon. Nakatayo lang ako habang siya naman ay umupo sa upuan niya. Hinihintay kong siya ang unang magsalita.“Magkano ang kailangan mo?”Pumantig ang tainga ko dahil sa klase ng tanong niya. “Hindi ko kailangan ng pera mo!” Sabi ko sa kanya.“Bakit ka pa bumalik dito kung ganun?” Inikot ko ang aking mga mata. “Gusto kong matahimik ang buhay ko! Pakisabihan ang anak mo na tigilan na niya ang paninira sa buhay ko. Wala naman siyang makukuha sa akin,” sabi ko sa kanya. “Gusto kong mamuhay ng tahimik at payapa.”Saglit siyang natahimik. Siguro hindi siya makapaniwala sa sinabi ko.“Kung ayaw niyo akong paniwaalan, eh di huwag. Nasa inyo na ‘yun. Tutal, sa simula pa lang, mas pinpanigan niyo naman siya kaysa sa akin. Nasanay na ako, pero umaasa pa rin ako na sa pagpunta ko rito ay ititigil na niya ang mga kabaliwang ginawa niya para masira ako
“Ano ang ginagawa natin dito?” Nagtataka na tanong ni Myla. Nasa harap kami ng mansyon—mala-impyerno na mansyon nila ni daddy. “May kakausapin lang ako.”Lumapit ako roon sa may gate at may nakita akong guard.“Good morning ma’am, ano po ang kailangan nila?” tanong nito. Mukhang bago lang siya rito. Siguro kakasimula niya pa lang sa trabaho.“Nariyan ba si Felix Concepcion?” tanong ko sa kanya.Tumango ito. “Nasa loob po,” sabi nito. May kinakausap ito sa radyo na dala-dala nito bago ‘yun ibinaba. “Pasok daw po kayo.” Sabi niya.“Dito ka lang sa labas.” Sabi ko kay Myla. Hindi ko siya papasukin at baka ano pa ang mangyari sa kanya sa loob kasama ako. Ako ang sumugod, alam kong hindi nila palalampasin ang pagpunta ko rito, lalong-lalo na si tita Rochelle. “Pooh,” kalabit ni Myla sa akin. Mahigpit ang hawak niya sa damit na suot ko. Nang tingnan ko siya sa mata ay umiling-iling pa siya. Wala akong balak manggulo. Gusto ko lang silang kausapin lahat na tigilan na nila ako at ang p
Paglipas ng maraming araw, wala pa ring pagbabago sa buhay ko. Hindi rin ako tinigilan ni Glyzza at ni Glydel. Pinapahiya pa rin nila ako. Sinikap ko rin na aliwin ang sarili ko sa ibang bagay at baka ano pa ang magagawa ko sa manyakis na Campus Director na ‘yun. Baka mapatay ko siya nang wala sa oras.Kasalukuyan akong naghahanap ng trabaho para magkaroon din ako ng sarili kong pera. Kasama ko ngayon si Myla.Gusto niya sana akong tulungan na makapasok sa kumpanya nila pero ayaw ko.“Teka lang Pooh, kain muna tayo.” Reklamo nito. “Gutom na gutom na ako.” Dagdag pa nito.Bakit pa kasi sumama? Hayst!Napailing na lang ako. Ang sabi ko sa kanya ay ako na mag-isa ang maghahanap dahil kaya ko naman, pero ang tigas ng ulo niya. Gusto niya talaga akong samahan, kaya hinayaan ko na lang.At least, may nakakausap ako. Huminto muna kami sa isang restaurant para kumain doon. “Bakit ba kasi hindi mo na lang tanggapin ang tulong na alok ko? Kung sa kumpanya ka namin magtrabaho, hindi ka mahihi
WALA akong balak pumunta sa campus ngayon. Pagod na pagod ang katawan ko, pero maaga akong ginising ni Manang Lita.Hinahanap daw ako ni Darius. Bumaba na ako at sinabayan siya sa pagkain. “Bakit hindi ka pa nagbihis? Wala ka bang balak pumunta sa eskwelahan?” Tanong niya.“Pwede bang humingi ng pabor?”“Answer my damn question!”“Ayaw ko nang bumalik sa unibersidad na ‘yun!” Sabi ko. Pinipigilan ko ang sarili ko, na huwag magalit pero hindi ko mapigilan ang magtaas ng boses. Tinaasan niya lang ako ng kilay at tinignan ng maigi. Parang pinag-aralan ang bawat galaw at reaksyon ko.“Ibalik mo na lang ako roon sa pampublikong unibersidad, gusto kong doon na lang ako magtatapos ng pag-aaral.” Sabi ko sa kanya.Nakikita ko kung paano gumalaw ang panga niya. Mukhang hindi niya magugustuhan ang sinabi ko. “Wala akong pera pambayad sa—”“You’re my wife. You weren't bad at all, so I guess that's the only thing I could do for you. Ang bigyan ka ng magandang kurso para magkaroon ka ng magan
HABOL ko ang hininga ko nang makalabas ako at kitang-kita ko ang pag-aalala sa mukha ni Myla. “Bes,” tawag niya pero hinila ko siya palabas doon. “Okay ka lang?” Nanginginig ang buong kalamnan ko dahil sa nangyari. Kung hindi dumating ang babaeng professor, hindi ko alam kung ano ang mangyayari sa akin.Hindi ko kayang isipin ang pwedeng mangyari sa akin. Nagpapasalamat ako dahil walang nangyari pero… paano kung walang dumating? Paano kung… paano kung hindi ko siya kayang labanan talaga? Ano’ng mangyayari sa akin?Muntik na niya akong magahas. Muntik na.Hindi ko namalayan na bumigay na pala ang mga tuhod ko, mabuti na langa t mabilis akong nahawakan ni Myla. “Hey, hey, anyare sayo?” tanong niya. Nakalabas na pala kami ng campus.Hindi ako makapagsalita agad dahil sa gulat ng mga nangyari kanina. Parang panaginip lang ang lahat pero alam ko sa sarili kong totoo ‘yun. “Saan ka pupunta?” tanong niya. “Uuwi na ako, bes.” Tinaasan niya ako ng kilay. “Bakit ka naman uuwi? May klase
Nang pumasok ako sa eskwelahan isang umaga, isang magandang balita ang ibinalita ni Myla sa akin. Isa ako sa mga napabilang sa Dean’s List, ika-lima ako. Hindi ako makapaniwala.“Yey! Hindi nasasayang ang lahat ng efforts mo.” Sabi nito.Masaya ako. Masayang-masaya ako.Mommy, Ate Ophelia at Quila, para sa inyo ito. “Number 13 ang evil fake sister mo.” Hindi nakaligtas sa akin ang pag-ikot ng kanyang mata. “Pwede mo bang pakikuhanan ng picture ‘yan? Gusto ko lang ipa-print at laminate para dalhin sa puntod nila mommy at Ate Ophelia.” Sabi ko.“Sure. teka lang.” Sabi nito. Agad niyang kinuha ang kanyang cellphone para kunan ng litrato ang resulta ng exams. Ang laki ng porsyento ng agwat namin ni Glyzza.Thank you, Lord. Masaya ako sa araw na ‘yun. Ngunit ang saya na aking naramdaman ay agad na napalitan ng isang delubyo paglipas ng ilang araw, nang ipinatawag ako sa opisina ng Campus Director namin. “Ano kaya ang kailangan sa’yo ng Campus Director, ano?” tanong nito. Hindi ko r