CHAPTER 3 – Lihim sa Abo

Madaling araw. Tahimik ang buong baryo maliban sa tunog ng kuliglig sa labas.

Si Elena ay nakaupo pa rin sa gilid ng kama sa ospital, nakatitig sa dingding. Ilang araw na mula nang masunog ang bahay nila, pero bawat paghinga niya ay parang may abo pa ring humahapdi sa loob.

Hawak niya ang isang maliit na pendant — ang natira lang sa lahat ng pag-aari nila.

Regalo iyon ng ina niya, sabi pa nito noon, “Kapag suot mo ‘to, parang niyayakap kita kahit malayo ako.”

“Ma…” mahina niyang bulong, habang dumadaloy ang luha sa pisngi.

“Sana matapos na ‘to.”

Biglang pumasok si Rafael, may dalang supot ng pagkain at gatas.

“Elena, kumain ka muna. Lakas-lakasan mo. Hindi mo pwedeng gutumin sarili mo.”

Ngumiti siya kahit pilit. “Salamat, Raf. Pero wala pa akong gana.”

“Kailangan mo magpakatatag. Lalo na’t may mga naghahanap sa tatay mo.”

“Alam ko,” sagot ni Elena, malamig. “Pero wala akong balak siyang hanapin. Wala na akong tatay.”

Tumahimik si Rafael. Hindi niya alam kung paano sasagot.

Ang babaeng nasa harap niya, dating masayahin, ngayon ay parang nilamon ng apoy—hindi lang ng bahay nila, kundi pati ng puso niya.

Samantala, sa kabilang bahagi ng lungsod, naglalakad si Tomas sa madilim na eskinita. Basang-basa ng ulan, lasing, at wala nang direksyon.

Wala na siyang pera. Wala na siyang bahay. Wala na siyang pamilya.

“Tomas!” sigaw ng boses sa likod niya.

Paglingon niya, naroon ang mga loan shark. Bitbit ang mga b****a at kadena.

“Saan ka pupunta, ha? Akala mo makakatakas ka?”

Tumakbo si Tomas, pero nahawakan siya ng isa sa kanila at sinapak sa tagiliran.

“Walang takbuhan!”

Habang pinagtutulungan siya, sumisigaw siya ng wala sa sarili.

“Wala na akong pera! Wala na! Patawarin n’yo ako!”

Pero sa bawat palo, sa bawat sigaw, unti-unti na ring namamatay ang loob niya.

Sa huling sandali bago siya mawalan ng malay, ang naisip niya ay si Rosa—at kung paano niya ito pinahihirapan.

Kinabukasan, bumalik si Rosa mula sa Monteverde Mansion.

Pawis na pawis siya, maputla, at halatang pagod. Hindi pa siya tuluyang nakalalabas ng pinto ng ospital nang lumapit agad si Elena.

“Ma! Bakit ngayon ka lang? Saan ka galing?!”

Ngumiti si Rosa ng mahina. “Naayos ko na, anak. Patawad kung ngayon lang.”

“Naayos? Paano?”

“Nangako ako kay Sir Lance. Babayaran natin lahat ng ninakaw ng tatay mo. Dito muna ako sa kanila magtatrabaho. Huwag kang mag-alala, hindi niya ipapahuli ang papa mo.”

Napatigil si Elena. “Pero Ma, paano n’yo mababayaran ‘yon? Ang laki ng halaga!”

“Basta… kakayanin ko, anak.”

Hinaplos ni Rosa ang mukha ni Elena. “Ang mahalaga, ligtas ka. ‘Yan lang ang gusto kong mangyari.”

Habang magkahawak sila ng kamay, pumasok ang nurse para mag-check ng vital signs.

“Ma’am, kailangan po kayong magpahinga. Mataas ang blood pressure n’yo.”

“Okay lang ako,” sagot ni Rosa. Pero sa totoo lang, kumikirot na ang dibdib niya.

Ilang araw ang lumipas, tila bumabalik na sa normal si Elena.

Si Rafael ay madalas dumadalaw, dinadalhan siya ng pagkain at gamot.

Pero isang gabi, habang nag-aayos ng mga gamit ng ina, nakita niya sa loob ng bag nito ang isang CD — may label: “Monteverde CCTV.”

Kinabahan siya.

“Ano ‘to?”

Nang i*****k niya sa lumang laptop ng ospital, tumambad sa kanya ang eksenang kinatatakutan niyang makita—ang ama niyang si Tomas, ninanakaw ang alahas ni Lance Monteverde.

“Diyos ko…” bulong ni Elena, habang nanginginig.

“Totoo pala.”

Hindi niya alam kung saan nanggaling ang lakas ng loob ng ina na itago ito. Marahil, alam nitong balang araw, kailangan niyang makita ang katotohanan.

Sa sandaling iyon, nawala ang lahat ng natitirang depensa ni Elena para sa ama.

Galit, hiya, at sakit — sabay-sabay pumutok sa dibdib niya.

“Dahil sa kanya… nasira ang buhay natin,” umiiyak niyang sabi. “Dahil sa kanya hindi na matutupad ang pangarap ko.” walang na gawa ang dalaga kundi ang umiyak.

Kinabukasan, biglang bumagsak si Rosa sa kusina ng Monteverde Mansion habang naglilinis.

Nakita siya ng isa sa mga kasambahay at agad dinala sa ospital.

“Cardiac arrest,” sabi ng doktor. “Dahil sa matinding stress at pagod.”

Halos di makapaniwala si Elena nang marinig iyon.

“Hindi! Hindi ‘yan totoo!” sigaw niya, habang niyayakap ang malamig na katawan ng ina.

“Ma! Bumangon ka naman! Ma!”

Walang sumagot.

Sa unang pagkakataon, nakaramdam si Elena ng ganap na pagkawala — walang bahay, walang magulang, walang direksyon. Sa isip niya mabuti pa siya ay mamatay dahil wala naring saysay ang buhay niya

Tanging ang ulan lang sa labas ang saksi sa bawat hikbi niyang umaalingawngaw sa buong silid.

Sa labas ng ospital, sa loob ng kanyang black car, nakamasid si Lance Monteverde.

Tahimik siyang nakatingin sa babaeng umiiyak sa burol ng sariling ina. Hindi niya alam kung bakit, pero may kung anong kirot sa dibdib niya.

Hindi ito awa. Hindi rin ito simpatiya.

Isa itong kakaibang damdamin — halo ng guilt at curiosity.

“Sir,” sabi ng driver. “Gusto n’yo po bang bumaba?”

“No,” sagot ni Lance, malamig pa rin ang tono. “Let her grieve. She’ll come to me soon enough.”

Pagkaraan ng ilang araw, hindi pa rin lumilitaw si Tomas.

Ang mga utang niya ay lumaki na, at pati si Elena ay hinahanap ng mga loan shark.

Isang gabi, habang pauwi siya galing sa tindahan, may biglang humarang na tatlong lalaki sa madilim na kalsada.

“Oh, hija, ikaw yata ‘yung anak ni Tomas Cruz?” ngisi ng isa.

“Wala akong kinalaman sa mga utang ng tatay ko!”

“Eh, sino pa sisingilin namin? Patay na nanay mo, ‘di ba? Kaya ikaw na lang.”

Hinawakan siya ng isa sa braso, pinilit siyang hatakin.

“Bitawan mo ‘ko!” sigaw ni Elena, pilit na lumalaban.

Ngunit malalakas ang mga lalaki. Isa sa kanila, may hawak na patalim.

“Sumama ka na lang sa amin. Baka sakaling mapadali ‘yung bayaran.”

Nanginginig si Elena sa takot, halos mawalan ng boses.

Ngunit bago pa siya mahila, isang matinis na tunog ng kotse ang huminto sa tabi nila—isang itim na sports car.

Bumukas ang pinto.

Mula sa loob, lumabas si Lance Monteverde, suot ang itim na coat, basa sa ulan, pero matalim ang titig.

“Let her go,” malamig niyang sabi.

“Sir, huwag kang makialam. May utang ‘to—”

“Sinabi kong bitawan n’yo siya!”

Sa isang iglap, lumapit si Lance, hinablot ang braso ng lalaki, at tinutok ang cellphone sa mukha nito.

“Isa pang galaw, tatawag ako sa pulis. May record na kayo, ‘di ba?”

Nagkatinginan ang mga loan shark, bago umatras, galit pero takot na takot ito sa kanya.

“Hindi pa tapos ‘to, Elena!” sigaw ng isa, bago sila tumakbo palayo.

Tahimik na tumingin si Elena kay Lance. Basa ang buhok niya sa ulan, nanginginig, at hindi makapaniwala sa nangyari.

“Sir Lance?” mahina niyang sabi.

“Sumakay ka,” utos niya, walang emosyon.

“Bakit n’yo ‘ko tinulungan?”

“Hindi kita tinulungan,” sagot niya, habang pinupunasan ang patak ng ulan sa mukha. “Binayaran ko lang ang utang mo.”

“Ano’ng ibig n’yong sabihin?”

“Binayaran ko lahat ng utang ng pamilya mo. Pero may kapalit.”

Tahimik si Elena, nanginginig.

“Anong kapalit?”

Tumitig si Lance diretso sa mga mata niya.

“Simula ngayon, ikaw ang magbabayad ng kasalanan ng ama mo.”

“P-paano…?”

Lumapit siya, halos isang dangkal na lang ang pagitan nila.

“Pakakasalan mo ako, Elena Cruz.”

Nanlaki ang mata ni Elena.

“Anong—pakasalan? Sir, hindi ako—”

“Wala ka nang magagawa. Nabayaran ko ang lahat. At sa mundong ‘to, Elena…”

“...lahat ng utang, kailangang bayaran.”

Hindi siya makapagsalita. Sa isang iglap, parang bumalik ang lahat ng sakit — ang kahirapan, ang pagkawala ng ina, ang kasalanan ng ama.

At ngayon, ang sarili niyang kalayaan, ibebenta sa lalaking may hawak ng lahat.

Sa likod ng liwanag ng kidlat, nakita niya si Lance — matigas, malamig, ngunit sa mga mata nito, may kakaibang ningning na hindi niya maipaliwanag.

Ang ulan ay bumuhos nang mas malakas.

At sa ilalim ng langit na puno ng luha, nagsimula ang kasunduan na magbabago sa buhay ni Elena Cruz.