"STRAIGHT lang. Ano ka ba? Bakit ba paliko-liko ka? Nahihilo na ako sa 'yo!"
"Hindi ko kasalanan. Zigzag ang kalsada. Sino ba naman kasing baliw na engineer ang nakaisip ng ganitong konsepto at desinyo?" Pasan ako ni Josh sa likuran. At pareho na kaming lasing. Kaya wala na akong hiya na nararamdaman. Hindi ko nga maintindihan ang sarili ko. Hindi naman ako agad-agad nagtitiwala lalo na sa lalaki, pero magaan ang loob ko rito. Iniisip ko na lang na iyon na ang una at huling pagkikita namin. Siguro kaya kami pinagtagpo ay para isalba ang namin ang isa't isa. Sana ay hindi na ulit maisipan ni Josh na tapusin ang buhay nito. "Basta dumiretso ka lang. Ako ang magiging mga mata mo. Hindi ka mapapahamak sa akin." "Deretso?" "Deretso!" Bumagsak kaming dalawa nang mapatid ang mga paa ni Josh. Natawa ako nang makita ko ito na nakasubsob sa lupa. "Nanghuhuli ka ba ng palaka riyan?" Bumangon ito. "Ang sabi mo, deretso. At hindi ako mapapahamak. Bakit nandito tayo ngayon?" "Nagpapahinga?" Nagkatawanan kaming dalawa. "Sir, Ma'am..." Natuon ang nag-uulap at namumungay naming mga mata sa lumapit na lalaki. "Ikaw ba ang engineer na nakaisip na gumawa nitong zigzag na kalsada?" "Ho?" Napakamot sa ulo ang lalaki sa sinabi ni Josh. "Wala naman pong zigzag dito, Sir. Tuwid na tuwid nga po ang daan." Napangiti ako. Lasing lang kami ni Josh kaya liko-liko na ang tingin namin. "Sino ka ba?" tanong ko. "Nag-book po kayo ng taxi. Ako ang driver." "Ah," sambit ni Josh. "Hindi mo naman agad sinabi." Nagtulungan kaming dalawa upang makatayo, pero ilang ulit din kaming nabuwal kaya umalalay na ang driver hanggang makapasok kami sa kanyang taxi. "Saan po tayo?" "Saan ba tayo?" tanong ni Josh sa akin. "Wala akong bahay na mauuwian," sagot ko. "Huwag kang mag-alala. Marami kaming bahay." "Mayaman ka ba?" "Mayaman na mayaman Umaapaw ang kayamanan namin." "Talaga?" "Anak ako ng kilalang negosyante sa bansa." "Wow," paghanga kong kumento. Ipinakita ni Josh ang address sa driver. At bumiyahe na kami. Nakatulog ako. Nagising lang ako dahil sa mahihinang yugyog sa balikat ko. "Ma'am, nandito na po tayo." Nang magmulat ako ng mga mata ay nabungaran ko kaagad sa nakabukas nang pinto si Josh na nasalampak sa lupa. "Nanghuhuli na naman ba siya ng palaka?" Tumingin ako sa driver. "Nagbayad na ba siya, Kuya?" "Hindi pa." "Magkano po?" "Three fifty." "Ang mahal naman." "Malayo po kasi ang biniyahe natin." "Ako nang magbabayad!" Natuon ang tingin ko kay Josh. Pilit nitong idinidilat ang namumungay at babagsak nang mga mata dahil sa kalasingan. "Magkano ba? Isang libo? Limang libo? Sampung libo?" Nagkapkap ito sa sarili. "Nasaan ba ang wallet ko?" "Ako nang magbabayad," wika ko. "Hindi na kailangan ng libo. Three fifty lang naman." Kumuha ako ng pera sa wallet ko. Nang makabayad ako ay bababa na rin sana ako, pero bigla akong natigilan. "Teka," sambit ko sa driver. "Sigurado ka ba sa address na pinagdalhan mo sa amin?" "Opo, Ma'am." Naiiling na akong bumaba. At umalis din agad ang taxi. Marahan kong sinipa si Josh. "Tumayo ka riyan." "Oh." Tumingala ito. "Nandito na ba tayo sa palasyo ko?" "Palasyuhin mo ang mukha mo. Kahit yata aliping-sagigilid ay hindi titira sa ganitong klaseng bahay." Natuon naman ang tingin ni Josh sa natatapatan naming bahay. At napangiti ito. "Ang palasyo ko!" "Tumayo ka na riyan." Tinulungan ko si Josh na makatayo. Sa aming dalawa, ito ang lasing na lasing. "Hindi ba sinabi ko sa 'yo na marami kaming bahay?" Nakasampay sa balikat ko ang isang braso ni Josh habang inaalalayan ito. Hindi ko na kailangang buksan ang yari sa kahoy na gate dahil halos tumumba na iyon sa kalumaan. "Actually, we have eight." "Yabang!" "At ito ang pinakamaganda sa lahat." Natuon uli ang tingin ko sa bahay na malinaw ko nang nakikita sa malapitan. Medyo nag-uulap pa ang mga mata ko at nakakaramdam ng pagkahilo, pero tiyak ko na isang rundown house iyon. "Ano naman ang hitsura ng pito? Barung-barong?" "Hey, wala ka bang taste sa pagpili at pagtingin ng magandang bahay?" "Okay na rin ito kaysa sa kalsada ako matulog. Nasaan ang susi?" tanong ko nang tumapat kami sa pinto. "Nandiyan sa ilalim ng paso." Bumaba ang tingin ko sa tinukoy ni Josh. Naroon nga ang susi. Napansin kong hindi lanta ang tanim na halaman sa paso. "Dito nga yata siya nakatira," bulong ko sa sarili nang may pagkadismaya. Ang totoo, kanina nang sabihin ni Josh na marami itong bahay at mayaman ito, may kaunting pag-asa na bumangon sa puso ko. Naisip ko na baka matulungan ako nito na makahanap ng trabaho at matitirahan. Naiiling ako nang buksan ko ang pinto. Mabuti na lang at may kuryente roon. Kung wala, baka iba't ibang insekto o mga hayop ang sumalubong sa amin. "Matulog ka na rito," wika ko nang ihiga ko si Josh sa mahabang upuan na yari sa kahoy. Mula pa sa labas hanggang sa loob ay masasalamin ko na ang kalumaan sa buong bahay. Pero malinis iyon. "Sino kayang kasama niya rito?" Nilapitan ko ang hilera ng mga picture frame. May mga larawan doon ng isang babae at bata. "Siya siguro ang Mama niya." Kahit hindi ko masyadong titigan ay natitiyak kong ang batang naroon sa mga larawan ay si Josh. Nakuha nito ang mga mata at ngiti sa ina nito. "Nasaan kaya siya?" Pinagala ko ang tingin sa kabuuan ng maliit na bahay. "Mukhang wala siya rito." "Mama..." Nabaling ang atensiyon ko kay Josh na nakapikit man, pero nagsasalita. "Mama..." Lumapit ako at ginagap ang kamay nito. "Nasaan ba siya?" "Huwag mo akong iiwang mag-isa. Dito ka lang sa tabi ko, Mama." "Nandito lang ako." Pumayapa naman sa pagtulog si Josh habang marahan kong tinatapik ang hawak kong kamay nito. "Pareho pala tayong takot mag-isa. Kaya siguro ayaw ko ring iwan ang pamilya ko kahit nasasaktan na ako dahil ayoko na maiwan ulit." Hindi na ako umalis sa posisyon nang pagkakaluhod ko sa tagiliran ni Josh habang hawak pa rin ang kamay nito. Doon na rin ako nakatulog. Ginawa kong unan ang matipuno nitong braso.HINDI ko na napigilan ang pagbuhos ng mga luha ko nang makasakay na ako ng taxi. Awang-awa ako sa sarili ko.Pakiramdam ko, hindi lang ako basta isang outcast. Para akong pugante na tumakas sa kulungan.Tama. Matagal ko nang gustong tumakas. But I never imagined myself in this kind of predicament.Kahit minalas ako sa pamilya, puno pa rin ako ng mga pangarap sa buhay. Kaya nga nagsipag at nagsikap ako. Halos gawin ko nang araw ang gabi.I always dreamed of not just being a free soul but a happy and positive person.Gustong-gusto ko nang mabago ang kapalarang meron ako. Pero sa uri ng sitwasyon ko ngayon, para nang nasa hukay ang isa kong paa.If only someone would come along to save me, then I will be forever grateful. Gagawin ko ang lahat para pasalamatan ang taong ito.''Miss, nandito na tayo.''Sa lalim ng iniisip ko ay hindi ko na halos napansin ang oras. Nang tingnan ko ang suot kong relo, lagpas ala una na.Nang makabayad na ako ng pamasahe, bumaba na ako. Hinintay kong makaalis
WALA akong ibang dalang gamit maliban sa handbag ko. Ito lang ang nabitbit ko nang dalhin kami kanina sa presinto.Alam kong hindi na ako makakauwi sa amin. Ayokong sumugal dahil alam na alam ko ang ugali ng pamilya ko. Baka kapag pumasok ako ng bahay ay hindi na ako lalabas nang buhay.Nangako naman si Emie na tutulong para makuha ang mga gamit ko. Ang inaalala ko lang ay si Papa. Siguradong hinahanap na ako nito.Mula sa pinagkukublihan ko sa likuran ng nakaparadang cargo truck ay muli akong napasilip. Iilan na lang ang naglalakad sa kalsada dahil hatinggabi na.Nasa kasunod akong barangay. Maliit lang ang lugar namin. Madali akong matutunton doon ng Papa ko. Marami itong kaibigan na kapreho rin nito ang ugali na walang kahit kaunting pagpapahalaga sa buhay ng iba.''Bakit ang tagal niya?'' sambit ko sa sarili ko habang iginagala ko ang mga mata ko sa paligid.Alam naman ni Emie kung nasaan ako. Ito ang nagdala sa akin sa lugar na iyon. Pero halos mag-aapat na oras na ang lumipas. S
''SIR, nandito na tayo.''Nagising mula sa pagkakahimbing si Josh dahil sa pagtawag at mahihinang yugyog ni Kino sa kanyang balikat. Medyo malayo rin ang naging biyahe kaya natulog muna siya. ''Uhm.''''Nandito na tayo,'' pag-uulit nito.''Okay. Thanks.'' Bumaba na siya ng kotse. ''By the way...'' Binalingan niya ang kaibigan, ''Find out those bastards that stole my car's parts at pananagutin mo sila sa batas. It's not a cheap one. At bago lang iyon.''''Yes, sir. But most likely, pasaway na mga homeless lang o kilala nang mga kawatan sa lugar ang gagawa niyon.''''Kahit sino pa sila, they have to pay for what they did. And don't accept any excuses lalo na't baka idaan ka sa paawa-effect.""Yes, sir.""Alam nilang may batas, pero gumagawa pa rin sila nang hindi tama.'' Nakita niya na napakamot sa ulo si Kino. ''What?''''Sir, hindi rin tama ang pinaghimpilan mo sa sasakyan. It's not a parking area, not a shoulder lane or emergency lane. So, partly ay may kasalanan din kayo.''Tumalim
''SIR? Sir?''Namimigat pa ang mga mata ni Josh. Gusto niya pa sanang ipikit iyon nang matagal, pero paulit-ulit ang tinig na tumatawag sa kanya.''Sir, gising na.''Naiirita pa siya sa pagyugyog nito sa kanyang balikat. ''Ugh...''''Sir, inabutan ka na naman dito ng gabi. Hinahanap ka na ng lolo mo.''''Five minutes, please.''''Nakailang tawag na si Chairman. Kapag hindi ka pa raw umuwi ay ipapasunog na niya ang bahay na ito.''Napilitan nang magmulat at bumangon si Josh. Napasapo siya sa nananakit na ulo.''Marami ka po yatang nainom kagabi. Halos buong maghapon kang tulog.''''Anong oras na?''''Past ten na po, sir.''''Kino...''''Yes, sir?''''Kailan mo ba ako tatawagin sa pangalan ko?''Magkababata at magkaibigan sila ni Kino. Anak ito ng family driver nila na matagal nang naninilbihan sa kanyang pamilya.''Joshua, tumayo ka na riyan!''''That's it. Mas magandang pakinggan ang ganyan.''''Pero sabi ng lolo mo -''''Forget about that old fox. Wala siya rito. So, no need to follo
NAPANGIWI ako nang dampian ng daliri ni Emie ang bumukang sugat ko sa gilid ng labi ko.''Masakit ba?''''Parang gusto ko lang pumatay ng mga walang utang na loob,'' wika ko habang matalim na nakatingin sa mga kapatid ko na nakaalalay sa mga asawa nila.Dinala kami sa presinto. Ilang beses na roong labas-pasok si Emie kaya parang feel at home na feel at home na ito. Ako, first time ko.Iniiwasan kong magkaroon ng anumang civil or criminal record dahil malaki ang magiging epekto niyon sa trabaho ko lalo na ngayon na kailangan kong maghanap ng panibagong mapapasukan.''Ikulong niyo sila!'' wika ni Neri na sinabayan pa ng iyak at pagngiwi ang pagturo nito sa kinauupuan namin ni Emie.''Dapat habangbuhay ang ipataw sa kanilang parusa!'' segunda ni Liza.''Ang OA, ha!'' asik ni Emie. ''Mukhang ang alam niyo lang talaga ay maghintay sa pagdating ng grasya at mangapitbahay para makipagtsismisan. May batas tayo rito. Huwag kayong advance mag-isip!''Pasimple kong kinalabit si Emie, pero wala
''TINURUAN mo siyang bastusin ako, 'no?''''Bakit ko naman siya kailangang turuan pa? May sarili naman siyang isip. She is smarter than you.''''Huh! Magkaibigan nga kayo. Parehong bastos ang bunganga niyo.''Tumalikod na ako. Ayokong patulan si Liza lalo na't maraming tao sa paligid. Hindi na rin naman ito sumunod nang pumasok ako ng bahay.Inabutan ko sa sala na nakahilata ang dalawa kong nakababatang kapatid na lalaki. Bagsak ang mga ito sa kalasingan dahil amoy na amoy ang alak sa paligid.Pinagbubuksan ko muna ang mga bintana upang makapasok ang hangin. Makalat sa loob. Walang pagbabago. Iyon at iyon ang araw-araw kong nadadatnan.Naiinis kong nilagpasan ang tambak ng mga hugasin sa mesa at lababo. Deretso na akong pumunta sa silid ko.Pero bigla akong napahinto sa bukana ng pinto nang abutan ko si Neri na nakahiga sa kama ko habang abala ito sa hawak nitong cellphone.''Anong ginagawa mo rito?''''Busy ako kaya huwag mo akong istorbohin.''''Puwes, lumabas ka dahil hindi ka welc