Nilibot ako ni manang sa buong kabahayan para makabisado ko raw ang mga dapat kong puntahan. Dahil ako ang magbabantay kay Sir Fiandro, ako ang nakatoka sa kusina para hainan siya ng pagkain, mag-ayos ng mga gamit ni sir sa kwarto, at magbantay sa kaniya para makainom din ng gamot sa tamang oras.
"Ayaw ni Sir Fiandro ng babagal-bagal, palpak at mahinang umintindi sa lahat. Mabilis siyang magalit dahil nga may high blood," paliwanag pa ni Manang Lucelle habang nasa tinatawag na laundry area kami naroroon. Ang gaganda at ibang klase ang mga gamit dito! Kahit kailan, wala akong nakitang mga malalaki at payat na telebisyon, malalaking ilaw, at ganito kalaking bahay sa probinsya. Puro gawa sa dahon ng niyog ang mga kubo namin doon. "A-Ano po ba ang pwede kong gawin ngayon?" tanong ko. "Alas dos na ng hapon kaya wala kang gagawin dito. Mas mainam na pumunta ka kay Sir Fiandro sa kwarto niya sa taas para alamin kung may ipag-uutos ba siya sa 'yo," paliwanag ni Manang Lucelle. "E-E... baka po pagtaasan na naman ako ng boses ni s-sir," sambit ko sa kaba. "Aba? Tinanggap mo itong trabaho, ineng, kaya dapat mong panindigan. Hindi ka naman pwedeng tumunganga lang dito. Ako ang mapapagalitan," paliwanag muli ni Manang Lucelle. Napalunok na lang ako ng laway at marahan siyang tinanguan. Pagtapos nito ay saka na ako naglakad paakyat ng hagdanan. Sandali pa akong napahinto dahil hindi ko alam kung saan sa ikalawang palapag ang kwarto ni Sir Fiandro. Gusto ko sanang bumalik sa pinanggalingan ko kanina pero h'wag na. Hahanapin ko na lang. Sa pag-akyat ko sa ikalawang palapag, isa-isa kong kinatok at binuksan ang bawat pinto para hanapin ang kwarto ni sir Fiandro. Nakakalima pa lang ako at sa wakas ay nakita ko rin! "M-Magandang hapon po, sir," pagbati ko matapos kong sumilip sa pinto. Hindi ako narinig ni sir Fiandro dahil nakaharap siya sa malaking bintana ng silid at may kausap siya sa teleponong hawak niya. "Alfred, you mind your own business. Bakit mo ba ako kinuhanan pa ng magbabantay?! Ano bang akala mo sa 'kin?! Uugod-ugod?! I can manage myself. I can drink my medicine and I can do whatever I want!" sigaw pa ni sir Fiandro bago niya binagsak ang mala-salamin niyang telepono sa ibabaw ng mesa niya. Hindi ko alam kung ano yung ibang sinabi niya. Nalinga siya sa paligid, nang dumako ang paningin niya sa direksyon ko, bakas sa reaksyon niya ang pagkagulat. "What the hell are you doing there?!" tanong niya sa mataas na tono ng pananalita. "P-Po? Pasensya na po, sir Fiandro, a? Hindi ko po kayo maintindihan e," sambit ko at saka pumasok nang tuluyan sa loob. "Boba! Ang sinabi ko, anong ginagawa r'yan?! Nakikinig ka sa usapin na 'di mo dapat pinakikinggan! Anong klaseng babae ka ba?!" sunod-sunod niyang tanong sa 'kin. Parang bumara ang laway ko sa lalamunan ko. Para akong masasamid ano mang oras. "P-Pasensya na po, s-sir. P-Pumunta po ako rito para po sana tanungin kayo kung... kung ano po ang ipag-uutos ninyo? N-Naituro na po sa 'kin ni Manang Lucelle ang lahat ng parte ng bahay po ninyo para makabisado ko," paliwanag ko kay sir Fiandro. "Ang mabuti pa, lumayas ka sa silid na 'to! Saka ka na lumapit kapag sinabi ko. Alis!" pagtataboy sa 'kin ni sir Fiandro. Ngumiti ako nang pilit at nagpaalam bago ako tuluyang umalis. Sa paglabas ko ng pinto, sumandal ako sa pader at huminga nang malalim. Wala pa akong isang oras dito pero nakakatakot talaga si sir Fiandro. Bakit ba siya high blood? Naglakad ako pababa habang abalang kinakalikot ang magkabilang daliri ko. Hindi ko alam kung paano ako makakakilos. "Ano? Kumusta?" Napatingin kaagad ako kay Manang Lucelle na nasa salas. Hindi ko siya napansin. "P-Pinaalis lang po niya ako sa room e. Hindi ko po alam kung anong gagawin ko," saad ko. "Ano nga ulit ang pangalan mo?" tanong niya. "Mercedes po. Mercedes Abeleda." "Alam mo, Mercedes, panglabing-siyam ka ng na-hire dito bilang PA ni sir Fiandro. Iba-iba ang age niyo, iba-iba rin ang experiences. Lahat sila, sinukuan ang amo natin. Sa pagkakatantsa ko, nasa isang linggo lang ang pinakamatagal na nanilbihan kay sir Fiandro. Pagtapos no'n, hiring na naman," paliwanag ni Manang Lucelle. "B-Bakit naman po nagkagano'n si sir Fiandro? Paano kung may mangyari po sa kaniya? Wala pa naman po ang anak niya," tanong ko. Sinenyasan ako ni Manang Lucelle na sumunod sa kaniya. Nakita ko ang mga kasambahay na kumakain na ng meryenda. Nagpunta kami sa isang gilid kung saan kami lang dalawa ang nakakarinig. "Ito, sasabihin ko 'to sa 'yo dahil ikaw naman ang alalay ni sir Fiandro," paninimula ni Manang Lucelle. "Naging gan'yan si sir Fiandro dahil iniwan siya noon ng misis niya at piniling sumama sa kaibigan ni sir. Buntis si ma'am kay sir Fiandro nang makipag-divorce si sir sa kaniya. Pagtapos no'n, naipanganak ang anak nina ma'am at sir Fiandro na si sir Alfred. Nagduda si sir Fiandro sa anak niya na hindi kaniya 'yon. Nagkamali siya kasi napatunayan sa DNA test na biological father siya ni sir Alfred." Halos mapaawang ang bibig ko sa nalaman kong balita. Kaya pala siya gano'n? "Kaya kung napapansin mo, wala si sir Alfred dito dahil nasa ibang bansa siya kasama ng nanay niya. Binibisita niya si sir pero ayaw nito sa kaniya. Mercedes, ikinuwento ko sa 'yo 'to para naman magkaroon ka ng ideya kung paano mo mapapaamo si sir Fiandro. Marami na ang nabigo, sana, hindi na umabot pa sa 'yo," paliwanag pa ni Manang Lucelle. "M-Maraming salamat po sa pagbibigay alam ninyo, Manang Lucelle. Hayaan niyo po, ako na po ang gagawa ng paraan. Sisiguraduhin ko po na mapapaamo ko si sir Fiandro," sabi ko naman dito. Ngumiti siya sa 'kin at nagsimulang humakbang nang may bigla naman akong gustong itanong. "Manang Lucelle, sandali po," pagpapatigil ko. Nilingon niya ang gawi ko. "Matanong ko po, paano niyo po nalaman yung tungkol doon? Matagal na po kayo rito?" "Tatlong dekada na akong nagtatrabaho rito," sagot niya. "E... bakit po hindi na lang kayo ang kinuha para mag-alalay kay sir Fiandro?" tanong ko pa. Hindi niya ako sinagot, subalit bakas sa mga mata niya ang lungkot. Kahit na seryoso ang mukha ni Manang Lucelle, alam kong may bumabagabag sa kaniya. Bakit ganito ang nararamdaman niya? May mali ba sa tanong ko?Alas sais ng umaga ako nagsimulang kumilos. Nalaman ko sa isang kasambahay kagabi na nag-eehersisyo si sir mula alas singko hanggang alas sais bago kumain.Panay rin ang pag-check ko kay sir Fiandro kung maayos na ba ang kalagayan niya. Mabuti na lang at bumalik sa normal ang temperatura niya.Nagsimula na akong magluto. Kung tutuusin, hindi ko alam kung pwede ba 'to sa kaniya o hindi. Inalam ko ang mga pwede kong lutuin sa cook book na naririto sa kusina. Hindi naman ako binibigyan ng ideya ni Manang Lucelle kung ano ang pwede, hindi pwede, at mga gustong kainin ni sir.Halos kinse minuto lang ang tinagal ng pagluluto ko bago ko hinain ang lahat. Pinagtimpla ko na rin siya ng itim na kape na hindi matabang at hindi rin matamis.Habang hinahain ko ang mga hinanda ko, nakita ko na lang ang pagdating ni sir Fiandro. Naka-sando siyang itim, short, medyas at sapatos. May maliit siyang tuwalya na nakasampay sa balikat niya.Pawis na pawis si sir Fiandro, ngunit ang napansin ko sa kaniya ay
Kinagabihan, sinubukan kong gawan ng paraan para mapaamo ko si sir Fiandro. Sinimulan ko na sa pagluluto ng hapunan niya. Dahil ako naman ang nakatoka sa kusina, ako na ang bahala kung ano ang pwedeng makapagpalambot kay sir Fiandro kapag natikman niya ang luto ko."Hmm... ang bango naman niyan," puri ng kapwa ko kasambahay na nandito sa kusina. Siya ang tumulong sa 'kin para mag-prepare ng lahat ng lulutuin ko."Sigurado kayang magugustuhan 'to ni sir Fiandro?" tanong ko."Naku! Imposible namang hindi. Siguradong sigurado ako na magugustuhan niya 'yan. Walang duda," sagot naman nito. Napangiti ako nang malapad at tinuon ko ang atensyon ko sa iba ko pang niluluto.Halos kwarenta'y singkong oras ang tinagal ko at isa-isa ko ng nilagay sa lalagyanan ang mga niluto kong ulam. Hinain ko na rin 'yon sa hapag-kainan."G-Good evening po, sir," pagbati ko nang makarating si sir sa hapag-kainan. Hindi niya ako binati pabalik at tanging seryosong tingin ang binato sa 'kin.Naupo si sir Fiandro
Nilibot ako ni manang sa buong kabahayan para makabisado ko raw ang mga dapat kong puntahan. Dahil ako ang magbabantay kay Sir Fiandro, ako ang nakatoka sa kusina para hainan siya ng pagkain, mag-ayos ng mga gamit ni sir sa kwarto, at magbantay sa kaniya para makainom din ng gamot sa tamang oras."Ayaw ni Sir Fiandro ng babagal-bagal, palpak at mahinang umintindi sa lahat. Mabilis siyang magalit dahil nga may high blood," paliwanag pa ni Manang Lucelle habang nasa tinatawag na laundry area kami naroroon.Ang gaganda at ibang klase ang mga gamit dito! Kahit kailan, wala akong nakitang mga malalaki at payat na telebisyon, malalaking ilaw, at ganito kalaking bahay sa probinsya. Puro gawa sa dahon ng niyog ang mga kubo namin doon."A-Ano po ba ang pwede kong gawin ngayon?" tanong ko."Alas dos na ng hapon kaya wala kang gagawin dito. Mas mainam na pumunta ka kay Sir Fiandro sa kwarto niya sa taas para alamin kung may ipag-uutos ba siya sa 'yo," paliwanag ni Manang Lucelle."E-E... baka po
Kinabukasan ng madaling araw, sumakay kami ng bus ni ate Darlene patungong Maynila para dalhin niya ako sa magiging trabaho ko. Magkahalong excitement at kaba ang nararamdaman ko.Hindi ako nakatulog nang maayos dahil sa kakaisip kung ano ang mga posibleng mangyari lalo na't kapag nakasahod na ako. Ang saya siguro sa pakiramdam!Kaya dapat, sipagan ko!"Bale ako na pala ang magpo-process ng about sa magiging benefits mo. Yung magiging amo mo ro'n, siya ang mismong magi-interview sa 'yo at magpapasahod. May mga accounts ka na ba para sa benefits?" tanong ni ate Darlene."A-Ano ba 'yong mga 'yon?" nagtataka ko namang tanong. Hindi ko naman alam kung ano ang sinasabi niya."Benefits para sa health mo, sa ipon and all. Mukhang hindi mo pa alam. H'wag kang mag-alala dahil tutulungan na lang kita na makagawa ng account. Ako na ang bahala. Basta ang gagawin mo lang, magtrabaho ka nang maayos," payo pa sa 'kin ni ate Darlene. Tumango ako at ngumiti sa kaniya bilang sagot.HINDI ko akalain na
Sa panibagong araw, panibagong paninda na naman ako. 'Di tulad kahapon, mukhang kaunti lang ang ipabebentang karne sa 'kin ni Ante Asyang."Ito lang po?" tanong ko."Oo, Mercedes. Paubusin mo lang 'yan at makakauwi ka na. Baka apat na daan lang ang maibibigay ko, ha? Medyo tumumal e," paliwanag ni Ante Asyang."Wala pong problema sa 'kin," tugon ko. Hindi na niya ako sinagot pa dahil mas inuna niyang sagutin ang tumutunog niyang phone."Hello? Paparating ka na?... O, sige. Hintayin kita mamaya."Tumalikod na ako at nagsimulang maglakad paalis para makabenta kaagad ng karne. Nagtungo ako sa kabilang barangay para doon maglibot matapos kong sumakay ng trycicle sa bayan. Sampung piso ang pamasahe papunta.Hindi ko pa nakakalahating libutin ang barangay na pinuntahan ko pero agad ko rin'g napaubos ang paninda ko. Kaunti lang din naman kasi. Limang kilo lang ng baboy ang ipinabenta sa 'kin ni Ante Asyang.Alas siete y media, nakabalik na ako sa palengke. Binigay ko kay Ante Asyang ang pina
"Karne! Mga ante, may karne ako ng baboy at baka. Alin gusto mo? Murang mura 'to!"Isa-isa kong pinakita sa mga nanay na abala sa kani-kanilang ginagawa ang mga karneng dala ko sa balde. Tinimbang ko na rin ang mga 'yon bawat kilo at sinabi ang presyo sa kanila."Wala na bang tawad?" tanong ng isa."Ate, mura na po ito. Sa palengke po nito, magkano na. Ako na po ang naglalako kaysa pumunta pa kayo ro'n tapos ang mahal pa ng presyo," pagse-sales talk ko sa kaniya."O, sige. Bigyan mo 'ko ng isang kilo ng baboy.""Sa 'kin kalahati lang. Wala pang budget e.""Baka sa 'kin. Kalahati lang din."Malapad na ngiti ang gumuhit sa mukha ko dahil nakabenta na naman ako ng mga karne. Sakto at malapit ng maubos ang paninda ko. Sigurado nito, matutuwa si Ante Asyang.Nilako ko pa nang nilako ang karneng natitira sa balde ko. Wala pang isang oras, naubos na rin sa wakas ang tinda ko. Masaya akong bumalik sa palengke kahit na medyo malayo-layo ang tinahak ko para ibigay kay Ante Asyang ang mga napagb