SIARGAO ISLAND

Taong December 25, 2013

Anim na buwan matapos akong naibenta kay Don Geralt Monro.

"Anak ng tipaklong, bilisan ninyong kumilos." ang sabi ni aling Sonya.

Pinahakot kami ng mga mabibigat na gulay, tulad ng kalabasa, patatas, kamote at marami pang iba. Nasa sampo ang bilang namin, anim na babae at apat na lalaki at halos kasing edad ko lang sila na nasa labing dalawa. Ang gulay na binibitbit namin ay dadalhin sa "safe house" Ang kasalukuyan naming tahanan. May malawak na taniman ng gulay ang likod ng "safe house" na ito. Kami na rin ang nagtatanim at nagha-harvetst

"Tulong!!" sigaw ng isa sa aking mga kasamahan. Gumulong siya sa lupa, kasabay ng mga patatas na tumilapon na din. Isang sakong patatas ang dala niya at dahil sa bigat nito ay na out of balance siya.

"Pagod na ako...." narinig ko sa likod.

"Hindi tayo pwede sumuko, alam ninyo yan" ang sinabi ko sa kanila. Tumayo ang isa, kahit kita na ang pwet nito dahil sa pagkapunit ng kanyang short pants.

Pagkatapos ay nagpatuloy kami sa paglalakad na parang lasing na nagpagiwang-giwang sa daan. Madalang lang kami makakakain ng kanin, dahil puro kamote at iba pang gulay ang hinahain para sa amin.

"Sa tingin mo Talya, makakatakas pa ba tayo dito?" ang bulong ni Tsinoy, na nakasunod pala sa akin habang pasan ang mga kalabasa. Nagsasalita ito bigla sa likuran ko.

"Balang araw, magtiwala ka lang. Makaka alis din tayo dito" sagot ko naman kay Tsinoy.

Si Tsinoy ay may katabaan ang katawan, ako ang nagbinyag sa kanya ng pangalang "Tsinoy" dahil sa masingkit ang mga mata nito na hawig sa isang Chinese.

"Sana nga.." Ang huling bangit niya. Naiintindihan ko kung ano ang nararamdaman niya ngayon, nalulungkot siya at namimiss ang mga magulang, kahit naman sino sa mga batang tulad namin, ay maghahanap talaga ng "Mama at Papa". Pero ang totoo, kahit ako nawawalan na rin ng pag asa, pinapalakas ko lang ang loob nila.

Bukod sa pagtatrabaho sa bukid, ay gawain din naming linisin ang malawak na mansyon. Higit pa sa katulong ang pinapagawa sa amin.

Isang umaga, nakahanda na ang lahat, bitbit ang sako at bolo na gagamitin para sa pagbubungkal. Tuwid kaming magkatabi na nakatayo sa harap ng isang witch.

"Sa araw na ito, may dalawampo't anim na sigundo kayo para marating ang bukid"

Ang sabi ni Aling Sonya. Siya ang tinatawag naming witch.

Napalingon ako sa bukid, at sa isip ko malabo naming magawa iyon dahil kung sa lakad pa lang ay inaabot na kami ng halos dalawang oras sa sobrang layo. Pero hindi kami maka react dahil pag ginawa namin iyon, mas mabigat na gawain ang kapalit. Alam naming lahat iyon.

"Maliwanag ba!?"

"Opo!" Sagot naming lahat.

Strekta sa amin si Aling Sonya kaya ang sumunod na pangyayari ay nagbilang na siya.

"Maghanda, isa,,dalawa... Tatlo!"

Pagbilang niya ng tatlo sabay sabay na kaming tumakbo.

Pagkalipas ng isang taon, may bagong pagsubok sa amin si Aling Sonya. Kailangan naming mag aral sa loob ng isang taon, kailangan naming matutunan ang wikang, English, Nihongo ng Japanese at Italian.

"Ang apat na lengwahe ay siyang magagamit ninyo sa kinabukasan. Bukod doon, ang Italian ay siyang unang lengwahe ni Don Geralt Monro. Sa kanyang pagbabalik dito sa isla ay kailangan nyo siyang kausapin sa lengwaheng Italian o English, maliwanag ba!?" ang pasigaw na tono ni Aling Sonya.

"Opo." Ang sagot naming lahat

Nalampasan namin ang bigat ng mga pinapasan araw araw ngunit ngayon, sakit sa ulo na naman ang kailangan naming malampasan.

"Talya, mahina ako magbasa ng salitang english." Ang sabi ng kasama kong babae, siya rin ang tinulungan ko noong natumba siya na pasan ang isang sakong patatas.

"Ang sino mang bumagsak sa araw ng pagsusulit ay siyang gagawa ng paghahakot ng gulay mga sa bukid at maglilinis sa buong "safe house"!." dagdag pa ni Aling Sonya.

"Kaya mo yan, maliit na bagay lang yan kaysa patakbuhin tayo sa bukid." Ang paliwanag ko sa kanya.

""O Sige nga .. basahin mo yan...?"

"Da... da.. king ... ang.. kweng.." bigkas ko sa kanya habang binabasa ang ipinakita niya sa akin ang libro.

"Ano ba yan Talya... The king and queen.. letter "EN".. yan ang katunog niya.." sabi ni Tsinoy. May pagka-matalino din ito si Tsinoy, sing taba niya ang utak niya.

Kaming tatlo ay nagtutulungan sa pag aaral, maging ang iba pa naming kasamahan ay nahihirapan din lalo na ang pagbigkas ng Italian languages. Ang tamang pagbanggit at pagsusulat ng bawat letrang ibinigay ni Aling Sonya. Kailangan naming matutunan, dahil may ginagawang pagsusulit si Aling Sonya sa bawat paglipas ng tatlong araw. Kapag hindi nakapasa sa pasulit ay pinaparusahan niya ito at pinapaakyat sa bukid.

Sa panahong ito nabawasan kami ng dalawa, ang isa ay na heat stroke, bigla nalang hinimatay sa bukid, kinuha ito ng mga taohan at hindi na namin alam kong saan siya dinala. Ang ikalawa ay dahil namatay ng matuklaw ng ahas sa bukid. Hindi siya nagamot agad dahil sinekrito niya ito, nagulat nalang kami ng hindi na siya bumangon sa higaan at wala ng malay.

Dahil doon, natakot si Aling Sonya at binago niya ang schedule ng gawain namin. Sa edad na 15, Dito na kami sinanay ng mga gawaing physical, kung paano ipagtanggol ang sarili. Kahit video ng martial arts ay pinapanood na namin.

Dumating ang eka-anim na buwan, natotohan na rin naming humawak ng baril. Ang kabisaduhin ang Rifle, shot gun, pistol at revolver, ito ang mga bagay na mabilis kong nakabisado kaysa pag aralan ang apat na foreign language. Kasama na dito ang pagmamaneho ng sasakyan.

At 4:30 am nakapila na kami sa dalampasigan. Sa malawak na puting buhangin ng baybayin ng dagat, narito kami hindi para mangisda o panoorin ang sunrise. Kung hindi para sa isang pag iinsayo. Isa ito sa bahagi ng aming training, ang tumakbo na hindi lalagpas sa 40 minutes, ang baybaying dagat na ito ay may nakalaang 10 kilometro para sa aming pagtakbo, dalawang beses kaming iikot dito hanggang sa matapos.

Matapos ng training ay babalik kami sa "safe house" upang pag aralan uli ang mga foreign language.

Ngunit sa umagang ito ay may napag alaman kami.

"Talya mangingisda ba iyon?" bulong ni Lilly sa akin, ang batang babae na mas bata sa akin ng dalawang taon. Siya ang unang nakakita sa isang mangingisda sa gitna ng dagat. Sa isip ko, napakalayo niya upang mapansin kami.

"Oo...tama ka mangingisda nga iyon"

"Baka pwede tayo humingi ng tulong, para makatakas tayo dito" bulong niya sa akin.

Napaikot ang aking mga mata sa paligid, base sa aking obserbasyon, malaki ang chance na makakatakas kami dito, sa oras na ito wala kaming bantay. Wala si Aling Sonya, pati ang madalas na kasama nitong dalawang armadong gwardiya. Tama si Lilly pwedeng mangyari na makakatakas nga kami, ngunit ang bangka na sinabi niya ay napakalayo pa, maaring makikita niya kami ngunit hindi niya kami maririnig kung pipiliting naming sumigaw. Kaya nagiisip ako ng plano.

Ang sumunod na umaga, ay agad naming ginawa ang planong pagtakas. Kinuha ko ang dalawang maliit na salamin sa aming kwarto inilagay ko ang mga ito sa aking bulsa ng makalabas ako ng safe house.

Nang mapansin ko na halos kompleto na kami ay lima ang pinpabantay ko sa paligid upang maging tagamasid kung sakaling may darating na taohan o si Aling Sonya, samantalang ako ang magtatawag sa bangka ng mangingisda.

Sinama ko ang ilan sa amin at nagpunta kami sa isang burol na mas malapit sa bangkang nakita namin. Ginamit ko ang salamin bilang komunikasyon sa bangkang nasa gitna ng dagat

"Talya, wala pang senyales na parating na sila" boses ni Tsinoy na naririnig ko sa aking likuran.

Nagpatuloy ako sa aking ginagawa upang makarating ang masakit na silaw sa bangka at makita ang kinaroroonan namin. Nagtagumpay ako, lumukso ako at kumaway sa bangkang dahan dahang lumapit sa dalampasigan saka ako sumigaw.

"Pagbilang ko ng tatlo, tatlo sa inyo ang maunang lumangoy, pilitin ninyong marating ang bangka, kung sakali man isa sa inyo ang makaligtas isumbong ninyo sa mga pulis ang mayroon dito sa isla." sabi ko sa naunang batch, at sinunod nila ang sinabi ko. Sabay silang nagtakbuhan at nilangoy ang dagat. Upang salubungin ang bangka ng isang mangingisda.

"Talya, sabi nila bilisan daw baka makarating na ang bruha.." boses ni Tsinoy na nagsalita sa may kalayuan. Tinutukoy niya si Aling Sonya. Gumagamit din siya ng salamin bilang kumunikasyon at kamay bilang hand-sign para sa pag uusap.

"Papuntahin mo ang mga babae, sila na ang susunod na lalangoy." sigaw ko at agad ginawa ni Tsinoy ang sinabi ko, ginamit niya ang kanyang kamay para sa komunikasyon na kami lang ang nakaka-intindi habang nakatungtong ito sa bato.