Abala si Wade sa pakikipag-usap sa telepono. Business partner niya ang nasa kabilang linya, at kung hindi lang mahalaga ang deal na pinaplantsa nila, matagal na sana niyang ibinaba ang tawag. Panay sulyap niya sa kanyang relo habang hinihintay matapos ang usapan. Kanina pa siya hindi mapakali.
“Make sure the contract’s clean before I sign it,” sabi niya sa kabilang linya habang nilingon ang direksyon kung saan kanina’y katabi niya si Asia. Pero napakunot ang noo niya. Wala na ang babae. “Asia?” tawag niya, agad na tinapakan ang sigarilyo sa semento at hinanap ang dalaga sa paligid ng 7-Eleven. Walang sagot. “Putang—” napamura siya, sabay dakot sa buhok. “Lasengga ‘yon! Saan na naman napunta?!” Mabilis siyang naglakad, sinipat ang mga kalsada, inikot ang mga eskinita. Hinanap niya sa paligid, pero wala kahit anino ni Asia. Nagpintig ang panga niya. Hindi niya maipaliwanag kung bakit ganoon na lang ang kaba at inis niya. Lasing si Asia. Wala sa tamang sarili. Madaling mapahamak. At higit sa lahat... “Lintik!” bulong niya, napailing. “Bakit ba ako nag-aalala sa babaeng ‘yon? Hindi ko naman siya responsibilidad!” May fiancée siya. May inaasikasong kasal na naudlot lang dahil sa pamangkin niyang walang direksyon sa buhay—si Jasper. At ngayon, heto siya’t naghahanap ng isang babaeng dapat sana'y wala naman siyang pakialam. Napahinto siya sa tabi ng poste. Tumingala. Nagsindi ulit ng yosi. “Hindi dapat ako naaapektuhan,” mahina niyang sabi sa sarili. Pero kahit paulit-ulit niyang sabihin ‘yon, hindi pa rin niya maikakailang ramdam niya ang tensyon sa dibdib. Ramdam niya ang isang bagay na matagal na niyang hindi pinapansin: pag-aalala. --- Samantala, sa bahay naman nina Asia... Maingat siyang pumasok sa kanilang bahay. Lasing pa rin. Mabigat ang katawan. Pakiramdam niya ay gumugulong ang paligid at bumabagsak ang mundo sa bawat hakbang. Hindi na niya naisip kung maabutan siya ng sermon ng ina. Basta gusto lang niyang mahiga. Magpahinga. Umiyak sa unan. Ngunit pagkapasok niya sa mismong salas, natigilan siya. Napatigil sa paghinga. May tunog. May ingay. Ungol. Hindi siya makagalaw. Dahan-dahan siyang lumapit sa pagitan ng bukas na pintuan ng silid ng ina. At doon niya nakita. Ang ina niya. Walang saplot. Nakapatong ang isang lalaking hindi niya kilala. Magkasugpong. Magkakapit. At ang mga ungol ng ina niya ay parang pangungutya sa sariling pagkababae ni Asia. Napakapit siya sa dingding. Walang imik. Walang reaksyon. Pero ang loob niya—nag-aalab. Umiikot ang sikmura niya. Nanginginig ang kalamnan. Ang nanay niyang minsang kinakatakutan niya, ngayon ay kinamumuhian niya. Naalala niya si Jasper. Ang kataksilan nito. Ang sakit ng pagtataksil. At ngayon, sariling dugo’t laman na niya ang sumunod sa yapak ng panlilinlang. Gusto niyang sugurin ang ina. Gusto niyang isigaw ang galit. Gusto niyang sabunutan, insultuhin, durugin ang paningin na nakita niya. Pero... Hindi siya gumalaw. Hindi siya nagsalita. Pinanood niya lang ang lahat. Habang pumapatak ang luha niya. Tahimik. Parang lumuwa ang kaluluwa niya mula sa katawan. Sa loob ng kanyang isip, tanging isang tanong ang gumugulo: “Ganito rin ba ako magiging babae? Ganito rin ba ako matatapos?” Hindi siya kumilos. Hindi siya umalis. Tumalikod lang siya, dahan-dahan. Hinayaan ang sariling gumapang pabalik sa kanyang kwarto. Nahiga. Niyakap ang sariling katawan. At sa ilalim ng dilim ng kwarto, tahimik niyang tinanong ang sarili: “Wala na ba talagang matinong lalaking natitira sa mundo?” Madaling-araw. Nagising si Asia sa malagkit na pakiramdam ng sariling balat sa kumot. Mabigat ang mga mata niya, pero mas mabigat ang dibdib. Hindi na siya umiyak kagabi, pero parang doon pa lang nagsisimula ang lahat. Tahimik ang buong bahay, pero sa loob niya ay may bumubulong—isang pagnanasa. Hindi para sa pagmamahal. Kundi para sa kontrol. Sa pagbawi ng katawan at damdamin na parang ninakaw mula sa kanya. Hubad siyang nakahiga. Marahang dumako ang kamay niya sa tiyan, pababa. Hindi ito ang unang beses na ginamit niya ang sariling palad para payapain ang sarili. Pero ngayong umaga, may halong galit at paghihiganti. Ginagawa niya ito hindi para malimutan si Jasper. Ginagawa niya ito para sarili niya. "Ang sakit," bulong niya sa hangin. "Pero mas masakit ang hindi paglalaban." Mahigpit ang pagkakapit ng palad niya sa kama, habang ang isa'y gumagapang sa init na hindi niya kayang ilabas sa pag-iyak. Iniisip niya ang eksena kagabi—ang mama niyang tila walang pakialam sa kanya. Ang nobyong tumalikod nang walang pasabi. Ang bestfriend na walang bakas ng konsensiya. At si Uncle Wild… Wade. Ang lalaking ilang saglit lang niyang nakasama, pero tila iyon na ang pinakapayapang sandali sa gulo ng mundo niya. Sa bawat hagod ng palad niya sa balat, bawat impit na hinga, bawat kagat-labi at pikit-matang pagsusumamo, ramdam ni Asia ang pagkabuhay ng katawan na matagal nang tinitiis ang pagkamatay ng damdamin. “Ito lang ang akin. Ako lang ang may kontrol dito.” Tumigil siya sandali nang marinig ang boses ng kanyang ina. "Asia! Kakain na!" Pero hindi siya sumagot. Hindi pa siya tapos. Hindi pa siya handang bumangon at magsuot ng maskara. Gusto niyang matapos ang ritual—ang sariling paraan ng pagpapagaling. Isa, dalawa, tatlong iglap. Hanggang sa sa wakas, bumulwak ang init at luha sa parehong sandali. Pagod, pero buo. Gulo, pero may kapayapaan. Sa labas, patuloy ang tawag ng ina. Sa loob ng kwarto, isang Asia ang unti-unting muling bumubuo sa sarili niya. Sa paraang siya lang ang may alam. Pagkababa ni Asia mula sa hagdan ay amoy agad niya ang nilulutong sinangag. Akala niya'y ordinaryong umaga lang ito. Nakasuot siya ng lumang pambahay na may manipis na tela—isang bagay na hindi niya inaalintana tuwing nasa bahay lang. Pero ang lahat ng inaasahan niya ay nagulo nang dumako ang mga mata niya sa hapag-kainan. Nandoon. Ang lalaking nakita niyang katalik ng kanyang ina kagabi. Naka-tshirt lang ito at parang kampanteng-kampante pa habang nakaupo sa silyang dapat sana'y para sa yumaong ama ni Asia. Napahinto si Asia. Nanigas. "Ano 'to?" malamig pero may taray sa boses niya. "Anong ginagawa niya rito?" Napalingon ang mama niya mula sa kalan. Napabuntong-hininga ito, pero hindi rin nagpatalo sa titig ni Asia. "Asia, gusto ko sanang sabihin sayo nang maayos, pero—" "Sabihin? Kailan, Ma? Kapag kasal na kayo?" "Anak naman—" "Don't call me that," singhal ni Asia. "Wala kang karapatan!" Tumayo si Romano at tila magpapaliwanag, pero itinaas ni Asia ang palad niya. "‘Wag mo akong lalapitan! Kadiri ka!" "Hoy!" singhal ng ina niya. "Huwag mong pagsalitaan ng ganyan si Romano. Nasa pamamahay kita." Asia laughed bitterly. "Oo nga. Pamamahay mo. Hindi na ‘to akin, ‘no? Simula pa lang kagabi, alam kong nawala na ‘ko sa lugar dito." Pumikit siya. Malalim. Pigil na pigil ang panginginig ng boses. "Ma, ilang taon mo ‘kong pinalaking matino. Sabi mo, maghintay sa tamang lalake. Sabi mo, mag-aral nang mabuti. Pero ikaw? Nagdala ka ng lalaking hindi man lang marunong magdamit nang maayos sa harap ng anak mo!" “Wala kang alam, Asia,” singhal ng ina. “Matagal na akong walang karamay. Hindi mo alam kung gaano kahirap—” "Alam ko! Ako rin, ‘di ba?! Naiwan mo akong mag-isa sa lahat! Habang ikaw, nakahanap ka ng aliw—ng kama!" Tumahimik ang buong kusina. Pakiramdam ni Asia ay sinakluban siya ng langit at lupa. Para siyang natanggalan ng boses. Nawalan ng silbi ang lahat ng pinaglaban niya. Ang dignidad niya, ang tiwala niya, ang pamilya niya—unti-unting nawawala. Sa isip niya, isang tanong ang paulit-ulit: “Bakit parang ako lagi ang natitirang walang-wala?” Hindi na siya nagsalita pa. Umakyat siyang muli sa kwarto, hindi na para umiyak—kundi para mag-impake. Kung mananatili si Romano, baka siya ang kailangang umalis. "Shit," bulong ni Asia, mariin habang napaupo sa gilid ng kanyang kama. Ramdam niya ang biglang pag-agos ng mainit na likido sa pagitan ng mga hita niya. Napakagat siya ng labi. Hindi niya kailangang tingnan para malaman—dinatnan na naman siya. Sakto pa talaga ngayon? Wala na siyang pera. At mas lalong wala na siyang napkin. Napatingin siya sa bag niya—baka may natira pa—pero puro resibo at punit-punit na papel lang ang laman. Parang simbolo na lang ng buhay ko ‘to, bulong niya sa sarili. Magulo. Wasak. Walang kwenta. Hindi siya makakahingi sa mama niya. Hindi pa nga sila nag-uusap simula nung araw na nahuli niya ito kasama ang bagong kinakasama. At ayaw niyang sa lalaki pa ng nanay niya siya lalapit. Kahit mamatay ako sa hiya, hindi. Napatingin siya sa salamin. Namumugto pa rin ang mata niya sa kakaiyak kagabi. Ang buhok niya ay magulo, at ang balat niya ay parang wala nang sigla. Hindi ito ang Asia na kilala niya dati—yung masayahin, palaban, at maayos. Ngayon, ang nakikita niya ay isang babaeng wasak, walang direksyon, walang pera, at walang pagmamahal. Hindi pa rin ako makalimot sa hayop na si Jasper, sabi niya sa sarili habang mariing sinuklay ang buhok gamit ang kamay. Pati si Trista. Gago silang dalawa. At ngayon pati si Mama? Napatingin siya sa maliit na pitaka sa drawer. May barya. Siguro sapat na para bumili ng isang napkin sa tindahan. Wala na siyang choice. Kailangan niyang bumangon. Kahit ayaw na niyang gumalaw. Kahit gusto na lang niyang mahiga at hayaang lamunin ng kumot ang buong katawan niya. Pero hindi pwede. Kailangan ko pa ring kumilos. Kahit wala na akong gana, kahit hindi ko na alam kung paano bumangon. Napahawak siya sa tiyan. May kirot na. Sabay buntong-hininga. Kahit gulo-gulo ang isip, pinilit niyang tumayo. Bitbit ang kapirasong lakas na natitira pa. Hindi para sa bukas. Kundi para sa ngayon. Napasimangot si Asia habang binabaybay ang makipot na daan palabas ng bahay nila. Suot niya ang isang luma at maluwag na pambahay—ang una niyang nahablot mula sa damitan—at isang kupas na tsinelas na tila sumusuko na rin sa pagod, gaya niya. Habang naglalakad, mariin ang pagkakakunot ng kanyang noo, at muling nanumbalik sa isipan niya ang mukha ng lalaking umagaw ng kaunting katahimikan ng tahanan nila—si Romano. Kanina lang, bago siya lumabas ng bahay, ay nahuli niya ang tingin ng lalaki sa kanya—mataong mapangahas, mapanghusga, at parang tumatagos sa mismong kaluluwa niya. Parang binabastos siya sa mismong pamamahay niya. Napatingin siya sa lalaki at hindi napigilan ang sariling tapunan ito ng matalim na tingin, halos mangilabot siya sa sobrang galit. Ngunit imbes na mahiya, natawa pa si Romano—isang paika-ikang tawa na may halong arogansya, waring nagsasabing, “Sanay na ako sa mga babaeng tulad mo.” “Walang hiya,” pabulong na mura ni Asia habang pinipilit lakasan ang loob. Kung hindi lang ako dinatnan... kung hindi lang ubos ang napkin ko... hinding-hindi ako lalabas ngayon. Pagdating niya sa maliit na tindahan sa kanto, agad siyang binati ng tindera na si Aling Bebang—isang matandang tsismosa pero may malambot din namang puso. “Oh, Asia hija. Parang hindi ka ata ayos ngayon,” puna nito habang kinukuha ang pakete ng sanitary napkin mula sa estante. “Okay lang po, Aling Bebang. Dinatnan lang,” maikling sagot niya habang pinipiga-piga ang maliit na perang hawak. Kinuha niya ang sukli at matutuloy na sana sa pag-alis nang biglang magtanong si Aling Bebang, na hindi mapigilang makialam, gaya ng nakagawian. “Uy, 'yang lalaking nakita ko ha, ‘yung kasama ng mama mo kagabi... si Romano ba 'yun?” Napatigil si Asia. Napalingon. Parang may pumukaw sa atensyon niyang matagal nang walang ganang makinig. “Eh... oo po. Bakit po?” maingat niyang tanong, hindi sigurado kung gusto niyang marinig ang sagot. “Naku! Kilala 'yan ng anak kong si Jen-Jen. Sa hotel daw nagtatrabaho 'yon—‘yung magarang hotel sa may bayan. Malaki raw ang kita. Kaya nga nabili ‘yan ng bagong motor, eh,” kwento ni Aling Bebang habang pinipihit ang takip ng bote ng suka. “Ganon po ba…” mahina niyang sagot, bagama’t sa loob-loob niya’y humigpit ang pagkaka-kuyom ng kanyang kamao. Kung totoo ngang may maayos na trabaho si Romano… ano ang pakay niya sa bahay namin? Bakit bigla siyang nandoon? “Naku, hija… ewan ko sa nanay mo. Basta, ingat ka lang ha. Hindi lahat ng may pera, mabuting tao,” pahabol pa ni Aling Bebang na may bahid ng babala ang tinig. Tumango lang si Asia, ngunit ramdam niya ang bigat na unti-unting bumabalot sa dibdib niya. Habang papauwi, tila mas dumami ang tanong sa isip niya kaysa sa nasagot. Sino ba talaga si Romano? At bakit parang unti-unti nang kinakain ng iba’t ibang lalaking ito ang katahimikan ng mundo ko?Alas-diyes ng umaga nang makarating sina Asia at Katie sa Maynila. Pagod ang kanilang katawan matapos ang biyahe, ngunit kasabay nito’y may dalang kakaibang saya at pananabik si Asia. Sa kabila ng bigat ng puso niya dahil sa naiwan sa probinsya, dama niya ang bagong simula. Pagkababa nila sa terminal, diretso silang nagtungo sa apartment na nahanap ni Asia sa Quezon City, malapit lang sa Philippine State College of Aeronautics sa Pasay City kung saan siya mag-aaral bilang flight attendant trainee. Malaki ang unit—isang two-bedroom apartment na may sariling veranda, kusina, at sala. Bagamat simple lang ang disenyo, malinis at maaliwalas. Tamang-tama para sa estudyanteng tulad niya na gustong magsimula muli. Pagkapasok nila sa loob, agad na nahiga si Katie sa sofa, habol-habol ang hininga. “Grabe, Asia… ang init at ang traffic dito sa Maynila. Pero ang ganda ng napili mong apartment, ha.” Ngumiti si Asia, bagamat bakas pa rin ang pagod sa mukha niya. “Oo nga eh, at least dito ma
“I’m ready,” biglang sabi ni Wild, diretso ang tingin kay Asia. Napatingin si Asia, namilog ang mga mata. “Ha? Anong ibig mong sabihin?” Ngumisi si Wild, napahilig nang kaunti palapit sa kanya. “Sasama ako sa inyo… pabalik sa Maynila.” Nagulat si Asia ngunit hindi maitago ang tuwang naramdaman. Parang kumislot ang puso niya, at sa kabila ng pagtataka ay napangiti siya. “Talaga?” halos bulong niya, ayaw ipahalata kay Katie ang sobrang saya. Si Katie naman ay parang batang nanonood ng pelikula. “Ay naku, good idea ‘yan, Uncle! Para may magbabantay kay Asia habang nag-aadjust siya sa school.” Habang nag-uusap silang tatlo tungkol sa mga plano sa Maynila, napuno ang veranda ng magaan na tawa at biruan. Sweet ang eksena—lalo na’t panay ang sulyap ni Wild kay Asia, at tuwing magtatama ang kanilang mata, napapailing si Katie na parang kinikilig din sa eksena. Ngunit nabasag ang kasiyahan nang biglang sumulpot si Nita, may dalang bahid ng pagkataranta. “Sir Wild, Miss Asia…
“Aalis na ba talaga tayo mamaya?” tanong ni Asia habang nilalaro ang kutsara sa kanyang tasa ng tsaa. Nasa veranda silang dalawa ni Katie, tahimik na kumakain ng agahan habang humahaplos ang hangin ng umaga. “Oo, kailangan na talaga. Baka matambakan na ako ng papel sa Maynila kung magtagal pa tayo rito,” sagot ni Katie na may kasamang buntong-hininga, pero halatang pinipilit maging masigla para hindi sumama lalo ang loob ni Asia. Bago pa makasagot si Asia, isang lalaki ang lumitaw sa tarangkahan—may bitbit na lumang sumbrero at nakangiting parang sanay sa lahat ng tao roon. Lumapit siya, kumaway sa dalawa. “Magandang umaga, mga iha! Nandiyan ba si Abi? Sasama na siya sa pamimingwit ngayon,” malakas at masiglang bati nito. Napatingin si Katie kay Asia, tapos tumingin sa lalaki. “Ah, kayo po si…?” “Ako si Mang Kape,” sagot ng lalaki, pinahid ang pawis sa noo. “Malapit lang ang bahay ko rito. Tawag nila sa’kin Kape kasi kahit anong oras, may kape ako.” Napangiti si Asia, pero si K
Third Person POV (Wild): Pagkatapos ng usapan nila ni Katie, agad bumalik si Wild sa loob ng bahay. Mabigat ang pakiramdam niya, pero ayaw niyang manatiling negatibo tungkol sa sinabi ng pamangkin niya. “Hindi dapat ako basta maghihinala,” bulong niya sa sarili. Pero alam niyang may punto si Katie—kailangang maging mapagmatyag. Ayaw niyang dumating sa puntong masasaktan si Asia dahil sa kilos ni Abi, lalo na’t malinaw na may sariling pakay ang nurse na iyon. Pagpasok niya sa sala, naabutan niyang tahimik lang si Asia na nakaupo, waring nag-iisip ng malalim. Napatingin si Wild dito at may bahagyang kirot sa dibdib. Gusto niyang lapitan, pero bago pa man siya makagawa ng hakbang, tumayo na si Asia at nagtungo sa kusina. Pinakiramdaman niya ang kilos nito, at napansin niyang parang pilit ang bawat ngiti, parang may tinatagong inis o sama ng loob. Wild clenched his fists lightly. “Hindi ko hahayaang masaktan siya dahil lang sa kung anu-ano’ng intriga,” wika niya sa sarili, saka tumulo
“Bukas na ba talaga tayo aalis?” malungkot na tanong ni Asia habang nakatungo, iniikot-ikot ang kutsara sa tasa ng kape. Nasa balkonahe sila ni Katie, kasabay ng umagang almusal. Si Katie, nakatukod ang siko at ngumunguya ng tinapay, tumango. “Oo, Asia. Kailangan na nating bumalik ng Maynila. Pasukan na sa susunod na linggo, at kailangan mong maasikaso ang mga papeles mo.” Naroon din si Lola sa kabilang mesa, nakikinig habang nakasandal sa upuan. Pinahid niya ang gilid ng labi gamit ang panyo bago magsalita. “Sumama ka na muna kay Katie, apo. Ang kasal n’yo ni Wild… saka na lang natin pag-usapan ’yan kapag nakatapos ka na sa pag-aaral. Mas mahalaga ang kinabukasan mo.” Bahagyang napangiwi si Asia, may halong lungkot at panghihinayang. Sa gilid ng pintuan, nakikinig si Abi na kunwari’y nag-aayos ng mga halaman. Hindi nakaligtas sa kanya ang buong usapan—mula sa pag-alis nila Asia hanggang sa pagkakaantala ng kasal. Lihim siyang napangiti, kumindat pa sa sarili habang bumubulong
Tahimik ang buong bahay. Alas-nueve na ng gabi at ang tanging maririnig lang ay huni ng mga kuliglig sa labas. Nasa silid si Wild, nakatayo sa may veranda habang nakikipag-usap sa telepono tungkol sa isang proyekto sa kompanya. > “Oo, i-finalize na lang natin bukas. Siguraduhin mong ready yung documents…” malamig at seryoso ang tono ni Wild habang nakatanaw sa dilim. Habang nagsasalita, may narinig siyang mahina ngunit mabilis na katok. Tok! Tok! Napalingon siya, bahagyang nagtaas ng kilay. “Gabing-gabi na ah,” bulong niya sa sarili. Tinapos agad ni Wild ang tawag at tinungo ang pinto. Nang buksan niya iyon, bumungad si Asia—naka-short shorts at manipis na sleeveless top, hawak ang tray na may dalawang baso ng juice at ilang crackers. Bahagyang napalunok si Wild nang mapansin ang suot nito, pero agad din niyang iniwas ang tingin para hindi mahalata. > “Gabi na ha,” puna ni Wild, bahagyang kunot-noo. “Anong ginagawa mo rito?” Ngumiti lang si Asia, parang inosenteng bata,