Kinabukasan ay maaga kaming nagising para mag-ayos at magtungo sa ospital. Alas otso ang schedule ng orientation at dapat ay kumpleto na kami bago pa maituro ng kamay ng orasan ang nasabing oras. Hindi naman sila nabigo dahil 7:50am pa lang ay kumpleto na kaming nag-aantay sa hallway ng laboratory.
Habang naghihintay ay nagki-kwentuhan kami at nagsasabihan ng nararamdaman. Hindi ko maiwasang mapatingin sa paligid. There's a lot of patients, halos halata mong nahihirapan sila sa buhay. Ang ilan ay nakasuot lamang ng tsinelas at nakapambahay habang tahimik na nakatingin sa hawak na papel sa may gilid. Ang ilan ay umiiyak dahil may operasyong magaganap sa kamag-anak. Ang ilan ay itinatakbo sa emergency room.
Pakiramdam ko huminto ang mundo ko para panooring gumalaw ang kanila. Naaalala ko ang lungkot na naramdaman noong nawala si papa. Kasi gaya nila ay mahirap lang din kami. Gaya nila ay sobrang nasaktan kami sa pagkawala ni papa. Gaya nila hindi ko din alam kung ano ang gagawin. Sobrang sakit...
"Huy, andito na si Maam Che," bulong sa akin ni Ailee kaya nalipat sa kararating lang na staff ang atensyon ko.
Siya iyong nagpaexam sa amin last time. Nagpunta siya sa school para bigyan kami ng exam. Kung papasa kami ay pwede kaming maging intern sa ospital nila, kung hindi naman ay malilipat kami.
Dapat kami ang pupunta rito para mag exam. Kaya lang ay mayroon daw unecessary event na nangyari kaya nagkabaliktad ang sitwasyon.
"Good morning, kumpleto na ba kayo?" tanong nito habang binibilang kami. Dalawamput apat kaming nag exam at labing walo lamang ang nakapasa.
Bumati kami pabalik. Iginiya niya kami papasok ng laboratory nitong ospital. There are a lot of patients waiting outside. Ang kuryosong mga mata ay sa amin nakatingin hanggang sa makapasok kaming lahat. Masikip ang nadadaanan, may extraction area sa bungad pagkapasok mo lamang, mayroong tatlong upuan at sa bawat gilid ay may gamit pang phlebotomy. May dalawang pinto roon at pumasok kami sa isa.
"Excuse me po..." I said to the girl in white wearing a hair cap and labgown. Ngumiti siya sa akin kahit na nakamask. Hindi kita ang labi pero alam kong gumalaw iyon dahil sa pagliit ng kanyang mga mata.
Tuluyan na kaming nakapasok sa pintuan, mayroong maliit na hallway doon at sa harap ay may pintuan ulit papasok sa conference room. Doon kami pinapasok ni Maam Che at pinaghintay.
"Do you have your gloves, mask, and haircap?" Sabay sabay kaming umiling.
"Bakit? Kailangan niyo yon ngayon. Teka, lalabas lang ako saglit." Sabi niya atsaka tuluyan ng lumabas.
Napuno ng bulungan ang buong conference room galing sa amin.
"Kinakabahan ako, baka mamaya ay magstart na din tayo!" sabi ni Kendra. Iyong pinakamaganda ngunit pinakamaarte sa kabilang section.
"Pakiramdam ko ay ganon nga ang mangyayari. Hindi naman siya magtatanong ng ganoon kung orientation lang talaga ngayon!"
Buong oras ng pag-aantay namin kay Maam Che ay yun lang ang naging topic namin. Paminsan minsang may pumapasok na staff at interns sa confe room kaya natatahimik kami tapos kapag nakalabas na sila ay magsisimula nanaman sa pag-uusap. Mag aalas nueve na noong bumalik ito at inumpisahan ang orientation.
Madami siyang binilin katulad na lamang ng journal na ipapasa kada week end thru email pero meron ding journal na isusulat namin sa isang notebook ang mga ginawa namin kada araw.
"Our hospital is public, so basically undergovernment. May mga supplies tayo kaya nga lang ay nauubos iyon sa sobrang dami ng pasyente at interns. So I am saying that if it's not that big to ask, can you provide your own hair cap, gloves, and mask para if ever na maubusan ay mayroon pa din kayo? Just to be safe. Kapag mayroon namang stocks ay pupwede kayong kumuha."
Nagtaas ng kamay si Ben kaya napunta sa kanya ang atensyon ng lahat.
"Yes?"
"Are we going to start today po?"
"Yes, later after lunch. Sa ngayon ay ipapakilala ko na muna kayo sa bawat posts tapos ay iaassign sa magiging first post niyo."
I heard the loud beating of my heart. Shit. Kinabahan ako! My classmates gasped as well. Kaya natawa sa amin ang ilang staffs na nakakakita sa mga reaksyon namin. True to her words, inilibot nga kami ni Maam che sa bawat section. The staffs are busy with the specimens, as well as the interns. May iilang lilingon sa amin at ngingiti, while the others ay lilingon lang talaga.
"They are not very friendly huh." Dinig kong bulong sa akin ni Ailee. Kanina sa confe ay pinagpartner partner kami. At kami ang magkasama ni Ailee sa post. Yun nga lang ay hindi kami magkagrupo.
"Ngayon ay dadalhin ko na kayo sa mga section ninyo. Hopefully ay mag enjoy kayo sa pagiging intern dito sa BMC. Good luck and enjoy.."
Kami ang unang dinala ni maam sa post namin, hawak kamay kami ni Ailee habang papunta sa CM section. Sa sobrang daming staff at interns ay masikip na sa bawat hallway, dagdag pa ang mga pasyente sa labas ng lab kaya medyo maingay ang paligid.
Ilang hakbang lang ay nasa CM na kami, maliit lamang ito at halos siksikan na ang limang tao. Mayroong isang staff doon at dalawang babaeng intern. Ngumiti ito ng tipid sa amin.
"Ma'am, sila yung intern from Tarlac. Maiwan ko na sila sayo ah, at aasikasuhin ko pa ang iba."
"Sige maam."
Nagpaalam na si Maam Che sa amin. Humarap kami sa staff ng CM at naghintay ng sasabihin.
"Ako ang head ng Clinical Microscopy section natin, you can call me Ma'am Jo." Ngumiti ito ulit. Mukha itong mabait, malumanay din siyang magsalita. Tinawag niya ang dalawang babaeng intern na paniguradong senior namin.
"These girls are your senior intern. She's Trixie.." itinuro niya iyong babaeng nakasalamin at may mahabang buhok. Kulay purple ang hair net nito at base sa itsura niya ay mukha itong fashionista. Ngumiti siya sa amin kaya sinuklian din namin iyon ng ngiti. "...while she's Pau." turo niya naman sa isa pang intern na medyo chubby, at may mahaba ring buhok. Mukha itong masungit.
"Sila na muna ang magtuturo sa inyo ng mga dapat gawin. Ano nga ulit ang pangalan ninyo?"
"I'm Ailee po..."
"Scianna po.."
"Welcome sa BMC. Wala pa ba kayong name tag?"
Nagkatinginan kami ni Ailee atsaka umiling. Nasabi nga sa amin kanina na kailangan ay mayroon kaming ganon. Baka pag-usapan pa namin iyon sa dorm mamaya. Magkakasama naman kaming lahat doon kaya ayos lang.
Nagpaalam si Maam Jo na lalabas lang, makalipas ang halos isang minuto pa lang na pag-alis nito ay may mga specimen ng dumating. Nagsimula na si Pau at Trixie sa pag-oorient sa amin. Tinuruan nila kami ng mga ginagawa sa CM at kung ano ang mga do's and don't.
Noong may dumating ulit na mga specimen ay kami na ang pinagawa nila noon. Binigyan nila kami ng spare gloves, mask, at hair cap nila kaya nagpasalamat kami. Tahimik naming ginawa ni Ailee ang mga itinuro nila sa amin.
Hindi ko maiwasang kabahan at mapangisi. Ito ang gagawin namin kapag naging RMT na kami. We will deal with the specimens and conduct tests that will help the doctors diagnose the patient. I'm kind of excited and nervous. Buhay ng tao ang hawak namin kaya delikadong propesyon itong pinasok namin. But I know we can do this. This is what we want. Napangiti akong muli.
"Alam mo kahit nakamask ka nakikita kong nangingiti ka. Nababaliw ka na ba? Nasinghot mo ba kaagad ang amoy ng mga specimens na to?" bulong ni Ailee kaya natatawa akong umiling.
Nagpatuloy lamang kami sa ginagawa at pareho pa din kaming tahimik ni Ailee at palihim kung magkwentuhan. May ilang interns na nadagdag sa amin at nakipagkwentuhan kay Trixie at Pau. Kapag dumadami na ang specimen na nakalagay sa tabi ng microscope para basahin ay tinatawag na si Maam Jo. Pagkatapos niya itong basahin ay kami naman ang magpiprint ng resulta at magrerecord tapos ay dadalhin ulit namin sa kanya para mapirmahan.
Ganoon lang ang ginawa namin hanggang sa dumating ang lunch. Ngayong unang araw ay sabay-sabay kaming naglunch ng mga kaschoolmate ko. Dala ang in and out card ay nagpapirma na kami sa staff na makita namin upang makakain. Pinagtitinginan kami ng ibang interns dahil sa mga ngisi namin sa bawat isa. Hindi kami close lahat pero dahil siguro kami lang ang magkakakilala dito ay sobrang excitement ang naramdaman namin para makapagkwentuhan mamaya sa canteen.
Dahil nagsabay-sabay talaga kami ay pinagtitinginan kami ng bawat madadaanan. Bukod kasi sa madami kami ay agaw pansin pa ang kaingayan namin.
"Sobrang tahimik namin sa IS! Pakiramdam ko, palaging may dumadaang anghel dahil wala talagang nagsasalita!" kwento ni Ben habang nakapila kami at umoorder. Maliit lamang ang canteen at mas lalong nadepina ang pagiging maliit nito dahil sa dami namin. Mabuti na lang at kakaunti pa lang ang kumakain kaya kaya kami ng mga mesang mayroon sila.
Kami ang magkakasama nina Ailee, Ben, Vince, at Vanessa sa mesa. Walang tigil sa pagkikwentuhan ang lahat lalo pa at ito ang unang araw namin.
"Akala ko bukas pa tayo magsisimula!" Dinig kong sabi sa kabilang mesa. Akala ko din, kaya nagulat kami kanina dahil pinagsimula na kami ni Maam Che.
Hindi na kami sabay sabay sa pagbalik. May mga nauna na dahil tapos na silang kumain, at may mga nagpahuli dahil ayaw pang bumalik ng lab. Kasama kami ni Ailee doon sa mga nagpahuli. Masyado pa kasing maaga para bumalik.
"Grabe! Hindi ko talaga gustong bumalik muna. Napapanis ang laway ko don e." Reklamo ni Ailee habang nakatingin sa salamin.
Tumango ako sa sinabi nito, sumasang ayon. Naninibago pa din siguro kami kaya ganon. Kanina ay nagtext sa akin si Zac, may lakad daw silang magpipinsan ngayon. Sinusulit na ang bakasyon.
Week had passed at pakiramdam ko ay parang buwan na. Noong unang araw pag-uwi ay sobrang pagod kami ni Ailee. Ganon din ang mga kasama namin. Bago din kasi umuwi ay nagkayayaan na sabay sabay muna kaming kumain sa labas. To celebrate the start of our internship. Kaya pagkauwi ay sobra kaming napagod, kinabukasan pa naman ay may duty ulit kami.
"Hey, mayroon na tayong schedule!" bulong ni Ailee na nakatitig ngayon sa pader kung saan nakapaskil ang magiging schedule namin buong week. Napigil ko ang paghinga ko noong nakita na may night duty na kami. At mas lalo akong kinabahan noong nakita na hindi si Ailee ang makakasama ko sa night duty!
"Hala! Hindi tayo magkaduty sa thursday!" dismayadong sabi nito. Sakto namang pumasok sa CM si Trixie.
"Hindi kasi pwedeng magnight duty ang pare-parehong junior. Dapat ay may kasamang senior para kapag may hindi alam, may mapagtatanungan." napatango tango naman kami.
Hindi pa naman nakakaduty ang ibang kasection namin, iba-iba kasi kami ng schedule, depende sa mga araw ng pasok namin sa school. Sabado ang samin at sa susunod na buwan pa naman ang simula non. Ang kina Barbs naman ay Friday kaya malabo talaga na magkita kita kami. Maliban kina Yves na kasama namin sa sabado. Kaya I understand Barbs, maging ako ay hindi ko iyon gusto. Siya na nga lang mag-isa ang nasa Nueva Ecija, tapos mahihiwalay pa siya sa amin sa pagpasok sa school.
May iilang pumasok ngayon na ngayon lang namin nakaduty. Kaya kung last week ay medyo dumadaldal at nakakaadjust na kami ni Ailee, ngayon ay balik kami sa umpisa.
"Grabe, ang tahimik niyo naman!" Biglang bulalas noong isang lalaki na ngayon lang namin nakaduty, nagkatinginan kami ni Ailee atsaka tumingin sa kanya bago awkward na tumawa.
"I'm Waze, by the way.." ngisi nito,
"I'm Andrew." Sabi naman noong isa pa. Andrew?? Naalala ko bigla si Zac. May kapangalan siya. I giggled.
"Why?"
"May naalala lang ako." ngumiti ako kahit nakamask ako. Iyong dalawa kasi ay hindi nakamask.
"Ano naman?"
"Oops. You should ask, "Sino naman?" sabi ni Ailee atsaka humalakhak. Inirapan ko ito.
"Ohh... You have a boyfriend?" Tanong nito, umiling naman ako atsaka nagpatuloy sa ginagawa ko.
"Snob niyo naman, wala pa kayong name tag kaya baka gusto niyong magpakilala sa amin." Humalakhak si Waze atsaka tumingin kay Ailee.
Nagulat naman ang kaibigan ko atsaka nagpakilala. Buong umaga ay kami ni Ailee ang gumawa sa urine. Kapag naman may dumadating na stool at kapag may ipiprint ay si Andrew at Waze na ang gumagawa noon. Si Trixie kasi ay tumutulong sa Recep dahil madaming pasyente at kulang ang mga interns doon.
Hindi din naman kami nabored dahil dinadaldal kami nung dalawa. Okay din pala silang kasama dahil approachable sila. Noong lunch time ay sabay ulit kami ni Ailee. Sumabay na din sa amin si Kendra at Ben atsaka iyong isa nilang kapostmate. Nagku-kwento pa ito tungkol sa isang kainan malapit dito.
"Why didn't you tell us earlier? Dapat ay doon na lang tayo!" Excited na sabi ni Kendra.
"E hindi ko naman alam kung kumakain ba kayo sa ganon." Sid shrug which made Kendra roll her eyes. Si Sid iyong kapostmate nila ni Ben, kaschool niya sina Pau at madali silang nagkasundo.
"Next time, madami pa namang araw Kendra. Pangalawang linggo pa lang natin ito, 5 months and a half pa before we exit." nagtawanan kami atsaka nagsimula na muling kumain.
Nagdadaldalan sila tungkol sa section nila. Ang IS kasi o immunoserology section ang sa tingin nami'y pinakamahigpit sa lab. Lahat naman ay dapat mahigpit at dapat mag-ingat kaya lang nakakatakot kasi sa IS dahil mga Hepa patients at sex transmission diseases ang nandoon. Kaya required talaga na complete P.P.E ka.
"Kung ako, magkakaroon ng ganon. Hindi ko siguro alam kung ano ang gagawin ko." Sabi ni Ailee na tinanguan naman ng lahat. Kahit ako naman siguro, kami ngang iniisip pa lang iyon ay hirap na paano pa kaya ang mga mayroong ganon? For sure mas nahihirapan sila.
Kinabukasan ay maaga kaming nagising para mag-ayos at magtungo sa ospital. Alas otso ang schedule ng orientation at dapat ay kumpleto na kami bago pa maituro ng kamay ng orasan ang nasabing oras. Hindi naman sila nabigo dahil 7:50am pa lang ay kumpleto na kaming nag-aantay sa hallway ng laboratory.Habang naghihintay ay nagki-kwentuhan kami at nagsasabihan ng nararamdaman. Hindi ko maiwasang mapatingin sa paligid. There's a lot of patients, halos halata mong nahihirapan sila sa buhay. Ang ilan ay nakasuot lamang ng tsinelas at nakapambahay habang tahimik na nakatingin sa hawak na papel sa may gilid. Ang ilan ay umiiyak dahil may operasyong magaganap sa kamag-anak. Ang ilan ay itinatakbo sa emergency room.Pakiramdam ko huminto ang mundo ko para panooring gumalaw ang kanila. Naaalala ko ang lungkot na naramdaman noong nawala si papa. Kasi gaya nila ay mahirap lang din kami. Gaya nila ay sobrang nasaktan kami sa pagkawala ni papa. Gaya nila hindi ko d
My phone rang again, hindi ko alam kung ilang beses na itong nagring. Nakuha na nitong malowbat kakatawag ni Zac. Ugh that guy. Napakahilig mampikon!"Why are you not in the mood? Do you want us to postpone it for a while? We can go later." Umiling ako kay Ailee.Zac's bluffing. He's not here. He's still at manila because they just got home from subic. He was just teasing me and yes, he won. I got really pissed.Itinuloy namin ang pag-gogrocery at paglilibot sa malapit. Sa puregold na muna kami bumili ng ibang isstock tapos ay sinilip namin iyong building malapit sa mcdo. Tatawid pa kami sa kabila kaya noong nakatawid na ay tawa kami ng tawa. Nakakatakot kasi dahil mabibilis iyong mga sasakyan. Masyadong matagal kung magooverpass pa kami kaya noong nakakita kami ng mag-jowang tumatawid ay nakisabay na kami."That's dangerous!" tatawa tawang sabi ni Ailee. Padangerous pang sinasabi pero natatawa naman.
Kaagad kong pinalis ang luha ko noong nilingon ako ng mga kaibigan, nung napagtanto nilang malayo ako sa kanila ay huminto sila para antayin ako. Ngumiti ako nung nakalapit atsaka kami patuloy na naglakad papunta sa sasakyan.Pagdating kina Ailee ay kaagad kaming kumain ng lunch. Puno ng kwentuhan, asaran at tawanan ang table. Natatawa na din nga sa amin ang mga kasama sa bahay nina Ailee."Manang pagpasensyahan niyo na po ah? Di ko din alam bakit ganito mga kaibigan ko eh." ngisi ni Ailee kina manang."Syempre tropa ka namin, nahawa kami sayo so..." nagkibit balikat si Yves.Tahimik namang nakangiti sina manang habang pinapanood kami. Naiiling na din minsan sa sobrang kakulitan. Matapos kumain ay tumulong kami ni Barbs sa pag-aayos ng kusina, samantalang umakyat naman sina Yves sa taas para ihanda ang theater room nina Ailee while Ailee helped their househelp to prepare our food. Noong natapos sa paghu
Naalimpungatan ako noong mga alas tres na ng umaga, lumipat ako sa kwarto para makatulog pa dahil inaantok pa ako. Nakatulugan ko si Zac kagabi at hindi ko alam kung anong oras niya pinatay ang tawag.Nagising ako ulit noong alas cinco na. Napabalikwas pa ako ng bangon dahil alas kwatro kami umaalis ni mama para magpunta sa bayan pero nung tingnan ko siya ay mahimbing pa din siyang natutulog. Maybe we need some rest today.Nagsimula na akong mag-ayos ng sarili, naghilamos at toothbrush na ako atsaka sinimulan ang gawaing bahay. Ganito ang ginagawa ni mama kada umaga noong kaya pa ng katawan niya, sobrang hirap pero tuwing naiisip ko na si mama ay ginagawa ito para sa amin, alam kong kaya ko ding gawin to para sa kanila.Nagluto muna ako ng agahan namin, matapos magluto ay nagwalis na ako sa palibot ng bahay. Mapuno kasi sa amin, kapag umiihip ang hangin ay nagsisilaglagan ang mga tuyong dahon kaya kinabukasan ay nakakalat na ito sa
"Pasensya na po talaga tita!" panay ang paghingi ng tawad nina Dawn sa amin dahil sa nangyari kanina. Nandito kami ngayon sa isang restaurant malapit sa school nila. Kasama namin ang mga pinsan nila. Gulat na gulat kami dahil ang sabi nina Zac ay walang dadalo sa pinning nila, maski sila daw ay nagulat dahil ang alam nila busy ang mga ito dahil graduating, at ang iba ay nag-aasikaso ng business nila."Okay lang yon, Dawn. Bilib nga ako sa ginawa ninyo." ngiti ang isinukli ni mama. Nagkagulo kasi kanina sa pinning nila. May mga issues kasi silang gustong ilabas dahil sobrang dami daw ang iniyak nila doon. Hindi ko masyadong nasundan dahil ang bilis ng pangyayari. Nakita ko na lamang na halos lahat kami ay umiiyak na sa speech nila."Anyway. You guys tricked us. You told us that no one's coming into your pinning?" sabi ni Jelai, napatingin tuloy sa kanya ang lahat. Nakakahiya talaga ang babaeng ito! Susuwayin ko na sana pero nauna na si mama.
Hindi ko alam kung matutuloy ba si Zac sa pagpunta rito ngayon, hindi namin alam ang numero ng isa't-isa, wala namang humingi sa amin. Hindi ko tuloy alam kung ano ang gagawin.Maaga pa lamang ay nasa palengke na kami ni mama, paunti unti ay bumabalik naman na ang dating sigla niya, but I know, it still hurt and she's doing this for us that's why I'm really proud of her, nawala sa kanya ang katuwang niya sa buhay at sigurado akong sobrang hirap nito para sa kanya at mas doble pa sa sakit na nararamdaman namin.Naging abala kami sa pag-aasikaso sa pwesto sa palengke. May pasok si Jelai ngayon kaya kami lang ni mama ang nandito, paminsan kapag walang customer sina aling Cecil ay ipinapatulong niya sa amin ang isa sa mga anak niya. Gaya na lamang ngayon. Pinagpahinga muna namin si mama dahil kanina pa ito nakatayo, ayaw niya pa kaya nagdesisyon na si aling Cecil na ipatulong sa akin si Robert."Wala kang pasok?" He asked. M