Tahimik lang si Rafael habang nakatitig sa singsing na hawak niya. Ilang beses na niyang sinubukang ibalik iyon sa kahon, pero tila may sariling buhay ang maliit na singsing na pilit siyang inaalala ng lahat ng alaala nila ni Nica.
Their laughter. Their dreams. That one night… Ngunit lahat ng iyon, isang iglap lang—nawala. "Why, Nica?" bulong niya habang nakaupo sa terrace ng kanilang bahay. “Why did you throw us away?” Hindi siya lumabas ng silid buong gabi. Hindi siya kumain. Hindi rin siya nakatulog. Hindi niya alam kung paanong ang isang gabi ng pagmamahalan ay naging paalam. Nang sumunod na araw, habang patuloy pa rin siyang balot sa sakit, isang katok ang gumising sa katahimikan ng silid. Pumasok ang ina niyang si Vivian Watson—maayos ang bihis, may hawak pang kape, parang walang nangyaring masama. “Oh, good. You’re up,” aniya, kaswal na pumasok. “I heard you and that girl finally broke up. It's for the best, darling.” Dahan-dahang bumaling si Rafael sa ina. "What did you just say?" "I said it’s about time,” ngumisi si Vivian habang naupo sa sofa. “I always knew that girl wasn’t going to last. She doesn’t belong in your future, Rafael. Maybe she found someone else—” "Stop." Matalim ang boses ni Rafael. Ngumisi pa rin ang ginang. “You don’t have to defend her anymore. Honestly, I think she just couldn’t handle a long-distance relationship. Or maybe she realized you're too much for her simple life.” "Don’t talk about her like that," Rafael snapped. “You don’t know anything about what happened.” “Oh, honey, I know enough.” Tumayo ang ina, itinapon sa side table ang hawak nitong kape. “I saw how clingy she was, how desperate. Do you really think she would last in your world? I saved you from—” “You didn’t save me from anything!” sigaw ni Rafael. Napatigil ang ina, bahagyang nayanig. “You don’t get to destroy the only person who made me happy and pretend like you’re helping me. I loved her, Mom. I still do.” Naglakad si Rafael papalayo, pero huminto siya sa may pinto. Sa huling sandali, sinabi niya ang salitang hindi kailanman inaasahan ng ina niyang maririnig. “I’m leaving. I’m going to America. For good.” “What?” Halos hindi makapaniwala si Vivian. “You said you’d only go for your master’s—” “I changed my mind. I can’t stay here. Not with all the memories, and especially not with you.” Tuluyan siyang lumabas ng silid. *** Ilang oras bago ang flight ni Rafael, tahimik lang siya habang nasa loob ng sasakyan papuntang airport. Suot niya ang itim na coat, shades, at bitbit ang backpack. Wala siyang kasamang pamilya, kahit bodyguard. Gusto niya ng tahimik na alis. Hawak pa rin niya ang singsing na dapat sana ay para kay Nica. “I don’t know why you left…” aniya sa hangin, “But wherever you are, I hope you’re okay.” Mabigat ang dibdib ni Rafael. Pilit niyang pinipigil ang sakit, pero masyadong sariwa ang sugat. “Maybe someday,” bulong niya, “we’ll find our way back.” Sa kabilang dulo ng departure area, tahimik na nakatayo si Nica sa likod ng poste. Nakasuot siya ng cap at jacket, halos hindi makilala. Nanginginig ang mga kamay niya habang tinitingnan si Rafael mula sa malayo. Nakita niyang binaba nito ang bag, saglit na umupo sa waiting area, at pinunasan ang mga mata—parang may pinipigil na luha. “Rafael…” bulong ni Nica, hawak ang kwintas na ibinigay sa kaniya ng binata noon. “I’m sorry…” Gusto niyang lapitan ito. Gusto niyang yakapin, humingi ng tawad, sabihin ang totoo—na wala siyang ibang lalaki, na mahal na mahal pa rin niya ito, na pinilit lang siya ng ina ni Rafael. Pero nanatili siyang nakatago sa likod ng salamin at distansya. Takot siya. Hindi lang sa ina ni Rafael, kundi sa posibilidad na hindi na siya mapatawad ng binata sa kasinungalingan niya. Habang lumalakad si Rafael patungo sa boarding gate, hindi na napigilan ni Nica ang mga luhang bumagsak sa kaniyang pisngi. “You have to go,” bulong niya. “You have to live your dream… even if it means leaving me behind.” Naglakad si Rafael papasok sa gate, hindi lumingon, hindi tumigil. Tuluy-tuloy siya—dala ang pusong sugatan, dala ang mga tanong na hindi nasagot, at ang pagmamahal na hindi niya maialis sa sarili. Pagkaalis ni Rafael, nanatili si Nica sa kinatatayuan niya. Ilang minuto siyang tahimik, parang tuluyang nawalan ng direksyon. Nang makaalis na ang eroplano, saka lang siya tuluyang bumagsak sa upuang malapit sa pader. Yumuko siya, niyakap ang sarili. “Huwag kang lilingon, Rafael,” bulong niya, habang patuloy ang pag-iyak. “Please… huwag kang lilingon. Baka hindi ko na kayanin.” *** Pagkarating ni Nica sa ospital, agad siyang nagtungo sa silid kung saan naka-confine ang kanyang ina. Kagagaling lang ng ginang sa matagumpay na operasyon, at kahit pagod pa si Nica, magaan ang loob niya dahil sa magandang balita. Ngunit paglapit pa lang niya sa pintuan ng kwarto, agad nang nanlamig ang kanyang katawan. Nandoon si Vivian Watson. Maayos ang postura ng ginang, nakasuot ng branded na coat, at tila hindi angkop ang presensiya nito sa ospital. Hawak nito ang isang bouquet ng mamahaling bulaklak na ipinatong sa table. Napahinto si Nica sa paglalakad. Napakuyom ang kaniyang kamao. May kutob siyang may hindi na naman magandang balak ang ginang. Pagpasok niya sa silid, hindi nag-aksaya ng oras si Vivian para magpakita ng totoong kulay. “Oh, look who finally showed up,” ani Vivian habang nakataas ang kilay, hindi man lang nagtangkang ngumiti. “I was wondering when you'd come back crawling.” Huminga nang malalim si Nica. Hindi niya ito pinagbigyan ng reaksyon. Nilapitan niya ang kama ng ina, inabot ang kamay nito at hinalikan ang noo ng ginang na mahimbing pa ring natutulog. “Wala na po kayong dapat alalahanin, Ma,” mahina niyang bulong sa ina. “Safe na po kayo. Tapos na po ang operasyon.” Nang marinig ni Vivian ang sinabi ni Nica, saka ito tumikhim at lumapit sa dalaga, unti-unting naging mapanakit ang tono. “I suppose now that your mother’s fine, you’ll go back to clinging to my son?” “Ma'am,” mahinahong tugon ni Nica, kahit ramdam niya ang panginginig ng tuhod niya sa galit at kaba. “Ginawa ko na po ang gusto ninyo. Umalis na po si Rafael, at wala na po siyang alam sa akin. Sana po, tigilan n'yo na ako. Tigilan n'yo na kami.” Ngumisi si Vivian—malamig at mapanlait. “Do you honestly think it ends there, sweetheart?” sabay tingin mula ulo hanggang paa kay Nica. “You think by giving him your body one last time, you became something important to him?” Napalunok si Nica. Hindi niya alam kung paano nalaman ng ina ni Rafael ang tungkol doom Nanatili siyang nakatayo, matikas, kahit gustong-gusto na niyang umiyak. “You were just a plaything, Nica,” patuloy ni Vivian, mas malakas na ang boses ngayon. “A toy he got tired of. A warm body to keep him busy before he flies off to the real world.” “Hindi totoo 'yan,” mahina ngunit matatag ang sagot ni Nica. “Mahal ako ni Rafael.” “Mahal?” Tumawa si Vivian, isang uri ng halakhak na puno ng panghahamak. “If he really loved you, he wouldn’t leave. He would’ve stayed and fought for you. But he didn’t. He left because deep down, he knew you were a mistake.” Nag-init ang mata ni Nica. Pinipigil niya ang sariling huwag umiyak, huwag sumagot. Alam niyang iyon ang gusto ng ginang—na masira ang loob niya, madurog siya. “Listen carefully,” patuloy ni Vivian, unti-unti nang nilalapit ang mukha kay Nica. “When your mother is discharged, I want both of you gone. Leave this city. Leave this country if you must. I don’t care where. Just stay the hell away from my son.” Napatitig si Nica sa ginang, at sa kabila ng kabastusan, hindi siya umatras. “Wala po kayong karapatan na ipagtabuyan kami. Pero kung ‘yan po ang makakapagpanatag ng loob niyo—gagawin ko. Huwag n'yo lang pong saktan si Rafael. Huwag n'yo lang pong sirain ang mga pangarap niya.” Tumango si Vivian, para bang natuwa sa pahayag na iyon. “Smart girl,” aniya. “You know your place.” Bago pa makasagot si Nica, tumalikod na ang ginang at dirediretso nang lumabas ng silid, iniwang muli si Nica na tahimik na lumuluhang mag-isa, habang tangan ang kamay ng ina. Tahimik siyang umupo sa tabi ng kama. Lumuluhang nakatitig sa mukha ng inang tahimik na nagpapagaling. “I did the right thing… right?” bulong niya, pilit pinapakalma ang puso. Ngunit sa puso niyang nagdurugo, alam niyang habang nabubuhay siya, hinding-hindi niya makakalimutan ang gabing iyon—ang araw na muli siyang ininsulto, niyurakan, at pinilit na mawala sa buhay ng lalaking mahal na mahal niya.Nakahinga lamang ng maluwag si Nica nang marinig niya ang papalayong mga yapak nina Rafael at Camilla. Hindi siya gumalaw agad. Nakatayo lang siya sa isang sulok ng hallway, bahagyang nakapikit, habang pinakikiramdaman kung tuluyan nang nakalayo ang dalawa. Para siyang batang nahuli sa isang kasalanan na hindi niya masabi kung dapat bang ikatuwa o ikatakot.Nang makasigurong wala nang ibang tao sa paligid, mabilis niyang tinapos ang pagliligpit ng mga baso sa tray at maingat na ibinalik ang mga ito sa kusina. Tahimik ang buong paligid, maliban sa marahang tunog ng kanyang tsinelas sa marmol na sahig.Pagdating niya sa servants’ quarter, nadatnan niya roon sina Jessa at Mariel. Halatang gising na rin ang dalawa at abala sa mahinang kuwentuhan habang nag-aayos ng kanilang mga gamit.“Grabe si Sir Michael, ‘no?” pabulong pero may gigil na kilig ang boses ni Mariel. “Napakabait. Sobrang gentleman. Ang bango pa!”“Oo nga, girl! Kanina lang, tinulungan niya ako sa pagbitbit ng mga halaman.
Abala si Nica sa pagdidilig ng mga halaman. Seryoso ang mukha niya, sinusubukang huwag ma-distract sa iniisip. Pero kahit anong iwas niya, paulit-ulit na bumabalik sa isipan niya ang sinabi ni Rafael kahapon."You no longer deserve that title."Napapikit siya sandali. Huminga nang malalim.“Nica!” masiglang tawag ni Michael habang papalapit ito, bitbit ang dalawang cup ng milk tea. “Break time muna. I brought you something!”Napatingin si Nica sa kaniya. “Ay, sir, hindi na po. Bawal po akong tumanggap ng kahit anong—”“Oh come on,” giit ni Michael. “I’m family. At hindi ka namin binabastos dito. You're not just some help, okay? You're part of this household now.”Napilitan si Nica na tanggapin ang milk tea. Nagpasalamat siya nang mahina, saka naupo sa bench habang tumabi si Michael.“So... tell me something about yourself,” panimula ni Michael. “Single ka pa ba?”Natawa si Nica sa tanong. “Wala pong boyfriend. At wala rin pong panahon para sa love-life.”“Perfect. Ako rin.”Nagkatawan
Tahimik si Nica habang nagsusuklay sa harap ng maliit na salamin sa servants’ quarters. Sa ilalim ng mga mata niya ay halatang hindi siya nakatulog ng maayos. Pilit niyang binura sa isipan ang nangyari kagabi, pero sa bawat sulyap sa balat niyang tila may naiwan pang init mula sa mga halik ni Rafael—hindi niya mapigilan ang pagkinig ng dibdib niya. “Okay ka lang ba, Nics?” tanong ni Jessa, isa sa mga kasamahang kasambahay, habang pinupunasan ang basang buhok nito. Tumango si Nica. “Oo naman. Maaga lang ako nagising,” mabilis niyang sagot habang pilit na ngumiti. Pero kahit pilitin niyang magmukhang kalmado, hindi siya mapakali. Lalo na nang marinig niya ang tinig ng kanilang supervisor sa labas ng quarters. “Pumila na kayo sa kusina. Parating na si Sir Rafael.” Napapitlag ang puso ni Nica. Sa kusina... Abala ang lahat sa paghahanda ng lunch. Si Nica ay tahimik na naghihiwa ng prutas. Iniiwasan niyang mapatingin kahit sa anino ni Rafael. Pero naramdaman niya ang presensya nito b
Nagising ang diwa ni Nica nang maramdaman niyang humina na ang paggalaw ni Rafael. Bahagya na lang ang mga ungol nito at unti-unti nang naging pantay ang paghinga niya. Sa wakas, nakatulog na rin ito—hubo’t hubad, nakayakap pa rin sa kaniyang baywang. Tahimik si Nica habang dahan-dahang kumalas sa bisig ng binata. Nanginginig ang mga kamay niya habang tinatabing muli sa katawan ang kumot na kanina’y walang pakundangang itinapon sa sahig. Parang hindi siya makahinga. Pakiramdam niya ay nilamon siya ng gabi—ng galit, ng libog, ng pagsisisi. Tumayo siya. Tahimik. Maingat. Parang ayaw niyang magising ang isang demonyo sa tabi niya. Luminga siya sa paligid. Nakakalat ang mga damit nila sa sahig. Isa-isa niya iyong pinulot, pilit pinapakalma ang sarili habang sinusubukang linisin ang kalat ng isang desisyon na hindi na mababawi. Pagkabihis, agad siyang lumabas ng silid. Tila sumabog ang init sa kaniyang mukha nang madatnan niya sa hallway ang ilan sa mga kasamahan niya. Nakaupo ang mga it
Abala si Nica sa paglilinis ng marble flooring ng malaking sala nang biglang bumukas ang double doors ng mansyon. Maingay ang mga hakbang ng mga stiletto na humampas sa sahig, at sa isang iglap ay pumasok si Camilla kasama ang tatlong kaibigan nito. Pawang mga naka-brand na damit, may hawak pang designer coffee cups at cellphone, na para bang dumaan lang sila para magpakitang-gilas at manlait ng mahirap. "God, it's too hot today. I need some ice water," reklamo ni Camilla habang ibinaba ang mamahaling sunglasses sa bridge ng ilong. Tiningnan nito si Nica na nakaluhod sa sahig, pawis at may bakas ng pagod sa mukha. Hindi man lang siya pinansin bilang tao, kundi parang isa lang na kasangkapan sa bahay. "Oops!" Napakaarte ng pagbitaw ni Camilla sa dala niyang food tray. Bumagsak ito sa harap mismo ni Nica. Kumalat ang mga pagkain sa sahig, sabog ang spaghetti, salad, at mga pastry. "Oh no, what a mess," ani Camilla sabay tingin sa mga kaibigan. "Nica, linisin mo 'yan. You’re paid fo
Nagising si Rafael mula sa maikli ngunit magulong tulog nang makarinig siya ng maingay na sigawan mula sa ibaba. Malinaw at agresibo ang tono ng boses ng isang babae—pamilyar. Agad siyang bumangon at lumabas ng kuwarto, diretso sa hagdan. Habang bumababa, naririnig niya ang malulutong na salita ni Camilla, ang fiancée niyang anak ng isang kilalang pamilya sa Maynila. Ang tono nito ay matalim, may bahid ng pang-iinsulto. Napatigil siya sa dulo ng hagdan nang marinig ang galit na boses ng babae. “This coffee tastes like mud! Do you even know how to follow simple instructions?” Pagdating niya sa sala, nanlaki ang mata niya sa nasaksihan. Hawak ni Camilla ang isang baso ng malamig na tubig. Sa harap nito, si Nica—nakatayo, tahimik, halatang nagpipigil ng emosyon. Nakayuko ang ulo, at kitang-kita sa postura nito ang pagpipigil ng luha. At bago pa siya makapagsalita, inihagis ni Camilla ang laman ng baso kay Nica. Basa ang uniporme ni Nica. Ang buhok niya ay kumapit sa pisngi. Ang mga