LABING-LIMA: Hulog Na Hulog Ilang araw na ang nagdaan na sinubukan kong hindi magtagpo ang landas namin ni Sir. Hindi ko alam kung tama ba itong ginagawa ko o hindi ngunit ito lang ang sa tingin kong paraan nang maiwasan ang anomang nararamdaman ko para sa kaniya. Mas lalong hindi tama ito. Hindi ako mangmang para hindi malaman kung anoman ito. At nais ko itong putulin na. Nais kong iwasan na habang maaga pa."Yaya Jossa, bakit po hindi mo na ako sinusubuan tuwing umaga? Laging si ate Mel ang sumasabay sa akin. Ayaw mo na ba kay Tina, Yaya?"Nasa loob kami ng sasakyan at patungo sa eskwelahan ng dalawa nang itanong sa akin iyon ni Tina. Nakaramdam ako nang awa sa bata. Hindi ko gusto na pati siya ay madamay sa pag-iwas ko sa ama niya ngunit kailangan iyon kung maaari.Inayos ko ag buhok niya saka isinukbit sa likod ng tenga niya."Sinong nagsabi na ayaw ko na sa'yo? Pagpasensyahan mo na si Yaya kung hindi ka na sinasabayan dahil may mga ginagawa lang talaga ako, ha?" ani ko. "Hayaan
LABING-ANIM: Sambit ng Pangalan LUMIPAS ang mga araw na hindi ko mapigilan ang sarili na pagmasdan si Sir Cuenca. Hindi ko rin alam sa sarili kung bakit sa tuwing narito sa bahay si sir ay nais ko lang gawin ay panoorin siya. Sa panonood ko sa kaniya ay sapat na iyon upang makarama ako ng saya. Ilang beses na nga akong nahuli nina Mel, Manang Loyda, Joshua at Cecil na nakatulala kay sir. Pinagsabihan na rin nila ako ng kung anu-anong bagay ngunit hindi iyon rumihistro sa isipan ko dahil na kay sir ang atensiyon ko habang nagpapaliwanag sila.Katulad na lamang ng isang hapon. Araw iyon ng linggo kung saan walang pasok si sir at nasa bahay siya gumagawa ng trabaho niya. Busy ako sa pagpupunas ng mga hinugasan na pinggan na ginamit kanina nang sumulpot si Mel at gagawan niya raw si sir ng kape.“Ako na,” pigil ko sa kaniya. Napatingin naman siya sa akin. Bumaba ang mga mata niya sa ginagawa ko bago ako tignan sa mukha.“Ako na, tapusin mo nalang ‘yan para makapagpahinga ka na.”Umiling
LABING-PITO: Kape“YAYA JOSSA, HALI KA NA PO!”“Oo, nariyan na ako, Tina.”Matapos kong i-lock ang kwarto ni Tina ay hinila ko ang kulay itim na maleta na siyang puno ng damit at gamit nina Tina at TJ at sumunod pababa kay Tina.Isang linggo ang lumipas ng gabing iyong pinagtimpla ko si sir ng kagabi. Noong nakaraan pa sana nila plano magbakasiyon ngunit may inaasikaso pa ang mga magulang ni sir kaya naman ngayon araw palang kami aalis upang tumungo sa kung saang dagat man na tinutukoy ni Tina. Lahat kami kasama at walang maiiwan sa bahay. Paglabas ko ng bahay ay naroon na sila at nag-aayos ng mga gamit sa sasakyan. Binigay ko agad kay sir ang maleta nina Tina para maayos na sa likod ng sasakyan.“Wala na bang naiwan?” tanong ni sir nang ipasok sa sasakyan niya ang gamit ng dalawa.“Wala na po, sir,” sagot ni Manang.Tumabi naman bigla sa akin si Tina na ikinataka ko. Tinanong ko siya kung bakit ngunit umiling lamang siya bilang tugon.“Okay na ba ang lahat?” tanong muli ni sir.“Yes
LABING-WALO: SugatNANG MAGISING sina Tina at Tj ay tuwang-tuwa sila nang malaman na narito na kami sa kung saan sila madalas magbakasyon. Hindi nga natigil si Tina sa pagkukulit kay sir dahil gusto niya nang lumusong agad sa dagat. Mayroon kasing tanaw na dagat mula rito sa bahay. Hindi naman kalayuan. “We’ll swim tomorrow, okay?” ani sir sa makulit na si Tina. “For now, let’s us all rest.”Sumimangot naman si Tina pero agad ding tumango.Naubos ang oras na puro lamang pagtanaw ang ginawa ni Tina sa dagat. May minsanan pang kinulit niya ako na tumingin lang daw doon ngunit narinig iyon ni sir kaya agad kaming pinigilan. Pinapaalalahan ko naman siya na makakatapak siya roon bukas ngunit lagi niyang sagot ay gusto niya na raw ngayon. Wala naman kaming magawa dahil nakabantay sa amin si sir habang nagawa sa harap ng laptop nito. Kaya hanggang sa pagsapit ng dilim ay walang ginawa si Tina kundi mag-aya para tumungo sa dagat ngunit nauudlot din dahil sa naririnig iyon ni sir.Nang makatu
LABING-SIYAM: Aksidenteng Halik"Hindi naman ba sumasakit ang sugat sa paa mo?"Umiling ako sa sinabi ni Manang Loyda.Narito kami ngayon sa kusina at kasalukuyan na gumagawa ng tanghalian. Nasa dagat naman sila sir at ang mga bata. Naroon din sina Mel at Cecil para kung may iuutos sila ay mauutusan. Kami ni Manang Loyda ang naiwan sa bahay. Kahit na ayaw ni Manang Loyda na pakilusin ako dahil sa kalagayan ko ay nagmatigas pa rin ako.Hindi na naman masakit ang paa ko. Medyo na kirot nalang ngunit nakakayanan ko naman. Tsaka nakaupo lang naman ako at naghihiwa ng mga gulay kaya hindi rin sumasakit."Hindi po," sagot ko.Hawak niya ang sandok na pinanghahalo sa niluluto niya nang ituro niya ako gamit 'yon."Huwag kang mahihiyang magsabi kung masakit ha?" sabi niya.Tumango naman ako."Opo.""O, sya, sya, tapos mo na bang hiwain ang patatas?"Kinuha ko ang mangkok na may laman ng mga patatas na binalatan ko."Heto po." Tatayo na sana ako nang pigilan niya ako."Oh. Oh. Huwag ka nang tum
20"Sumasakit ba ang paa mo?"Umiling ako sa tanong ni Manang Loyda. Nakaupo ako habang abala sa paghihiwa habang siya naman ay pinapakuluan ang baboy."O, e, bakit yukong-yuko ka naman diyan? Baka matusok ka ng kutsilyo niyan?"Umiling lang ulit ako.Paano ba naman kasi nasa tapat ko lang si sir. Bakit kasi hindi siya sumama kina Ma'am Ana na mamasyal? Kanina pa ako naiilang sa kaniya dahil sa nangyari. Hindi ko kayang iangat ang tingin sa kaniya. Nahihiya ako!"Ay, sir, dito po ba kakain sila Madam?" tanong bigla ni Manang.Umalis kasi sila Ma'am Ana kasama ang mga bata pati si Mel at Cecille ay kasama. Kaya kaming tatlo lang nina sir at Manang ang naiwan sa bahay na lalong nagpailang sa akin. Matapos nang nangyari talagang maiilang ako! Hindi pa rin maalis sa isipan ko ang nangyari. Dama pa rin ng labi ko ang mga labi niya. Bakit ganito? Ganito ba talaga dapat? "No, Manang. Gabi na raw sila uuwi."Natigilan ako nang marinig na nagsalita si sir. Kumabog ang dibdib ko. Anong probl
21Naalimpungatan ako ng may kubg anong tumama sa mukha ko. Idinilat ko ang mga mata at nakita ang paa ni Tina na siyang nasa mukha ko ngayon. Marahan ko iyong inalis at dahan-dahan na inilapag sa kama. Umupo ako at tumingin sa orasan sa maliit na mesa sa tabi ng kama."Mag a alas dose na pala," bulong ko aa sarili.Tinignan ko si Tina. Mahimbing ang tulog niya. Dahan-dahan akong umalis sa kama at saka lumabas ng kwarto. Natigilan lamang ako nang makita ang nakabukas na pinto ng kwarto ni Sir ngunit madilim ang loob dahil patay ang ilaw.Lumabas ba si sir? Saan naman siya pumunta?Dumungaw ako sa ibaba ngunit katulad ng kwarto ni sir ay madilim ito. Nasaan kaya siya? Sinarado ko ng tuluyan ang pinto ng kwarto ni sir saka naglakad sa patungo sa kwarto ni sir. Dahil madilim, hindi ko makita kung nasa loob ba siya o wala.Kumatok ako kahit na nakabukas ang pinto."Sir?" tawag ko ngunit walang sumagot. "Ayos lang po kayo, sir?"Wala pa rin akong natanggap na sagot."Sir? Sir, papasok po a
22"Mukhang close na kayo ni sir sa isa't isa, ah?"Gabi na at kaming dalawa ni Mel nalang ang narito sa kusina. Naghuhugas ng mga pinagkainan si Mel at ako naman ang nagpupunas. Tumigil ako sa pagpunas ng mga plato at nilingon siya."Ha?"Tumingin siya sa akin suot ang kakaibang klaseng ngiti. Makahulugan din ang mga tingin niya. "Maang-maangan siya, oh!" asar niya, natatawa. "Kako mas naging malapit na kayo ni sir nitong mga nagdaang araw. Parati ko kayong naabutan na masayang nag-uusap."Iniwas ko ang tingin sa kaniya."H-hindi naman." Labas sa ilong ko iyon. Alam ko kung anong tinutukoy niya. Nahihiya lamang ako pag-usapan. "Sus! Huwag ako, Jossa, ah?" aniya. "Kita ko kung paano ka magpapansin kay sir.""H-Hindi, ah!" napalakas na sabi ko. "H-hindi kaya..." mahinang sabi ko nang tawanan niya lamang ako."Sige, kung 'yan ang gusto mo. Kunwari wala akong alam, wala akong nakita," hindi pa rin naalis ang pang-aasar sa tono niya. "Bakit ayaw mo nalang kasing aminin?"Umiling ako at t