นักแปลคนไหนแปลฉบับไทยของ เด ร โก มั ล ฟ อย ได้ดีที่สุด?

บอกเลยว่า ชื่อของตัวละครสำคัญกว่าที่หลายคนคิด เมื่อนึกถึงการแปลฉบับไทยของ 'เด ร โก มั ล ฟ อย' สิ่งที่ผมให้ความสำคัญเป็นอันดับแรกคือโทนเสียง—ความเย่อหยิ่งแบบไม่เต็มใจ ความตลกร้ายที่ซ่อนอยู่ และความเปราะบางเล็กๆ ที่บางครั้งนักแปลเลือกจะละเลย นักแปลที่ทำได้ดีที่สุดจะไม่เพียงแค่แปลคำทีละคำ แต่จะจับน้ำเสียง การเลือกคำพูดกับการจัดวางประโยคให้สะท้อนสถานะทางสังคมของตัวละคร เช่น การใช้คำขึ้นต้นหรือสำนวนที่ฟังดูสูงส่งแต่แฝงความเหยียด ซึ่งถ้าทำดีจะทำให้ฉากโต้ตอบระหว่างเขากับตัวละครอื่นๆ สนุกและมีชีวิตขึ้นมาอย่างชัดเจน

ผมเห็นความต่างชัดเจนระหว่างฉบับทางการกับฉบับแฟนแปล: ฉบับทางการมักจะรักษาความสละสลวย และรักษาความต่อเนื่องของเนื้อหาในภาพรวมได้ดี แต่บางครั้งก็เลือกคำที่เป็นทางการจนทำให้ความลื่นไหลหรือความแสบของ 'เด ร โก มั ล ฟ อย' หายไป ส่วนฉบับแฟนแปลที่ดีมักกล้าปรับสำนวนให้เข้ากับภาษาไทยในชีวิตประจำวันมากขึ้น ทำให้มุกและการดูถูกจิกกัดมีแรงขึ้น แต่ความเสี่ยงคือบางคนอาจแปลเลยเถิดจนทำให้สีสันของตัวละครเปลี่ยนไป ฉะนั้นนักแปลที่ผมยกย่องคือคนที่เดินเส้นระหว่างความเที่ยงตรงกับการทำให้ภาษาไทยไหลลื่นได้อย่างลงตัว—รักษาเจตนาต้นฉบับแต่ไม่ทำให้ผู้อ่านไทยสะดุด

เมื่อตัดสินจากหลายปัจจัย ผมเชื่อว่านักแปลที่ดีที่สุดสำหรับฉบับไทยของ 'เด ร โก มั ล ฟ อย' คือคนที่ให้ความสำคัญกับน้ำเสียงและบริบททางสังคมของตัวละครมากกว่าการแปลแบบตัวต่อตัว คนแบบนี้จะเลือกคำที่ทำให้การสบถหรือเย้ยหยันฟังเป็นธรรมชาติในภาษาไทย ใช้คำเรียกหรือสรรพนามที่เหมาะสมในแต่ละฉาก และรู้วิธีเล่นกับเสียงสูง-ต่ำของประโยคเพื่อสื่ออารมณ์อย่างชัดเจน นอกจากนี้ยังตระหนักถึงมุกคำหรือการเล่นสำนวนในต้นฉบับแล้วหาวิธีแปลที่ให้ผลใกล้เคียงในภาษาไทย ซึ่งนั่นคือเหตุผลที่อ่านแล้วรู้สึกว่า 'เด ร โก มั ล ฟ อย' ยังคงเป็นตัวละครเดิม แต่พูดด้วยภาษาที่เราคุ้นเคย

สุดท้ายแล้วการตัดสินว่านักแปลคนไหนดีที่สุดยังมีมิติส่วนตัวเข้ามาเกี่ยวข้องด้วย ผมชอบฉบับที่ทำให้ตัวละครมีทั้งความน่าเกลียดและมนุษยธรรมในปริมาณที่พอเหมาะ เพราะนั่นทำให้เรื่องน่าติดตามและมีความลึก แม้มุมมองนี้จะเป็นความเห็นส่วนตัว แต่สำหรับผม นักแปลที่จับความขมของถ้อยคำและเปลี่ยนมันเป็นภาษาไทยที่เจ็บแสบแต่รสชาติดี คือคนที่ทำงานได้ดีที่สุดในสายตาผม