เคยสังเกตไหมว่าการรับมือกับศัพท์เฉพาะจาก
นิยายจีนแนวบุกเบิกอาณาจักรอย่าง 'เทพจักรพรรดิเจ้าพิภพ' มักเป็นสนามทดสอบรสนิยมและความรับผิดชอบของนักแปล? ฉันชอบเริ่มจากการจัดหมวดคำก่อนเลย — เทียบง่าย ๆ คือแยกคำที่เป็น
ชื่อตัวละคร ชื่อสถานที่ ชื่อระบบพลัง และคำศัพท์เชิงเทคนิค (เช่น ชั้นยศ, พลัง, วัตถุวิเศษ) ออกมาเป็นรายการเดียวกัน แล้วตั้งกฎกลางว่าจะทับศัพท์หรือแปลความหมายในแต่ละหมวดอย่างไร
การตัดสินใจระหว่างทับศัพท์กับแปลความหมายมักเป็นจุดขัดแย้งที่ต้องคิดหนัก หากทับศัพท์ทั้งหมดจะสะดวกสำหรับแฟนที่ติดตามต้นฉบับ แต่จะทำให้ผู้อ่านใหม่อ่านไม่ลื่น ถ้าแปลความหมายหมดก็อาจสูญเสียสีสันของชื่อเฉพาะ จึงมักเลือกผสม: ชื่อสำคัญ เช่นตำแหน่งหรือระบบพลังที่มีน้ำหนักเชิงโครงเรื่อง มักถูกแปลให้เข้าใจง่าย ส่วนชื่อไอเทมหรือเทคนิคที่มีความสำคัญเชิงวัฒนธรรมมักทับศัพท์แล้วตามด้วยคำอธิบายสั้น ๆ ในบรรณานุกรมหรือหมายเหตุ
ตัวอย่างการปะทะของแนวคิดที่ฉันเจอในการแปล 'เทพจักรพรรดิเจ้าพิภพ' คือการจัดการกับคำที่ให้ความหมายเชิงลำดับขั้น เช่นคำว่าระดับ, ยศ, หรือคำเรียกสายเลือดบางชนิด บางครั้งทีมแปลเลือกใช้คำไทยที่ใกล้เคียงเพื่อให้ผู้อ่านจับโครงเรื่องได้ทัน ขณะที่บางสำนักเลือกคงคำเดิมไว้เพื่อรักษาบรรยากาศโหดดิบของโลกนิยาย นักอ่านในคอมมูนิตี้มักมีเสียงตอบรับหลากหลาย — บางคนอยากให้มีหมายเหตุชัด ๆ เพื่อให้รู้ที่มาของคำ บางคนอยากให้ภาษาไหลลื่นไม่สะดุดกลางเรื่อง
ท้ายที่สุดการแปลศัพท์เฉพาะสำหรับงานแบบนี้เป็นการประนีประนอมระหว่างความซื่อสัตย์ต่อเนื้อหาและความรับผิดชอบต่อผู้อ่าน ฉันมักจบงานด้วยรายการคำศัพท์ที่เป็นมาตรฐานสำหรับเล่มนั้น ๆ แล้วอัปเดตเมื่อมีคำถามจากผู้อ่าน การเลือกคำที่ให้ทั้งอรรถรสและเข้าใจได้ไม่ใช่เรื่องง่าย แต่พอเห็นบทที่อ่านลื่นแล้ว รู้สึกว่าคุ้มค่ากับความพิถีพิถันทุกครั้ง