รีวิวบทบาทซูซีในมังงะฉบับแปลเป็นอย่างไร?

เราเพิ่งอ่านมังงะฉบับแปลที่มีบทของซูซีจบไป แล้วรู้สึกว่าทีมแปลตั้งใจทำให้เธอเป็นตัวละครที่เข้าถึงง่ายขึ้นโดยไม่ทำลายเอกลักษณ์เดิมของบทต้นฉบับ

กระแสหลักในฉบับแปลคือการบาลานซ์ระหว่างคำพูดติดปากกับน้ำเสียงที่จริงจัง เมื่อต้องแปลมุกหรือสำเนียงท้องถิ่น ทีมแปลมักเลือกใช้สำนวนไทยที่คนอ่านทั่วไปคุ้นเคยแทนการถอดตรง ๆ ซึ่งทำให้เส้นตลกของซูซียังคงได้ผล แต่บางครั้งรายละเอียดเล็ก ๆ เช่นการเล่นคำหรือการอุปมาในต้นฉบับหายไป ทำให้ชั้นความหมายบางชั้นที่ทำให้ตัวละครดูลึกขึ้นจางลงไป

ที่ชอบคือการจัดวางคำพูดและฟอนต์ในฉากที่ซูซีเสียอารมณ์—สีของคำพูดกับการเน้นวรรคช่วยถ่ายทอดการระเบิดอารมณ์ได้ดี เหมือนฉากเดียวกันใน 'My Hero Academia' ที่ฟอนต์กับกราฟิกคำพูดช่วยยกระดับการแสดงออก แต่ตรงนี้ยังอยากให้เพิ่มโน้ตเล็ก ๆ สักบรรทัดสำหรับคำที่มีความหมายซ่อนเร้น เพื่อให้คนอ่านที่อยากลงลึกเข้าใจตัวละครได้มากขึ้นโดยไม่ทำให้การอ่านสะดุด

รวมแล้ว ฉบับแปลทำหน้าที่ดีในการเปิดประตูให้ผู้อ่านเข้าหาซูซี แต่ก็ยังมีพื้นที่ให้ทีมแปลกล้าเสี่ยงมากขึ้นกับการรักษาความเฉพาะตัวของคำพูดเธอ ซึ่งถ้าทำได้จะยิ่งทำให้ซูซีโดดเด่นขึ้นในใจคนอ่านไทย

ฉันมองบทซูซีจากมุมมองคนอ่านที่ชอบวิเคราะห์เชิงภาษา เพราะการแปลไม่ใช่แค่เปลี่ยนคำ แต่เป็นการเลือกระหว่างให้คนอ่านไทยรู้สึกคุ้นเคยหรือได้สัมผัสความต่างจากวัฒนธรรมต้นทาง

ในการแปลบทซูซี จุดที่สะดุดตาคือการรับส่งมุกกับการใช้วาจาที่มีเลเยอร์มากกว่าหนึ่ง ทีมแปลเลือกวิธี 'นิรุกติ' มากกว่าจะ 'แปลตรงตัว' บางคำที่มีน้ำเสียงเย็นหรือประชดถูกทำให้เป็นสำนวนไทยที่ขมขึ้น ซึ่งทำให้บทบาทของซูซีเป็นคนที่ฉลาดและตลกร้ายขึ้น แต่ก็มีจังหวะที่คำเล่นคำ (puns) หายไป เช่นตอนที่ซูซีล้อชื่อใครสักคน ความคมในต้นฉบับลดทอนลง การตัดสินใจแบบนี้คล้ายกับการแปลบางตอนใน 'Death Note' ที่เลือกรักษารูปแบบประโยคมากกว่าคำเล่นที่แปลตรงไม่ได้

จากมุมมองเชิงงานแปล ผมชื่นชมการรักษาน้ำเสียงรวมถึงการเลือกใช้คำเฉพาะที่สื่อบุคลิก แต่ยังอยากเห็นบันทึกประกอบหรือหมายเหตุสั้น ๆ บางครั้งการให้ข้อมูลพื้นเพเล็ก ๆ จะทำให้บทซูซีมีมิติขึ้นโดยไม่ทำให้การอ่านช้า นั่นคือสิ่งที่คิดว่าน่าจะช่วยให้ผู้อ่านไทยเข้าใจการกระทำและจุดยืนของเธอได้ชัดกว่าเดิม

ในฐานะแฟนรุ่นเก๋าที่ติดตามทั้งต้นฉบับและฉบับแปล บทของซูซีในฉบับแปลทำให้ผมหวนคิดถึงวิธีที่ตัวละครหญิงบางคนถูกตีความใหม่เมื่อย้ายข้ามภาษา เช่นใน 'Nana' ที่การแปลเน้นความเป็นมนุษย์มากกว่าการรักษาสำนวนตรง ๆ

ซูซีในฉบับแปลดูมีความเป็นมิตรขึ้นในฉากเริ่มต้น แต่ในฉากสำคัญที่ต้องโชว์ความเปราะบาง ลายเส้นกับคำแปลกลับไม่ค่อยประสานกันนัก—มุกบางส่วนถูกข้ามไปหรือถูกปรับจนความขมที่ควรจะกระแทกใจจางลง ผมชอบการเลือกเก็บคำลงท้ายบางอย่างไว้เพื่อรักษาความเป็นวัยรุ่นของเธอ แต่ก็เสียดายที่บทพูดในทางอินเนอร์ไม่ได้รับการแปลด้วยน้ำหนักเท่า ๆ กัน

สิ่งที่สะท้อนกับผมคืออารมณ์ร่วมของผู้อ่านไทยจะเกิดขึ้นได้ดีถ้าทีมแปลกล้าใช้ภาษาที่แหวกออกนิดหน่อย ทำให้ซูซีไม่กลายเป็นเวอร์ชันไทยที่เรียบเกินไป การผสมผสานความคุ้นเคยและความแปลกนี่แหละที่จะทำให้บทเธอคงเสน่ห์ไว้ได้

อ่านฉบับแปลแล้วฉันชอบรายละเอียดที่ทีมแปลเลือกเติมในค้างคำและเสียงเอฟเฟกต์ แม้จะเป็นการปรับเล็กน้อย แต่มันมีผลต่อจังหวะการอ่านและความตลกร้ายของซูซี

การเก็บ SFX บางตัวไว้เป็นภาษาต้นฉบับคู่กับคำแปลเล็ก ๆ ช่วยรักษาความรู้สึกของภาพและน้ำหนักของฉาก คล้ายกับวิธีที่เห็นใน 'Fullmetal Alchemist' เวลามีฉากแอ็กชันขนาดย่อม ฟอนต์และตำแหน่งคำแปลทำให้หายใจตามจังหวะภาพได้ง่ายขึ้น ซึ่งทำให้บทซูซีที่เดิมมีทั้งมุกและความเศร้าไม่สะดุดมากนัก

สรุปอย่างไม่เป็นทางการ บทซูซีในฉบับแปลทำหน้าที่ได้เกือบครบ แค่บางครั้งอยากให้กล้าดันความเป็นตัวเธอให้เด่นขึ้นอีกนิด ก็จะยิ่งฟินขึ้นตอนอ่านซ้ำ