Umalis na sina Lexus at Aryana, at kahit isang sulyap ay hindi man lang ibinigay ni Lexus kay Tamara. Naiwan sila sa venue, kasama ng ingay ng musika at halakhakan ng mga bisita, pero para kay Tamara, parang wala na siyang naririnig. Parang lahat ay biglang naglaho at siya na lang ang naiwan sa gitna ng isang masayang selebrasyon na hindi niya maramdaman.
Ang bigat ng dibdib niya. Pilit siyang ngumiti kanina para hindi mahalata ng iba, pero ramdam niya sa sarili niyang wala na siyang gana. Kaya umupo siya sa mesa, nakatitig lamang sa baso ng wine na hindi niya man lang ginagalaw. Maya-maya, naramdaman niya ang pag-upo ni Franz sa tabi niya. Tahimik lang ito saglit, pero ang presensya nito ay sapat para kumalma kahit kaunti ang kaba sa puso niya. “Is it hurt?” tanong ni Franz, diretso pero mababa ang tono ng boses. Napalingon si Tamara, pilit na ikinukubli ang emosyon sa mga mata. “What do you mean?” Mas tumindi ang titig ni Franz sa kanya, halos parang binabasa nito ang kaluluwa niya. “Masakit bang makita na ibang babae na ang inaalagaan ni Lexus?” Parang humigop ng lahat ng hangin si Tamara sa paligid. Hindi niya alam kung sasagot ba siya o tatayo na lang at lalayo. Pero bago pa siya makapili, kusa na lang siyang napangiti—isang mapait na ngiti na pilit niyang itinago sa likod ng malalim na buntong-hininga. “Maybe…” sagot niya sa wakas. “Or maybe mas masakit lang kasi ngayon ko lang nare-realize… na hindi na ako ang mundo niya. At kahit anong gawin ko, hindi na babalik ‘yon.” Tumahimik si Franz. Pero halata kay Tamara kung paano lalo pang lumalim ang titig ng lalaki sa kanya. Para bang may gusto itong sabihin, may gustong iparamdam, pero pinipigilan. Sa halip, dahan-dahan niyang hinawakan ang kamay ni Tamara sa ilalim ng mesa. Walang pwersa, walang pag-angkin. Isang hawak na puno ng katahimikan at suporta—parang sinasabing, “Kahit masaktan ka, hindi ka mag-isa.” Napakagat-labi si Tamara at muling tumingin sa mga anak niya. Naroon ang kambal, masayang naglalaro kasama sina Massie at Liven, walang kamalay-malay sa bigat ng mundo ng mga matatanda sa paligid nila. “They deserve the truth…” mahina niyang bulong, halos siya lang ang nakarinig. “But I don’t know if I’m ready to face it.” Mas hinigpitan ni Franz ang pagkakahawak sa kamay niya. Sa boses nitong puno ng katiyakan, sumagot ito. “Then I’ll be here… hanggang maging handa ka.” Samantala tahimik lang si Lexus habang naglalakad silang palabas ng venue kasama si Aryana. Ramdam niya ang higpit ng pagkakahawak nito sa braso niya, lalo na nang maramdaman nilang kumalaw si baby kanina. Dapat ay puro saya ang nararamdaman niya—magiging ama na siya, may kasal na nakatakda. Dapat, buo na ang lahat. Pero kahit anong pilit niyang ngumiti sa fiancée niya, may ibang kirot na bumabalot sa dibdib niya. Kanina, nang makita niya si Tamara… para siyang binuhusan ng malamig na tubig. Limang taon. Limang taon na hindi sila nagkita, at sa isang iglap, bumalik lahat. Ang sakit, ang alaala, ang mga salitang hindi niya nasabi. At ngayon, naroon ito… may dalang dalawang bata. Dalawang batang may mga matang pamilyar. Mga ngiting parang kanya. Napakagat siya ng labi at pilit na iniwas ang tingin habang naglalakad papunta sa sasakyan. Ayaw niyang mag-isip. Ayaw niyang umasa. Pero habang naririnig pa rin niya sa isip ang tawa ng kambal kanina, alam niyang hindi iyon basta pagkakahawig lang. “Babe,” tawag ni Aryana, at marahang hinaplos ang kamay niya. “Okay ka lang ba? You’ve been too quiet since earlier.” Huminga siya nang malalim, at pilit na tinatago ang bigat sa puso. “I’m fine. Pagod lang siguro.” Ngumiti si Aryana nang walang halong pag-aalinlangan. “Don’t worry. Soon, kapag dumating na si baby, mas magiging buo na ang pamilya natin, at ’yung pagod mo mawawala kapag nakita mo na ang anak natin.” Pamilya. Parang lalo siyang nasakal sa salitang iyon. Kay Tamara siya unang nangarap nang masayang pamilya, pero ngayon... magkaiba na sila ng landas na tinatahak. Binuksan niya ang pinto ng sasakyan para kay Aryana, pero bago ito sumakay, sandali niyang nilingon muli ang venue. Hindi niya alam kung nandoon pa rin si Tamara, pero kahit lumayo na siya, pakiramdam niya’y naiwan pa rin ang isang bahagi niya sa tabi nito. At sa isip niya, iisa lang ang tanong na paulit-ulit na bumabalik, na hindi niya kayang sagutin kahit anong pilit— “’Yung dalawang bata ba… ako ba ang ama nila?” Pagkauwi nila mula sa party, agad na dumiretso si Aryana sa kwarto. Kita kay Lexus ang pagod at tila mabigat na iniisip, pero hindi na iyon napansin ng babae. Sa halip, mas pinili nitong mahiga at ipahinga ang katawan habang banayad na nakahawak sa tiyan na may dinadalang buhay. Ilang minuto lang, mahimbing na itong natulog. Si Lexus naman ay naiwan sa terrace, hawak ang baso ng whiskey. Tahimik ang paligid, tanging malamlam na ilaw ng mga poste sa hardin at mahihinang tunog ng kuliglig ang naririnig. Pero sa loob niya, isang bagyo ang humahampas, hindi matahimik, hindi mapakali. Muling bumalik sa isip niya ang eksena kanina. Ang mga mata ng kambal, malinaw at pamilyar. Ang paraan ng kanilang ngiti, at kung paanong sabay pa silang nag-bless kay Massie at Liven—eksaktong galaw na parang déjà vu sa kanya. “They both look like you…” paulit-ulit na umaalingawngaw sa tenga niya ang sinabi ni Massie kay Tamara. Napapikit siya nang mariin at halos mabasag ang basong hawak dahil sa sobrang higpit ng pagkakakuyom ng kanyang kamay. Ramdam niya ang init sa dibdib, isang uri ng pagkagulo na matagal na niyang hindi naramdaman. “Damn it…” mahina ngunit mariing bulong niya, habang pinipigilan ang sariling sumigaw. Pero paano nga ba niya haharapin ang lahat? Wala naman siyang malinaw na karapatan para basta na lang magtanong. Wala siyang pinanghahawakang ebidensya. At kung sakaling tama ang kutob niya… kung totoo ngang mga anak niya ang kambal… bakit hindi sinabi ni Tamara? Bakit limang taon silang itinago sa kanya? Napabuntong-hininga siya, mabigat, parang may nakapatong na bato sa dibdib niya. Ilang sandali pa, naglakad siya pabalik ng kwarto, dala ang pagod at mabigat na isipin. Pagpasok niya, bumungad agad ang tanawin ng mahimbing na natutulog na si Aryana. Nakatagilid ito, banayad ang paghinga, at marahang nakahawak sa tiyan na may dinadalang anak nila. Tumigil si Lexus sa may pintuan, matagal na tinitigan ang fiancée niya. Mahal niya si Aryana, oo. Mahal sa paraang kaya niyang ibigay. Pinili niyang mahalin ito dahil ito ang kasama niya, ito ang nagbigay ng panibagong direksyon sa buhay niya. Pero bakit, sa kabila ng lahat, pakiramdam niya’y may kulang? Bakit parang mas mabigat ngayon ang dala niya kaysa sa dati? Lumapit siya sa kama at sandaling pinagmasdan si Aryana. Nilapat niya ang baso sa bedside table at umupo sa gilid, pero hindi na rin siya nagtagal. Tumayo siya muli at binuksan ang lampshade, bago pa tuluyang patayin ang ilaw. Kinuha niya ang cellphone niya mula sa bulsa ng pantalon, nagbabakasakaling may mga notification lang na makaka-distract sa kanya. Ngunit isang mensahe ang agad na bumungad. Mula kay Liven. > “We need to talk. About Tamara. And the kids.” Nanlaki ang mga mata niya, at para siyang natuyuan ng dugo sa nabasa. Bigla niyang nabitawan ang cellphone, tumama ito sa sahig na may malutong na tunog. Napakapit siya sa gilid ng mesa, pilit na humihinga nang malalim. Pero imbes na gumaan, parang lalo siyang nilulunod ng tanong at posibilidad. At sa sandaling iyon, pakiramdam niya’y lalo siyang hindi makahinga.Mabilis na pinulot ni Lexus ang cellphone. Muling tiningnan ang mensahe, pero bago pa siya makapagsimulang mag-isip ng kung anu-ano, isang bagong notification ang dumating.> “Sorry bro. Wrong send. Para dapat ’yon kay Massie. Don’t mind it.”Napatigil si Lexus. Ramdam niya ang matinding kabog ng dibdib, pero kasabay no’n, unti-unting bumigat ang pakiramdam niya. Para siyang binitin sa ere.“Wrong send…” bulong niya sa sarili, pilit na pinapakalma ang sarili. Pero kahit anong pilit, hindi siya mapalagay. Bakit gano’n ang laman ng mensahe? About Tamara. And the kids.Napaupo siya muli sa gilid ng kama, hawak-hawak ang cellphone na para bang ito ang susi sa lahat ng tanong na matagal nang gumugulo sa kanya. Gusto niyang mag-reply. Gusto niyang tanungin si Liven kung ano ba talaga ang ibig sabihin niyon. Pero natigilan siya—ano ang karapatan niya para manghimasok?Bumaling siya sa natutulog na si Aryana. Payapa ang mukha nito, walang alam sa bagyong dumaraan sa isip niya. Saglit niyang i
Umalis na sina Lexus at Aryana, at kahit isang sulyap ay hindi man lang ibinigay ni Lexus kay Tamara. Naiwan sila sa venue, kasama ng ingay ng musika at halakhakan ng mga bisita, pero para kay Tamara, parang wala na siyang naririnig. Parang lahat ay biglang naglaho at siya na lang ang naiwan sa gitna ng isang masayang selebrasyon na hindi niya maramdaman.Ang bigat ng dibdib niya. Pilit siyang ngumiti kanina para hindi mahalata ng iba, pero ramdam niya sa sarili niyang wala na siyang gana. Kaya umupo siya sa mesa, nakatitig lamang sa baso ng wine na hindi niya man lang ginagalaw.Maya-maya, naramdaman niya ang pag-upo ni Franz sa tabi niya. Tahimik lang ito saglit, pero ang presensya nito ay sapat para kumalma kahit kaunti ang kaba sa puso niya.“Is it hurt?” tanong ni Franz, diretso pero mababa ang tono ng boses.Napalingon si Tamara, pilit na ikinukubli ang emosyon sa mga mata. “What do you mean?”Mas tumindi ang titig ni Franz sa kanya, halos parang binabasa nito ang kaluluwa niya.
Magsasalita na sana ako pero nawala ang atensyon ko kay Lexus nang biglang may sumulpot sa harapan ko, kasabay ng isang pamilyar na tinig.“Waaaah! Ate Tamara!” tila umiiyak na batang sambit ni Massie.Napangiti ako nang makita ko ito at mahigpit kong niyakap. Ang laki na ng pinagbago niya. Dalagang-dalaga na, at mas maganda pa kaysa sa akin.“Super ganda mo, Massie!” sambit ko.“At super ganda mo rin, Ate Tamara! Na-miss kita sobra!”“Woah! Long time no see, Lilsis!”Napakurap ako, halos hindi agad makapagsalita nang makita ko si Liven—ang kakambal ni Lexus. Naka-casual suit lang siya, nakangiti nang maluwang na para bang hindi limang taon ang lumipas mula noong huli kaming nagkita.“Liven…” mahina kong sambit, pero bago pa ako makareact, agad na niyang isinampa ang braso niya sa balikat ko at hinila ako sa isang mahigpit na yakap.Pakiramdam ko ay napaso ako sa gulat at kaba, lalo na nang maramdaman kong naroon pa rin si Lexus, nakamasid sa amin mula sa di-kalayuan.Noon kasi sobran
“Tulungan mo ’ko, Franz,” halos pabulong pero puno ng desperasyon kong sambit habang pinipigilan ang panginginig ng boses ko. Ramdam ko rin na nanginginig ang mga kamay ko habang mahigpit na nakakapit sa kumot. “Tulungan mo akong makaalis ng bansa. Hindi ako puwedeng magtagal pa rito. Hindi dapat malaman ni Lexus ang pagbubuntis ko.” Nanatiling tahimik si Franz, at nakatitig sa akin na para bang sinusuri kung gaano ko ba talaga kayang panindigan ang sinasabi ko. “Buntis ka sa kanya, Tamara,” mabigat niyang sambit. “Sigurado ka bang handa kang itago sa kanya ’to? Hindi mo man lang siya pagbibigyan na malaman na—” “Franz, please,” mabilis kong putol, halos pakiusap na may halong panginginig. “Kapag nalaman niya, iiwan niya lahat… iiwan niya ang Luxerio’s Empire para lang sa akin at sa batang ’to. Hindi ko hahayaan na gawin niya ’yon. Masisira siya. Masisira ang lahat ng pinaghirapan niya.” Napatakip ako ng mukha, hindi na napigilan ang pag-agos ng mga luha. Sa bawat salitang luma
Tamara’s Point of View“Let’s break up.” sambit ko habang pilit na pinipigilan ang pagtulo ng mga luha na kanina pa nagbabantang bumagsak. Kaagad na napakunot ang noo ni Lexus, para bang hindi pa rin niya iniintindi ang ibig sabihin ng sinabi ko. “That’s not a good joke, Babe,” aniya, may bahagyang ngiti pa sa labi,ngiting mabilis ding naglaho nang makita niyang hindi ako natawa. “Hindi ako nagbibiro,” mahina kong tugon. “Ayoko na, Lexus. May iba na akong mahal… sorry. Hindi na ako nakapaghintay. We are engaged.” Dahan-dahan kong iniangat ang kamay ko, ipinapakita sa kanya ang makinang na singsing na nakasuot sa daliri ko,singsing na hindi galing sa kanya. Kita ko ang unti-unting pagguho sa mga mata niya, para bang nabasag ang mundo na buong buhay niyang iningatan. Alam kong dinurog ko siya, pero ito ang dapat. Hindi ko hahayaang iwan niya ang lahat ng mayroon siya,ang pamilya, ang pangalan, ang kinabukasang pinaghirapan niya,para lang sa akin. He is the new CEO of Luxerio’s Empi