บทที่ 6 ก้าวแรกสู่เมืองหลวง

แสงอรุณแห่งวันใหม่ค่อย ๆ แผ่วลงจากฟากฟ้า ราวกับผืนผ้าที่ถูกกางออกด้วยสีทองอ่อน สาดแสงไปทั่วท้องทุ่งและภูเขาซึ่งทอดตัวอยู่ห่างไกล สายหมอกบางเบาลอยคลอเหนือทุ่งหญ้าและแปลงนาข้าวที่เพิ่งชุ่มด้วยหยาดฝนเมื่อคืน กลิ่นดินชื้นกับดอกหญ้าผสมน้ำค้างหอมกรุ่นอยู่ในอากาศ—เช้าวันนี้ไม่เหมือนวันไหน ๆ สำหรับหญิงสาวผู้หนึ่ง

ซูอี้เหม่ยเดินบนเส้นทางดินแดงที่คดเคี้ยวออกจากหมู่บ้านเล็ก ๆ ห่อผ้าสีซีดพาดไหล่บรรจุเพียงเสื้อผ้าหยาบสองสามชุด หนังสือเก่าขาดแหว่ง และหยกชิ้นเล็กของมารดาแท้ ๆ —ทั้งหมดที่นางเลือกจะพก นอกเหนือจากนั้นคือสิ่งที่นางซ่อนไว้อย่างแยบยล: แหวนทองหนึ่งวง สร้อยหยกหนึ่งเส้น และผ้าไหมปักพับเล็ก ๆ ที่ลอบหยิบมาจากหีบของสวี่ซินเหมยเมื่อคืน นางไม่คิดหนีมือเปล่าอีกต่อไป

“ฉันไม่ใช่หญิงสาวที่ถูกกดขี่อีกต่อไป” นางกล่าวในใจ พลางย้ำเท้าให้มั่น “นับจากนี้ เส้นทางเป็นของฉัน”

แสงแดดไล้ขอบผ้าโพกศีรษะเรียบ ๆ ของนาง ขณะลมเช้าไหวปลายผมสีดำให้สะบัดเบา เส้นทางยาวไกลและไม่อาจคาดเดา แต่ในดวงตากลับมีแววแน่วแน่ โลกใบนี้โหดร้ายก็จริง แต่มันก็ซ่อนโอกาสไว้—และนางจะคว้ามัน

หลายชั่วยามผ่านไป เมืองหลวงค่อย ๆ โผล่พ้นหมอกเช้า กำแพงหินสีหม่นทอดยาว ประตูไม้สูงประดับหมุดโลหะเงาเฉียบดุจฟันสัตว์ร้าย ขบวนเกวียนคลาคล่ำ—พ่อค้าจูงลามะบรรทุกสมุนไพรแห้ง ชาวชนบทเข็นรถไม้ใส่ผักสด เด็ก ๆ นั่งโยกบนขอบเกวียนหัวเราะคิกคัก เสียงล้อบดกรวดสลับกับเสียงระฆังร้านชา เรียงร้อยเป็นบทเพลงของการค้าขายและความหวัง

ก่อนเข้าสู่ประตูเมือง ซูอี้เหม่ยหยุดใต้ร่มไผ่ หยิบห่อผ้าใบเล็กอีกชั้นออกมา—นางเตรียมสิ่งนี้มาตั้งแต่ในหมู่บ้าน: ผงแกลบข้าวผสมฝุ่นถ่านเนื้อละเอียด ขี้ผึ้งกวนย้อมด้วยครามอ่อน และแปรงปลายแหลมจากขนจิ้งจอก นางถอนหายใจลึกครั้งหนึ่ง ก่อนเริ่ม “ปกปิดใบหน้างามล่มเมือง” ของตน

นางลูบขี้ผึ้งสีครามเจือให้บางจนแทบโปร่ง แล้วแตะลงตรงใต้ตาและขมับให้ผิวดูซีดทรุด ผงแกลบกับฝุ่นถ่านถูกแต้มเบา ๆ เป็นกระสีน้ำตาลหม่นประปรายตามสันจมูกและโหนกแก้ม ปลายพู่กันวาดเส้นริ้วบาง ๆ ลอกแบบรอยด่างแดดคนทำไร่ ขณะเดียวกันก็ม้วนผมยาวให้เป็นมวยต่ำธรรมดา ซ่อนด้วยผ้าฮ่อมสีหม่น จากนั้นสวมงอบไม้ไผ่ปีกกว้างและผ้าคลุมหน้าบาง ๆ สีเทา—ไม่หนาจนเตะตา แค่พอพร่ารูปหน้าให้ดวงตาเด่นนิด ๆ พอเหมาะ “งามที่ไม่เรียกปัญหา” คือความงามเดียวที่นางต้องการในเมืองอันคับคั่ง

ครั้นถึงหน้าด่านเก็บส่วย นางผละสายตาไม่สบใคร ยื่นเหรียญทองแดงไม่กี่เหรียญตามเกณฑ์ แลกกับตราประทับทางผ่านบนริ้วผ้าพันข้อมือ เจ้าหน้าที่ด่านปรายตามองเพียงชั่ววูบก็ปล่อยผ่าน—หญิงบ้านนอกหน้าซีด ไร้เสน่ห์ยั่วตัณหา ไร้กลิ่นอันตราย

ทันทีที่ก้าวเข้าภายใน เสียงเมืองก็ถาโถม—ตะโกนขายบะหมี่ควันฉุย กลิ่นขนมแป้งทอด ฟู่ฟ่าของกระทะน้ำมันร้อน กลิ่นชาสมุนไพรหอมขมแทรกเบาบาง ซูอี้เหม่ยกำห่อผ้าแน่น เดินลึกสู่ย่านการค้าเก่า ตรอกไม้แคบคดเคี้ยวสองข้างเรียงร้านหยก ร้านทองเหลือง ร้านโอสถโบราณที่แขวนรากไม้และตัวยาดองในโหลแก้ว แสงแดดส่องลอดป้ายอักษรเก่าจนเกิดลายสว่างเงาทับซ้อนราวเขาวงกต

หากจะอยู่รอดในเมือง ต้องมีเงินหมุน นางมิอาจโง่เขลาเอาของทั้งหมดไปขายในคราวเดียว จึงเลือกเพียงแหวนทองวงเล็ก—ค่าน้อยพอไม่สะดุดตา แต่พอให้ตั้งต้น นางหยุดหน้าโรงรับจำนำเก่าแก่ “หลิวโส่วปิง” สีหน้าของเถ้าแก่ใหญ่ใต้คิ้วพู่ดูเจ้าเล่ห์นัก ชั่งน้ำหนักแหวนด้วยสายตาก่อนวางบนตาชั่ง

“ทองเนื้อไม่เลวนัก มีรอยสึกตรงขอบ ข้ารับได้…สิบสองตำลึงเงิน” เขาลูบหนวด

“ยี่สิบตำลึง” ซูอี้เหม่ยตอบนิ่ง ใต้ผ้าคลุมตาแวววาววับ “ขอบสึกจากการใช้งาน แต่เนื้อแน่น สีไม่ดรอป มีตราประทับโรงช่างเมืองใต้—ช่างนั้นขึ้นชื่อเรื่องผสมทองบริสุทธิ์ แหวนลักษณะนี้อย่างต่ำสิบห้าตำลึง หากท่านคิดต่ำกว่านั้น ข้าคงต้องไปดูร้านถัดไป”

หลิวยกคิ้ว เหลือบมองตราเล็กจิ๋วที่นางพูดถึง จนต้องแค่นหัวเราะ “ปากคมนัก แม่หนู…ได้! สิบห้าตำลึงครึ่ง”

“สิบเจ็ด”

“สิบหก”

“พร้อมสมุนไพรแห้งหนึ่งห่อใหญ่—ชะเอมเทศ รากชางจูหมู และโกฐสอ น้ำหนักตามนี้” นางยื่นรายการสั้น ๆ ที่เขียนด้วยลายมือคมชัด

เถ้าแก่หัวเราะดัง “ตกลง” เงินตำลึงหกสิบสี่เหรียญถูกห่อผ้า ส่งให้พร้อมสมุนไพรที่สั่ง นางก้มหัวเล็กน้อย เก็บพอเหมาะ—ไม่โลภ ไม่พูดมากเกินไป แล้วผละจากไปอย่างเบาเท้า

เงินก้อนแรกทำให้นางมีที่วางเท้า นางหาโรงเตี๊ยมชานเมืองด้านทิศตะวันออก ห้องใต้หลังคาเล็ก ๆ บันไดชันและหน้าต่างไม้บานเก่าแต่สะอาด เจ้าของเป็นหญิงม่ายใจดีที่คิดค่าเช่าถูก หากช่วยตำข้าวสารและหาบน้ำให้ในยามเช้า ซูอี้เหม่ยรับข้อเสนอโดยไม่รีรอ—นี่แลค่ายังชีพของผู้เริ่มต้น

เย็นวันนั้น นางลงตลาด ซื้อครกหินเล็กหนึ่งใบ สากไม้ กล่องไม้ไผ่สำหรับใส่ยาห่อ กระดาษน้ำมันกันชื้น เชือกปอ และขวดแก้วใช้เก็บยา จากนั้นคัดสมุนไพรที่ได้มาลงถาด ไล่ความชื้นไฟอ่อน ๆ แล้วบดตามสัดส่วนที่คำนวณจากความทรงจำโลกเก่า ผสมปนสูตรยาโบราณที่เรียนรู้จากเจ้าของร่างเดิม: ผงชงแก้ร้อนในแก้ระคายคอ ชาสมุนไพรปรับธาตุ และยาน้ำมันถูนวดจากใบไพลกับพิมเสน ซึ่งทำกลิ่นอ่อน ไม่ฉุนจนรำคาญ นางทำป้ายผ้าฮ่อมเล็ก ๆ เขียนด้วยหมึก: “ชาชงคลายร้อน—ยาหอมยกดวง—น้ำมันคลายเส้น” แขวนกับคันไม้ของแผงชั่วคราว

รุ่งเช้า นางแบกแผงสานไปตั้งใต้ร่มไผ่หน้าศาลเจ้าเล็ก ๆ ใกล้จุดตัดทางคนพลุกพล่าน ตั้งเว้นจากหน้าร้านโอสถใหญ่หนึ่งช่วงหายใจ—พอไม่เสียมารยาทพ่อค้าเก่า แต่ก็พอให้คนเห็น “หมอยาเร่” คนใหม่ ใต้ผ้าคลุมหน้า นางสวมทอกันเปื้อนผ้าหยาบ ล้างมือด้วยน้ำสมุนไพรจากขันทองเหลืองเล็ก ๆ ให้คนเห็นความสะอาด และชงชาในกาโลหะเก่าเสียงกรุ๋งกริ๋งชวนสบายใจ

ลูกค้าคนแรกคือคนหาบของไหล่ตก แขนตึงจนเหยียดไม่สุด นางเชิญนั่ง ใช้น้ำมันคลายเส้นนวดไล้จากข้อศอกขึ้นหัวไหล่ ช้า หนัก เบา สลับแม่นยำ แล้วจี้ปลายนิ้วลงที่จุดเจียนจิงกับชวี้ฉือ—มือหยุดเกร็งแทบจะทันที ชายคนนั้นตาโต ตะลึงกับความโล่งวาบที่แล่นไปทั้งแขน “ค่ารักษาเท่าไร แม่หนู?”

“ถุงละสองเหรียญ ถ้ายังตึงอีก ให้แวะมาพรุ่งนี้ ข้าจะสอนวิธียืดเส้นฟรี” นางตอบเรียบ เสียงไม่สูงไม่ต่ำ คนหาบยิ้มกว้าง จ่ายเงิน เอ่ยขอบใจเสียงดังจนพ่อค้าแถวนั้นหันมามองอย่างสนใจ

ไม่นาน แม่ค้าบะหมี่ที่เสียงแหบจากตะโกนเรียกลูกค้าทั้งวันก็มาขอชาชงแก้คอ นางชงชาใส่ช้อนผสมน้ำผึ้งหยดหนึ่ง ยื่นให้พร้อมคำแนะนำให้งดของทอดควันแรงสักสองมื้อ เสียงแหบแห้งดีขึ้นจนเจ้าตัวตาเป็นประกาย นางเอ่ยเบา ๆ ว่า “คราวหน้าให้ทำหม้อซุปสมุนไพรสำหรับตนเอง ต้มน้ำเก๊กฮวยใส่ชะเอมเสริม” แม่ค้าพนมมือซาบซึ้งล้นจนเกือบร้องไห้ เสียงบอกต่อเริ่มเดินทางเร็วกว่าลม

ความสำเร็จแรก ๆ มิได้รอดสายตาทุกคน คนพเนจรตาไวสองสามคนพึมพำกันเรื่อง “หน้าใหม่ที่ตั้งแผงกินที่” ชายร่างยักษ์ผู้เก็บส่วยตลาดก้าวมาหยุดหน้าบาง ๆ ของแผง นัยน์ตานิ่งเย็น “ตั้งแผงตรงนี้ ต้องเสียค่า…ดูแล”

ซูอี้เหม่ยเงยตาขึ้น ใต้ผ้าคลุมมีแต่ความนิ่ง “สำหรับดูแลความสงบ ข้ายินดี แต่หากเป็นการรีดเค้น ข้ามีเพียงยาคลายเส้น ไม่มียาแก้มือสกปรก” คำพูดของนางไม่ดัง ทว่าคมเหมือนใบมีด ชายร่างยักษ์ก้าวเข้ามาใกล้จนเงาทาบทับ นางยิ้มบาง ๆ เอื้อมแตะข้อมือเขาเหมือนจะวัดชีพจร แต่ปลายนิ้วกลับกดเฉียบลงจุดเหอกู่ ระหว่างนิ้วโป้งกับนิ้วชี้—ความชาแล่นพรวดขึ้นแขน ชายยักษ์สะบัดน้อย ๆ สีหน้าแปร

“ชาห้าถ้วย ยานวดสองขวด และ…ยกมือกลับไปบอกผู้ดูแลว่า แผงนี้รักษาฟรีให้คนบาดเจ็บจากยกของสิบรายทุกเช้า ไม่ต้องจ่ายส่วย” นางพูดยิ้ม ๆ ปล่อยนิ้วออก ชาความชาเลือนหายพอดี ชายยักษ์ขบกราม มองซ้ายขวา—ผู้คนเริ่มจับตา เขาถ่มลมในคอเบา ๆ แล้วลากเท้าจากไป ทิ้งเสียงหัวเราะคิกคักของเด็กที่มายืนดูไว้เบื้องหลัง

วันแล้ววันเล่า ซูอี้เหม่ยค่อย ๆ ถักทอสายสัมพันธ์ เธอไม่เอาเงินแพงกับคนจน แต่บอกค่าจริงกับคนมีสตางค์ ความซื่อและฝีมือทำให้แผงเล็ก ๆ มีคนแน่นในยามสาย ขณะกลางคืน นางจะกลับห้องใต้หลังคา บดตำอบต้มจดสูตร ปรับอัตราส่วนยาอย่างละเอียดราวนักทดลองโลกเดิม คำนวณน้ำหนักด้วยถ้วยตวงไม้ที่นางขีดสเกลเองจากประสบการณ์ วิชาความรู้ที่โลกก่อนมอบให้ผสานกับภูมิปัญญาโลกนี้เกิดเป็นสินค้าที่ “ได้ผลจริง” และไม่ทำร้ายร่างกาย

เงินสิบหกตำลึงแบ่งใช้รอบคอบ—สี่ตำลึงสำหรับค่าเช่าและอาหาร สามตำลึงซื้ออุปกรณ์เพิ่มและวัตถุดิบ สองตำลึงทำถุงผ้าลายเรียบจิ๋วใส่ยาเพื่อให้ดูน่าเชื่อถือ อีกบางส่วนเก็บสำรองเผื่อยามคับขัน ส่วนสร้อยหยกและผ้าไหมที่เหลือ นางห่อซ่อนใต้กระดานพื้นห้อง อย่าได้มีใครรู้—เป็น “เลือดในหลอด” ของการเอาตัวรอดในเมืองที่ไร้เมตตา

แน่นอน การปกปิดงามล่มเมืองไม่ใช่เพียงผงทาหน้า นางฝึกก้าวเดินให้เล็กกระทัดรัดแบบหญิงบ้านทุ่ง ลดจังหวะไหล่ให้นิ่ง กดคางลงเล็กน้อยเวลาเอ่ยคำ แฝงสำเนียงต่างถิ่นบาง ๆ เรียกตัวเองว่า “เสี่ยวเมิ่ง” หรือบางคราว “อาเหมย” แล้วแต่อยากให้ใครจำหน้าได้หรือไม่ นางระวังไม่เดินทางซ้ำในตรอกเดียวกันทุกวัน และเมื่อเลิกแผงจะล้างหน้าเปลี่ยนผ้าคลุมอีกผืน ลดความต่อเนื่องของเงาร่างในสายตานักเฝ้ามอง

บ่ายวันหนึ่ง, ขณะนางกำลังชงชาให้บัณฑิตหนุ่มเสียงไอกำเริบ สายตานางสะดุดกับเงาดำที่คุ้นเคย—ชายลึกลับในชุดดำพิงเสาไม้ปลายตรอก เหมือนไร้ความตั้งใจ ทว่าดวงตาคมจับจ้องอยู่ตลอด เขาไม่เข้าใกล้ ไม่ส่งเสียง เพียงวางเหรียญเงินหนึ่งเหรียญบนโต๊ะไม้เตี้ยที่ว่างอยู่ข้างแผง แล้วขยับนิ้วเพียงน้อยราวบอกว่า “เก็บไว้” จากนั้นก็ผละไปท่ามกลางฝูงชน เงาของเขาละลายไปกับป้ายผ้าและกลิ่นชาน้ำผึ้ง

ใต้เหรียญนั้น มีเศษกระดาษพับเล็กเท่าปลายนิ้ว นางเปิดดูเงียบ ๆ มีเพียงประโยคสั้น ๆ ที่เขียนด้วยพู่กันคมชัด— “ยามคุณธรรมอ่อนแรง กฎหมายคือคมดาบของผู้มีอำนาจ ระวังสมาคมโอสถ” หัวใจนางเต้นแรงขึ้นครั้งหนึ่ง ก่อนกลับเรียบเป็นระนาบ นางเงยหน้าขึ้น เงาดำไม่มีแล้ว เหลือเพียงสายลมที่ยกปลายผ้าคลุมหน้าให้ไหว

ซูอี้เหม่ยเก็บเหรียญ เก็บกระดาษไว้ในแขนเสื้อ สบตาบัณฑิตที่กำลังยกถ้วยชา นางยิ้มอย่างคนขายของธรรมดา “จิบช้า ๆ ให้ความขมเคลือบคอ แล้วหายใจยาวสักสามครั้ง” น้ำเสียงนั้นนุ่มและมั่นคง—เสียงของคนที่สร้างชีวิตตัวเองขึ้นมาใหม่ทีละจอก ทีละหยด

ยามเย็น เธอปิดแผงช้ากว่าปกติเล็กน้อย นับเงินเหรียญทองแดงปนเงินขาวรวบใส่ถุง บันทึกตัวเลขบนแผ่นไม้ด้วยถ่าน เสียงเมืองหลวงลาไปทีละชั้น จนเหลือเพียงเสียงกลองยามและเสียงฝีเท้าคนกลับบ้าน นางสอดมือใต้กระดานพื้น ตรวจของล้ำค่าที่ซ่อน—ยังอยู่ดี สร้อยหยกเย็นบนปลายนิ้วให้ความรู้สึกมั่นคงแปลกประหลาด

“เงินที่ขโมยมา…กลายเป็นเมล็ดพันธุ์แล้ว” นางกระซิบกับความมืด “เมล็ดที่ฉันจะเพาะจนเป็นสวนของตัวเอง”

คืนแรก ๆ ในเมืองหลวงจึงผ่านไปด้วยเหงื่อ น้ำชา และกลิ่นสมุนไพร ไม่ใช่คำขู่หรือแส้คำเหยียดเหมือนบ้านเก่าอีกต่อไป และแม้ในเงามืดจะมีดวงตานับไม่ถ้วนจับจ้อง แต่นางก็พร้อมแล้ว—งามใต้ผ้าคลุม งามที่ใช้เป็นโล่ ไม่ใช่บ่วง งามที่ปกป้องตนเองให้เดินต่อไปได้ในเมืองที่งดงามและโหดเหี้ยมพอ ๆ กัน

เช้าวันถัดมา พอแสงแรกผ่าแนวกำแพงเมือง นางแต้มฝุ่นถ่านเป็นกระเล็ก ๆ อีกครั้ง มัดผ้าโพกศีรษะใหม่ ใส่รอยยับให้เสื้อผ้าหยาบ แล้วหาบแผงไปยังร่มไผ่เดิม เสียงน้ำเดือดในกากระซิบรับอรุณ หยดชาแรกไหลลงถ้วยเหมือนเส้นด้ายสีอำพัน—บางเบาแต่เชื่อมอดีตเข้ากับอนาคต

และการเดินทางที่แท้จริง ก็ได้เริ่มขึ้นแล้ว—ไม่ใช่เพียงเข้าสู่เมืองใหญ่ หากคือการเดินเข้าสู่ตัวตนของนางเอง ผู้ที่ปิดบังความงามเพื่อคุ้มกันชีวิต และเปลี่ยนเงินที่ชิงมาอย่างยุติธรรมในหัวใจ ให้กลายเป็นทุนของคุณธรรมแบบใหม่—คุณธรรมที่ยืนได้ด้วยสองมือของตนเอง.