บทที่ 4 : การตัดสินใจ

แดดสายคล้อยเหนือหลังคาฟาง เสียงจั๊กจั่นครางระงมอยู่หลังแนวไม้ไผ่ในยามสายอันเงียบสงบ แต่ภายในกระท่อมหลังน้อย กลับมีคลื่นความกดดันอันมองไม่เห็นแผ่ซ่าน เมื่อเสียงฝีเท้าหลายคู่กำลังก้าวเดินเข้ามา ก่อนจะหยุดลงหน้าประตูไม้

ตึง ตึง ตึง

“หมอหญิงซูเหยียน เปิดประตูด้วยเถิด ข้า ผู้ใหญ่บ้าน หลินจู้เอง” เสียงผู้มาเยือนดังขึ้นหลังเคาะประตูหลายครั้ง ซูเหยียนเหลือบตามองหลี่ซวนเพียงแวบหนึ่ง ก่อนพับผ้าเช็ดมือ แล้วเดินไปเปิดประตู ทำให้นางพบกับชายสูงวัยร่างสูงใหญ่ ผมหงอกแซมขมับในชุดผ้าฝ้ายสีเขียวเนื้อหนา ยืนอยู่พร้อมชาวบ้านอีกเกือบสิบคนด้านหลัง

“ข้าได้ยินว่ามีชายแปลกหน้าอยู่ในเรือนเจ้ามาหลายวันแล้ว” ผู้มาเยือนกล่าว “เจ้าไม่รายงานใคร ทั้งที่ธรรมเนียมของพวกเราระบุชัดว่า หญิงชายไม่ควรอยู่ร่วมเรือน หากมิใช่ญาติหรือสามีภรรยา เพื่อป้องกันไม่ให้ผู้หญิงต้องเสียหาย”

“เขาเป็นคนบาดเจ็บ ข้าไม่อาจปล่อยเขาให้ตาย” ซูเหยียนตอบโดยไม่หลบสายตา ผู้ใหญ่บ้านถอนหายใจ แววตายังแข็งกร้าวราวกับจะเอาโทษให้ได้

“แม้เจ้าจะเป็นหมอยา แต่เจ้าก็เป็นหญิงไม่มีสามี ชื่อเสียงของเจ้ามีผลต่อความเชื่อมั่นของหมู่บ้าน ถ้าเจ้าทำเช่นนี้  ต่อไปชายใดก็อาจบังคับฝืนใจเจ้าให้รักษาเป็นการส่วนตัว และเข้ามาอยู่ร่วมชายคากับเจ้า มากระทำย่ำยีเจ้าได้” ผู้ใหญ่บ้านกล่าว แม้จะดุดัน แต่ก็แฝงด้วยความเป็นห่วงเป็นใย ทำเอาความเงียบปกคลุมทั่วบริเวณไปครู่ใหญ่ ก่อนเสียงหนึ่งจะดังขึ้นจากด้านหนึ่งของห้อง

“นางมิได้ทำสิ่งใดผิด นางเพียงแต่พยายามช่วยคนด้วยความรู้ที่นางมี...” เสียงของหลี่ซวนในร่างเถาอู่ดังขึ้น ก่อนที่เจ้าของเสียงจะเดินออกมาจากมุมที่ใช้พักรักษาตัว แม้ร่างกายจะยังยังเต็มไปด้วยบาดแผล แต่แววตากลับนิ่ง เต็มไปด้วยความมุ่งมั่นมั่น

“เจ้าเองงั้นรึ คนที่มาอาศัยร่วมกับนาง” ผู้ใหญ่บ้านถามพลางมองหน้าของหลี่ซวน “เจ้าเป็นผู้ใดกันล่ะ?”

“ข้าชื่อเจี่ย เถาอู่... ผู้ที่นางช่วยจากความตาย” หลี่ซวนเอ่ยขื่อของเจ้าของใบหน้า แม้ว่าเขาจะไม่ได้อยากใช้ชื่อนี้เลยก็ตาม แต่เมื่อซูเหยียนเรียกเขาด้วยชื่อนี้ก็คงต้องปล่อยเลยตามเลย

“เจ้าเป็นคนนอกชุมชนของเรางั้นสินะ” ผู้ใหญ่บ้านสูงวัยบอก พลางจ้องเขม็ง “ดูท่าทางก็ไม่น่าจะมีการศึกษามากนัก ไม่แปลกที่จะไม่รู้กฎรู้ธรรมเนียมอะไร”

“เช่นนั้นท่านช่วยอธิบาย” หลี่ซวนพยายามตอบอย่างใจเย็น อดทนต่อคำดูถูกของผู้ใหญ่บ้าน

“หญิงด้องครองตนให้เหมาะสม รักนวลสงวนตัว ประพฤติตนให้มีคุณค่า จะได้คู่ควรแก่สามีที่ดี” ผู้ใหญ่บ้านพยายามอธิบายด้วยสีหน้าเคร่งขรึม “

“เช่นนั้นการช่วยเหลือข้าก็เป็นน้ำใจอันประเสริฐ ควรค่าที่นางจะมีสามีที่ดี” หลี่ซวนย้อนกลับไป

“แต่นั่นทำให้นางไม่บริสุทธิ์ เพราะชายหญิงที่ไม่ใช่ญาติ ไม่ใช่ภรรยา มาพักอาศัยร่วมชายคาลำพัง ค้างคืนด้วยกัน เป็นเรื่องไม่สมควรยิ่ง” ผู้ใหญ่บ้านพยายามเถียงกลับ “ แม้จะบอกว่านางเป็นหมอหญิงของชุมชน แต่ต่อไปหากนางยังรับคนเจ็บไข้ผู้ชายมาดูแลลำพังในเรือน หากพวกนั้นไม่ใช่คนดี นางอาจถูกกระทำย่ำยีศักดิ์ศรีก็เป็นได้”

“แต่ชุมชนของเรายังมิมีสถานพยาบาลจริงจัง หากข้าพบผู้ป่วยไข้ยามค่ำคืนเป็นชาย ข้าจะทำอย่างไรเล่า จะปล่อยให้เขาตายงั้นหรือ?”ซูเหยียนพยายามแย้ง แต่ยังคงรักษาความสงบนิ่งในกิริยา

“เรื่องนั้น...” ผู้ใหญ่บ้านพูดพลางกัดฟันกรอด “ถ้าภาษีไม่ถูกเก็บมากขึ้นเป็นสามเท่า โดยไม่ได้กลับมาพัฒนาชุมชนอะไร มันก็ควรมีของแบบนั้นอยู่!”

“แต่เพราะมันไม่มี ข้าจึงต้องลำบากนำเขามารักษาในเรือนของตนมิใช่หรือ?” ซูเหยียนถามกลับพร้อมกับยิ้มน้อย ๆ ให้

“แล้วเจ้าจะลำบากเสี่ยงเช่นนี้ทุกครั้งหรือ? เจ้าเป็นกำพร้า ไม่มีพ่อแม่ดูแล ข้าก็มองเจ้าเหมือนลูกหลานคนหนึ่ง แต่ครั้นจะให้เจ้าไปอยู่อาศัยกับบ้านข้า เจ้าก็มิยอมไป ยืนกรานจะใช้ความรู้รักษาผู้คนที่นี่ ต้องเสี่ยงชีวิตมาอยู่ลำพัง” ผู้ใหญ่บ้านตอบกลับ น้ำเสียงเหมือนจะดุ ทว่าเจือด้วยความห่วงใย

“แล้วท่านจะลงโทษชายที่ข้าเพิ่งช่วยชีวิตงั้นหรือ? หรือจะลงโทษข้า?” ซูเหยียนถามกลับ ดวงตาของนางสงบนิ่งและทรงอำนาจผิดวิสัยหญิงชาวบ้านมากนัก ทำเอาหลี่ซวนต้องอดคิดประหลาดใจไม่ได้

“เจ้าควรออกเรือน มีสามีดูแลได้แล้ว...” ผู้ใหญ่บ้านตอบเสียงอ่อน “ชายหลายคนก็หมายปองเจ้า หากเจ้าละทิ้งอดีตแล้วสมัครใจเริ่มต้นใหม่กับชายสักคน ก็คงจะทำให้เจ้าปลอดภัยกับการเป็นหมอยามากขึ้น”

“ผู้ชายเหล่านั้นหาได้เข้าใจข้า รักข้าที่เป็นข้าไม่ จะรักก็แต่เพียงรูปโฉมเท่านั้น หากครองคู่กับพวกเขา ข้าก็คงไม่ได้มาเป็นหมอยาของหมู่บ้านเช่นนี้” นางตอบกลับ ทำเอาบริเวณนั้นต้องเงียบสงัด ไม่มีใครกล้าโต้แย้งแม้เพียงคนเดียว “อีกประการ ข้าก็เคยบอกเหตุผลของข้าแล้วว่าทำไมข้าจึงออกเรือนไม่ได้”

“ไม่ยอมออกเรือน แต่ให้ชายที่ไม่ใช่สามีมานอนร่วมชายคาเช่นนี้ ไม่ใช่เรื่องที่ถูกต้อง” ผู้ใหญ่บ้านพยายามเถียง ทว่าหลี่ซวนกลับกล่าวขึ้นมา เพื่อจบบทสนทนาโต้เถียงของทั้งคู่

“เช่นนั้นให้ข้าเป็นภรรยาเขาเลยไหม? ท่านจะได้ไม่ต้องมาพะวงว่าข้าจะไปรับใครมารักษาเช่นนี้” ซูเหยียนกล่าวพลางมองไปยังหลี่ซวนในคราบเถาอู่ “เจ้าเต็มใจหรือไม่ หากจะมาเป็นสามีของข้า”

หลี่ซวนนิ่งไปครู่ใหญ่ เขาไม่เข้าใจว่าทำไมผู้มีพระคุณของเขาจึงหาทางออกด้วยวิธีนี้ แต่จากการพยักหน้าส่งสัญญาณของนาง เขาก็รู้ว่าคงต้องเออออไปตามน้ำเพื่อให้ผ่านสถานการณ์นี้ไปได้

“หากสิ่งที่ผิดคือนางอยู่กับข้า ที่ไม่ใช่สามี ข้าก็ยินดีรับเป็นสามีของนางเอง”

“เจ้ารู้หรือไม่ว่า หากพูดเช่นนี้ต่อหน้าข้าแล้ว... วันหน้าหากเปลี่ยนใจ เจ้าจะต้องรับผิดตามประเพณี” ผู้ใหญ่บ้านพูดเสียงแข็ง ดูเขาจะไม่พอใจเท่ากับการตัดสินใจของเขา

“ข้ารู้” หลี่ซวนตอบ พลางหันไปมองซูเหยียนตรง ๆ

“นางช่วยชีวิตข้า... และข้ารู้ดีว่า วันหน้า นางอาจจะต้องช่วยชีวิตใครอีก และเมื่อนั้นธรรมเนียมนี้ ก็อาจจะย้อนกลับมาทำร้ายนางอีก” เขากลั้นใจพูดต่อ “หากการที่ข้ายอมแบกรับฐานะสามีของนาง อาศัยอยู่ร่วมกับนาง จะปกป้องไม่ให้นางถูกตัดสินเพียงเพราะช่วยคนอื่นต่อไป เช่นนั้นข้าก็ยินดี”

ซูเหยียนได้ยินคำตอบก็ยิ้มมุมปาก ไม่ได้พูดอะไรสักคำ ส่วนผู้ใหญ่บ้านก็จ้องมองนาง ก่อนหันกลับมามองชายหนุ่ม

“ข้าจะถือว่าพวกเจ้าประสงค์จะอยู่กินในฐานะสามีภรรยาโดยสมัครใจก็แล้วกัน พรุ่งนี้ข้าจะจัดงานแต่งให้” ชายสูงวัยโบกมือส่งสัญญาณ เหล่าชาวบ้านผู้ติดตามมานับสิบคนก็เดินตามเขาออกจากเรือนไป ปล่อยให้ความเงียบกลับเข้าปกคลุมอีกครั้ง

“เจ้ารู้หรือไม่... ว่าคำพูดนั้นผูกพันมากกว่าที่เจ้าอาจตั้งใจไว้” หลี่ซวนถามขึ้น ซูเหยียนหันกลับมาช้า ๆ แววตานางสงบนิ่ง ดั่งน้ำลึกที่มองไม่เห็นก้นบึ้ง

“รู้สิ” ซูเหยียนตอบกลับ

“ข้าไม่แน่ใจว่าคำว่าสามี ควรแปลอย่างไรในชีวิตที่ข้ากำลังอยู่... แต่ข้าแน่ใจว่าข้าไม่อยากเห็นเจ้าต้องรับบาปของสิ่งที่ควรค่าแก่การยกย่อง” หลี่ซวนบอกกับนาง ทว่าซูเหยียนไม่ได้ตอบในทันที นางเดินกลับไปยังเตาไฟที่ยังอุ่นอยู่ หยิบสมุนไพรในถ้วยเล็กออกมา แล้วกล่าวเบา ๆ ขณะหันหลังให้เขา

“ได้เวลากินยาแล้ว ดื่มยาขมถ้วยนี้ก่อนก็แล้วกันนะ สามี”