Anu-Ano Ang Mga Trending Na Libro Sa Buod Ng Dekada 70?

Kahit kailan, hindi ko maisip na ang dekada 70 ay parang isang makulay na palette na patuloy na binabansagan ang ating kasalukuyang kultura. Ang mga kalakaran, sama-samang kilusan, at malikhaing pagsabog na naganap noong panahong iyon ay tila nagbigay-buhay sa mga aspeto ng ating modernong pamumuhay. Halimbawa, ang music scene noon, sa ilalim ng impluwensya ng rock at disco, ay nagdulot ng mga pagbabago sa musika na patuloy na nararamdaman hanggang ngayon. Ang mga artist tulad nina David Bowie at Madonna ay nagpasimula ng mga eksperimentasyon na hindi lang nakaimpluwensya sa musika kundi pati na rin sa fashion. Ang kanilang mga panlikhang halos mas malaya at nagpapahayag ay nagbigay daan sa mas modernong pananaw kung paano natin dapat ipahayag ang ating sarili sa pamamagitan ng sining. Sa pagkakaroon ng malawak na pagkilos para sa mga karapatang sibil, lalo na sa mga isyu ng lahi at kasarian, ang mga ideyal na nabuo noong dekada 70 ay patuloy na umusbong sa mga diskurso ngayon. Nakaibigan ko ang isang kasamahan sa komunidad na aktibista at sabik siyang ipagpatuloy ang laban na tinahak ng kanyang mga ninuno. Ang pagiging bahagi ng mga kilusang ito ay nagbigay-diin sa halaga ng pagbabago at mga pagsisikap na muling ipakita ang makabuluhang siglo sa ating kasalukuyang sitwasyon, mula sa mga demonstrasyon hanggang sa mga platform sa social media. Bilang isang kabataan na humuhubog sa mga ideyal sa kasalukuyang kultura, damang-dama ko ang epekto ng dekada 70 sa ating mga pag-uugali at pananaw. Sinasalamin ito ng mga palabas sa telebisyon ngayon at mga pelikula na madalas nag-uugnay sa mga tema ng pagkakapantay-pantay at pagkakaiba-iba, miminsan ay muling binubuhay ang mga diskurso na lumitaw mismo noong dekada 70. Ang pagbibigay-pansin sa mga suliranin tulad ng gender identity at mga karapatang pantao ay tila isang patuloy na laban na ginagawa ng mga tao mula sa iba't ibang henerasyon. Kaya naman, ang dekada 70 ay hindi lang isang nakaraang panahon, kundi isang nabigyang-diin na bahagi ng ating mga pakikibaka at kaalaman sa ngayon.

Isang masiglang pagninilay-nilay ang bumabalot sa kung paano nagbago ang istilo ng pagkukuwento sa dekada 70. Papasok sa dekadang ito, lumitaw ang mga makabagong ideya sa sining ng pagkukuwento, na puno ng mga eksperimento sa estruktura at tema. Napansin ko na ang mga kwento ay hindi lang basta sumusunod sa tradisyunal na 'simula, gitna, at wakas,' kundi itinaboy ng mas malalim na pag-unawa sa sikolohiya ng mga tauhan. Tila ang mga manunulat ay talagang nag-huhugot ng inspirasyon mula sa mga totoong karanasan at panlipunang isyu, na nagbibigay daan sa mas makatotohanang karakter na lumalaban sa mga pang-aapi at krisis pang-sosyedad. Halimbawa, ang mga nobela at pelikula mula sa panahong ito tulad ng 'One Flew Over the Cuckoo's Nest' ay nagbibigay-diin sa pakikibaka ng mga indibidwal laban sa mapang-api at may kataasan sa lipunan. Sa mga kwentong ito, ang mga tauhan ay madalas na kumakatawan sa mga marginalized na grupo; tila nagiging boses sila ng mga walang tinig na nakatago sa dilim ng lipunan. Sa aking pananaw, ang mga kwentong itinanghal noong dekada 70 ay nagbigay inspirasyon sa mga susunod na manunulat at artista. Sinasalamin nito ang mga pagbabago sa lipunan, at ang pagninilay-nilay sa mga sikolohikal na aspeto ng tao ang naging bukal ng ideya sa sining. Napansin ko rin na ang mga manunulat noon ay mas piniling mag-eksperimento, na nagbukas ng pinto sa mas madidilim, mas kumplikadong tema. Ang mga kwentong puno ng simbolismo at ambigwidad ay umusbong, na pumukaw sa isipan ng mga tao at nagbigay ng mas malalim na pag-unawa sa kalagayan ng tao, na tila nag-aanyaya sa mga mambabasa na suriin ang kanilang sariling mga karanasan. Isang bagay na nakakatakam para sa akin ay ang pagsasama-sama ng iba't ibang genre noong panahong iyon. Ang mga kwentong sci-fi, horror, at even fantasy ay nailalarawan na may sosyal na komentaryo, na nagpapakita na hindi lamang ito tungkol sa aliw kundi pati na rin sa pagbuo ng pag-iisip. Ang mga kwentong ito ay hindi lamang nagbibigay aliw; nagbibigay din ito ng pagkakataon sa mga tao na pagnilayan ang kanilang mga pananaw at pangarap. Tila ang dekadang ito ay naging tulay tungo sa modernong istilo ng pagkukuwento na mas matapat at tumutukoy sa totoong mundo. Sa huli, ang dekada 70 ay isang anino na nagbibigay-diin sa mga tema ng pakikibaka, pagkilos, at pag-asa, na nag-ambag sa diwa ng panitikan at sining sa kasalukuyan.

Isang kawili-wiling paglalakbay sa mundo ng anime ang dekada '70 na puno ng makulay na kwento at karakter na nakaukit sa puso ng mga tagahanga. Ang dekadang ito ay may mga palabas na naging batayan ng mga susunod na henerasyon at nagbigay ng malaking impluwensiya sa industriya ng anime bilang isang kabuuan. Isa sa mga pinaka-kilala at mahalagang anime mula sa panahong ito ay ang 'Mobile Suit Gundam', na nagpasimula sa genre ng mecha anime at nagtakda ng bagong pamantayan para sa mga kwentong may malalim na tema at moral na quandaries. Ang natatanging balangkas nito tungkol sa digmaan at pagbabalik-loob ay talagang tumama sa puso ng mga manonood noong mga panahong iyon at patuloy na umaakit ng mga bagong tagahanga hanggang ngayon. Huwag ding kalimutan ang 'Lupin III', na nagbibigay ng lakas at kasiyahan sa mga manonood sa pamamagitan ng kanyang nakakaaliw na kwento tungkol sa mga pakikipagsapalaran ng master thief na si Arsène Lupin III. Ang estilong artistic ng anime at ang humor na nakabatay sa character-driven na kwento ay tunay na nagging sikat, at nagbigay daan upang maglunsad ng ilang mga pelikula at spinoffs. Minsan naisip ko kung gaano kahalaga ang mga ito noon; ang mga alanami nating nakakaaliw na kwento, (na may balangkas ng aksyon at kapana-panabik na mga sitwasyon), ito ang mga nagbigay buhay sa ating weekend marathons. Hindi rin maikakaila ang impluwensiya ng 'Devilman,' na nagpasimula ng mas matured na tema sa anime, na naglalarawan ng pakikibaka sa pagitan ng mabuti at masama. Pinukaw nito ang malalim na emosyon at mga tanong tungkol sa moralidad na hindi karaniwang tinalakay sa ibang mga anime noong panahong iyon. Ang mga simbolismo at alegorya sa kwento ay tiyak na umantig sa mga tao, at sa ngayon ay pinapansin parin ito ng mga tagahanga. Ang mga temang ito ng pakikialam sa kabuluhan ng buhay at ang labanan ng mga nilalang ay tila may mahalagang mensahe sa bawat henerasyon. Bukod doon, nandiyan pa ang ‘Space Battleship Yamato’ na nagdala sa mga tagapanood sa isang hinaharap na puno ng posibilidad. Sinasalamin nito ang mga pagsubok ng tao sa pag-unlad at pag-asa, na naging simbolo ng paghahanap ng liwanag sa gitna ng mga kadiliman. Ang mga disenyo, kwento, at musika nito ay naging iconic, na nagbigay inspirasyon sa ibang mga anime at mga artista sa buong mundo. Isang masayang pagninilay-nilay, hindi ba? Sa pagbuo ng mga kwento mula sa ibang daigdig, nagbigay saya ito sa ating lahat at naglalaman ng mahahalagang aral tungkol sa pagkakaibigan, pagtitiwala, at pag-asa.

Pagsimula natin sa isang masiglang pagtingin sa dekada 70, isang panahon na puno ng mga makasaysayang kaganapan, kultura, at mga hindi malilimutang karakter na naging simbolo ng kanilang panahon. Ang 'Dekada 70' ni Lualhati Bautista ay mas lalo pang pinaiting ang aspetong ito sa pamamagitan ng mga tauhan na hindi lamang kumakatawan sa isang pamilya kundi pati na rin sa mga pangarap, takot, at laban ng mga tao sa ilalim ng rehimeng Marcos sa Pilipinas. Kabilang dito ang pamilya Bartolome, na ang mga kasapi ay may kanya-kanyang kwento at pagsubok habang hinaharap ang mga hamon ng kanilang lipunan. Isa sa mga pangunahing tauhan ay si Amanda Bartolome, ang ina. Isa siyang simbolo ng lakas at determinasyon. Sa kanyang mga mata, makikita ang mga pagsubok ng kanyang pamilya at ng lipunan. Si Amanda ay lumalaban hindi lamang para sa kanyang mga anak kundi para sa kanyang sariling pagkatao sa kabila ng mga hamon ng buhay. Dito nagiging mahalaga ang kanyang papel bilang ilaw at gabay ng pamilya sa gitna ng dilim ng rehimeng nagdadala ng takot sa mga tao. Siyempre, hindi mawawala ang mga anak ni Amanda, na sila nga ba ay kumakatawan sa mga bagong henerasyon na may iba't ibang pananaw at adhikain. Si Jules, ang kanyang panganay, ay isang aktibista na puno ng idealismo at naglalayon ng mas magandang kinabukasan para sa kanyang bayan. Ang kanyang karakter ay nagpapakita ng lakas ng loob at ang pagnanais na baguhin ang kanilang sitwasyon. Sa kabilang dako, si Gani, ang bunso, ay kumakatawan sa mas batang henerasyon na nahuhulog sa dilemma ng pag-unawa sa mundo sa kanyang paligid. Habang si Eman, ang gitnang anak, ay medyo nahihirapan na maintindihan ang kanyang papel sa pamilya at sa lipunan. Ang mga tauhang ito ay hindi lamang nagiging simbolo ng kanilang panahon kundi nag-aanyaya rin sa mga mambabasa na magmuni-muni sa mga halaga ng pamilya, pagkakaibigan, at pakikibaka. Ang 'Dekada 70' ay hindi lang isang kwento ng isang pamilya, kundi pati na rin isang salamin ng lipunan na nag-aanyaya sa mga tao na muling pag-isipan ang nakaraan habang inaaral ang kanilang hinaharap. Sa kabuuan, maganda ang pagkakabuo ng mga tauhang ito, at talagang nailalarawan ang katatagan ng bawat isa sa kabila ng mga hamon at krisis sa kanilang paligid. Mula sa kwentong ito, talagang bumabalik sa aking isip ang kahalagahan ng uri ng pakikibaka na ipinamuhay ng bawat tauhan, na tila nagbibigay ng inspirasyon sa akin at sa sinumang tumangkilik sa kanilang kwento.

Ang mga dekada ng 70s ay may mga nangungunang kilusang panitikan na hindi maikakaligtaang nagbigay-logro sa pagbuo ng mga nobela na bumabalot sa masalimuot na tema at makapangyarihang pagninilay-nilay. Na parang nagsimula ang isang bagong panahon, ang mga manunulat sa panahong iyon ay tila nahamon ng mga kaganapang panlipunan, politikal, at kultural. Isang pangunahing pagkakaiba na makikita sa mga nobela ng dekada 70 ay ang mas matinding pagtutok sa mga isyung panlipunan. Nagsilbing boses ang mga manunulat sa mga hinanakit ng karaniwang tao. Isang halimbawa dito ay ang mga akdang tumatalakay sa kahirapan, diskriminasyon, at pamupuksa sa mga karapatan ng indibidwal. Ang prosa noon ay madalas na puno ng talas at pagninilay, na lumilikha ng damdaming higit na nakakaungkat. Isang iba pang tampok na nailalarawan ay ang inobasyon sa estilo ng pagsulat. Naging bukas ang mga nobelista sa eksperimento, hindi lang sa tema kundi pati na rin sa porma. Ang paggamit ng multiple perspectives, stream of consciousness, at iba pang teknik sa pagkukuwento ay naging katangian ng mga akdang ipinanganak sa dekadang ito. Makikita ito sa mga nobelang nagbigay-diin sa subektividad at ang pagkakaiba-iba ng karanasan ng tao. Nakakatuwa ring isipin kung paano saklaw ng bawat manunulat ang kanilang mga natatanging boses at pananaw, kaya't nagdulot ito ng mas maraming discushon at kritisismo ukol sa mga nilalaman at porma. Sa paglipas ng panahon, ang mga akdang ito ay hindi lang naging bahagi ng panitikan kundi pati na rin ng kasaysayan. Ngayon, bahagi na ito ng mga aralin sa mga paaralan at unibersidad, hindi lamang para sa mga mag-aaral kundi pati na rin sa mga manunulat na nagnanais na matuto mula sa mga naranasan ng nakaraan. Ang pag-imbita ng mga katanungan ukol sa katotohanan at ang pagsusuri ng sarili nating pagkatao ay nanatiling mahalaga sa ating pag-unawa sa buong tao, sa kasaysayan, at sa hinaharap. Dito ko talaga nakikita ang kahalagahan ng mga nobela sa dekada 70—hindi lang sila mga kwento, kundi mga salamin ng katotohanan na patuloy na bumabalik sa ating isipan upang tayo'y magmuni-muni. Sa kabila ng mga pagbabago ng panahon at kultura, ang mensahe ng mga nobela mula sa dekadang iyon ay nananatiling mahalaga at tunay, at sa bawat pagbabasa, para bang kumakabog muli ang damdamin sa puso.

Unang-una, ang dekada 70 ay puno ng mga makasaysayang pangyayari na nagbukas ng bagong yugto sa mundo. Sa mga taong ito, sabik na sabik ang mga tao na ipaglaban ang kanilang mga pananaw at karapatan. Sa Amerika, narito ang mga kaganapan tulad ng pagtapos ng digmaang Viet Nam noong 1975 na nagdulot ng malalim na pagsasalamin sa mga isyu ng kapayapaan at pagkakaisa. Tila baga'y isang simbulo ng pagnanais na lumayo mula sa mga labanang walang katuturan. Nakita din ang malawakang mga protesta at kilusang civil rights na naglalayong itaguyod ang pagkakapantay-pantay at laban sa diskriminasyon, lalo na sa mga minority groups. Ang pag-usbong ng mga panibagong ideolohiya at pagkilos ay lumutang ang mga boses ng mga bata, mula sa pag-aaktibong kabataan hanggang sa mga makabago at mapanlikhang pamamaraan ng pagpapahayag ng kanilang saloobin. Huwag din nating kalimutan ang makasaysayang pangyayari sa ekonomiya at politika sa buong mundo. Noong 1973, naganap ang oil crisis na nagdulot ng malawakang pagtaas ng presyo ng gasolina at nakapagbago ng mga estratehiya ng mga bansa. Ang mga bansang Kanluranin ay nagkaroon ng krisis sa ekonomiya na nagbigay-diin sa pangangailangang magkaroon ng mas mahusay na pamamahala at regulasyon. Sa ibang bahagi, ang mga kilusan para sa pambansang kasarinlan sa Africa at Asya ay lumakas sa dekadang ito, kung saan maraming mga bansa ang nagpaabot ng kanilang mga kamay para sa kalayaan mula sa kolonyalismo. Sa larangan ng kultura, ang dekada 70 ay naging tandang panahon para sa sining at musika. Magsimula tayo sa makukulay at makabago na mga anyo ng sining; ang mga artista tulad nina Andy Warhol at Roy Lichtenstein ay nagpasikat ng pop art na nagbukas ng bagong pananaw sa sining at pagkakaakit sa masa. Sa musika naman, lumitaw ang disco at punk rock, na nagdulot ng mga makabago at masiglang ritmo na nagbigay inspirasyon sa mga henerasyon. Ang 'Woodstock' festival noong 1969 na umabot sa dekadang ito ay naging simbolo ng isang bayan, kung saan ang mga tao ay nagtipun-tipon at nagsama-samang nagdiwang ng pagkakaisa sa musika at pagmamahal. Sa kabuuan, ang dekada 70 ay puno ng pagbabago, pagkilos, at pag-unlad. Isang panahon kung saan ang mga tao ay mas aktibong lumahok sa kanilang mga komunidad at mas pinalakas ang kanilang mga boses, na naglalayong lumikha ng mas magandang kinabukasan para sa susunod na henerasyon. Changemaking naman talaga ang sumasalamin sa mga pangyayaring ito, na nagpapakilala sa mga kwentong malaon nang nagaganap sa likod ng entablado, at tayo ay bahagi ng kwentong ito, maging sa pamamagitan ng mga akda o simpleng pag-uusap hinggil dito. Ang mga alaala at kontribusyon ng dekadang ito ay patuloy na umaani ng interes at inspirasyon, kaya't lagi tayong dapat magtanda sa mga leksyong natutunan sa kuwentong ito.

Tila may kakaibang alon ng nostalgia na nag-aangat sa mga tema mula dekada '70 na tila pera ang halaga ngayon. Isa sa mga pangunahing tema ay ang pagninilay-nilay tungkol sa pagkakapantay-pantay at karapatang pantao, na lumutang nang malakas noong dekada '70 sa panahon ng mga kilusan para sa mga karapatan ng kababaihan at mga African American. Sa mga akdang nakabase sa mga isyung ito, madalas mong makikita ang mga karakter na grappling sa kanilang sariling pagkakakilanlan at ang kanilang lugar sa isang mundo na madalas ay puno ng diskriminasyon at kawalan ng katarungan. Ang ganitong mga tema ay tiyak na umaantig sa mga bagong henerasyon, na nagsisiangkla sa mga modernong paggalaw gaya ng Black Lives Matter at Me Too, na patuloy na sumasalamin sa mga pakikibaka na lumitaw sa nakaraan ngunit hindi pa rin nalalampasan. Isang magandang halimbawa ng pagkakaangkop ng mga tema mula dekada '70 sa kasalukuyan ay ang mga proyekto tulad ng 'Stranger Things,' na nagtatampok ng mga elemento ng retro pop culture kasabay ng mga mensahe tungkol sa pagkakaibigan, pagkakaroon ng tiwala sa sarili, at ang malalim na pagkakaugnay ng mga tao sa isa't isa. Mayaman ito sa takot at pagkabalisa ng panahon, na kung saan ay nagpapakita rin nang kaunting takot patungkol sa nuclear threat at social paranoia ng panahon iyon. At ang mga paksang ito, kung mahuhusay na maipapaabot sa bagong henerasyon, ay nakakapagbigay ng makabuluhang pagkakataon sa mga manunulat at artista ngayon na suriin ang mga problema natin sa lipunan mula sa mas malalim na pananaw. Para sa akin, ang katotohanang ang mga tema mula sa dekada '70 ay muling nabubuhay ay palatandaan na ang sining at kultura ay patuloy na kumikilos bilang isang repleksyon ng ating lipunan. Nakakatuwang isiping gaano kadalas ang mga tao mula sa ibang panahon ay bumabalik sa mga dating problema at patuloy na nag-aalok ng mga bagong solusyon sa mga hamon ng ating kasalukuyang buhay.

Isang bagay na tumutukoy sa aking interes sa mga sine at animation ay ang pag-usbong ng mga kumpanya ng produksyon noong dekada 70. Sa gitnang dekadang ito, talagang umarangkada ang mga palabas at pelikula na umikot sa iba’t ibang mga tema at estilo. Ang Toei Animation, halimbawa, ay isa sa mga pinakamalaking pangalan. Nagpasikat sila ng mga animes tulad ng 'Dragon Ball', na hindi lamang nagbigay-inspirasyon sa maraming tao kundi naging pamana rin sa susunod na henerasyon ng mga animator at manunulat. Ang kanilang atensyon sa detalyadong animation at kwento ng mga superhero na puno ng aksyon ay naging paborito ng maraming tao, nakahahanap din ako ng saya sa mga interpretasyon ng kanilang mga karakter. Kabilang din sa listahan ay ang Sunrise, na kilala sa kanilang mga gawa tulad ng 'Mobile Suit Gundam'. Sila ang nagtutulak ng mga temang mecha na naging popular na genre sa anime. Kung naiisip ko ang dekadang iyon, parang bawat isa sa mga palabas na nailabas nila ay nagdala ng bagong pananaw at estilo sa pag-aanime na hindi pa natin nakikita noon. Noong panahong iyon, parang nagsimula nang bulusok ang industriya ng anime sa masiglang tamang direksyon. Naipakita nila ang kakayahang magtagumpay sa pagsasama ng teknolohiya at kwentong puno ng damdamin, na isa sa mga dahilan kung bakit ako nakaka-relate sa mga tauhan nila. Sa pagtatapos, ang mga kumpanyang ito ay hindi lamang nagpasikat sa dekada 70, kundi tunay na nag-ambag sa ekosistema ng kultura ng anime at komiks na patuloy pa rin nating binabalanse at pinahahalagahan sa kasalukuyan. Pinaalalahanan tayo ng mga kwentong ito na ang bawat karakter at kwento ay merong sariling halaga, kaya naman mga nakakaengganyong animes ang resulta ng kanilang pagsisikap.