Paano Protektahan Ang Alagang Hayop Laban Sa Abo Ng Bulkang Mayon?

Tuwing may advisory tungkol sa abo ng Mayon, ginagawa kong checklist ang mga susunod na hakbang—at sinasanay ko rin ang mga alaga ko para sa mabilis na evacuation. Una, lahat ng maliliit na hayop (pusa, aso, kuneho, atbp.) ay nilalabas sa labas ng mga kulungan at tinatanggal ang anumang pagkain o tubig na na-expose sa abo; pinapalitan agad kapag napuno o nabahiran. Para sa mga ibon at reptile, inilalagay ko sila sa mas maliit na luklukan o inilipat sa loob ng bahay at tinitiyak na tama pa rin ang temperature at humidity para di mag-stress.

Ikalawa, may ready kit ako na laging nasa isang plastic tub: carrier/crate na may kumportableng kumot, sapat na pagkain para 7+ araw, nakatabing tubig sa taklob na lalagyan, leash, medikasyon na regular na ginagamit, vet contact info, kopya ng bakuna at microchip number, ilaw o headlamp, at ilang disposable gloves at wet wipes. Kapag naglilinis ng abo sa paligid ng bahay, lagi kong tinuturok na basaing bahagya ang abo bago tanggalin para hindi umakyat sa hangin; hindi ako gumagamit ng leaf blower o malakas na vacuum dahil mas lalong itinataas ang fine ash. Kung kailangang i-vacuum, mas ok ang HEPA-filter vacuum at malinis planado pagkatapos. Sa kotse naman, pinipigilan kong bumyahe sa mga mabibigat na ash zones dahil mapapasok ng abo ang makina at makakasira ng filters.

Madalas kong sinasabi na mas mahusay ang prevention kaysa remedyo: i-keep ang alaga sa loob, iwasang maglakad sa ash kung hindi emergency, at laging may sapat na tubig na nakatakip. Kung makakita ng palatandaan na hirap huminga ang pet, hindi nawawala ang malikot o lumalala ang mata, diretso na sa vet; mabilis na aksyon ang pinakamainam. Sa huli, nakaka-relax na makita silang payapa sa loob ng bahay habang nagmamasid kami ng update sa kondisyon ng bulkang Mayon.

Naku, kapag may babala ng abo mula sa bulkang Mayon, agad kong inuuna ang kaligtasan ng mga alaga ko at ng bahay—huwag mag-panic pero dapat handa. Una, pinapalapit ko lahat ng aso at pusa sa loob ng bahay at siniselyuhan ang mga bintana at pinto hangga’t maaari. Pinapatay ko ang bentilasyon na humihila ng hangin galing sa labas at sinisiguro na naka-recirculate lamang ang aircon kung ginagamit, para hindi pumasok ang maliliit na partikulo ng abo. Kung marami ang abo, isinasara ko muna ang paggamit ng aircon at gumagamit ng mga de-kalidad na mask sa sarili kapag maglilinis, ngunit hindi ko pinapasuot ang human mask sa mga alaga dahil hindi ito angkop at maaaring makasakal sa kanila.

Pinapanatili kong malinis ang kanilang mga paa, mata, at ilong gamit ang basang tela—dami ng dumi, abo, o pino ay inililinis agad dahil nakakasira sa mata at nagpapalala ng pag-ubo. Hindi ko nirerekomenda ang madalas na paliligo pag may pagbuhos ng abo dahil pupunta ang abo sa tubig at posibleng makapasok sa tenga o ilong; inuuna ko ang madalas na pagpahid ng basang damit o pet wipe at banayad na pag-aayos ng balahibo. Mahalaga ring ihanda ang isang emergency kit: carrier o crate na sanay na sa alaga, leash, sapat na pagkain at malinis na tubig (nakatakip), anumang gamot, vet records, larawan para sa pagkakakilanlan, mga tuwalya at plastic bag para sa abo at dumi. Kapag nag-e-evacuate, mabilis dapat ang paglalagay sa carrier; kaya mas maganda kapag sanay na silang pumunta doon bago pa man may sakuna.

Bantayan ko rin ang mga palatandaan ng respiratory distress—malakas na pag-ubo, paghikab, pagbahing na di nawawala, o pamumula at pagluha ng mata—at tumatawag agad sa vet kung lumalala. Pagkatapos ng ashfall, binabasa ko muna ng bahagya ang abo bago sinusuyod para hindi lumipad sa hangin, at inilalagay sa matitibay na plastic ang nasagpang abo para itapon. Simple pero epektibo: kalmado, mabilis mag-seal ng bahay, linis gamit ang basang tela, at handang mag-evacuate kasama ang lahat ng kailangan ng alaga. Natutuwa ako kapag nakikita kong ligtas at kumportable sila kahit may abo sa paligid—malaking ginhawa iyon sa puso ko.

Mayroon akong maikling, madaling tandaan na checklist para sa proteksyon ng alaga kapag may abo mula sa Mayon: ilagay agad sa loob, iselyo ang bahay, takpan ang pagkain at tubig, at linisin ang paa at balahibo gamit ang basang tela. Huwag hayaang hummalik o kumain sila ng anumang nabagsakan ng abo; kapag napainom o nakakain ng contaminated na tubig, agad ko silang nililinis at binabantayan.

Madali ring ihanda ang carrier at med kit (gamot, vet info, dokumento) para mabilis lumayas kung kailangan. Huwag piliting magsuot ng human mask sa pets—mas delikado kaysa nakakatulong—sa halip panatilihing malinis ang paligid at kaunting tubig lang ang gamitin sa paglilinis para hindi pumasok ang abo sa tainga o ilong. Kapag may kahina-hinalang pag-ubo o pamumula ng mata, diretso sa vet; mas mabuti ang maagang check-up kaysa malala ang kondisyon. Simple, practical, at epektibo—yan ang laging iniisip ko kapag nanginginig ang mundo dahil sa abo ng Mayon.