ที่มาชื่อตี้ตี้ มีความหมายและต้นกำเนิดอย่างไร?

ตระหนักเลยว่าถ้าพูดถึงผลงานของตี้ตี้แล้ว จะมีหลายมุมที่ควรลองอ่านไปทีละแบบ ฉันเริ่มจากงานที่อบอุ่นและเข้าถึงง่ายก่อน นั่นคือ 'เสียงกระซิบในห้องสมุด' ซึ่งเป็นนิยายที่ถ่ายทอดความสัมพันธ์เล็ก ๆ ระหว่างตัวละครได้ละมุนมาก ฉากในห้องสมุดที่ไม่หวือหวาแต่เต็มไปด้วยรายละเอียดชีวิตประจำวัน ทำให้ตัวละครเติบโตอย่างเป็นธรรมชาติ มีฉากที่ทำให้ฉันยิ้มแล้วก็เงียบคิดตามนาน ๆ ต่อด้วยงานที่โลกใหญ่ขึ้นอย่าง 'เส้นทางของดวงดาว' ซึ่งพาไปสู่การผจญภัยและการตัดสินใจที่หนักหน่วง เรื่องนี้เหมาะกับคนที่ชอบโครงเรื่องมีเส้นสายชัดเจนและธีมการเสียสละ ไม่ได้เป็นแค่แฟนตาซีผิวเผิน แต่มีการวางตัวละครให้มีมิติเชิงจิตวิทยา ทำให้ฉันติดตามทุกหน้าว่าจะเลือกทางไหน สุดท้ายถ้าต้องการความมืดเงียบ ๆ แต่เข้มข้น 'ผู้พิทักษ์แห่งค่ำคืน' คือผลงานที่ชอบใช้โทนดราม่าและบรรยากาศลึกลับ คลายปมด้วยบทสนทนาที่คม บทจบของเรื่องนี้ยังคงวนอยู่ในหัวฉันบ้างในคืนที่เงียบ ๆ

ฉันชอบสำรวจว่าทำไมแฟนฟิคหลายเรื่องมักจับ 'ตี้ตี้' ไปคู่อยู่กับตัวละครที่ตรงข้ามกันชัดเจน ทั้งนิสัยและตำแหน่งทางสังคม เมื่ออ่านงานแฟนฟิคในชุมชนที่ฉันเล่นบ่อย จะเจอคู่ยอดฮิตคือ 'ตี้ตี้' กับ 'เหยียนหยวน' จากเรื่อง 'ดินแดนใต้แสงจันทร์' ซึ่งเสน่ห์อยู่ที่ความไม่สมดุล—ตี้ตี้เป็นคนอ่อนโยน แต่เหยียนหยวนดุดันและปกป้องเก่ง การที่คนหนึ่งขาดความมั่นใจและอีกคนเข้ามาเติมเต็ม ทำให้แนวทางเรื่องเป็นแบบ hurt/comfort หรือ slow-burn ที่คนอ่านชอบมาก ฉันเองเขียนฟิคสั้น ๆ เกี่ยวกับคู่แบบนี้บ่อย เพราะชอบฉากที่เหยียนหยวนแสดงการใส่ใจแบบไม่ปรุงแต่ง แล้วตี้ตี้ค่อย ๆ เปิดใจ ซึ่งซีนนั้นมักถูกเอาไปแปรเป็นโมเมนต์น่ารัก ๆ ในฟิคหลายประเภท ตั้งแต่มู้ดอบอุ่นจนถึงดราม่าเข้มข้น นั่นทำให้คู่ 'ตี้ตี้ × เหยียนหยวน' กลายเป็นคู่ที่แฟนฟิคเขียนถึงมากที่สุดในฟีดที่ฉันตามอยู่ เพราะมันยืดหยุ่นต่อการเล่าเรื่องและตีความอารมณ์ได้หลากหลาย

ขอเริ่มจากตรงนี้เลย: ชื่อ 'ตี้ตี้' ถูกใช้กับงานหลายประเภท บางครั้งเป็นหนังสือภาพสำหรับเด็ก บางครั้งเป็นคาแรกเตอร์จากการ์ตูนฝรั่งหรือการ์ตูนนิยมในจีน ทำให้คำถามที่ว่า "ฉบับการ์ตูนแปลไทยออกเมื่อไหร่และสำนักพิมพ์ไหน" ต้องแยกเป็นกรณีไป ฉันมักจะเจอคนพูดถึงสองแนวหลักที่คนไทยเรียกติดปากว่า 'ตี้ตี้' — หนึ่งคือหนังสือภาพแปลที่เน้นกลุ่มเด็กเล็ก อีกแบบคือการ์ตูนสั้นจากซีรีส์ตะวันตกที่เคยถูกนำมาแปลเป็นฉบับรวมเล่มในบ้านเรา ในมุมของฉัน เวลาอยากจะระบุวันออกและสำนักพิมพ์ที่แน่นอน สิ่งสำคัญคือต้องดูปกหลังหรือหน้าปกเพราะสำนักพิมพ์มักพิมพ์ชื่อและ ISBN ชัดเจน ถ้าคุณมีภาพปก หรือยังพอจำรูปเล่มได้ จะช่วยจำกัดความเป็นไปได้ได้มาก ตัวอย่างที่ฉันเคยเห็นคือฉบับหนังสือภาพแปลมักจะออกโดยสำนักพิมพ์ที่เน้นหนังสือเด็ก ส่วนฉบับรวมการ์ตูนนานาชาติจะลงโดยสำนักพิมพ์การ์ตูนชื่อดังของไทย ฉันเองมักเก็บเลข ISBN ไว้เป็นหลักฐานเวลาจะตามหาฉบับพิมพ์ครั้งแรก เพราะข้อมูลนั้นชัดเจนกว่าปากเปล่า ถ้าต้องให้ข้อเสนอแนะแบบคนคุยกันจริงจัง คือลองดูรายละเอียดบนปกก่อน แล้วถ้าต้องการฉันยินดีเล่าเพิ่มเติมจากมุมที่ต่างออกไปเกี่ยวกับสำนักพิมพ์แนวต่าง ๆ ที่มักนำการ์ตูนแปลมาพิมพ์ในไทย — แต่โดยรวมก็ย้ำอีกครั้งว่า 'ตี้ตี้' ไม่ใช่ชื่อนิ่งชัดเจนชิ้นเดียวในวงการการ์ตูนแปลของไทย จบแบบนี้แล้วก็รู้สึกอยากเปิดตู้หนังสือเก่า ๆ ขึ้นมาดูปกกันเลย

ใครจะเชื่อว่าชื่อเล่นง่ายๆ อย่างตี้ตี้จะกลายเป็นชื่อที่แฟนเพลงกระซิบถึงกันทั้งเมือง ในมุมมองของแฟนรุ่นใหม่อย่างเรา ตี้ตี้คือคนที่เริ่มจากความใกล้ชิดและเติบโตด้วยความตั้งใจ เริ่มต้นจากการอัปโหลดคัฟเวอร์ลงโซเชียลมีเดีย ร้องเพลงจากห้องนอนแล้วค่อยๆ ได้ผู้ฟังเพิ่มขึ้นทีละคนสองคน เสียงติ่งถูกแชร์เพราะความจริงใจ ไม่ใช่เพียงเทคนิคทางดนตรีเท่านั้น ภาพจำแรกๆ ของตี้ตี้ในโลกออนไลน์คือคลิปที่เต็มไปด้วยพลังงานแบบบ้านๆ ที่ทำให้คนดูรู้สึกว่าเธอเป็นเพื่อนสนิทมากกว่าคนดัง เดบิวต์อย่างเป็นทางการเกิดขึ้นเมื่อมีโอกาสได้ขึ้นเวทีเล็กๆ ตามคาเฟ่และตลาดนัดดนตรี จากนั้นผลงานออริจินัลชิ้นแรกก็เริ่มกระจายตัวผ่านเพลย์ลิสต์อินดี้ กลิ่นอายเพลงที่ผสมระหว่างป็อปกับโฟล์กทำให้แฟนเพลงที่ชอบงานเล่าเรื่องมารวมตัวกัน ความประทับใจส่วนตัวคือการเห็นการพัฒนาแบบไม่รีบร้อนของตี้ตี้ เธอค่อยๆ แต่งเพลงด้วยประสบการณ์ชีวิตจริงและไม่ยอมเสียตัวตนเพื่อเทรนด์ใหญ่ การพบกันในคอนเสิร์ตเล็กๆ สักครั้งจะทำให้รู้ว่าเสน่ห์ของเธออยู่ที่ความใส่ใจต่อแฟนเพลงมากกว่ารายได้หรือความโด่งดัง นั่นแหละที่ทำให้ยังยืนได้ในวงการดนตรียุคนี้

แค่ได้ฟังตี้ตี้พูดก็เหมือนเปิดหน้าต่างสู่อีกโลกหนึ่ง ฉันรู้สึกว่าสิ่งที่ตี้ตี้บอกมักมาจากการผสมผสานระหว่างความทรงจำวัยเด็กกับภาพยนตร์ที่เคยดูในคืนเงียบ ๆ เช่นเมื่อเธอเล่าถึงความรู้สึกของฉากที่ดูแล้วน้ำตาคลอ ฉันเห็นว่าตี้ตี้มักอ้างถึงภาพยนตร์และงานศิลป์ที่ให้ความละมุนแบบใน 'Your Name' แล้วก็แรงบันดาลใจจากโลกธรรมชาติซึ่งดูเป็นแกนกลางในการเล่าเรื่องของเธอ นอกจากงานภาพยนตร์ เธอยังพูดถึงดนตรีท้องถิ่น รายละเอียดของกลิ่นอาทิตย์ตก และการเดินทางคนเดียวในเมืองเล็ก ๆ ซึ่งทั้งหมดนั้นกลายเป็นแผนที่ความคิดสร้างสรรค์ ฉันชอบวิธีที่เธอเชื่อมโยงสิ่งเล็ก ๆ ในชีวิตเข้ากับงานใหญ่ เพราะมันทำให้ผลงานของเธอทั้งนุ่มและหนักพอที่จะทรงพลัง สุดท้ายแล้วการสัมภาษณ์นั้นทิ้งความรู้สึกว่าความงดงามเกิดจากการสังเกตมากกว่าการสร้างขึ้นล้วน ๆ

ประสบการณ์แรกของฉันกับ 'ตี้ตี้' ทำให้ฉันอยากเห็นภาคต่อหรือรีเมคมากกว่าที่คิดไว้ตอนแรก ฉันมองเห็นความเป็นไปได้หลายทาง: ถ้าเจ้าของลิขสิทธิ์อยากต่อยอด พวกเขาอาจเลือกทำภาคต่อที่ขยายโลกหรือขยายมุมมองของตัวละครรอง ขณะที่รีเมคจะเหมาะถ้าต้องการปรับเทคโนโลยีการผลิตหรือดัดแปลงให้เข้ากับรสนิยมผู้ชมยุคใหม่ เหตุผลส่วนตัวที่ทำให้ฉันคิดแบบนี้คือการตอบรับจากแฟนคลับและยอดสตรีมมิ่งที่มักเป็นตัวเร่งให้สตูดิโอลงทุน ตัวอย่างเช่นการกลับมาของ '鬼滅の刃' ที่แสดงให้เห็นว่าถ้ามีกำลังแฟนและเนื้อหายังมีช่องว่างให้เล่า นักสร้างยินดีขยายจักรวาล ส่วนตัวฉันชอบแนวทางที่เคารพต้นฉบับแต่กล้าเพิ่มความสดใหม่ ไม่ว่าจะเป็นการนำเสนอมุมมองตัวละครใหม่ๆ หรือการอัปเดตงานภาพให้ร่วมสมัย ถ้ามีประกาศจริงๆ ฉันคงจองที่นั่งรอดูรายละเอียดส่วน creative ทีมและสเกลโปรดักชันก่อนตัดสินใจว่าจะแฮปปี้กับรูปแบบไหน

ชื่อ 'ตี้ตี้' ในวงการหนังสือและการ์ตูนมักจะทำให้คนที่ติดตามงานอินดี้ต้องชะงัก เพราะมีคนใช้ชื่อเล่นนี้อยู่หลายคนและผลงานก็กระจัดกระจายอยู่ตามแพลตฟอร์มต่าง ๆ เราเป็นคนที่ชอบไล่ดูโปรไฟล์ผู้แต่งและนักวาดในโซเชียลต่าง ๆ มาเรื่อย ๆ เลยเจอกรณีของชื่อเดียวกันนี้หลายครั้ง บางคนเป็นนักเขียนนิยายรักน้ำตาลเรียกว่ามีสำนวนละมุน บางคนเป็นนักเขียนสายแฟนตาซีหรือ YA ที่ชอบปั้นโลกจินตนาการ บางคนเป็นนักวาดมังงะ/คอมมิกสั้น ๆ ที่มักลงเป็นตอนสั้นหรือ one-shot บนแพลตฟอร์มภาพ ผลงานเลยมีตั้งแต่ฟิคชิ้นสั้นไปจนถึงนิยายยาวที่ลงเป็นตอน ๆ ความยากอยู่ตรงที่ถ้าถามว่า ‘‘ตี้ตี้มีผลงานเรื่องใดบ้าง’’ คำตอบมันเหมือนการบอกว่า ‘‘มีใครบ้างที่ชื่อสมชาย’’—ก็ต้องเจาะจงมากกว่านี้ เช่น ชื่อบัญชีหรือแพลตฟอร์มที่ใช้ เพราะบางครั้งผู้เขียนจะใช้นามปากการ่วมกับสัญลักษณ์อื่น ๆ แต่โดยรวมแล้วถ้าพบชื่อ 'ตี้ตี้' ในบริบทนิยายออนไลน์ มักจะเจอแนวโรแมนซ์/ไลฟ์สไตล์หรือแฟนตาซีที่อ่านสบาย ๆ ส่วนผู้ที่ใช้ชื่อนี้ในฐานะนักวาดมังงะ มักจะโพสต์มินิคอมมิกหรือแฟนอาร์ตที่เน้นมู้ดอบอุ่นและเส้นอ่อน มันเป็นภาพรวมที่ช่วยให้จำแนกได้ว่าเจอคนไหนน่าจะใช่รุ่นไหนของ 'ตี้ตี้' มากกว่า เราเองมักจะจำได้จากสไตล์การเขียนและโทนภาพมากกว่าชื่อล้วน ๆ

เพิ่งดูเวอร์ชันอนิเมะของ 'ตี้ตี้' จบและมีหลายอย่างที่ทำให้ต้องคิดซ้ำ ๆ เกี่ยวกับการเล่าเรื่องแบบสื่อภาพ สิ่งแรกที่สะดุดตาคือการปรับจังหวะของพล็อต: เหตุการณ์สำคัญบางส่วนถูกย่อหรือเลื่อนก่อนหลังเพื่อให้เข้ากับการเล่าแบบตอนต่อเรื่อง ซึ่งทำให้โครงสร้างเดิมจากต้นฉบับรู้สึกกระชับขึ้น แต่ก็แลกมาด้วยรายละเอียดบางอย่างหายไป ฉันสังเกตว่าฉากย้อนความทรงจำที่ในต้นฉบับกินพื้นที่ยาว ถูกตัดให้สั้นลงหรือแทนที่ด้วยมอนทาจภาพที่ย้ำธีมแทนการอธิบายตรง ๆ นอกจากนั้น การขยายบทตัวประกอบก็เป็นลูกเล่นที่น่าสนใจ—ตัวละครที่มีบทเล็กในต้นฉบับได้รับเส้นเรื่องย่อยเพิ่มเข้ามา เพื่อสร้างความสัมพันธ์ที่ชัดเจนกับตัวเอก ผลลัพธ์คือบางครั้งอารมณ์ฉากหลักถูกขยับให้หนักขึ้นโดยอาศัยฉากรองเหล่านี้ อย่างไรก็ตาม การตัดฉากคนดูสายเข้มข้นอาจทำให้แฟนเดิมรู้สึกว่าความหมายบางอย่างจางลงไป ภาพกับเสียงคืออีกประเด็น: งานวิชวลสไตล์ในอนิเมะเน้นโทนสีและมุมกล้องที่ชัดเจนกว่าต้นฉบับ บทเพลงประกอบช่วยดันจังหวะอารมณ์ได้มาก โดยเฉพาะฉากไคลแมกซ์ที่ดนตรีกับคัทติ้งพาให้รู้สึกรุนแรงขึ้น สรุปแล้วฉันชอบความกล้าที่ทีมอนิเมะเลือกจะตีความใหม่ แม้จะมีบางอย่างที่ทำให้คิดถึงต้นฉบับอยู่บ้างก็ตาม