นักแปลควรใช้คำศัพท์แบบไหนเมื่อแปลชินเคนเจอร์เป็นไทย

มีร้านที่ฉันไปบ่อยเวลาหาซื้อของสะสม 'ชินจัง จอมแก่น' อยู่ในย่านสยามและ MBK ซึ่งมักมีของลิขสิทธิ์เข้ามาเป็นช่วงๆ และฉันมักสังเกตจากป้ายรับรองลิขสิทธิ์กับโลโก้ผู้ผลิตตรงแท็กสินค้า เมื่อมองหาแหล่งจริงจัง ฉันมักเริ่มจากช็อปในห้างใหญ่ เช่น ร้านในชั้นของเล่นหรือร้านไลฟ์สไตล์ที่เป็นพันธมิตรกับแบรนด์ญี่ปุ่น เพราะมักจะนำเข้าอย่างเป็นทางการและมีแพ็กเกจพร้อมโลโก้ผู้ผลิต ถ้าเป็นฟิกเกอร์หรือพลัสชั้นดี ให้สังเกตแบรนด์ที่ผลิต เช่นโลโก้ผู้ผลิตบนฐานหรือกล่อง ส่วนบูธป๊อปอัพในห้างใหญ่ตอนมีงานคอลแลบก็เป็นโอกาสดีที่จะได้ของใหม่แท้ในจำนวนจำกัด ฉันมีเคล็ดลับว่าอย่าซื้อตามแผงที่ราคาถูกผิดปกติ เสียงของผู้ขายและสภาพกล่องบอกได้เยอะ อีกวิธีที่ฉันใช้คือติดตามเพจกับอินสตาแกรมของตัวแทนจำหน่ายในไทย เพราะมักประกาศของเข้าและการจัดงานพิเศษ การเดินไปจับของจริงยังให้ความมั่นใจมากกว่าภาพถ่ายเดียว และเมื่อได้ชิ้นที่ถูกใจ ความสุขจากการแกะกล่องจะต่างไปเลย

หลายคนคงรู้ว่า 'ชิน จัง' เริ่มต้นจากมังงะของโยชิโตะ อุสึอิ ที่เต็มไปด้วยมุกกวนๆ และมุมมองชีวิตครอบครัวแสบๆ คันๆ ซึ่งต่อมาแปลงร่างเป็นอนิเมะโทรทัศน์ที่มีจำนวนตอนมากมายจนเกินพัน ตอนทีวีส่วนใหญ่ถูกผลิตโดยสตูดิโอที่ชื่อว่า Shin-Ei Animation และออกอากาศทางช่อง TV Asahi ในญี่ปุ่น โดยฝั่งมังงะนั้นตีพิมพ์กับสำนักพิมพ์ Futabasha บทบาทของ Shin-Ei ทำให้บุคลิกตัวการ์ตูนคงอยู่ต่อเนื่อง แม้จะมีการเปลี่ยนทีมงานและผู้กำกับบ่อยครั้ง ผมโตมากับตอนที่เปิดทุกเย็นและเห็นการขยายแฟรนไชส์ทั้งเป็นซีรีส์ทีวี ภาพยนตร์โรง และสินค้า สิ่งที่ควรรู้คือผู้สร้างต้นฉบับคือโยชิโตะ อุสึอิ ส่วนการผลิตอนิเมะทีวีหลักๆ อยู่ที่ Shin-Ei Animation ร่วมกับหน่วยงานออกอากาศอย่าง TV Asahi และบริษัทที่เกี่ยวข้องด้านการผลิตและการตลาดเช่น ADK (Asatsu-DK) กับสำนักพิมพ์ Futabasha ในส่วนของภาพยนตร์โรงมักมีบริษัทอย่าง Toho เข้ามารับหน้าที่จัดจำหน่าย ใครที่ติดตามจะเห็นเครดิตเหล่านี้วนเวียนมาตลอด ทำให้การมีอายุยืนยาวของ 'ชิน จัง' ไม่ใช่เรื่องบังเอิญ แต่เป็นผลของเครือข่ายการผลิตที่แข็งแรงและคงเส้นคงวา

พอได้ติดตาม 'ชินจัง' มาตั้งแต่เด็ก ๆ เลยรู้สึกว่าคำถามเรื่องจำนวนตอนและลำดับการฉายเป็นเรื่องคลาสสิกสำหรับแฟนรุ่นเก่าอย่างเรา เราอยากพูดตรง ๆ ว่าในญี่ปุ่นอนิเมะทีวีของ 'ชินจัง' ถูกฉายต่อเนื่องมายาวนานและมีการให้หมายเลขตอนอย่างต่อเนื่อง ทำให้ยอดรวมตอนขยับไปเรื่อย ๆ จนเกินพันตอนได้จริง แต่การบอกว่า "รวม 1000 ตอน" แล้วจะหมายถึงชุดเดียวที่ครบทุกภาคทุกตอนนั้นไม่ตรงนัก เพราะมีองค์ประกอบหลายอย่างที่แยกออกจากกัน เช่น ตอนทีวีปกติกับภาพยนตร์พิเศษกับตอนสั้นที่ออกเป็นรายการพิเศษหรือโฆษณา อีกประเด็นสำคัญคือเวอร์ชันต่างประเทศมักจัดเรียงและตัดต่อไม่เหมือนต้นฉบับ บางประเทศเอาตอนมารวมกัน เปลี่ยนลำดับ หรือเอาตอนที่มีเนื้อหาอ่อนไหวออก ทำให้ถ้าหมายถึง "ครบทุกภาค" ในความหมายของการมีลำดับฉายแบบญี่ปุ่นเดิม ก็ต้องไปดูแหล่งข้อมูลจากญี่ปุ่น (เช่นหน้ารายการตอนของสถานีโทรทัศน์หรือสตูดิโอผู้ผลิต) เป็นหลัก ฉะนั้นถ้าตั้งใจสะสมครบแบบต้นฉบับจริง ๆ ต้องแยกชัดเจนระหว่างตอนทีวี ตอนไพเรทพิเศษ และภาพยนตร์ (อย่างเช่นชื่อหนังที่แฟน ๆ ชื่นชมกันอย่าง 'The Adult Empire Strikes Back' ก็ถูกนับแยกจากตอนไทย), และเตรียมใจว่าวิธีย่อยหรือบรรจุภัณฑ์ในดีวีดีหรือสตรีมมิ่งแต่ละที่อาจไม่เท่ากัน สรุปคือมีจำนวนรวมที่ทะลุพันได้ แต่การได้ชุดเดียวที่ "ครบทุกภาค" ตามความหมายทุกแบบนั้นค่อนข้างหาได้ยากและต้องเลือกนิยามของคำว่า "ครบ" ให้ชัดก่อน

แค่เห็นคำว่า 'ชินจัง' ก็ทำให้หัวใจเต้นแปลก ๆ เหมือนย้อนกลับไปตอนเด็ก ๆ ที่หัวเราะกับมุกซ้ำ ๆ แต่ก็ร้องไห้ได้กับตอนจริงจังบางตอน เราโตมากับซีรีส์นี้และติดตามมายาวนานจนจำได้ว่าแม้เป็นการ์ตูนสายตลกหลัก แต่มีจุดหักมุมและสปอยล์สำคัญที่คนดูไม่ควรพลาด ถ้าจะย้อนไปในมากกว่า 1,000 ตอน ขอไฮไลต์เป็นกลุ่ม ๆ จะได้เห็นภาพรวมชัดขึ้น: การมาของสมาชิกใหม่ในครอบครัว—น้องสาวของชินคือตัวเปลี่ยนโทนเรื่องที่สำคัญ เพราะช่วงที่ครอบครัวปรับตัวกับเด็กทารกมีทั้งมุกตลกและฉากอ่อนโยนที่โชว์มิติของพ่อแม่มากขึ้น อีกเรื่องคือตอนหรือภาพยนตร์พิเศษที่ฉีกจากมุกประจำเรื่องไปสู่โทนอารมณ์ลึก ๆ ซึ่งบางตอนผู้ใหญ่ในเมืองถูกพาไปสำรวจอดีต มีการตั้งคำถามถึงความหมายของชีวิตผู้ใหญ่และหน้าที่ครอบครัว (ซึ่งทำให้หลายคนจุกและเห็นความสำคัญของคนรอบตัว) นอกจากนั้นยังมีสปอยล์ที่เกี่ยวกับตัวละครรองที่ถูกขยายความ เช่นเบื้องหลังความเครียดของพ่อบ้าน ความอดทนและความกลัวที่แม่แอบเก็บไว้ และมิตรภาพของกลุ่มเด็กที่บางครั้งโดนทดสอบด้วยเหตุการณ์แปลกประหลาดหรือการแยกจากชั่วคราว แม้ตอนส่วนใหญ่จะกลับสู่จังหวะชวนหัว แต่พอเจอฉากจริงจังทีไรผลกระทบยาวนาน เพราะเนื้อหาสะท้อนเรื่องครอบครัว การเติบโต และความทรงจำได้อย่างไม่คาดคิด สรุปสปอยล์หลัก ๆ ที่จะเจอเมื่อย้อนไปดูย้อนหลังคือ: สมาชิกครอบครัวเพิ่มขึ้น ฉากผู้ใหญ่เผชิญอดีตอย่างเจ็บปวด และหลายตอนพิเศษที่เปลี่ยนโทนจากขำเป็นซึ้งจนรู้สึกติดอยู่ในใจ

เริ่มดูจากต้นฉบับเลยแล้วกัน เพราะนั่นคือหัวใจของมุกตลกและเคมีตัวละครที่ทำให้ 'Crayon Shin-chan' ยืนยาวในใจคนดูหลายรุ่น การดูตั้งแต่ตอนแรกๆ ทำให้ตระหนักว่ามุกหลายอย่างที่ดูแผ่ว ๆ ในภายหลังเกิดจากการวางคาแรกเตอร์และความสัมพันธ์ในครอบครัวของชินโนะสุเกะกับมิสาเอะ โฮะโระอิ และฮิโรชิ มากกว่าจะเป็นแค่กิมมิกเดียว ๆ ฉันมักจะชอบการเปรียบเทียบระหว่างตอนสั้น ๆ สมัยก่อนกับการเล่าเรื่องที่เข้มข้นในมูฟวี่ จึงมักจะแนะนำให้คนใหม่เริ่มจาก 1–30 เพื่อรับอารมณ์ดิบ ๆ ของซีรีส์ ถัดไปลองขยับมาดูมูฟวี่ที่ดังเรื่องบรรยากาศแบบจริงจังอย่าง 'Crayon Shin-chan: The Adult Empire Strikes Back' เพื่อเห็นว่าซีรีส์นี้สามารถเล่นกับความเหงาและความ nostalgia ได้ด้วย มูฟวี่เรื่องนั้นทำให้เข้าใจว่าทำไมแฟนรุ่นเก่าถึงผูกพันกับตัวละครมากกว่าแค่หัวเราะกับมุกแป๊บเดียว แนวทางที่ฉันมักแนะนำคือผสมระหว่างตอนสั้น ๆ กับมูฟวี่ไฮไลต์ แล้วค่อย ๆ เติมตอนระหว่างทางตามความสนใจ จะได้ไม่รู้สึกท่วมและยังเก็บความอร่อยของมุกแต่ละยุคได้ครบ

ตั้งแต่เริ่มเก็บของเล่นเซนไทมา ผมยึดหลักว่าให้ซื้อชิ้นที่เป็น 'ใจกลาง' ของชุดก่อนแล้วค่อยขยายความ ผมหมายความว่า ถ้าต้องเลือกชิ้นเดียวที่คุ้มสุดสำหรับนักสะสมของ 'Samurai Sentai Shinkenger' เลย ผมเลือก 'Shinken-Oh' รุ่น DX เป็นอันดับแรกเพราะมันแทบจะเป็นสัญลักษณ์ของซีรีส์ ชิ้นนี้รวมเอา Origami หลายตัวไว้ด้วยกัน ทำให้มีขนาดและความหนักแน่นในการจัดวางที่ต่างจากฟิกเกอร์ตัวเดี่ยว ๆ เกณฑ์ที่ผมใช้ตัดสินคือ: ความครบ (อุปกรณ์, หัวพ่วง, มือสำรอง), ความทนทานของจุดข้อต่อ, และผลกระทบด้านการจัดแสดงบนชั้นโชว์ การมี 'Shinken-Oh' จะช่วยให้คอลเลกชันดูสมบูรณ์ขึ้นทันที อีกเหตุผลคือชิ้นนี้มักมีรายละเอียดสีและสติกเกอร์ที่เด่นพอจะดึงสายตา ทำให้ค่าซื้อต่อความคุ้มค่าสมเหตุสมผลเมื่อเทียบกับการซื้อหลายชิ้นแยกกัน สิ่งที่ต้องระวังตามมุมมองของผมคือพื้นที่จัดวางกับงบประมาณ เครื่องใหญ่และเปราะบางเมื่อผสมชิ้นส่วนบ่อย ๆ ดังนั้นถ้าไม่มีชั้นแข็งแรงหรือถ้าต้องซื้อของมือสอง ให้ตรวจสอบจุดเสียบและสภาพสติกเกอร์ให้ละเอียด สุดท้ายแล้วการเลือกซื้อ 'Shinken-Oh' ทำให้คอลเลกชันมีแกนกลางที่คนเห็นแล้วรู้เลยว่าเป็นชุดไหน — นั่นแหละคือความคุ้มสำหรับผม

เป็นตัวละครเอกจาก 'Rurouni Kenshin' ที่มีประวัติศาสตร์ซ่อนเร้นมากมาย ตอนแรกที่เจอเขาก็ดูเหมือน只是一武士เร่ร่อนธรรมดา แต่จริงๆ แล้วเคคือฮิมุรา บัตโตซai อดีตนักฆ่าในยุคปฏิรูปเมijiที่เลื่องชื่อ สิ่งที่ทำให้รูโรนิเคนชินน่าสนใจคือความขัดแย้งในตัว เขาเคยฆ่าคนมามากแต่ปัจจุบันปฏิญาณว่าจะไม่ฆ่าใครอีกเลย ใช้ดาบที่มีคมกลับด้านเพื่อป้องกันชีวิตแทน ลักษณะเฉพาะคือรอยแผลเป็นรูป十字บนแก้มซ้ายที่บ่งบอกถึงอดีตอันมืดมน ตัวละครนี้เติบโตมาจากการเป็นฆาตกรเลือดเย็นมาเป็นผู้ปกป้องผู้อ่อนแอด้วยจิตใจที่อ่อนโยน

การเลี้ยงดูของพัคชินฮเยใน 'Itaewon Class' เป็นตัวอย่างที่แสดงให้เห็นถึงความสัมพันธ์ระหว่างพ่อและลูกที่ซับซ้อนแต่เต็มไปด้วยความรัก แม้จะดูเหมือนเข้มงวดและเคร่งครัด แต่ทุกการกระทำของชินฮเยล้วนมาจากความปรารถนาที่จะให้ลูกชายเติบโตเป็นคนที่แข็งแกร่งและยืนหยัดในสิ่งที่ถูกต้อง สิ่งที่โดดเด่นคือวิธีที่ชินฮเยสอนให้ซาอูลเรียนรู้จากความผิดพลาด แทนที่จะลงโทษหรือดุด่า เขาจะให้ลูกชายเผชิญกับผลของการกระทำและหาทางแก้ไขเอง อย่างตอนที่ซาอูลต่อยหัวหน้านักเรียน ชินฮเยไม่ได้โกรธแต่กลับภูมิใจที่ลูกยืนหยัดเพื่อความยุติธรรม แม้จะต้องเสียสละก็ตาม มันทำให้เห็นว่าบางครั้งการเลี้ยงดูที่ดู 'โหด' ก็อาจเป็นวิธีที่ดีที่สุดในการเตรียมลูกให้รับมือกับโลก现实的ที่ไม่เคยโรยด้วยกลีบกุหลาบ