ประจักษ์ ก้องกีรติ มีบทสัมภาษณ์ฉบับไหนที่ควรอ่าน

อยากได้นิยายเสียง 'กีรติ' แบบเต็มเรื่องเหรอ ลองเช็กแอปอย่าง Audible หรือ Storytel ดูก่อน เพราะบางทีเค้าก็มีหนังสือเสียงภาษาไทยให้บริการ ถ้าชอบฟรีบ้างก็มีแพลตฟอร์มอย่าง YouTube ที่คนชอบแชร์นิยายเสียง แต่อาจไม่ครบทุกตอน หรือลองค้นในกลุ่มฟันธงนักอ่านใน Facebook บางกลุ่มมีลิ้งค์เก็บไว้ให้สมาชิก ส่วนตัวเคยเจอเว็บไซต์ thainovelaudio.com เคยเห็น 'กีรติ' อยู่เหมือนกัน แต่ต้องสมัครสมาชิกก่อนถึงจะดาวน์โหลดได้เลยลองดูหลายทางนะ

นิยายเสียง 'กีรติ' นั้นมีหลายตอนจบที่สร้างความประทับใจให้กับแฟนๆ ในฐานะคนที่ติดตามเรื่องนี้มานาน เห็นว่าจุดเด่นอยู่ที่การให้ผู้ฟังได้เลือกเส้นทางของตัวเอง บางตอนจบก็หวานชื่นแบบสมหวัง บางตอนก็ขมขื่นจนน้ำตาซึม แต่ละแบบมีความลึกซึ้งในแบบของมัน ตอนจบที่ชอบที่สุดคือฉากที่ตัวเอกตัดสินใจเดินทางต่อโดยไม่ยึดติดกับความสัมพันธ์เดิม มันให้ความรู้สึกปลดปล่อยและเติบโตอย่างแท้จริง เสียงเพลงประกอบที่ค่อยๆ จางลงพร้อมกับบทสรุปนี้ทำให้รู้สึกว่าชีวิตไม่จำเป็นต้องมีคำตอบเดียวเสมอไป

นิยายเสียงกีรติให้ประสบการณ์การรับรู้ที่แตกต่างจากหนังสือแบบดั้งเดิมมาก เพราะมันรวมเอาศิลปะการเล่าเรื่องและการแสดงเข้าด้วยกัน เวลาฟัง 'The Sandman' ของนีล ไกแมนที่ดาราเสียงอย่างเจมส์ แม็กอะวอยมารับบท เราจะได้ยินน้ำเสียง อารมณ์ และเพลงประกอบที่ทำให้เรื่องราวมีชีวิตชีวาขึ้นมา หนังสืออาจให้อิสระในการตีความตัวละครและจินตนาการฉากด้วยตัวเอง แต่สำหรับบางคนที่ชีวิตเต็มไปด้วยความเร่งรีบ การได้ฟังนิยายเสียงระหว่างเดินทางหรือทำงานบ้านก็ช่วยเติมเต็มช่วงเวลาที่ไม่มีโอกาสหยิบหนังสือขึ้นมาอ่าน แม้แต่ฉากแอ็กชันใน 'The Stormlight Archive' ก็รู้สึกรุนแรงขึ้นเมื่อมีเสียงเอฟเฟกต์ประกอบการต่อสู้

พาดหัวแบบนี้ช่างเรียกความคึกคักออกมาได้ทันที ผมมองว่า 'ยุทธ์ก้องหล้า' ถ้าแปลตรงตัวจะได้ความหมายว่า ‘ยุทธวิธีหรือการต่อสู้ที่ก้องกังวานไปทั่วหล้า’ ซึ่งสื่อถึงการต่อสู้ในระดับยิ่งใหญ่หรือชื่อเสียงที่เลื่องลือ ส่วน 'เซียนสุราไร้เทียมทาน' แปลตรงๆ ว่า ‘ยอดเซียนแห่งสุราที่ไร้ผู้เทียบ’ หรือถ้าจะให้ภาษาสวยๆ ในไทยอาจใช้ว่า ‘เซียนสุราผู้เหนือใคร’ เมื่อนำสองพยางค์นี้มารวมกันในเชิงเพลง หมายถึงเรื่องราวของนักสู้หรือตัวเอกที่ทั้งเก่งกาจและรักการดื่ม หรือสไตล์ฮีโร่ผู้ไม่ยอมแพ้ที่มีนิสัยชอบดื่มเหล้า ผมมักจะเลือกสำนวนที่ทำให้ภาพชัด เช่น ‘ยุทธ์ก้องหล้าผู้กล้าผู้ดื่ม’ หรือ ‘ยอดเซียนสุราพลิ้วไหว’ เพื่อรักษาน้ำเสียงยิ่งใหญ่และหยาบเท่าของต้นฉบับ สรุปในเชิงการใช้ภาษา: ถ้าต้องการความเท่และเว้าแบบนักรบ ให้ใช้คำว่า ‘ก้องหล้า’ กับ ‘ไร้เทียมทาน’ แต่ถ้าอยากให้เข้าถึงคนทั่วไป ใช้คำว่า ‘ยอดนักดื่ม’ หรือ ‘เซียนสุรา’ ก็เพียงพอแล้ว ผมชอบการผสมผสานระหว่างความยิ่งใหญ่กับความเป็นคนธรรมดาที่ชอบดื่ม นั่นแหละทำให้ชื่อนี้น่าจดจำ

บอกตรง ๆ ว่าตอนแรกที่ฉันได้ยินท่อนฮุกของ 'เพลงยุทธ์ก้องหล้า เซียนสุราไร้เทียมทาน' ความรู้สึกเหมือนโลกทั้งใบขยายออก — เสียงพิณกับกลองทำให้ภาพของพ่อบ้านจอมยุทธ์ที่ดื่มเหล้ากับเพื่อนๆ ปรากฏชัดขึ้นในหัว ฉันมองว่ามันไม่ใช่แค่เพลงยกย่องการดื่มหรือการยกย่องความเก่งกาจของเซียน แต่เป็นการเฉลิมฉลองวิถีชีวิตที่ไม่ยึดติดกับตำแหน่งหรือฐานะ ฉากในเพลงชวนให้นึกถึงโทนของนิยายกำลังภายในอย่าง 'ตำนานมังกรหยก' ที่ตัวเอกมักเจอทั้งความโหดร้ายและมิตรภาพที่น่ารัก ผู้แต่งเพลงเลือกใช้ภาพอุปมาอุปไมยของสุราเป็นสัญลักษณ์แทนการปลดปล่อยและการยอมรับชะตากรรม ฉันชอบการผสมผสานระหว่างคำร้องที่ดุดันและท่วงทำนองที่คงไว้ซึ่งความไพเราะ เพราะมันทำให้เพลงไม่กลายเป็นแค่การชกหน้าอวดเก่ง แต่กลับมีความอ่อนโยนซ่อนอยู่ สุดท้ายฉันคิดว่าเสน่ห์ของเพลงมาจากการที่มันให้เรา 'เป็นผู้ชม' และพร้อมจะเป็น 'ผู้ร่วมโต๊ะ' ในเวลาเดียวกัน — เราได้ดูการต่อสู้ของจิตใจ ได้ดื่มกับเพื่อนร่วมทาง และได้ยอมรับความไม่แน่นอนของชีวิต ในแบบที่ทั้งยาวนานและอบอุ่น นี่แหละเสน่ห์ที่ค้างคาในใจฉันต่อเพลงนี้

เสียงดนตรีจากภาพยนตร์ที่ประจักษ์ ก้องกีรติมักยกขึ้นมาเป็นตัวอย่างคือเพลงประกอบที่เล่าเรื่องได้ชัดเจน และมักจะเน้นผลงานที่คนฟังสามารถจับจิตจับใจได้ตั้งแต่ทำนองแรก ตัวอย่างที่มักถูกพูดถึงในบริบทเช่นนี้ได้แก่เพลงจาก 'The Godfather' ของ Nino Rota, 'Spirited Away' ของ Joe Hisaishi และงานของ Hans Zimmer อย่าง 'Inception' ซึ่งทั้งสามชิ้นเป็นตัวอย่างที่ดีว่าดนตรีภาพยนตร์สามารถกำหนดอารมณ์และเสริมโครงเรื่องได้อย่างไร ผมมองว่าเหตุผลที่ประจักษ์ชอบแนะนำงานพวกนี้คือพวกมันไม่ใช่แค่เพลงพื้นหลัง แต่เป็นตัวละครหนึ่งในภาพยนตร์ — เมื่อได้ยินท่อนหลักแล้วภาพและอารมณ์จะกลับมาเองทันที ความโดดเด่นของเพลงประกอบที่เขาแนะนำมักอยู่ที่การใช้ธีมซ้ำ ๆ หรือ leitmotif ที่ผูกโยงกับตัวละครและเหตุการณ์ ตัวอย่างเช่นทำนองเศร้า ๆ ที่วนซ้ำใน 'The Godfather' กลายเป็นเสียงของอำนาจและชะตากรรม ขณะที่ท่วงทำนองละเมียดใน 'Spirited Away' พาเราเข้าสู่โลกเหนือจริงได้อย่างรวดเร็ว ส่วนงานของ Hans Zimmer ใน 'Inception' แสดงให้เห็นการเล่นกับจังหวะและซาวด์สเคปที่ทำให้คนดูรู้สึกถึงแรงดันทางอารมณ์และเวลา ประจักษ์มักจะชี้ให้เห็นว่าการเรียบเรียง เสียงประสาน และการเลือกเครื่องดนตรีมีบทบาทมากกว่าทำนองเดียว เพราะมันเป็นองค์ประกอบที่ทำให้เพลงนั้น ๆ กลายเป็นเครื่องมือเล่าเรื่องได้จริง อีกแง่มุมที่เขามักพูดถึงคือความเป็นสากลของเพลงประกอบบางชิ้น — เพลงที่ฟังแล้วเชื่อมโยงง่าย ไม่ว่าจะมาจากวัฒนธรรมไหนก็สามารถสร้างความรู้สึกร่วมได้ นี่จึงเป็นเหตุผลที่เขาแนะนำงานจากคอมโพสเซอร์ตะวันตกและเอเชียด้วยกัน หากอยากลองตามรอยคำแนะนำของเขา ผมมักจะแนะนำให้เริ่มจากซาวด์แทร็กที่มีชื่อเสียงเหล่านี้แล้วลองสังเกตว่าแต่ละทำนองทำงานเชื่อมโยงกับภาพอย่างไร แล้วจะเห็นว่าทำไมบางเพลงถึงยังตราตรึงคนฟังมานานหลายสิบปี ท้ายสุดแล้วการแนะนำของประจักษ์ไม่ได้มุ่งหวังแค่ให้ฟังเพลงที่ไพเราะเท่านั้น แต่เป็นการชวนให้มองเพลงประกอบเป็นวิธีหนึ่งในการเข้าใจภาพยนตร์อย่างลึกซึ้งมากขึ้น ผมเองรู้สึกว่าเมื่อฟังเพลงประกอบตามคำแนะนำเหล่านี้ มุมมองต่อฉากเล็ก ๆ หรือการตัดต่อบางจังหวะเปลี่ยนไปทันที เพลงที่ดีทำให้การดูหนังไม่ใช่แค่การมอง แต่เป็นการสัมผัสร่วมกัน — เป็นความรู้สึกที่อยากแบ่งปันเสมอ

ตรงไปตรงมาคือ เรื่องชื่อเพลงแบบ 'ยุทธ์ก้องหล้า เซียนสุราไร้เทียมทาน' มักทำให้คนสับสนว่าเป็นเพลงเดียวหรือเป็นชื่อชุดของเพลงหลายชิ้น ฉันเคยเจอกรณีที่ชื่อแปลไทยยาว ๆ มาจากชื่อภาษาจีนโบราณที่คนแปลตีความต่างกัน ทำให้เครดิตต้นฉบับถูกแจกแจงไม่ชัดในเว็บต่างประเทศ จากมุมมองของคนฟังที่ชอบสะสมแผ่นเสียงและซาวด์แทร็ก ผมมักจะมองหาเครดิตนักร้องในแผ่นซาวด์แทร็กของซีรีส์หรือเกมที่เพลงถูกใช้ งานพวกนี้ที่มีบรรยากาศยุทธจักรหรือสไตล์โบราณมักร้องโดยศิลปินแนวจิตวิญญาณหรือนักร้องละครเวทีที่มีเสียงหนักแน่น แต่ถ้าถามตรง ๆ ว่าใครเป็นต้นฉบับของเพลงนี้ ณ ตอนนี้ฉันยังไม่สามารถยืนยันชื่อเดียวได้อย่างมั่นใจ ขอแนะนำให้ลองเช็กเครดิตของเวอร์ชันที่คุณได้ยินล่าสุด เพราะบางครั้งเวอร์ชันที่โด่งดังเป็นแค่คัฟเวอร์ที่ดังกว่าต้นฉบับจริง ๆ

ยอมรับว่าชื่อเพลงนี้สะดุดหูสุดๆ — 'เพลงยุทธ์ก้องหล้า เซียนสุราไร้เทียมทาน' ปรากฏบนแพลตฟอร์มสตรีมมิ่งหลักที่คนไทยคุ้นเคยได้ค่อนข้างครบถ้วน โดยทั่วไปฉันมักจะเจอมันบน Spotify กับ Apple Music เป็นอันดับแรก เพราะทั้งสองบริการมักจะรับเพลงจากค่ายสากลและค่ายเอเชียที่มีการจัดจำหน่ายอย่างเป็นทางการ นอกจากนี้ยังมีเวอร์ชันวิดีโอเพลงหรือคลิปโปรโมทบน YouTube (มักเป็นช่องของค่ายหรือช่องอัปโหลดอย่างเป็นทางการ) และถ้าคุณฟังผ่านมือถือในไทย JOOX ก็มักจะมีเพลงแนวนี้ให้ค้นหาได้เช่นกัน บางครั้ง KKBOX ก็เป็นอีกแหล่งที่ดี โดยเฉพาะถ้าศิลปินหรือค่ายมีฐานแฟนในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ถ้าต้องเทียบกับเพลงประกอบอนิเมะที่ชอบ เช่น 'Demon Slayer' ที่มักกระจายบนแพลตฟอร์มใหญ่พร้อม MV คลิปสั้น เพลงนี้ก็มีแนวโน้มจะถูกกระจายในลักษณะเดียวกัน แต่ลองเช็กในแต่ละบริการเพราะอาจมีสิทธิ์การเผยแพร่แตกต่างกันไป จะได้เลือกฟังเวอร์ชันคุณภาพสูงหรือเวอร์ชันมิวสิกวิดีโอที่ชอบได้อย่างสบายใจ