ผู้ปกครองสงสัยว่า ฝันซ้อนฝันอันตราย ไหม ในเด็กเล็ก

ในฐานะพ่อคนหนึ่งที่ติดตามเรื่องการนอนของเด็ก ผมมองว่า 'ฝันซ้อนฝัน' ในความหมายแบบที่คนทั่วไปพูดถึง—คือการฝันแล้วฝันต่อเนื่องเหมือนในหนัง 'Inception'—ไม่ใช่เรื่องอันตรายโดยตรงสำหรับเด็กเล็ก แต่เป็นความธรรมชาติของสมองที่ยังพัฒนาและยังแยกความจริงกับจินตนาการได้ไม่ค่อยชัดเจน เด็กวัยก่อนเรียนมักมีฝันที่สดและแปลกกว่าผู้ใหญ่เพราะระบบการนอนและวงจร REM ยังเปลี่ยนแปลงบ่อย ทำให้ภาพในความฝันมักต่อเนื่องหรือเปลี่ยนฉากอย่างรวดเร็ว ซึ่งพ่อแม่มักตีความเป็นฝันซ้อนฝันได้ง่าย

อย่างไรก็ตาม เรื่องที่ควรระมัดระวังคือผลกระทบจากฝันเหล่านี้มากกว่าเนื้อหาของฝันเอง ยกตัวอย่างเช่นถ้าฝันทำให้เด็กตื่นกลางดึกบ่อยจนพักผ่อนไม่พอ ส่งผลต่อความกังวลตอนกลางวัน พัฒนาการหรือพฤติกรรมในโรงเรียน นั่นคือสิ่งที่ควรใส่ใจ การเกิดฝันร้ายซ้ำ ๆ หรืออาการอย่างเช่นตื่นแล้วสับสนมาก ตื่นมาแล้วเหมือนยังแยกไม่ออกว่าตรงไหนคือความจริง มีอาการเดินในนอนหรือแสดงพฤติกรรมกลัวรุนแรงขณะนอน (night terrors) ถือเป็นสัญญาณว่าควรปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านการนอนหรือกุมารแพทย์ บางครั้งฝันที่รุนแรงอาจสัมพันธ์กับความเครียด เหตุการณ์น่ากลัว หรือยาบางชนิด ซึ่งการแก้ปัญหาจำเป็นต้องดูสาเหตุที่แท้จริง ไม่ใช่แค่บอกว่าเป็นแค่ฝัน

ท้ายสุด วิธีจัดการที่ผมใช้กับลูกและเคยเห็นได้ผลคือการทำกิจวัตรก่อนนอนที่สงบและสม่ำเสมอ หลีกเลี่ยงสื่อที่นำไปสู่ภาพน่ากลัวก่อนนอน จัดเวลานอนให้เพียงพอและสภาพแวดล้อมเงียบและมืดพอ เมื่อเด็กตื่นจากฝันร้าย ให้โอบกอดและพูดเตือนด้วยคำง่าย ๆ ว่าตอนนี้ปลอดภัยแล้ว การคุยเรื่องฝันในตอนกลางวันด้วยท่าทีปกติช่วยให้เด็กแยกความจริงกับจินตนาการได้ดีขึ้น ถ้าอาการรุนแรงหรือมีผลต่อการใช้ชีวิตประจำวัน ควรพาไปพบผู้เชี่ยวชาญเพื่อประเมินอย่างละเอียด ในมุมของผม ฝันซ้อนฝันเองไม่ได้น่ากลัวเท่ากับผลที่ตามมาถ้าไม่ได้รับการดูแล และเมื่อตอบสนองด้วยความอบอุ่นและความเข้าใจ เด็กมักกลับมานอนหลับได้ดีขึ้นซึ่งทำให้พ่อแม่สบายใจมากขึ้น