ผู้อ่านไทยควรเลือกนิยายแปลจีน แนะนําเวอร์ชันแปลภาษาใดที่ดีที่สุด?

ลองนึกภาพการเลือกนิยายแปลจีนที่วางอยู่บนชั้นหนังสือหรือในหน้าร้านออนไลน์แล้วรู้สึกมั่นใจว่าเวอร์ชันไหนจะอ่านลื่นหัวและยังได้อรรถรสของต้นฉบับอยู่บ้าง: โดยรวมนิยายแปลสำหรับผู้อ่านไทย เวอร์ชันแปลเป็นภาษาไทยที่มีลิขสิทธิ์และมีบรรณาธิการตรวจทานถือเป็นตัวเลือกที่ดีที่สุด เพราะมันให้ความสะดวกสบายในการอ่าน รายละเอียดทางวัฒนธรรมถูกปรับให้เข้าใจง่าย และการใช้คำถูกคัดกรองให้เหมาะกับสำนวนไทย ทำให้โทนเรื่องและน้ำเสียงของตัวละครไม่สะดุด ยิ่งถ้างานแปลนั้นมีบันทึกผู้แปล (translator's notes) และคำชี้แจงเรื่องการถอดชื่อ จะยิ่งช่วยให้ผู้อ่านตามเรื่องราวได้โดยไม่หลุดจากความหมายเดิม ตัวอย่างงานที่มีสไตล์การแปลดีมักจะเก็บรายละเอียดพวกศัพท์เฉพาะ แนวคิดปรัชญา หรือคำเรียกยศอย่างระมัดระวัง ทำให้ผู้อ่านไทยได้รับประสบการณ์ใกล้เคียงต้นฉบับ เช่นแนว xianxia หรือ wuxia ถ้าแปลไทยแบบมืออาชีพดีๆ จะรู้สึกเหมือนได้อ่านนิยายที่แต่งมาเพื่อคนไทยเลยก็ว่าได้

นอกเหนือจากเวอร์ชันแปลไทยแล้ว ภาษาอังกฤษเป็นทางเลือกที่สองที่ใช้งานได้ดี โดยเฉพาะถ้าฉบับอังกฤษนั้นได้รับการแปลอย่างเป็นทางการหรือมาจากทีมที่มีชื่อเสียง แพลตฟอร์มอย่าง Webnovel หรือ WuxiaWorld มักมีทีมตรวจแก้และชุมชนคอมเมนต์ที่ช่วยชี้ข้อคลุมเครือของการแปล แต่ก็ต้องยอมรับว่าการอ่านภาษาอังกฤษอาจทำให้บางสำนวนไทยหายไป และคนที่ไม่ถนัดภาษาอังกฤษอาจรู้สึกไกลตัว ในทางกลับกัน งานแปลแฟนซับหรือฟานแปลที่อัปเดตเร็วมีข้อดีคือได้อ่านก่อน แต่คุณภาพไม่เสมอต้นเสมอปลาย ชื่อนำมักไม่คงที่ หรือบางตอนอาจตัดหรือสรุปไป ทำให้ประสบการณ์การอ่านแตกต่างจากต้นฉบับ แนะนำให้เลือกแปลจากแหล่งที่มีประวัติการแปลดี มีการจัดการคำศัพท์สม่ำเสมอ และมีการแปะบันทึกคำอธิบายเมื่อเจอคำยากๆ

เมื่อจะตัดสินใจจริงๆ ให้ดูปัจจัยหลักสามอย่างคือ ความถูกต้องของความหมาย (fidelity), การลื่นไหลของสำนวนในภาษาเป้าหมาย (readability), และความครบถ้วนของเนื้อหา (completeness/consistency) การแปลที่ดีไม่จำเป็นต้องยึดตัวหนังสือต้นฉบับเป๊ะทุกคำ แต่ควรเก็บแก่นเรื่อง โทน และคาแรกเตอร์ของตัวละครไว้ได้ ถ้าพบฉบับที่ใส่บันทึกประกอบคำศัพท์หรือคำอธิบายวัฒนธรรม นั่นเป็นสัญญาณที่ดีว่าผู้แปลใส่ใจ ในอีกมุมหนึ่ง ถ้าชอบรสชาติเฉพาะตัวของต้นฉบับมากๆ การอ่านฉบับภาษาจีนเดิมหรือฉบับอังกฤษที่แปลตรงอาจให้ฟีลที่แท้จริงกว่า แต่สำหรับผู้อ่านไทยโดยรวม ฉบับแปลภาษาไทยอย่างเป็นทางการที่มีการแก้ไขและตรวจบรรณาธิการมักให้ความสมดุลระหว่างความถูกต้องและความสนุกในการอ่านได้ดีที่สุด และนั่นคือแนวทางที่ฉันมักเลือกเมื่อเจอผลงานใหม่ๆ — ทำให้การจดจ่อกับเนื้อเรื่องเป็นธรรมชาติขึ้นและรู้สึกผูกพันกับตัวละครได้ไวกว่า