นวพล เล่าเบื้องหลังการถ่ายทำฉากสำคัญอย่างไร?

บอกตามตรงฉันหลงใหลกับทฤษฎีที่ว่าเบื้องหลังเหตุการณ์ใน 'นวราตรี' มีการสลับตัวตนหรือการเกิดซ้ำของวิญญาณ ซึ่งแฟนๆ พูดถึงกันจนแทบจะกลายเป็นทฤษฎีมาตรฐานของซีรีส์แล้ว เหตุผลที่ทำให้ทฤษฎีนี้ได้รับความสนใจมากเพราะงานเล่าเรื่องของเรื่องนี้มักโยงสัญลักษณ์ซ้ำ ๆ เส้นขอบฟ้าเดียวกัน และฉากที่ดูเหมือนจะสะท้อนอดีตหรืออนาคต ทำให้คนอ่านชอบจับคู่เบาะแส แล้วเติมช่องว่างด้วยการคิดว่า 'คนนี้จริง ๆ แล้วคือคนเดิมที่เปลี่ยนไป' หรือไม่ก็ 'คนนี้ถูกแทนที่ด้วยวิญญาณจากอดีต' ซึ่งอธิบายแรงจูงใจและความทรงจำที่ขาดหายได้ง่าย พอคิดแบบนั้น ฉันมักจะนึกถึงวิธีที่เรื่องอื่นๆ ใช้แนวคิดคล้ายกัน เช่นใน 'Fullmetal Alchemist' ที่ตัวตนและการเสียสละถูกนำมาใช้เป็นหัวใจของปม แล้วลองจับมาตั้งสมมติฐานกับรายละเอียดเล็ก ๆ ใน 'นวราตรี' ผลลัพธ์คือการอ่านซ้ำแล้วซ้ำอีกเพื่อค้นหาความเชื่อมโยง นี่แหละที่ทำให้แฟน ๆ ทฤษฎีนี้พูดกันไม่จบ ไม่ว่าจะเป็นหลักฐานชิ้นเล็ก ๆ หรือการตีความบทสนทนา ทุกอย่างกลายเป็นเศษชิ้นส่วนของปริศนาเดียวกัน

ในมุมมองของแฟนหนังคนหนึ่งที่ตามงานของเขามาตั้งแต่เรื่องแรก ความโดดเด่นของสไตล์การกำกับของนวพล ธำรงรัตนฤทธิ์อยู่ที่การจับจังหวะชีวิตประจำวันที่ดูธรรมดาให้กลายเป็นสิ่งที่น่าจับตามองและคิดต่อ ผมชอบที่เขาไม่พยายามยัดความหมายหรือความอลังการใส่ฉาก แต่เลือกใช้มุมมองใกล้ตัว ใช้ภาพนิ่งและช็อตยาวสลับกับการตัดต่อที่รังสรรค์จังหวะให้เกิดอารมณ์เฉพาะตัว ตัวอย่างเช่นในภาพยนตร์อย่าง 'Mary Is Happy, Mary Is Happy' จะเห็นการนำเอาวัฒนธรรมดิจิทัลมาผสมผสานกับการเล่าเรื่องแบบทดลอง ทำให้เรื่องราวดูสดใหม่และไม่เหมือนใคร สไตล์ของนวพลมักจะมีโทนที่เป็นมิตรแต่แฝงด้วยความเศร้าเล็ก ๆ เขาเข้าถึงเรื่องราวเกี่ยวกับคนทั่วไป — คนทำงาน นักเรียน คนเมือง — ด้วยความเห็นอกเห็นใจแบบที่ไม่ต้องตะโกน ไม่เพียงแต่จะพูดถึงประเด็นสังคมสมัยใหม่เท่านั้น แต่ยังแสดงให้เห็นความเปราะบางภายในผ่านบทสนทนาที่ดูเป็นธรรมชาติและการแสดงที่ไม่โอเวอร์ แอ็คติ้งแบบไม่ปรุงแต่งนี้ช่วยให้ผู้ชมรู้สึกว่าตัวละครเป็นคนที่เราอาจเจอจริง ๆ ในชีวิตประจำวัน งานอย่าง 'Heart Attack' หรือในชื่อไทยที่บางคนรู้จักว่า 'ฟรีแลนซ์..ห้ามป่วย ห้ามพัก ห้ามรักหมอ' และ 'Happy Old Year' สะท้อนถึงความเหนื่อยล้า ความอยากเริ่มต้นใหม่ และการจัดการความทรงจำผ่านภาพที่เรียบง่ายแต่คม สิ่งที่ทำให้เขาน่าสนใจอีกอย่างคือการเล่นกับรูปแบบและเครื่องมือสื่อสารสมัยใหม่ บ่อยครั้งจะมีการใช้ข้อความบนหน้าจอ โพสต์โซเชียล หรือรูปแบบการสื่อสารที่ไม่ใช่บทสนทนาแบบเดิม ๆ มาช่วยเล่าเรื่อง ซึ่งทำให้ภาพยนตร์ของเขาดูร่วมสมัยและเชื่อมโยงกับผู้ชมรุ่นใหม่ได้ง่าย นอกจากนี้การเลือกใช้เสียงรอบข้างและเพลงประกอบที่ไม่ฉาบฉวย ช่วยสะกิดอารมณ์ในช่วงที่เหมาะสม ทำให้ฉากธรรมดากลายเป็นสิ่งที่ตราตรึงใจโดยไม่ต้องใช้องค์ประกอบยิ่งใหญ่ เมื่อคิดถึงงานของนวพล ผมมักรู้สึกว่ามันเป็นการชวนคุยมากกว่าการสอนหรือคำตัดสิน เขาให้พื้นที่แก่ผู้ชมในการตีความและเชื่อมโยงกับประสบการณ์ของตัวเอง เทคนิคและโทนที่เขาใช้ทำให้ภาพยนตร์ของเขาอบอุ่นแต่แฝงด้วยความคิด การดูงานของนวพลจึงเหมือนการนั่งคุยกับเพื่อนที่เล่าเรื่องชีวิตตรง ๆ แต่มีมุมมองที่ทำให้เราเห็นรายละเอียดใหม่ ๆ อยู่เสมอ — นั่นคือเหตุผลที่ผมยังติดตามและรู้สึกตื่นเต้นทุกครั้งที่มีผลงานใหม่ออกมา

ตอนทศกัณฐ์ถวายพลเป็นหนึ่งในฉากสำคัญของ 'รามเกียรติ์' ที่แสดงถึงความยิ่งใหญ่และความเตรียมพร้อมของฝ่ายยักษ์ก่อนสงคราม ทศกัณฐ์ในฐานะกษัตริย์ของกรุงลงกาสั่งให้เหล่ายักษ์มารวมพลเพื่อเตรียมรับมือกับพระรามและกองทัพวานร ภาพที่เห็นคือความอลังการของเหล่ายักษ์แต่ละตนที่มีพลังและความสามารถแตกต่างกันออกไป บางตนมีฤทธิ์สามารถแปลงกายได้ บางตนมีอาวุธวิเศษที่พร้อมจะใช้ในสงคราม สิ่งที่ทำให้ฉากนี้น่าประทับใจคือรายละเอียดของการถวายพลแต่ละขั้นตอน ทศกัณฐ์ตรวจดูความพร้อมของทหารทุกส่วนอย่างละเอียด ตั้งแต่กองทัพยักษ์ที่แข็งแกร่งไปจนถึงยุทธภัณฑ์ต่างๆ ฉากนี้ยังสะท้อนถึงความเป็นผู้นำของทศกัณฐ์ที่สามารถควบคุมบัญชากองทัพยักษ์อันน่าเกรงขามได้อย่างมีประสิทธิภาพ แม้จะรู้ว่าตนกำลังจะเผชิญกับศัตรูที่แข็งแกร่งอย่างพระราม

ฉากหนึ่งที่ติดตาจริง ๆ ของเขาเป็นตัวอย่างชัดเจนของการเล่นกับเวลาและพื้นที่แบบเรียบง่ายแต่ทรงพลัง ผมชอบวิธีที่นวพลเลือกใช้ช็อตยาวและมุมกล้องนิ่งเป็นฐาน แล้วปล่อยให้การเคลื่อนไหวของตัวละครกับรายละเอียดในฉากเล่าเรื่องเอง แทนที่จะตัดสลับบ่อย ๆ เขาให้อากาศกับจังหวะของความเงียบและการรอคอย ซึ่งทำให้ผู้ชมเริ่มอ่านความสัมพันธ์จากการแบ่งวางตำแหน่งของคนในเฟรมมากกว่าบทพูด นอกจากนั้นยังมักใช้เสียงประกอบธรรมชาติแบบเบลนด์เข้ากับภาพ เช่น เสียงรถ เสียงประตู ติ๊ก ๆ ของนาฬิกา ทำให้ความรู้สึกใกล้ชิดและอึดอัดไปพร้อมกัน ใน 'Mary Is Happy, Mary Is Happy' เทคนิคพวกนี้โดดเด่นตรงที่การจัดองค์ประกอบแบบเป็นตารางข้อมูล — ข้อความบรรยายต่าง ๆ ถูกวางเป็นจังหวะของภาพและตัดต่อ ทำให้ฉากเรียบ ๆ กลายเป็นภาพจำได้ง่าย เป็นการเล่นกับเสน่ห์ของความธรรมดาจนกลายเป็นสัญญะที่คนจำได้จริง ๆ

แปลกดีที่ตัวละครโบราณอย่างพล นิกร กิมหงวนยังถูกดัดแปลงซ้ำแล้วซ้ำเล่าในวงการภาพยนตร์ไทย ฉันโตมากับเวอร์ชันภาพยนตร์ที่ใช้ชื่อตรง ๆ ว่า 'สามเกลอ' ซึ่งเอาบทสนุก ๆ ของนิยายมาตัดต่อให้เข้ากับจังหวะหนังตลกยุคเก่า ฉากบู๊เบา ๆ การพูดคุยพาโรดีกับตัวละครรอง ๆ ถูกขยายให้กลายเป็นมุกบนจอ ทำให้คนรุ่นใหม่ที่ไม่เคยอ่านต้นฉบับได้รู้จักตัวละครผ่านหน้าจอใหญ่ ความฉลาดของการดัดแปลงในแง่นี้คือการเลือกโทนให้เหมาะกับผู้ชมสมัยนั้น ฉันเห็นการลดทอนฉากสืบสวนเชิงวิเคราะห์ลง เพื่อแลกกับจังหวะตลกและเหตุการณ์ตื่นเต้นที่รวดเร็วกว่า ผลลัพธ์คือหนังที่เป็นสื่อกลางพาให้คนรักนิยายเก่ากลับไปคิดถึงบทเดิม ในขณะเดียวกันก็เปิดประตูให้คนที่ชอบหนังคอเมดี้เข้ามาเป็นแฟนด้วย ท้ายที่สุดฉันรู้สึกว่างานดัดแปลงแบบนี้ไม่จำเป็นต้องซ้ำรอยตัวหนังสือเป๊ะ ๆ เสมอไป แค่รักษาแก่นของตัวละครและบรรยากาศสังคมยุคนั้นไว้ได้ ผู้ชมหลายคนก็ยังรู้สึกเชื่อมโยงกับความเป็นไทยแบบเก่า ๆ ผ่านชื่อ 'สามเกลอ' บนป้ายโรงหนัง — นั่นแหละคือเสน่ห์ที่ทำให้ผลงานทั้งหลายยังถูกหยิบมาสร้างใหม่ได้เสมอ

การอ่าน 'สามเกลอ พล นิกร กิมหงวน' ในรูปแบบต้นฉบับกับการดูละครเวทีให้ความรู้สึกต่างกันจนต้องยิ้มทุกครั้ง ในความคิดของฉัน บทประพันธ์ต้นฉบับใช้ภาษาเป็นพื้นที่สำคัญในการสร้างมุขและภาพลักษณ์ของตัวละคร ฉากตลกที่เขียนขึ้นหลายตอนมีความละเอียดของอารมณ์ เสียดสี และฝีมือการใช้คำหรือสำนวนโบราณที่ผูกกับบริบทสังคม ทำให้ตอนอ่านต้องหยุดคิด ถ้าพลัดคำหรือสำนวนมันจะเกิดมุกนุ่ม ๆ ที่อ่านแล้วคล้อยตาม แต่เมื่อผลงานเดียวกันย้ายไปสู่เวที การแสดงจะเติมสิ่งที่หนังสือให้ไม่ได้ เช่น การเว้นจังหวะของนักแสดง การเปลี่ยนแสงสี และการใช้อากัปกริยาทางกาย เพื่อเร่งหรือชะลอจังหวะมุกให้เข้าถึงผู้ชมหน้าฉันตรง ๆ มุมมองของฉันชอบทั้งสองแบบในทางของมันเอง เวลานั่งอ่านหนังสือฉากหนึ่ง ๆ อาจมีหลายชั้นความหมายซ่อนอยู่ ให้จินตนาการทำงาน ส่วนการดูละครเวทีกลับเป็นประสบการณ์ร่วมกับคนรอบข้าง เสียงหัวเราะหรือการตบมือจากคนข้าง ๆ ช่วยเพิ่มรสชาติของความตลก นักแสดงบางครั้งต้องตีความบทใหม่ หรือตัดบางตอนที่ยาวเพื่อให้พอดีกับเวลาการแสดง ทำให้บางมุกหายไป แต่แลกมาด้วยพลังของการแสดงสด ฉันมักคิดถึงฉากหนึ่งที่นักแสดงเปลี่ยนสีหน้าแค่เสี้ยววินาทีก็ทำให้ทั้งฮอลล์แตก — นั่นคือพลังที่หนังสือยากจะมอบได้ในแบบเดียวกัน

แสงสว่างของมุกตลกในงานชิ้นนี้กลับกลายเป็นกระจกสะท้อนโลกจริงที่ฉันชอบมองอยู่เสมอ ฉันชอบอ่าน 'สามเกลอ พล นิกร กิมหงวน' เหมือนอ่านบันทึกวิถีชีวิตของผู้คนในเมืองไทยเมื่อหลายสิบปีก่อน ที่นี่ตลกไม่ใช่แค่การล้มหรือมุกปาก แต่เป็นการใช้มุขเล็กๆ เพื่อชี้ให้เห็นช่องว่างเชิงอำนาจและความไม่เป็นธรรมทางสังคม ฉากที่สามเกลอไปเผชิญกับข้าราชการที่ตั้งเงื่อนไขล้นหลามยังคงทำให้ฉันอมยิ้ม เพราะมันจับภาพนิสัยการใช้อำนาจและความลักลั่นของระบบได้อย่างแสบๆ คันๆ มุมอารมณ์ขันอีกแบบหนึ่งที่ฉันชอบคือการเล่นคาแรคเตอร์ คนที่ถูกมองว่าโง่กลับกลายเป็นคนฉลาดในทางปฏิบัติ และคนสุภาพกลับกลายเป็นคนที่ถูกหลอกง่าย การโยนสถานการณ์ให้ดูเหมือนเรื่องเล็กแต่ซ้อนด้วยประเด็นใหญ่ๆ ทำให้ผลงานนี้ยังคงมีพลัง แม้บริบททางสังคมจะเปลี่ยนไป ฉากการช่วยเหลือเพื่อนบ้านด้วยไหวพริบเล็กๆ ก็สะท้อนมิตรภาพร่วมแรงและความเป็นชุมชน ซึ่งอ่านแล้วรู้สึกอบอุ่นหัวใจ สุดท้ายฉันคิดว่าความตลกของเรื่องนี้ยืนยงเพราะมันทำหน้าที่สองอย่างพร้อมกัน: ขำขันและตั้งคำถาม พอหัวเราะเสร็จแล้วคนอ่านมักจะเหลือคำถามติดปลายลิ้นเกี่ยวกับความยุติธรรม ความสัมพันธ์อำนาจ และความจริงใจของผู้คน นั่นแหละคือเสน่ห์ที่ทำให้ฉันกลับไปอ่านซ้ำบ่อยๆ

เรื่อง 'ลูกสาวนายพล' นี่เป็นผลงานที่หลายคนติดตามอย่างใกล้ชิดเลยนะ ภาคแรกจบไปแบบหักมุมจนแฟนๆ ยังต้องตามลุ้นภาคสองกันต่อ บรรยากาศในเรื่องผสมผสานระหว่างดราม่าแฟนตาซีกับความสัมพันธ์ในครอบครัวที่ซับซ้อน ตอนนี้ยังไม่มีข่าวชัดเจนว่ามีการผลิตภาคสองหรือไม่ แต่จากกระแสตอบรับที่ค่อนข้างดี ก็มีโอกาสสูงที่อาจจะมีภาคต่อ แนะนำให้ติดตามเพจ Official ของผู้ผลิตหรือเว็บไซต์ข่าวอนิเมะเพื่ออัพเดทข้อมูลล่าสุดเสมอ