ผู้แปลอนิเมะต้องใช้หลักภาษาไทยอย่างไรให้ภาษาเป็นธรรมชาติ?

ต้องยอมรับเลยว่าการแปลอนิเมะให้ภาษาไทยเป็นธรรมชาติมากกว่าการแปลคำต่อคำ เพราะมันต้องคงอารมณ์ น้ำเสียง และบุคลิกของตัวละครเอาไว้ให้แฟนๆ รู้สึกว่าพูดในภาษาแม่ของเขาเอง โดยเริ่มจากการเลือกระดับภาษาที่เหมาะสม เช่น จะใช้คำเป็นทางการหรือกันเอง สไตล์คำร้องไห้หรือคำหยอกเล่น จะเก็บคำยกย่องและคำเรียกยศอย่างไรในฉากที่ต้องรักษามารยาท ทั้งหมดนี้ต้องสอดคล้องกับภาพและจังหวะการพากย์หรือซับไตเติลเพื่อไม่ให้คนดูสะดุด ฉันมักจะคิดเสมอว่าภาษาที่ดีต้องฟังเหมือนคนธรรมดาพูด แต่ยังคงรสของต้นฉบับไว้ให้ครบถ้วน

การจัดการกับคำที่มีความเฉพาะทางวัฒนธรรมหรือมุกคำพูดเป็นหัวใจสำคัญของงานนี้ เพราะบางครั้งคำตลกหรือการเล่นคำในภาษาญี่ปุ่นจะไม่ตลกเมื่อแปลตรงๆ ต้องหาทางเลือกที่คนไทยอ่านแล้วหัวเราะหรือเข้าใจได้เทียบเท่า เช่น คำเล่นคำในฉากตลกของ 'One Piece' หรือศัพท์นินจาใน 'Naruto' ที่ต้องตัดสินใจว่าจะคงคำญี่ปุ่นไว้พร้อมคำอธิบายเล็กน้อยหรือแปลให้คนไทยเข้าใจทันที สำหรับเสียงประกอบคำพ้องเสียงและ onomatopoeia ก็ต้องบาลานซ์ระหว่างการรักษความรู้สึกดั้งเดิมกับการทำให้ประโยคอ่านลื่น เพราะซับไตเติลมีข้อจำกัดด้านจำนวนตัวอักษรและเวลาในการอ่าน ความยาวบรรทัดและการแบ่งบรรทัดจึงสำคัญมากเมื่อคนดูมีเวลาจำกัด

ความแตกต่างระหว่างซับไตเติลกับพากย์ก็จำเป็นต้องคำนึงเสมอ เพราะพากย์ต้องใส่ความใกล้เคียงกับการเคลื่อนไหวปาก ทำให้บางประโยคต้องย่อหรือเปลี่ยนโครงสร้างเพื่อให้ซิงค์กับปากของตัวละคร ขณะที่ซับไตเติลสามารถรักษาความครบถ้วนของเนื้อหาได้มากกว่าแต่ต้องคุมให้คนอ่านทันและไม่บดบังภาพที่สำคัญ การตัดสินใจว่าจะใส่ footnote หรือคำอธิบายสั้นๆ สำหรับคำเฉพาะวัฒนธรรมหรือมุกที่อาจทำให้ผู้ชมสับสน ต้องทำให้น้อยที่สุดและไม่ขัดจังหวะการดู ตัวอย่างเช่นฉากใน 'Spirited Away' ที่มีแนวคิดทางวัฒนธรรมเฉพาะตัว ถ้าจำเป็นจะใส่คำอธิบายก็ต้องสั้นและวางตำแหน่งดีๆ

งานแปลที่ดีต้องมีความต่อเนื่องและมีสไตล์ไกด์ที่ชัดเจนเพื่อให้โทนเสียงของตัวละครไม่เปลี่ยนไปตลอดซีรีส์ การทำงานร่วมกับผู้กำกับเสียงและทีมพากย์เป็นเรื่องที่ฉันให้ความสำคัญมาก เพราะบางครั้งการเปลี่ยนคำเล็กน้อยสามารถทำให้อารมณ์ฉากก้าวกระโดดได้ นอกจากนี้การรับฟังความคิดเห็นจากแฟนๆ เพื่อปรับจูนให้เข้ากับภาษาและวัฒนธรรมไทยก็ทำให้ผลลัพธ์ออกมาดีขึ้นมาก ตอนจบของแต่ละงานที่แฟนๆ บอกว่าการแปลทำให้ตัวละครดู ‘เป็นของเรา’ นั้นคือความภูมิใจที่ทำให้ใจพองและอยากทำงานชิ้นต่อไปเป็นที่สุด