เราจะช่วยเพื่อนที่เจอ 'ผี เห็น ผี' ให้ปลอดภัยได้อย่างไร?

เคยมีเพื่อนคนหนึ่งตื่นมาถามฉันว่าวันนั้นเห็นอะไรแปลก ๆ แล้วฉันเลือกยืนเป็นคนที่พร้อมจะรับฟังก่อนทำอะไรทั้งสิ้น การเริ่มต้นด้วยความใจเย็นและไม่ตัดสินเป็นก้าวแรกที่สำคัญมาก — ถ้าคนที่บอกว่าเห็นผียังอยู่ในสภาพที่ตื่นกลัว ให้พูดเสียงเบา ๆ สร้างพื้นที่ปลอดภัย เช่น เปิดไฟ เปิดหน้าต่างให้มีลมแสงสว่างอยู่บ้าง และอยู่ข้าง ๆ เขาเพื่อให้รู้ว่าไม่ได้เผชิญเรื่องนี้คนเดียว จากตรงนี้ฉันมักใช้วิธีชวนเขามองสิ่งที่อยู่จริง ๆ รอบตัว เช่นบอกให้บอกชื่อของสิ่งของรอบห้านาที หรือให้จับสิ่งของแข็งๆ ในมือเพื่อยึดกับความจริงทางกายภาพ — วิธีพวกนี้ช่วยลดความตื่นกลัวได้จริงในระยะสั้น

พอเคลียร์เรื่องความปลอดภัยแล้ว ฉันจะลองสอบถามแบบอ่อนโยนเพื่อหาสาเหตุที่อาจเป็นไปได้โดยไม่ตัดสิน เช่น นอนน้อย ดื่มแอลกอฮอล์ ยาใหม่ ๆ หรือมีไข้และติดเชื้อบางอย่าง ตัวอย่างเช่น ปัญหาคุณภาพอากาศอย่างคาร์บอนมอนอกไซด์ก็สามารถทำให้คนประสาทหลอนได้ ฉะนั้นการตรวจสภาพแวดล้อมและสุขภาพโดยทั่วไปเป็นเรื่องจำเป็น หากเหตุการณ์เกิดบ่อยขึ้น ให้จดบันทึกข้อมูลเบา ๆ เช่น เวลาที่เกิด สถานที่ อาการร่วม เพื่อเอาไว้ชี้ให้หมอเห็นภาพชัดขึ้น การบันทึกยังช่วยให้คนที่ประสบเหตุรู้สึกว่ามีความต่อเนื่องและไม่ได้ถูกมองข้าม

เมื่อสถานการณ์ไม่เป็นอันตรายทันที ฉันมักแนะนำให้หาแหล่งช่วยเหลือที่เหมาะสมตามความเชื่อและความสะดวก บางคนรู้สึกสบายใจเมื่อคุยกับนักบำบัดหรือจิตแพทย์ ในขณะที่บางคนอาจต้องการพิธีทางจิตวิญญาณจากคนในชุมชนของเขาเอง — ทั้งสองแนวทางสามารถทำควบคู่กันได้โดยไม่ขัดแย้ง ย้ำอีกครั้งว่าห้ามหัวเราะหรือดุด่าว่า 'ไม่จริง' เพราะการถูกปฏิเสธมีผลลบต่อจิตใจมากกว่าการยืนยันความปลอดภัยเล็ก ๆ น้อย ๆ ถ้าเหตุการณ์มาพร้อมกับการคิดทำร้ายตัวเองหรือคนอื่น ต้องรีบขอความช่วยเหลือฉุกเฉินทันที เรื่องพวกนี้ไม่ควรปล่อยทิ้งไว้

ท้ายที่สุดแล้วสิ่งเล็ก ๆ น้อย ๆ ที่ฉันทำได้บ่อย ๆ คือการอยู่กับเขา ถามสารทุกข์สุกดิบแบบไม่ตัดสิน ชวนทำกิจกรรมเชื่อมต่อกับความจริง เช่น ออกไปเดินสั้น ๆ ดื่มน้ำ ทำสมาธิเล็ก ๆ หรือเปิดเพลงที่เขาชอบ เรื่องอย่างใน 'Mushishi' อาจทำให้เรามีกรอบคิดเรื่องผี แต่ในชีวิตจริงการให้ความปลอดภัย ความเคารพ และการเชื่อมต่อกับการดูแลทางการแพทย์เมื่อจำเป็นต่างหากที่จะช่วยให้เพื่อนข้ามช่วงเวลานั้นไปได้อย่างปลอดภัย

พูดตรงๆ ฉันมองเรื่องนี้เหมือนการช่วยเพื่อนที่กลายเป็นภารกิจเล็ก ๆ แต่สำคัญ ประเด็นหลัก ๆ ที่ทำได้ทันทีคือ เก็บความสงบไว้ก่อนและอย่าทำให้คนที่เห็นผียิ่งกลัวขึ้น ชวนให้เขาอธิบายประสบการณ์แบบไม่เร่งรีบ เพื่อจับจุดว่ามีปัจจัยทางกายหรือสิ่งแวดล้อมเป็นไปได้หรือไม่

ต่อมาเป็นรายการสั้นๆ ที่ฉันมักทำตาม: 1) อยู่ใกล้ ๆ เพื่อให้รู้สึกปลอดภัย 2) สร้างสิ่งยึดเหนี่ยวทางกาย เช่น ให้จับน้ำหรือวางเท้าแน่น ๆ บนพื้น 3) เปิดไฟหรือเสียงเบา ๆ เพื่อเบี่ยงความสนใจ 4) สอบถามเรื่องยาหรือการนอนล่าสุดแบบสุภาพ 5) ถ้ามีอาการซ้ำบ่อย ๆ ให้พาไปพบผู้เชี่ยวชาญทางการแพทย์หรือจิตเวช และถ้าสถานการณ์เข้าขั้นเสี่ยง ให้โทรฉุกเฉินทันที

การพูดคุยแบบเข้าใจมักทำให้เขากล้าพูดถึงความกลัวจริง ๆ และช่วยลดการโดดเดี่ยวได้ ฉันมักยกตัวอย่างจากหนังอย่าง 'The Sixth Sense' เวลาที่บทบาทของการรับฟังและไม่ตัดสินกลับกลายเป็นทางออกหนึ่งของเรื่องราว แต่อย่างที่บอกไป ถ้ามีความเสี่ยงจริง ๆ ต้องจัดการด้านความปลอดภัยก่อนทุกครั้ง