นักวิจารณ์พูดถึง หนังผีไทยตลกเต็มเรื่อง เรื่องไหนว่าตลกที่สุด?

มีหนังเรื่องหนึ่งที่ทำให้หัวเราะจนร้องไห้ได้ในเวลาเดียวกัน และผมอยากให้คุณลองเริ่มดูจากเรื่องนั้นก่อนเลย: 'พี่มาก..พระโขนง'. โทนของหนังเดินบนเส้นบาง ๆ ระหว่างตลกจัดกับความเศร้าบางเบา ฉากมุขเพื่อนสี่คนที่พยายามปกป้องเพื่อนจากความรักแล้วเจอผีเป็นอะไรที่ฮาจนเกือบสำลัก แต่พอเข้าช่วงความซึ้งแล้วก็แทงเข้าที่หัวใจได้อย่างคม บทให้พื้นที่กับมิตรภาพ ความกลัว และความรักแบบท้องถิ่น ทำให้ดูแล้วทั้งยิ้ม ทั้งน้ำตา แล้วก็หัวเราะต่อได้ไม่เขิน จุดที่ชอบสุดคือบาลานซ์อารมณ์กับจังหวะมุขตลก—ไม่ใช่มุขฉาบฉวย แต่เป็นมุขที่มีคอนเท็กซ์กับตัวละคร เลยเห็นมุมตลกแล้วยังสัมผัสได้ถึงความอบอุ่นของเรื่องราวด้วย ภาพและเพลงประกอบช่วยส่งให้ฉากผีหลายฉากกลายเป็นโมเมนต์ที่คนดูอยากแชร์ต่อ ดูได้ทั้งกับแก๊งเพื่อนหรือคนรัก ถ้าอยากเริ่มด้วยหนังผีตลกที่คนไทยแทบทุกคนคุยถึงได้ ยกเรื่องนี้เป็นบรรทัดแรกได้เลย

พูดถึงหนังผีไทยตลกที่สร้างจากนิยายตรงๆ นั้นหาได้ยากมากในวงการหนังไทย แต่ไม่ใช่ว่าแนวนี้จะขาดของดี—แค่มักมาจากแหล่งอื่นมากกว่า เช่น ตำนานพื้นบ้าน ละครเวที หรือบทโทรทัศน์มากกว่าจะเป็นนิยายเล่มหนึ่งเล่มเดียว ผมมักชอบชี้ให้เพื่อนดูว่าเรื่องที่คนจดจำได้ง่ายๆ มักเป็นงานที่ดัดแปลงจากตำนาน/เรื่องเล่าพื้นบ้าน เช่น 'พี่มาก..พระโขนง' ที่เอาตำนาน 'แม่นาก' มาหยอกล้อจนกลายเป็นหนังผีตลกเต็มตัว อีกตัวอย่างที่คนไทยชอบคุยคือ 'หอแต๋วแตก' ซึ่งกลิ่นอายตลกร้ายและผีแบบการ์ตูนมาจากการเล่นมุกเวทีและสเก็ตช์มากกว่าหนังสือ สุดท้ายจะบอกว่าสิ่งที่น่าสนใจคือพอผู้สร้างเลือกเอาเนื้อหาวรรณกรรม (รวมทั้งนิทานพื้นเมืองหรือเรื่องสั้น) มาปรับจังหวะเป็นตลก ผีที่เคยน่ากลัวกลับกลายเป็นความสนุก ที่ชอบที่สุดคือความยืดหยุ่นของวัสดุต้นฉบับ—มันทำให้หนังผีตลกไทยมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว ไม่ต้องเหมือนต้นฉบับเป๊ะๆ แต่ยังคงกลิ่นเรื่องเดิมอยู่ในแบบขำๆ และน่าจดจำ

บอกเลยว่า เมื่อพูดถึงหนังผีไทยแนวตลกที่มีเสียงพากย์ไทยครบเรื่อง ความได้เปรียบชัดเจนคือตัวหนังส่วนใหญ่ก็พูดภาษาไทยเป็นหลักอยู่แล้ว ทำให้ไม่ต้องกังวลเรื่องการพากย์แบบต่างประเทศมากนัก ผมจะเริ่มจากแพลตฟอร์มที่เจอหนังไทยแนวนี้บ่อยสุดและมีตัวเลือกค่อนข้างครบ เช่น Netflix, Prime Video และ MONOMAX ซึ่งมักมีทั้งภาพยนตร์ที่เป็นฮิตสาธารณะและผลงานเก่า ๆ ให้เลือกดูแบบสตรีมมิ่งหรือเช่าดูแบบจ่ายครั้งเดียว ในประสบการณ์ของฉัน พบว่าแพลตฟอร์มไทยอย่าง TrueID และแพลตฟอร์มของค่ายหนังเองมักขึ้นไฟล์คุณภาพสูงพร้อมซับและเสียงไทยครบ ส่วน YouTube ในช่องทางทางการหรือช่องของค่าย เช่น ช่องของผู้จัดจำหน่ายบางเจ้าก็มักปล่อยให้เช่าดูแบบเต็มเรื่องได้เป็นช่วง ๆ ตัวอย่างภาพยนตร์ที่ขึ้นชื่อและมักจะเห็นในแพลตฟอร์มเหล่านี้คือ 'พี่มาก..พระโขนง' ซึ่งเป็นตัวอย่างชัดว่าหนังผีที่ผสมความตลกในแบบไทย ๆ มีชีวิตบนบริการสตรีมทั้งรายเดือนและเช่าดู ถ้าต้องการความแน่นอน ให้ดูรายละเอียดภาษาและคำบรรยายในหน้ารายละเอียดหนังก่อนกดเล่น เพราะบางครั้งเวอร์ชันที่อยู่ในบริการนอกประเทศอาจมีตัวเลือกเสียงหรือซับต่างกัน แต่โดยรวมแล้วบริการหลัก ๆ ที่กล่าวมานี่แหละคือจุดเริ่มต้นที่ดีสำหรับคนอยากดูหนังผีไทยแนวฮา ๆ แบบเต็มเรื่อง จบด้วยความประทับใจและเสียงหัวเราะแบบไทย ๆ ที่คุ้นเคย

หลายคนมักยกให้ 'พี่มาก..พระโขนง' เป็นหนังผีไทยตลกที่คนดูนิยมที่สุดในวงกว้าง และผมก็เห็นด้วยจากมุมของแฟนหนังที่ดูซ้ำบ่อยๆ ความสามารถของหนังเรื่องนี้อยู่ที่การผสมผสานระหว่างตลกกับความเศร้าและผีแบบดั้งเดิมได้ลงตัวจนคนทั่วไปยิ้มแล้วก็ซึ้งตามได้ในฉากเดียว ฉากที่ตัวละครพูดจาไม่เข้าท่าแต่กลับมีความจริงใจเต็มเปี่ยม ทำให้ตัวตลกไม่กลายเป็นเพียงมุขลอย ๆ แต่กลายเป็นสิ่งที่ทำให้ความเป็นมนุษย์ของเรื่องเด่นขึ้นมา นอกจากความฮาแล้วองค์ประกอบอย่างการแต่งชุดโบราณ ดนตรีประกอบ และมุกท้องถิ่นยังทำงานร่วมกันจนหนังกลายเป็นวัฒนธรรมป๊อปที่คนทั้งประเทศพูดถึงได้ ในฐานะแฟนหนัง ผมชอบที่มันไม่ได้พยายามทำให้ผีกลัวจนเกินจริงหรือมุ่งขายฉากกระโดด แต่เลือกเล่าเรื่องราวความรักและความผูกพันที่คนดูเข้าถึงได้ง่าย นั่นทำให้ผู้ชมหลากหลายช่วงอายุมานั่งดูด้วยกันแล้วหัวเราะได้ตรงจังหวะเดียวกัน สุดท้ายแล้วความนิยมของ 'พี่มาก..พระโขนง' สำหรับผมคือผลรวมของมุกตลกที่อุ่นใจ เนื้อหาที่ซ่อนความเศร้า และการแสดงที่ทำให้ฉากผีกลายเป็นเรื่องน่าจดจำมากกว่าน่ากลัว

รายการโปรดเรื่องหนึ่งที่ชอบแนะนำคือ 'พี่มาก..พระโขนง'. เป็นหนังผีตลกเต็มเรื่องที่บาลานซ์ระหว่างฮาและหลอนได้คมมาก ฉากตลกมาจากเคมีของตัวละครเพื่อน ๆ ในกองทัพ ส่วนมู้ดผีถูกขับเคลื่อนด้วยตำนานแม่นาคที่คุ้นหู ทำให้หนังดูอบอุ่นแต่ยังมีเสน่ห์ความหลอนแบบไทย ๆ ความพีคอีกอย่างคือการได้นักแสดงชื่อดังมาร่วมแสดง ทำให้คนดูทั่วไปที่ไม่ใช่สายผีก็เข้ามาดูได้ง่าย นี่เลยเป็นเหตุผลว่าทำไมหนังเรื่องนี้ถึงกลายเป็นปรากฏการณ์ในบ้านเรา ช่วงที่ดูครั้งแรกจำได้ว่าหัวเราะกับมุกเพื่อน ๆ แต่ก็สะดุ้งกับซีนหนึ่งซีนที่ดราม่าลึกและจับใจนักแสดงนำอย่างมาริโอ้และดาวิกาให้โชว์มิติการแสดงได้เต็มที่ สำหรับคนที่อยากเริ่มต้นกับหนังผีตลกไทยเรื่องนี้จะเป็นตัวเลือกปลอดภัยและสนุก ฉากที่ติดตาจะเล่าเรื่องได้นานและมุกหลายมุกยังคงขำได้แม้ดูซ้ำ ถ้าชื่นชอบหนังที่ทั้งฮาและมีหัวใจ 'พี่มาก..พระโขนง' น่าจะตอบโจทย์ได้ดี

มีหนังไทยเรื่องหนึ่งที่ทำให้บ้านของฉันหัวเราะกันจนลืมหลอนไปเลย นั่นคือ 'พี่มาก..พระโขนง' ซึ่งเป็นหนังผีคอมเมดี้ที่บาลานซ์ความน่ากลัวและความฮาได้อย่างชาญฉลาด ฉากที่ชอบมากคือการแสดงความสัมพันธ์ระหว่างมากกับนาคที่ทั้งหวานและตลก โทนหนังเป็นยุคเก่าแต่งด้วยมุขร่วมสมัย ทำให้เด็กโตดูแล้วเข้าใจมุกง่าย ส่วนผู้ใหญ่อย่างฉันก็จับจุดเชิงอารมณ์ได้ดี ในฐานะคนที่ชอบดูหนังกับครอบครัว ฉันชอบที่หนังเลือกเล่าเรื่องด้วยอารมณ์ขันเบาๆ มากกว่าจะพึ่งฉากหวาดเสียวจนทำให้เด็กๆกลัวสุดขีด เพลงประกอบกับมุมกล้องยังช่วยลดความน่ากลัวลงอย่างเป็นธรรมชาติ ฉากผีปรากฏตัวมักมีการเล่นมุกหรือการตีความแบบตลก ทำให้บรรยากาศอบอุ่นและไม่เครียดเหมาะกับการดูหลายวัย ถ้าต้องการหนังผีที่ทั้งฮาและอบอุ่นพร้อมความโรแมนติกแบบไม่หลอนจนเด็กร้องไห้ แนะนำหยิบ 'พี่มาก..พระโขนง' มาเปิดดูในคืนที่ทุกคนอยู่พร้อมหน้าจะได้ทั้งหัวเราะและยิ้มไปด้วยกัน ก็เป็นหนึ่งในความทรงจำการดูหนังร่วมกันที่ฉันยินดีจะนึกถึงเสมอ

อยากแนะนำว่าถ้าอยากได้อรรถรสเต็ม ๆ ของหนังผีไทยตลก ให้พยายามดูแบบเสียงต้นฉบับแล้วเปิดซับไทยควบไปด้วย การได้ฟังเสียงนักแสดงไทยต้นฉบับทำให้มุกตลกจังหวะ เสียงพากย์อารมณ์หวาดกลัว และสำเนียงท้องถิ่นยังคงความเป็นธรรมชาติของเรื่องไว้ได้ครบ ซึ่งในหนังอย่าง 'พี่มาก..พระโขนง' จะเห็นได้ชัดว่าการเล่นน้ำเสียงของนักแสดงเป็นหัวใจสำคัญของมุกและบรรยากาศตลกผสานหลอน การพากย์ใหม่อาจปรับจังหวะหรือแปลอารมณ์ไป ทำให้มุกบางมุมหายไป ซับไทยช่วยเสริมความเข้าใจตรงจุดที่พูดเร็วหรือใช้คำพื้นบ้านที่คนต่างภาคอาจไม่คุ้น แต่ถาใครตั้งใจชมเพื่อเก็บรายละเอียดการแสดง เสียงร้อง ตอนไหวตติ่ง หรือบทพูดที่มีเล่ห์ มันคุ้มค่าที่จะได้ยินเสียงจริงควบกับอ่านซับไปด้วย ซึ่งเป็นประสบการณ์ที่ทำให้ยังรู้สึกเชื่อมโยงกับวัฒนธรรมและมุกที่หนังวางไว้ ข้อดีอีกอย่างคือซับช่วยเก็บมุกคำสแลงหรือคำพ้องเสียงที่แปลไม่ได้ตรง ๆ แถมยังสะดวกเวลาอยากย้อนดูซีนโปรดซ้ำ ๆ โดยสรุป ถ้าต้องเลือกระหว่างซับไทยกับพากย์ไทยสำหรับหนังผีตลกไทยแนะนำให้เลือกซับควบต้นฉบับ แต่ถาดูเป็นกลุ่มแบบเน้นความลื่นไหลและไม่อยากอ่านซับ พากย์ที่ทำดี ๆ ก็พาเฮฮาได้ ซึ่งสุดท้ายก็ขึ้นกับจังหวะการดูของแต่ละคน—ส่วนตัวมักเลือกซับควบเพราะชอบฟังน้ำเสียงจริง ๆ

แฟนหนังผีตลกคงชอบมู้ดที่ผสมความฮากับความหลอนแบบพอดี ๆ—ฉันเองมักเก็บเป็นรายการดูประจำเมื่ออยากผ่อนคลายแต่ยังอยากได้บรรยากาศสยองเล็ก ๆ โดยส่วนตัวฉันจะเริ่มจากบริการสตรีมมิ่งใหญ่ ๆ ก่อน เช่น Netflix หรือ Amazon Prime Video เพราะทั้งสองที่มีหมวดหมู่หนังเอเชียที่คัดมาให้ดูง่าย แม้บางเรื่องจะเป็นภาพยนตร์ไทยคลาสสิกที่เปลี่ยนหมุนเวียนบ่อย แต่เรื่องอย่าง 'พี่มาก..พระโขนง' ก็เคยโผล่ในรายชื่อเมนูของแพลตฟอร์มเหล่านี้ ทำให้สะดวกมากกว่าการหาแผ่น DVD ถ้าต้องการทางเลือกที่เจาะลึกหนังไทยจริง ๆ ให้ลองสมัครบริการสตรีมมิ่งท้องถิ่นอย่าง MONOMAX หรือ TrueID ซึ่งมักได้สิทธิ์ฉายผลงานไทยทั้งเก่าและใหม่ บางครั้งช่อง YouTube อย่างเป็นทางการของค่ายหนังก็ปล่อยหนังยาวหรือให้เช่าดูแบบพรีเมียม อีกทางคือร้านเช่าดิจิทัลหรือร้านขายแผ่นออนไลน์ที่ยังมีฐานข้อมูลหนังไทยครบ ๆ ซึ่งเหมาะเวลาต้องการสะสมหรือดูแบบออฟไลน์ ท้ายสุดฉันแนะนำให้ตรวจตารางการปล่อยหนังในเทศกาลภาพยนตร์หรืองานรีรันของโรงภาพยนตร์ท้องถิ่น เพราะบางเรื่องคลาสสิกที่ดูยากมักได้ฉายซ้ำในกิจกรรมพิเศษ เหมาะกับคนอยากดูแบบเต็มอรรถรสและมีบรรยากาศร่วมกับคนดูด้วย