เข้าสู่ระบบKaagad na binitiwan ni Denver ang hawak na baso na may lamang juice. Nilapitan niya ako at masamang tiningnan na parang mortal na kaaway. Bago pa man ako makapagsalita ay naunahan niya na ako. "Manahimik ka na lang! Alam mo, Ria, bakit hindi ko napansin noon pa na napakakitid niyang utak mo? Step-sister ko si Nica at kapatid mo siya. Dahil lang sa kwintas ay nagkakaganyan ka? Bakit hindi mo na lang siya pagbigyan?"
Napahigpit ang hawak ko sa kwintas na inabot sa akin kanina ni Monica. Pakiramdam ko ay tumagos sa balat ko ang pendant ng kwintas dahil nakakaramdam na ako ng kirot at hapdi. Hindi ako makapaniwalang nanggaling ang mga salitang iyon mismo sa bibig ni Denver. Ang kaninang mga paliwanag na dapat sana ay sasabihin ko ay nanatili na lang sa mga labi ko at hindi ko na maibuka pa ang bibig ko. Nakatitig lang ako kay Denver. Matagal ko na siyang kilala pero sa mga oras na iyon ay para siyan ibang tao at nakakaramdam na ako ng pagkatakot sa kanya. Simula niyon ay lagi nang hadlang sa relasyon namin si Monica. May pagkakataon na bibigyan ko ng regalo si Denver at sa susunod na araw ay bibigyan din siya ni Monica ng regalo na katulad ng sa akin. Higit sa lahat pati sa pananamit niya ay nagbago na rin siya. Mahilig siya sa mga dark colors, pero ngayon ay matitingkad na kulay na ang sinusuot niya. Noong nakaraang taon ay umalis ng bansa si Denver para tingnan ang isa niyang proyekto. Nagkaroon ng lindol sa kinaroroonan ni Denver at nagka-landslide pa. Nang malaman ko ang nangyari ay nag-book kaagad ako ng ticket. Pero hindi ko alam na tinago ni Monica ang passport at visa ko. Nang mga sandaling iyon ay hindi ako makasakay ng eroplano kahit may koneksyon naman kami. Nang araw ding iyon ay lumipad si Monica papunta sa lugar kung na saan si Denver. Dahil sa lakas ng lindol ay maraming tower ang naapektuhan at halos walang maayos na komunikasyon sa lugar kung nasaan si Denver. Kaya wala akong balita sa kanya. Sa sobrang pag-aalala ay kahit ilegal na gawain ay pinasok ko ng mga panahong iyon. Dahil na rin sa koneksyon ng pamilya namin ay nakapuslit ako sa isang barko. Iyon nga lang ay pitong araw ang mangyayaring paglalayag sa karagatan. Wala na akong pakialam noon sa kung gaanon kadelikado ang gagawin ko. Ang mahalaga lang sa akin ng mga sandaling iyon ay ang makita si Denver at malaman kung ano na ang kalagayan niya. Sinalo ko yata ang lahat ng kamalasan noon dahil nagkaroon pa ng tsunami. Kaya nawasak ang sinasakyan kong barko at nalunod pa ako. Mabuti na lang at may isang mabait na tao ang nagligtas sa akin. Kung hindi ay tuluyan na akong lalamunin ng dagat noon. Ilang araw din iyon bago ako nakabalik sa amin. Ang saya ko pa nang makauwi ako noon dahil nga sa ligtas ako buhay akong nakauwi. Pero ganoon na lang ang gulat ko na halos lahat ng tao ay ang sama ng tingin sa akin— na para bang isa akong kriminal na hinatulan ng kamatayan. Galit na galit akong kinompronta nina Mama at Papa. "Nalagay sa alanganin ang buhay ni Denver at ito ka, masayang-masaya! Ni hindi ka man lang nag-alala! Tapos nag-sea tour ka pa! May puso ka pa ba? Ha!" sigaw ni Mama sa akin na halos ikinalukso ng puso ko. "N-Nagkakamali kayo, M-Mama..." depensa ko sa sarili. "Tinago ni Monica ang passport ko kaya hindi ako makasakay ng eroplano. At hindi po ako nag-sea tour, Mama. Sumakay talaga ako ng barko para puntahan si Denver." "Bakit nagsisinungaling ka na naman, Ate Ria? Nag-sea tour ka talaga para magsaya," saad ni Monica sa mababang tono at pinaamo niya pa ang kanyang mukha. "Nasa drawer mo ang passport mo. At bakit ko naman itatago ang passport mo?" Nang mga sandaling iyon ay hindi ko na alam kung paano pa ipagtatanggol ang sarili ko. Idagdag pang kagagaling ko lang din sa isang agaw-buhay na sitwasyon, pakiramdam ko ay nag-iisa ako. Alam kong kahit ano pa ang gawin kong pagpapaliwanag ay wala rin namang maniniwala sa akin. Nilingon ko si Denver na kanina pa blangkong nakatingin sa akin. Kaagad ko siyang nilapitan at hinawakan sa mga kamay niya. "Makinig ka naman sa akin, oh... Kaagad akong nagpa-book ng ticket nang marinig ko ang balita. Pero tinago ni Monica ang passport ko! Muntik pa nga akong—" Marahas na inalis ni Denver ang kamay kong nakahawak sa kamay niya— na para bang nandidiri siya sa akin. "Hindi ko hiniling sa iyo na puntahan mo ako, pero sana hindi ka na nagsinungaling pa! Alam mo bang buong tapang na hinarap ni Monica ang takot niya at tumulong sa paghukay? Kung hindi pumunta si Nica, malamang ay nilamon na ako ng lupa!" Ang mga kamag-anak namin na naroroon ay kaagad na dinaluhan si Monica. Habang kung ano-anong masasakit na mga salita ang binato nila sa akin. Wala raw akong puso. Isa raw akong malupit na tao. Isa raw akong ahas na nagpapanggap na tupa. Hindi ko sukat akalain na mararanasan ko kung gaano kasakit ang mga salita kaysa sa pisikal na sakit. Walang pasa o dugo pero unti-unti namang lulunurin sa kalungkutan at poot ang puso mo— na gugustuhin mo na lang ang mamatay. Si Monica ang tinuring na prinsesa at siya lagi ang napupuri. Samantalang ako naman ang tagasalo sa lahat ng marurumi at mapanakit na mga salita. Nagkaroon na rin ng distansya ang relasyon namin ni Denver. Napagod na ako at kinalimutan na lang ang pangako namin sa isa't isa. Kinompronta ko siya. "DJ... huwag na nating ituloy ang kasal." Nakita ko sa mga mata ni Denver ang pagkagulat. Hindi niya yata inaasahan iyon. Dahil alam niyang mahal na mahal ko siya at hindi ko siya kayang iwan. Kaya normal lang na magulat siya sa narinig mula sa akin. "N-Nagbibiro ka ba?" pilit siyang ngumiti at seryoso akong tiningnan. "Ginawa ko na ang lahat para sa relasyong ito," malumanay at kalmado kong sabi. "Ayaw kong umabot sa puntong kahit ang pagkakaibigan natin ay mawala rin. Itigil na natin ito habang hindi pa tayo ganoong kagalit sa isa't isa." Napansin niya yatang seryoso ako at hindi nagbibiro kaya bigla na lang siyang nataranta. "Ria, naman. Alam mo namang mahal na mahal kita." "Kahit kailan ay hindi ako nagduda sa pagmamahal mo sa akin," kalmado ko pa ring sagot. "Pero natatakot na ako ngayon, na baka hindi na ganoon katibay ang pagmamahal mo sa akin." Dahil may isa ng Monica Shane De Leon sa pagitan ng relasyon natin. Alam kong nakuha niya ang kung ano mang pinupunto ko. Hinawakan niya ang mga kamay ko. "Kung tungkol ito kay Monica, kapatid lang ang turing ko sa kanya, Ria. Ikaw ang gusto kong makasama habang buhay, alam mo iyan." Simula ng araw na iyon ay siya mismo ang lumayo kay Monica. Nag-effort siyang kuhanin muli ang loob ko at bumawi sa lahat ng mga masasakit niyang sinabi sa akin. Higit sa lahat ay siya rin ang nanguna sa paghahanda para sa kasal namin. Akala ko ay iyon na ang pag-uumpisa naming muli ni Denver. Akala ko ay magiging masaya na kami. Akala lang pala ang lahat. Dahil bigla na namang nagbago ang lahat tatlong buwan na ang nakalilipas...Nakikinig ako nang may tuwa.Pero si Vicento ay medyo masyadong elegante pa rin.Nakakrus ang mga braso ko habang dagdag-sakit ako sa kanila.“Tita, grabe ka talaga! Inagaw mo na ang asawa ng mama ko, gusto mo pang agawin ang manugang niya! Likas na ba talaga sa’yo ang magnakaw at mang-agaw?”“Hindi ako—kahit wala kaming marriage certificate ng papa mo, mahal ko talaga siya,” sabi ni Susan, nakatingin kay Edmund na may luha-luha pa, kunwari’y kawawa.Siguro noong bata-bata siya, may kaunting kagandahan.Pero dahil sa sobrang pagpapaayos, nanigas na ang buong mukha niya—parang kakaibang maskara.“Papa, hindi ka ba giniginaw araw-araw pag tinitingnan mo ang mukhang parang paper doll sa lamay? Umiiyak ba siya o tumatawa?”Nailang si Edmund.Alam niya ngayon—kung maililigtas si Sofia o hindi, nasa salita ko.“Ria, huwag ka nang magpaka-bata. Alam kong nagkulang ako sa inyo ng mama mo sa mga nakaraang taon, kaya naghahabol ako ngayon. Si Sofia ay anak ko. Hindi ko kayang panooring makulong
Pagkarinig ko sa mga sinabi ni Susan, natawa lang ako. Ngayong gabi, siya pa mismo ang nag-udyok kay Sofia na agawin ang atensyon sa piging, para mapahiya ako at lalo pang mapasama ang loob ni Edmund sa akin, para masira ang reputasyon ko sa buong Santa Catalina.Hindi pa nga nagtatagal, sinubukan pa niyang agawin ang asawa ko, huwag nang banggitin ang tungkol kay Marvin noon.Ang lahat ng hirap na tiniis ni Mama Diana at ni Ria Canlas sa nakaraang dalawampung taon, para saan?Ang mag-ina na ito, na nakadepende sa pagnanakaw, pang-aagaw, at pag-arte—saan siya kumukuha ng kapal ng mukha para isipin na tutulungan ko siya?Nagpanggap akong naguguluhan. “Tita, ano po ba? Huwag mong sabihing talagang pumatay si Sofia?”Kaya pala gustong-gusto noon ni Nica ang pag-arte.Hindi mo malalaman hanggang sa subukan mo.At Diyos ko, ang sarap sa pakiramdam!Gamit ang pagpapanggap na inosente, tinapakan ko ang sugat ni Susan.“Kahit na medyo tanga ka po, medyo mayabang, medyo makapal ang pagmumukha,
Magulo nang kaunti ang kuwelyo ng kanyang damit dahil sa kakulitan ko, at bahagyang nakalantad ang kanyang collarbone.Lalo na nang tumayo siya nang mataas at elegante sa harap ko, doon ko nakita kung gaano kahaba ang mga binti niya—wala naman pala talagang diperensiya ang mga ito.Bagama’t alam kong may dahilan siya sa ginagawa niya, medyo nainis pa rin ako. Ang ingat-ingat ko pa naman noon, takot na masaktan ko ang pride niya kaya hindi ko siya hinahawakan o tinatanong tungkol dito. Tapos nakakalakad pala siya.Kahit sa dilim, itaas na bahagi lang ng katawan niya ang nahawakan ko.“Vicento, ang laki mong sinungaling!”Inabot niya ang binti ko at iniangkla iyon sa baywang niya, saka siya yumuko para idikit ang katawan niya sa akin.“Ria, patawad. May dahilan ako kung bakit ko ginawa ito. Hindi ko intensyong lokohin ka,” pagpapaliwanag niya. "Pangalawang beses ko na itong pinakita sa iyo, pero lasing ka noong una. Kaya marahil ay hindi mo maalala."Napaisip ako kung kailan ang unang
Nakaupo pa rin ako sa kandungan ni Vicento, nakayakap sa leeg niya. Ang shawl ko, na kalahati nang nahulog, ay nasa paanan na namin. Sa ganito kalapit na distansya, dama ko ang pagbabago sa katawan niya, at lalo akong kinabahan.Naalala ko pa ang nangyari noong gabing iyon— hawak pa lang niya, halos hindi ko na makontrol ang sarili ko. Hindi ko tuloy maisip kung ano kaya ang mararamdaman ko kung tuluyan na talagang mangyari ang bagay na iyon.“Medyo handa naman pero hindi pa ganoon, natatakot pa ako,” bulong ko.Hinaplos niya ang pisngi ko, banayad at puno ng lambing. “Baby, hindi mo ba ako kamumuhian dahil sa mga paa ko?”Noong pinili kong pakasalan siya, bukod sa paghihiganti, naisip kong mas mabuti nang may kapansanan siya para hindi niya ako gagalawin. Sino ba namang mag-aakalang hahantong kami rito? Na malalaman niyang ako talaga si Ria De Leon at malalaman ko ring matagal niya na pala akong lihim na minamahal, na siya pala talaga ang nagligtas sa akin noon. Para bang ang tadhana
Matapos masangkutan ng sunod-sunod na dagok, mas tahimik na ngayon ang pamilya De Leon kaysa dati. Si Mama Sandy lang ang naging masigla nang lumapit si Officer Ramirez.Si Edmund na wala ring kaalam-alam sa nangyari, ay napakunot-noo. “Sigurado ba kayo? Hindi ba kayo nagkakamali? Wala namang anumang ugnayan ang anak ko kay Stephen De Leon.”Maging si Mama Sandy ay nagduda rin. “Tama iyon, hindi ba’t sinabi ninyong aksidente lang? Bakit biglang naging murder?”“Saka na namin malalaman ang resulta kapag nakipagtulungan si Miss Sofia Canlas sa imbestigasyon. Sige na, Miss Sofia Canlas, sumama na po kayo sa amin.”Napatitig si Edmund kay Sofia na halatang takot na ngayon.“Papa, wala akong kasalanan! Hindi ako pumatay ng tao! Hindi ko nga kilala si Stephen De Leon!”Diretsong dinala siya ni Officer Ramirez.Hindi siguro inakala ni Sofia na pagkatapos niyang magpasikat at bago pa man niya malasap ang tagumpay, mangyayari ito. Ang handaan ni Edmund ay tuluyang naging katatawanan, medyo nak
Nabasa ni Edmund ang iniisip niya. Ayaw niyang mapahiya ang anak, kaya tinapunan niya ng tingin si Sofia. “Ano na namang kaguluhan ’yan? Umuwi ka na.”Naramdaman ni Sofia ang inis. Dati kasi, ako ang sinasabihan ni Edmund nang gano’n, hindi siya.Mas lalo siyang nainis. “Ibig bang sabihin, hindi marunong tumugtog ng violin ang panganay na Miss Canlas natin? Nakakatawa naman.”Ngumiti ako nang bahagya. “Oo, hindi ako gaanong magaling sa violin.”Narito ngayon si Nica, at siguradong binabantayan niya ang bawat kilos ko.Noong huli, lumampas ako sa dati kong kakayahan dahil binago ko ang estilo ko. Pero sa violin, mahirap baguhin ang ilang lumang habits.Hindi ko ilalantad ang sarili ko sa harap niya, pero hindi ko rin palalampasin si Sofia—itong tipaklong sa taglagas na todo ang talon sa harap ko.Ngumiti siya nang mayabang. “Papa, ang bait naman ng sister ko. Hindi niya kailangang matuto ng kahit ano. Papaganda-paganda lang at mag-aasawa. Ako, ang dami kong kailangang aralin pero hindi







