Apat na taon ang mabilis na lumipas.
Abala ang pasilyo ng ospital, paroo't parito ang mga empleyado, nars, at mga doktor. Simula pa kahapon ay abala palagi ang emergency room at hindi sila pinagpapahinga sa sunod-sunod na pagdating ng mga pasyente. “Dra. Marasigan, ’yong pasyente sa Emergency Room No. 3 critical na po. Pinapatawag kayo ni Dr. Lorenzo." Anunsyo ng intern nurse nang nasa opisina siya. “Okay.” Sanay na si Yamila na halos wala na siyang pahinga. Kapag nasa ospital siya, saka lamang siya nakakapagpahinga kapag kakain siya o kaya'y uupo sa harap ng kaniyang computer para tingnan ang kaniyang record. Pagdating ni Yamila sa pintuan ng emergency room, muntik siyang matigilan. Ang nakahiga sa stretcher na halos mawalan ng malay, ay ang babaeng hinding-hindi niya inakalang makikita agad sa pagbabalik niya. “Mia?” Mahina niyang bulong. Si Mia ay kapatid ni Magnus. Ang hipag niyang matagal nang kaaway. Hindi sila magkasundo ni Mia. Malaki ang galit nito sa kaniya sa hindi malamang dahilan. Wala nang oras para mag-isip. Nakita niyang critical na nga ang sitwasyon nito. Marami ang dugo sa suot nitong dress, at hinang-hina na ang babae. Lumingon siya sa lalaking nakatayo sa gilid ng pinto, na halatang balisa na. “Ano’ng nangyari sa pasyente?” tanong niya agad. “D-Doc.. Asawa ko... dumudugo… please s-save her.” Halos hindi na makabuo ng salita ang lalaki sa sobrang kaba. Napakunot ang noo ni Yamila. Wala siyang makukuhang malinaw na sagot dito, kaya agad siyang pumasok. Hindi na bale na makilala siya nito, o magkaroon ng pagkakataon na dahil sa pagtanggap niya sa kaniyang responsibilidad ay magulo ang kaniyang mundo. Doktor siya, ang kaligtasan ng pasyente ang priority niya. Sa labas ng emergency room, ang asawa ni Mia ay hindi mapakali. Palakad-lakad, nagdarasal. Hanggang sa may dumating na isa pang pamilyar na pigura– matikas, malamig, ngunit halatang aligaga. “Magnus…” bulong ng lalaki. Hindi na sumagot si Magnus. Nakakunot ang noo, nakatutok ang mga mata sa pintuang nakasara. Alam niya ang kalagayan ng kapatid. Mahina ang katawan nito kaya delikado ang pagbubuntis nito. Paano kung… Bago pa matapos ang iniisip niya, bumukas ang pinto. Lumabas si Dra. Marasigan. Hinila pababa ang mask. At doon… nagulat si Magnus. Hindi ito nakatingin sa kaniya. Sa halip, humarap ito sa kaniyang bayaw at mabilis na nagpaliwanag. “Are you a family member? The patient is in a very dangerous condition now. Kailangan siyang maoperahan agad. Please, sign the authorization form immediately." Lumingon si Yamila sa nakasunod na nurse. "Nurse, ihanda ang general anesthesia. Asikasuhin agad ang authorization form." “Okay po, Doktora.” Tumango si Yamila. At muling pumasok sa emergency room. Hindi man lang siya nito tinapunan ng tingin. Tila hindi nito napansin ang kaniyang presensya. Agad na naghurumintado ang kaniyang puso. “Yamila…” Ang babaeng matagal niyang hinanap. Ang babaeng iniwan siyang walang paalam. At ngayon— narito sa harap niya. Isa nang doktor, isang estranghero. Nanginginig ang kamao niyang nakatago sa bulsa. Pinipilit pigilan ang emosyon, ngunit ang dibdib niya’y tila binibiyak. Apat na taon siyang nawala. At sa muling pagbabalik niya, hindi na siya ang parehong babaeng iniwan siya noon. Pero kaya niya pa bang tiisin na magpanggap na parang wala itong halaga sa kanya? Gayong halos tumalon ang kaniyang puso nang makita ito kanina? Halos kalahating oras lang si Mia sa emergency room bago siya tuluyang dinala sa operating room. Tumagal ng ilang oras ang buong proseso. Sa puntong ito nasa labas na si Magnus, matindi ang kaba hindi lang para sa kaligtasan ng kapatid kung hindi dahil din sa babaeng muling bumalik sa kanyang mundo matapos ang apat na taon. Ibang-iba na ito. Mas matatag, mas propesyonal, at halatang sanay nang humawak ng sitwasyon. Mapadelikado man. Wala na ang babaeng minsan ay nakatali sa kaniya ng tatlong taon— sunod-sunuran, mahina at walang boses. Parang ibang kaluluwa ang nakabalot sa katauhan ni Yamila ngayon. Apat na taon… Ganito pa pala ang magiging muling pagkikita nila, sa gitna ng panganib at kaba. Naalala niya ang divorce agreement na ipinadala ni Yamila noon sa kanilang kompanya. Hanggang ngayon ay nakatago pa rin sa drawer ng opisina niya ang papel. At sa hindi maipaliwanag na dahilan, biglang nagulo ang isip niya. Pati ang matagal na niyang kinikimkim na galit sa nagawa nitong kasalanan walong taon na ang nakalipas ay tila ba nagiging malabo at unti-unting nawawalan ng saysay. Maya-maya, namatay ang pulang ilaw sa itaas ng pinto. Bumukas iyon at lumabas si Yamila, nakasuot pa ng berdeng surgical gown kasama ang ilang assistant doctors. Humarap ito sa asawa ni Mia at tinanggal ang mask, ipinakita ang maputla ngunit mahinahong ngiti. “Stable na ang asawa mo. Pre-mature ang baby, kaya kailangang ilagay muna sa incubator. Pwede mo na siyang makita pagkatapos mailipat sa ward.” “Thank you Doc, thank you!” Halos maiyak ang lalaki. Paulit-ulit ang pasasalamat bago agad na sumunod papuntang ward. Sandaling napatitig si Yamila sa lalaki. Naalala niya, apat na taon na ang nakalipas nang umalis siya sa Pilipinas. Wala pang asawa si Mia noon. Ngayon hindi lang kasal, kung hindi sa isang iglap ay may anak na. At sa mga mata ng asawa nito, bakas ang tunay na pagmamahal. Bahagyang sumagi sa kaniya ang pait. Nang isilang niya si Thadeus, wala siyang kasama. Doktor at nurse lang ang nasa tabi niya. Walang pamilya. Walang naghihintay sa labas ng operating room para damayan siya. Mabilis niyang itinago ang lungkot at umalis ng tahimik. Alam na alam niya ang kondisyon ni Mia. Congenital heart disease. At kung hindi lamang ito anak ng pamilyang Esquivel, malamang hindi na aabot sa edad na ito, lalo pa’t nagdadalang tao. Pagod na pagod na si Yamila matapos ang mahabang duty at emergency operation. Kaya matapos makausap ang asawa ni Mia, tumalikod na siya at tuluyan nang naglakad palayo. Ngunit hindi nakaligtas sa paningin ni Magnus ang bawat galaw niya. Hindi man siya tinignan kahit saglit, ramdam ni Magnus ang hindi maipaliwanag na kirot sa dibdib. Lalo na nang maalala niya ang lungkot sa mga mata ni Yamila habang nakatingin kay Shawn. Bago pa niya mapigil ang sarili, sinundan niya ito. Pagdating sa lounge, saglit siyang natigilan bago marahang binuksan ang pinto. At doon nakita niya si Yamila, nakaupo, hawak ang sariling noo, labis ang pagod na bakas sa mukha. Narinig siya nitong pumasok, pero hindi na tumingin. Sa halip ay mahina at halos paos ang boses na lumabas sa labi nito ang mga salita. “Charlene pagod na ko. Kung may bagong pasyente, let another doctor on duty to attend them.” Hindi nito alam na si Magnus ang mismong pumasok.Hindi inaasahan ni Magnus na masasaksihan niya ang ganitong eksena ng mag-ama. Hindi niya inakalang Si Irina ay anak din pala ni Yael. Namangha siya sa katapangan ni Yamila. Muling nagsalita si Yael. Nagngingitngit na ito sa galit. “Kung hindi mo ko tinuring bilang ama mo, kaya kitang patalsikin sa pamilyang ito!” Isang ngiti lang ang gumuhit sa labi ni Yamila “Talaga?” Lalong namula sa galit si Yael. Ni hindi niya man lang nakitaan ng takot si Yamila sa kaniyang babala. “Baka nakakalimutan mo, hindi ka dapat masyadong kumpiyansa sa sarili mo. Mali ang akala mo sa kakayahan mo.” dagdag ni Yamila. “You–” Napasinghap si Yael. Kahit anong pilit niyang itago halata ang kanyang kaba. Kahit sa harapan ni Magnus, wala siyang mukhang mailalaban. “Yamila!“ nanginginig ang tinig niya. “Magkadugo kayo ni Irina sa ayaw mo o hindi!” Natawa ng mapait si Yamila. “Magkadugo? Kung pagiging anak sa labas lang naman ang ambag niya para matawag kong kapatid, walang saysay sa ak
Nang magtama ang tingin nila ni Magnus, puno ng panlilibak at galit ang mga mata ni Yamila. Para bang isang mapurol na sibat ang biglang tumusok sa dibdib ni Magnus nang makita niya ang naglalarong emosyon sa mga mata ng babae. Hindi siya sanay. Tatlong taon niya itong pinabayaan, trinato na parang wala. At kahit minsan, hindi siya nakakita ng ganitong klaseng galit sa mga mata nito. Pero ngayong gabi… ibang-iba. May halong poot. May halong pagkamuhi. Tahimik lang si Magnus. Malamig ang kaniyang titig na walang imik. Ngunit sa ilalim ng kaniyang tahimik na anyo, ramdam niya ang malamig na pakiramdam na unti-unting bumabalot sa kaniya. “Magnus, halika. umupo ka. Kilala mo na pala si Celeste?” Masigla at halos sobra ang pagiging magiliw ng tono ni Yael. Ngunit halata ang kaniyang intensyon. Habang nagsasalita siya, panaka-naka ang sulyap niya kay Yamila. Tila ba sinasadya niyang iparamdam ang insulto sa anak. “Mmm. Well, Irina saved my… sister.” Kaswal lang ang tono ni Ma
Hawak-hawak ni Yael Marasigan ang kamay ng dalagang nasa tabi niya, bahagyang nahihiya ang ekspresyon sa mukha nito bago tumingin kay Yamila. “Inyayahan kitang pumunta ngayon dahil gusto kong ipakilala sa’yo ang kapatid mo, si Celeste Irina De Vera. She's your sister, Yamila. Dalawang buwan lang ang pagitan ninyo kaya alam kong magiging komportable ka sa kaniya.” Kapatid? Sa wakas nabasag ang malamig na ekspresyon ni Yamila, ngunit nanatiling mariin ang pagkakatikom ng kaniyang mga labi. Matagal na niyang alam na may ibang babae si Yael, kung sino-sino na rin ang nali-link sa kaniyang ama. Ngunit ni minsan hindi ito nagdinala ng babae o ng anak nito sa labas sa kanilang bahay para pormal na ipakilala sa kanila. At ngayon… Anong ibig sabihin nito? “Mr. Marasigan, nagkakamali ka yata,” malamig ngunit matalim na sambit ni Yamila. “Hindi ko matandaang nagluwal pa ng ibang anak ang mommy ko bukod sa akin. Saan mo naman nakuha ang basurang ‘yan? Kakauwi ko lang at ito agad ang
Pagkatapos ng duty, gusto na lang sana ni Yamila umuwi at makalimutan ang lahat. Pero paglabas niya ng ospital, bumungad si Warren sa pintuan, nakangiti at nakatayo parang body guard. “Mrs. Esquivel,” bati nito. Napakunot lang ng noo si Yamila at halatang hindi natutuwa sa biglang pagsulpot ng sekretaryo ni Magnus. “Warren, what suddenly brought you here? And please, wala na kami ni Magnus. Huwag mo na akong tawaging ganiyan." “Okay, madam, I’ll remember it.” Ngumiti si Warren pero halata sa tono niyang hindi siya seryoso. “Madam, please this way. Mr. Esquivel is waiting for you in the car.” Napabuntong hininga na lang si Yamila. Wala na siyang enerhiya para makipagtalo. Imbes na sumama, dumiretso siya sa sariling parking space, ni hindi man lang nilingon ang itim na BMW na nakahimpil sa gilid. “Madam…” humabol si Warren, pero sinalubong siya ng matalim na tingin ni Yamila kaya napatigil ito, hindi na alam kung susundan pa ba siya o hindi. Pagpasok niya sa sariling
Muling bumulusok ang bigat sa dibdib ni Magnus. Mariin ang pagkakakuyom ng kaniyang kamay sa hawakan ng pinto. Nagtaka si Yamila nang mapansing hindi gumagalaw ang tao sa may pinto. Kaya tumingala siya. Halos manlumo siya sa kinauupuan nang makaharap niya ang tao mula sa pintuan. Nang nagdesisyon siyang bumalik ng Pilipinas, iniisip niyang posibleng magkita sila ni Magnus. Pero hindi niya akalaing ganito kaaga. At sa ganitong sitwasyon na hindi siya handa. Nakatitig siya sa gwapong mukhang naka-ukit na sa alaala niya. Ang kamay niyang nakatago sa ilalim ng mesa, kusa nalang napakuyom. Pinilit niyang itago ang kaba at nagkunwaring kalmado. Naalala niya bigla si Mia. Ito ang niligtas niya kanina. At bilang kapatid nito, hindi nakakapagtaka na narito si Magnus. “Mr. Esquivel.” Pilit niyang pinapormal ang kaniyang tono. Ngunit nanatiling malamig ang tinig niya, at sapat iyon para kumunot ang noo ni Magnus. Apat na taon. Apat na taon na mula nang huli niya itong nakita.
Apat na taon ang mabilis na lumipas. Abala ang pasilyo ng ospital, paroo't parito ang mga empleyado, nars, at mga doktor. Simula pa kahapon ay abala palagi ang emergency room at hindi sila pinagpapahinga sa sunod-sunod na pagdating ng mga pasyente. “Dra. Marasigan, ’yong pasyente sa Emergency Room No. 3 critical na po. Pinapatawag kayo ni Dr. Lorenzo." Anunsyo ng intern nurse nang nasa opisina siya. “Okay.” Sanay na si Yamila na halos wala na siyang pahinga. Kapag nasa ospital siya, saka lamang siya nakakapagpahinga kapag kakain siya o kaya'y uupo sa harap ng kaniyang computer para tingnan ang kaniyang record. Pagdating ni Yamila sa pintuan ng emergency room, muntik siyang matigilan. Ang nakahiga sa stretcher na halos mawalan ng malay, ay ang babaeng hinding-hindi niya inakalang makikita agad sa pagbabalik niya. “Mia?” Mahina niyang bulong. Si Mia ay kapatid ni Magnus. Ang hipag niyang matagal nang kaaway. Hindi sila magkasundo ni Mia. Malaki ang galit nito sa kaniya sa