ตอนที่ 4 พืชโบราณ

ภายในเรือนฝั่งตะวันตก สายตาของบัวไล่มองไปทั่วครัว มันเทียนหรือมันนกยาวเกือบศอกมีอยู่ประมาณห้าหัว หัวกลอยขนาดเท่าลูกมะพร้าวน้ำหอมอีกสามหัว เผือกหอมอีกสี่หัว ข้าวสารจ้าวมีอยู่ไม่ถึงห้ากำมือลักษณะคงเป็นข้าวกล้องหรือข้าวซ้อมมือ เพราะดูจากข้าวของเครื่องใช้ในครัวแล้วข้าวสารก็น่าจะต้องตำเอง และข้าวสารเหนียวที่มีอยู่ไม่ถึงหยิบมือ

            เฮ้อ! ชีวิต ไม่ใช่แค่กลับมาอยู่ในยุคโบราณอย่างเดียวแต่เธอต้องกลับมากินพืชโบราณพวกนี้อีกด้วย บัวตัดสินใจเลือกเผือกมาปอกเปลือกแล้วหั่นเพื่อต้มใส่ข้าว ถ้าต้มเฉพาะข้าวมีหวังกินไม่อิ่มกันแน่ กลอยใช้เวลาทำนานกว่าจะได้กิน เอาไว้ก่อนก็แล้วกัน

            จากนั้นก็ก่อไฟ

            ตาย! กว่าจะก่อไฟติดถ้าไม่ได้เรียนวิชานักศึกษาวิชาทหารมาเธอคงแย่แน่ หม้อที่มีก็เป็นหม้อดินทั้งหมด ทัพพีก็ไม่มีเธอจะต้องใช้ไม้พายและกระบวยเล็กแทน เครื่องปรุงน่ะหรือมีแค่เกลือ กับน้ำตาลก้อนที่ทำจากอ้อยเท่านั้น ผงปรุงรส ซอสต่าง ๆ หรือแม้แต่น้ำปลาหรือน้ำมันพืชก็ยังไม่มี แล้วแบบนี้จะทำอาหารอร่อยได้อย่างไรกัน สงสัยถึงเวลาที่เธอต้องกินคลีนแล้วกระมัง คลีนที่แปลว่าไม่มีอะไรจะกิน

            ไม่แปลกใจว่าทำไมสามีและลูกถึงได้ผ่ายผอม แต่ว่าทำไมเธอถึงอ้วนเอา ๆ 

            อืม ลืมไปว่าเจ้าของร่างเดิมนี้ชอบแย่งข้าวและอาหารสามีกับลูกกิน แม้แต่กล้วยสุกสามลูกที่เด็กทั้งสองกินหมดนางยังหวงไว้กินเองพอลูกกินหมดก็ไล่ตีจนตัวเองล้มหัวกระแทกพื้นจนวิญญาณออกจากร่างกลายเป็นเธอที่เข้ามาอยู่แทน ตายเพราะปากจริง ๆ

            ก่อไฟเสร็จล้างมือด้วยมะขามเปียกขัดถูตามซอกนิ้วและเล็บให้สะอาด จากนั้นเติมน้ำใส่หม้อดินแล้วยกขึ้นตั้งไฟ นำข้าวซ้อมมือมาซาวน้ำรอน้ำเดือดจึงใส่ข้าวสารลงไปเติมเกลือเล็กน้อยคอยคนไม่ให้ข้าวติดก้นหม้อ

น้ำดื่มบนเรือนใส่ตุ่มหรือหม้อดินเล็ก ๆ มีฝาปิดและกระบวยที่ทำจากกะลามะพร้าวไว้ตักดื่มกิน แหล่งที่มาของน้ำดื่มนั้นก็คงหนีไม่พ้นน้ำตามบ่อดินในท้องนาเป็นแน่

            ครู่ต่อมาเผือกกับข้าวก็ส่งกลิ่นหอมฉุย บัวปล่อยหม้อข้าวให้เดือดปุดไปพลาง ๆ แล้วเดินลงบันไดลิงของบ้านที่มีอยู่เพียงสามขั้นเพื่อหาว่าข้างล่างพอจะมีอะไรใส่ข้าวต้มได้อีกบ้าง เธอจำได้ว่าข้างเรือนมีพืชที่กินได้อยู่หลายอย่าง

            สิ่งที่เธอลืมไปอีกอย่างก็คือที่นี่ไม่มีรองเท้าใส่ เท้าเหยียบดินรู้สึกจักจี้เป็นบ้าเธอจะต้องหาสิ่งที่มาทดแทนมันให้ได้ ไม่อย่างนั้นเดินไปไหนมาไหนคงลำบาก ดีหน่อยที่ทางขึ้นบันไดมีตุ่มน้ำไว้สำหรับล้างเท้า

            สายตากวาดมองไปทั่วบริเวณบ้าน ถัดขึ้นไปมีบ้านคนที่มีลักษณะเดียวกันอีกสองสามหลังและไกลออกไปก็มีบ้านคนถี่ขึ้นเรื่อย ๆ เพราะบ้านเธอเป็นหลังสุดท้ายพอดี เธอตาลุกวาวเมื่อเห็นสิ่งที่ต้องการ มันคือต้นเตยหอมที่อยู่ข้างตุ่มน้ำใช้ขนาดเล็กและมีกอกล้วยน้ำว้าขนาดใหญ่อยู่ข้างกัน บริเวณบ้านมีสมุนไพรอีกหลายชนิด บัวเดินตรงไปแล้วใช้มีดตัดมาหนึ่งใบ นำมาหั่นใส่ข้าวต้มเพื่อให้มีกลิ่นหอมเพิ่มอีกและสีเขียวอ่อนจากใบเตยเล็กน้อย มีข้าวต้มแบบนี้ถ้ามีคะน้าปลาเค็ม ผัดผักบุ้งไฟแดง หรือยำไข่เค็มก็คงจะดี คิดมาแล้วก็หิว

            สองพี่น้องได้กลิ่นของข้าวต้มหอมไปถึงห้องนอนอดใจไม่ไหวก็แอบมายืนดูอยู่ข้างประตู โผล่แค่หน้าออกมาคนพี่ยืนซ้อนหลังคนน้อง สมิงหลับไปสักพักแล้วหลังจากดื่มยาสมุนไพรและยาแก้ปวดที่น้องชายเอามาให้เมื่อตอนเช้า ขาของเขาไม่ได้ทำการผ่าตัด เพราะที่นี่ไม่มีหมอฝีมือดี หมอที่มีอยู่จึงทำแค่เพียงเข้าเฝือกไม้ไผ่และทาด้วยน้ำมันเลียงผาและให้ทานแค่ยาแก้ปวดเท่านั้น เขายังไม่รู้ว่าจะกลับมาเดินได้ปกติอีกครั้งหรือไม่

            บัวเห็นลูกทั้งสองมายืนอออยู่ตรงประตูก็ไม่ได้พูดอะไร

            หลังจากทำข้าวต้มเสร็จ เธอก็เอาปลาตากแห้งที่อยู่ในกระด้งที่สามีตากแห้งไว้ใต้ชายคามาย่างไฟให้สุกเกรียมน่ากิน