นักเขียน ละมุน ละไม ให้สัมภาษณ์เรื่องแรงบันดาลใจอะไรบ้าง?

หัวใจของ 'ละมุน ละไม' อยู่ที่มุมมองที่อ่อนโยนต่อชีวิตประจำวันและความสัมพันธ์เล็ก ๆ น้อย ๆ ที่คนทั่วไปมักมองข้าม เราเข้าไปอ่านเรื่องนี้แล้วเหมือนถูกชวนเข้าไปในบ้านไม้เล็ก ๆ ที่มีแสงแดดอบอุ่นสาดเข้ามา ความสนุกของพล็อตไม่ได้มาจากเหตุการณ์ใหญ่โตหรือจุดพลิกผันสุดระทึก แต่เป็นการติดตามความเปลี่ยนแปลงทางอารมณ์ระหว่างตัวละครสองถึงสามคนที่ค่อย ๆ ประสานกันจากความเข้าใจผิดเล็ก ๆ เป็นความเชื่อมโยงที่มั่นคงกว่าเดิม เรื่องราวมักจะเริ่มจากฉากเรียบง่าย เช่น ร้านกาแฟยามเช้า งานเทศกาลท้องถิ่น หรือนัดพบแบบไม่เต็มใจ แต่ละฉากเป็นการสอดแทรกบทสนทนาและการสังเกตซึ่งทำให้ผู้อ่านรู้สึกอบอุ่นอย่างช้า ๆ ตัวเอกของเรื่องคือคนที่มีนิสัยอ่อนโยน ไม่หวือหวา มีอดีตหรือบาดแผลบางอย่างที่ยังไม่หายขาด แต่เลือกจะรับฟังและค่อย ๆ เรียนรู้วิธีจะยอมให้คนอื่นเข้ามา เราเห็นเธอ/เขาไม่ได้เป็นคนฮีโร่ แต่เป็นคนธรรมดาที่เก่งเรื่องยิ้มให้ผู้อื่นและกล้าพอที่จะเปิดใจเมื่อเวลาที่เหมาะสม นอกจากนี้บทบาทของตัวประกอบก็สำคัญเพราะพวกเขาเป็นกระจกที่สะท้อนให้เห็นด้านต่าง ๆ ของตัวเอก การอ่านเรื่องนี้ทำให้นึกถึงมู้ดและการเล่าเรื่องแบบใน 'Kimi no Na wa' ที่ใช้รายละเอียดเล็ก ๆ สร้างความผูกพัน จบแล้วอยากจะเก็บโมเมนต์อ่อนโยนเหล่านั้นไว้กับตัวต่อไป

เพลงใน 'ละมุน ละไม' มีความเป็นตัวเองจนทำให้ฉากธรรมดาดูอบอุ่นขึ้นมากกว่าที่คิด เมื่อฟังธีมหลักของซีรีส์ ฉันจะนึกถึงเมโลดี้หวานๆ ที่ผูกกับภาพมุมกล้องช้า ๆ เช่นฉากที่ตัวละครเดินผ่านตลาดยามเย็น เพลงบรรเลงเปียโนที่ย้ำซ้ำในช่วงความทรงจำสั้น ๆ กลายเป็นจุดเชื่อมความรู้สึกให้ฉากแฟลชแบ็กดูอ่อนโยนขึ้นอย่างไม่น่าเชื่อ เหมาะสำหรับตอนที่อยากฟังอะไรคลอเบา ๆ ขณะทำงานหรืออ่านหนังสือ อีกพาร์ตที่ชอบคือเพลงอินเสิร์ตแบบบัลลาดที่โผล่ตอนสารภาพความในใจ เสียงร้องอบอุ่นผสมกับกีตาร์อะคูสติกทำให้ฉากนั้นเกิดพลังทางอารมณ์โดยไม่ต้องใช้บทพูดมาก คนที่ชอบเวอร์ชันเรียบง่ายก็ลองหาเวอร์ชันเปียโนหรือแอคูสติกที่มักปล่อยเป็นซิงเกิลตามมา—ฟังแล้วเหมือนย้อนไปย้อนไปยิ้มกับความทรงจำนั้นอีกครั้ง ถ้าอยากเริ่มจากเพลงโปรดของฉัน ให้เปิดจากธีมหลักก่อน แล้วค่อยกระโดดไปยังเพลงตอนจบที่ให้ความรู้สึกหวานอมขม มันเป็นชุดเพลงที่ฟังซ้ำได้ไม่เบื่อและเข้ากับโมเมนต์ชีวิตประจำวันได้ดีจริง ๆ

รวมคำคมอบอุ่นจาก 'ละมุน ละไม' ที่ฉันอยากเก็บไว้เป็นกำลังใจในวันอ่อนแอ: ฉากที่ตัวละครยืนมองทะเลตอนค่ำคืนให้คำพูดง่าย ๆ แต่หนักแน่นว่า 'ทุกคลื่นที่พัดเข้ามา พาเรื่องร้าย ๆ ไปกับมัน ส่วนเรายังยืนอยู่' — ประโยคนี้ทำให้ฉันนึกถึงการยอมรับความไม่แน่นอนและให้ความหวังอย่างเงียบ ๆ ว่าแม้เรื่องจะเข้มข้นก็ยังมีวันที่ผ่อนคลายได้ ในตอนที่ตัวเอกช่วยคนอื่นโดยไม่คาดหวังผลตอบแทน มีประโยคที่ว่า 'ความอบอุ่นไม่ต้องประกาศ มันแผ่ออกมาเอง' — ประโยคนี้ทำให้ฉันยิ้มและคิดถึงพลังของการทำดีเล็ก ๆ ที่ไม่ต้องดัง คนที่เคยท้อกับการพยายามเล็ก ๆ จะชอบประโยคนี้แน่ ๆ ฉากสนทนาง่าย ๆ ตอนกลางคืนมีบรรทัดว่า 'ถ้าวันนี้เหนื่อยให้อนุญาตตัวเองพัก พรุ่งนี้ค่อยว่ากัน' — ประโยคสั้น ๆ แต่ตรงไปตรงมามาก เหมาะกับวันที่ต้องการการอนุญาตให้ได้พักจริง ๆ แต่ละประโยคที่ยกมาทำให้ฉันรู้สึกว่าการเติบโตไม่จำเป็นต้องยิ่งใหญ่เสมอไป บางครั้งความอ่อนโยน ความพัก และความพยายามเล็ก ๆ ก็เพียงพอแล้วในเส้นทางของเรา

ใครๆ ในชุมชนมักหยิบยกฉากสารภาพรักตอนกลางสายฝนของ 'ละมุน ละไม' มาเล่าเป็นประจำ เหตุผลไม่ใช่เพราะมันหวือหวา แต่เพราะการเล่าเรื่องที่เงียบและละเมียดละไมจนจะกลายเป็นบทกวีอย่างหนึ่ง ฉันนั่งดูฉากนี้แล้วรู้สึกเหมือนกำลังฟังบทเพลงที่ค่อยๆ เบาลง เมื่อกล้องโฟกัสที่สายฝนที่ตกลงบนไฟถนน แววตาของตัวละครสองคนไม่จำเป็นต้องพูดมาก แต่การใช้เสียงซาวด์แทร็กที่เป็นเพียงเปียโนเบาๆ กับภาพใกล้ๆ ของมือที่เกร็งแล้วคลาย ทำให้คำพูดสั้นๆ กลายเป็นระเบิดทางอารมณ์ได้อย่างประหลาด มันคือการจับจังหวะเล็กๆ ของความประหม่า ความกลัว และความกล้าไว้ในเฟรมเดียว สิ่งที่ทำให้ฉากนี้ถูกพูดถึงมากคือการผสมผสานองค์ประกอบศิลป์—มุมกล้องที่ไม่หวือหวา การตัดต่อแบบยาวที่ให้พื้นที่กับความเงียบ และซาวด์ที่ไม่พยายามบังคับอารมณ์ แต่สนับสนุนมันให้เติบโตเอง ฉันชอบที่ฉากนี้ไม่ปิดจบด้วยการจูบหรือคำตอบชัดเจน แต่มันเลือกจะปล่อยให้ผู้ชมหายใจต่อไปด้วยความไม่แน่นอน นั่นแหละที่ทำให้ฉากนี้ยังคงคุยกันได้ทุกครั้งที่มีคนพูดถึง 'ละมุน ละไม'

แฟนคลับแนวโรแมนติกคอมเมดี้อย่างฉันมองว่าเรื่องที่มีคอนเซ็ปต์แบบ 'สาวลืมแว่นแสนวุ่นละมุนรัก' จะเข้ากับทั้งซีรีส์ทีวีแบบอนิเมะและซีรีส์คนแสดง ขึ้นอยู่กับโทนที่ผู้สร้างอยากเน้น: ถ้าต้องการความนุ่มนวล อารมณ์อบอุ่น และการสื่ออารมณ์เล็กๆ น้อยๆ ของตัวละครในมุมใกล้ชิด อนิเมะทีวีเป็นตัวเลือกที่ปลอดภัยและสร้างสรรค์ได้เต็มที่ แต่ถาต้องการความสมจริงของใบหน้า แว่น เงา และการเล่นเคมีระหว่างนักแสดง ซีรีส์คนแสดงก็มีเสน่ห์ไม่น้อยเลย พูดถึงสตูดิโอที่เหมาะสม ถ้าอยากได้งานที่เน้นภาพนุ่ม สีพาสเทล และการแสดงออกทางหน้าอย่างละเอียด 'Kyoto Animation' เป็นตัวเลือกในฝัน พวกเขามีความชำนาญในการทำช็อตใกล้ชิด การเคลื่อนไหวเล็กๆ น้อยๆ ของมือและสายตาที่ทำให้ฉากเงียบๆ กลายเป็นฉากที่เต็มไปด้วยความหมาย ส่วนถ้าต้องการโทนคอเมดี้น่ารัก มีจังหวะมุกไวและงานอาร์ตสดใส 'Doga Kobo' เหมาะมาก—ผลงานแนวโรแมนติกคอมเมดี้ที่ขี้เล่นและอบอุ่นมักออกมาดีจากสตูนี้ มุมมองอีกแบบคือถ้าอยากได้ภาพสวยแสงเงาอลังการแต่ยังคงความละมุน 'P.A.Works' จะทำได้ดี พวกเขาถนัดงานที่ดูสะอาดและมีรายละเอียดฉากหลังสวยงาม ส่วน 'CloverWorks' ก็เป็นตัวเลือกยุคใหม่ที่มีความยืดหยุ่น ทั้งทำโรแมนซ์ทันสมัยและงานคอมเมดี้ที่มีการจัดคัทเฟรมทันใจ ถ้าผู้กำกับอยากลุกขึ้นมาทำอะไรแปลกตาแต่ยังคงโทนโรแมนติก 'SHAFT' อาจให้มุมมองศิลป์ที่ฉีกจากสูตร แต่ต้องระวังไม่ให้สไตล์อาร์ตแย่งความอบอุ่นของเรื่องจนเกินไป ด้าน 'J.C.STAFF' ก็เป็นทางเลือกคลาสสิกที่เคยทำซีรีส์โรงเรียน-โรแมนซ์ออกมาดี จึงเหมาะถ้าต้องการโทนที่คุ้นเคยและเข้าถึงง่าย มาพูดถึงรูปแบบการนำเสนอ ถ้าเลือกเป็นอนิเมะทีวี ส่วนตัวชอบแบบ 2 คอร์ (ประมาณ 24 ตอน) เพราะจะให้เวลาปั้นเคมีตัวละคร เก็บมุกประจำตอน และย่อยความสัมพันธ์ทีละนิดไม่รีบร้อน แต่ถ้าอยากให้เรื่องมีสีสันกระชับ 1 คอร์ย่อมๆ ก็น่ารักและเข้าถึงคนดูช่วงสั้นๆ ได้ดี ส่วนซีรีส์คนแสดงควรทำให้แว่นเป็นพร็อพที่มีความหมาย เช่น การลืมแว่นกลายเป็นสัญลักษณ์ของความเปราะบางหรือความกล้า ซึ่งถ้านักแสดงมีเคมีดี งานแบบนี้จะหวานจับใจได้ไม่แพ้อนิเมะ สรุปความรู้สึกส่วนตัวคือถาต้องเลือกจริงๆ ฉันอยากเห็น 'สาวลืมแว่นแสนวุ่นละมุนรัก' ถูกตีความโดยสตูดิโอที่เข้าใจจังหวะโรแมนติกคอมเมดี้—โหวตให้ Kyoto Animation หรือ Doga Kobo เป็นอันดับต้นๆ เพราะทั้งสองที่มีความสามารถทำให้ฉากเรียบๆ กลายเป็นความทรงจำเล็กๆ ที่น่ากอดและน่าหัวเราะไปพร้อมกัน

การเขียนฉากที่มีเนื้อหาเร่าร้อนแต่ยังคงความละมุนต้องมีการตัดสินใจเรื่องโทนและจังหวะอย่างตั้งใจ อารมณ์คือหัวใจของมัน: ถ้าเลือกให้ตัวละครรู้สึกปลอดภัย สนิทสนม และเต็มใจ ฉากนั้นจะทำงานได้โดยไม่ต้องลงรายละเอียดเชิงกายภาพมากนัก เรามักจะโฟกัสที่การสร้างบรรยากาศ—กลิ่นของอากาศ แสงที่ลอดผ่านผ้าม่าน เสียงลมหายใจที่เปลี่ยนจังหวะ—สิ่งเหล่านี้ช่วยให้ผู้อ่านร่วมรู้สึกร่วมทางกับตัวละครโดยไม่ถูกบังคับให้เห็นภาพชัดเจน การใช้มุมมองภายในช่วยมาก ในบางครั้งการเขียนเป็นความคิดของตัวละครคนใดคนหนึ่ง แล้วค่อย ๆ เบลอภาพในเวลาที่ความใกล้ชิดเกิดขึ้น จะได้ผลดีกว่าอธิบายทุกจังหวะอย่างละเอียด เราเลือกคำที่มีความหมายเชิงอารมณ์มากกว่าคำที่บอกสัดส่วน เช่นใช้คำว่า 'สัมผัส' 'ความอบอุ่น' 'จังหวะหัวใจ' แทนการลงรายละเอียดของร่างกาย นอกจากนี้การใส่สัญญาณยืนยันความยินยอมเล็กๆ น้อยๆ เช่นการจ้องตา การพยักหน้า หรือบทสนทนาสั้น ๆ ระหว่างคนสองคน จะทำให้ฉากมีความปลอดภัยและอ่อนโยนขึ้นโดยไม่ต้องเปลืองคำ การตัดจังหวะ (cutaway) ก็เป็นเทคนิคโปรดอีกอย่าง หน่วงเวลาให้ผู้อ่านไปยังภาพอื่นก่อนจะกลับมาที่ผลลัพธ์ การจบด้วยฉากหลังหรือความคิดภายในหลังเหตุการณ์ยิ่งเพิ่มความอบอุ่น เช่นฉากสองคนรู้สึกสบายใจหลังจากนั้น การอ้างอิงงานที่ทำให้รู้สึกถึงพลังของความละมุนแม้มีเนื้อหาสัมผัส เช่นฉากบางช่วงใน 'Call Me by Your Name' ก็แสดงให้เห็นว่าการเน้นอารมณ์และความทรงจำสามารถแทนการบรรยายกายภาพได้ดี สุดท้ายแล้วเราเชื่อว่าความละมุนเกิดจากการให้เกียรติผู้อ่านและตัวละคร ไม่ใช่การเล่าแทบทุกอย่างออกมาทีละชิ้น

ลองจินตนาการถึงฉากรักที่ถ่ายด้วยแสงนุ่ม ๆ สีโทนอุ่น แล้วปล่อยให้กล้องเก็บรายละเอียดทีละน้อยอย่างใจเย็น — นั่นเป็นเหตุผลที่ผมมักนึกถึงผู้กำกับฮ่องกงท่านหนึ่งเมื่อคิดถึงการดัดแปลงซีรีส์วาย 18+ ให้คงความละมุนแต่เหมาะสม สไตล์การเล่าเรื่องของเขาเน้นความรู้สึกที่ไม่ต้องพูดมาก กล้องโอบอุ้มตัวละครไว้ด้วยระยะใกล้และฉากคัตที่เต็มไปด้วยความอุปมา ผมชอบวิธีที่เขาใช้เสียงเพลงและพื้นที่ว่างระหว่างบรรทัดของบทพูดเพื่อสื่ออารมณ์แทนการโชว์ฉากรุนแรง ตัวอย่างที่ชัดเจนคือ 'Happy Together' ที่จัดวางความสัมพันธ์แบบใกล้ชิดแต่ไม่ได้ทำให้สิ่งนั้นกลายเป็นสิ่งเดียวที่ต้องมอง หรือใน 'In the Mood for Love' ที่ความห่างไกลกลับยิ่งทำให้ความใกล้ชิดละมุนขึ้น ถาผู้กำกับคนนี้มาดัดแปลงซีรีส์วาย 18+ ผมคาดว่าเขาจะเลือกถ่ายทอดผ่านมุมมอง ความเงียบ และสัญลักษณ์แทนรายละเอียดทางกาย ซึ่งทำให้ความเป็นผู้ใหญ่ของเนื้อหาอ่านออกได้ชัดเจนแต่ไม่รู้สึกว่าถูกยัดเยียด ฉากรักจะถูกให้ความหมายด้วยแสง เงา และท่าทาง มากกว่าจะพึ่งฉาก explicit แบบตรงไปตรงมา — นั่นแหละคือความสมดุลที่ผมอยากเห็น

เราเป็นคนชอบอ่านนิยายรักที่มีความละมุนแบบค่อยๆ ซึมลึกมากกว่าสะดุดตาด้วยฉากชัดเจน และพอพูดถึงนักเขียนไทยที่เขียนแนวละมุนฉากเซ็กซ์แบบให้ความหมายมากกว่ารายละเอียด ฉันมักนึกถึงนักเขียนจากสำนักพิมพ์ที่เน้นงานโรแมนซ์ผู้ใหญ่หลายคนเพราะเขามักมีสไตล์การเขียนที่อ่อนโยน พาอารมณ์ไปทีละก้าว และใส่ความอบอุ่นทางอารมณ์ไว้กับฉากที่ละเอียดอ่อน สำนักพิมพ์อย่าง 'แจ่มใส' กับ 'สถาพรบุ๊คส์' มักมีนักเขียนที่อยู่ในสเปกนี้—งานบางเรื่องจะไม่ได้โชว์จนเกินงาม แต่จะเลือกซุกซ่อนความปรารถนาไว้ในบทสนทนา แววตา หรือการสัมผัสที่มีความหมาย ชอบแบบไหนให้มองที่คำโปรย ถ้าเขียนว่าเป็น 'นิยายผู้ใหญ่' แต่คำบรรยายเน้นความรู้สึกและการพัฒนาความสัมพันธ์มากกว่ารายละเอียดฉาก อันนั้นแหละจะมีความละมุนมากกว่า ถ้าอยากได้เทคนิคการเลือก: ให้สังเกตว่าภาษาที่ใช้เป็นโคลงกลอนหรือเปรียบเปรยเยอะไหม ตัวละครมีการเคารพซึ่งกันและกันหรือเปล่า แล้วเรื่องราวเป็นแนว slow-burn ที่ค่อยๆ พัฒนาแค่ไหน คนเขียนที่เก่งในแนวนี้จะทำให้ฉากหวานๆ มีน้ำหนักทางอารมณ์โดยไม่รู้สึกดิบหรือเกินจริง จบแบบเก็บรายละเอียดความรู้สึกไว้ได้นานกว่าตอนจบที่รีบเร่งเท่านั้นแหละคือเสน่ห์ของแนวละมุนแบบที่ฉันชอบ