MATAPOS ang nangyaring pista sa bayan ng Unisan ay nagsimula rin ang pag-usbong ng closeness sa pagitan nila Raikko at Rose. Tila nawala ang pader na humaharang sa pagitan nila. Naging komportable sila sa isa’t isa at sa araw-araw na kasama niya ito sa isang bubong ay nalaman niyang hindi ito mahirap pakitunguhan.Simple lang si Rose. Masayahin, mahinhin ngunit nakikita niya ang malakas na dating nito. Sa halos isang buwan na pananatili nito sa kanila ay malapit na ito sa lahat ng miyembro ng kanilang pamilya lalo na sa kaniyang ina.Sa katauhan nito ay tila nagkaroon ng anak na babae ang kanyang ina at gusto niya ang nakikitang kasiyahan sa huli. Gaya na lang ng araw na ‘yon na nadatnan niya sa garden ang ina at ang dalaga na magkasamang dinidiligan ang mga tanim na bulaklak.“O, hijo, nariyan ka pala. Ang aga mo yatang nagpunta sa farm?” tanong ni Rio nang makita siya. Bago pa lamang sumisikat ang araw at kagagaling niya lang sa sagingan.Humalik siya sa pisngi ng ina at nginitian
“ANONG sabi mo?!” Nagngangalit ang mga bagang na tanong ni Lucio kay Leon ng ipagbigay alam nito sa kanya ang kinaroroonan ni Ursula.Nasa tinitirahan niya siyang kubo at kararating lang nila Leon mula sa kapatagan. Agad na sumalubong sa kanya ang balita na nakita na ang nag-iisa niyang anak. Kalat na ang dilim sa labas at tanging huni na lang ng mga kuliglig ang naririnig nila.“Tama kayo ng narinig, amo. Tinakasan ako ni Ursula para sumama sa lalaking haciendero na ‘yon,” tila nagpapaawa pa si Leon nang sabihin ‘yon.Humigpit ang kapit ni Lucio sa ulo ng kwarenta y singko na nakasuksok sa tagiliran niya. Labis ang pag-aalalang nararamdaman niya iyon pala ay ligtas naman ang kanyang anak. Ang hindi lang niya lubos maisip ay kung paano nitong nagawang hindi magpaalam sa kanya. Bagay na hindi nito ginagawa. Hindi naglilihim si Ursula sa kanya. Maging ang tahasan nitong pagtutol sa pagpapakasal kay Leon ay alam niya. Ngunit wala siyang magawa dahil may utang na loob siya sa kanang kamay
“SINO BA ang babaeng ‘yan at parang tuwang-tuwa sa kanya ang mga De Mario?” tanong ng isang babae mula sa crowd habang masamang nakatingin sa dalagang kasayaw ngayon ni Raikko.“Nakakainggit naman siya. Kanina pa siya pinag-aagawan ng magkakapatid,” turan naman ng isa pa na tila nangangarap habang nanonood.“Anong nakakainggit diyan e, hindi naman siya maganda,” mataray na turan ng isa pa.“Saan ba nanggaling ‘yan? Mukhang hindi naman ‘yan tagarito,”Natigil sa paglalakad ang grupo ni Leon nang matanawan ang mga nagsasayaw sa gitna ng malawak na bakuran. Partikular na sa babae’t lalaki na magkadikit habang marahang sumasayaw.Humithit siya sa yosi at basta na lang iyong ibinuga sa mga kababaihang nasa harapan niya.“Ano ba ‘yan ang sakit naman sa ilong ng usok,” palatak ng isa sa mga ito at lumipat ng pwesto.Nakakaloko siyang ngumisi dahil iyon ang nais niya, ang umalis ang mga sagabal sa daan niya. Inilibot niya ang tingin sa paligid, hinahanap ang babaeng matagal na niyang hinahana
NAGKAKASAYAHAN ang lahat sa buong hacienda. Kalat na ang dilim pero buhay na buhay pa rin ang paligid dahil sa maliwanag na ilaw na nagmumula sa bawat poste, pati na rin sa malakas na disco music na nagmumula sa malalaking sound system.Ang mga matatanda ay tuwang-tuwa na nagsasayaw sa gitna ng malawak na bakuran ng mga De Mario habang ang mga kadalagahan naman ay tila naghihintay na lapitan sila ng mga kabinataan. Pero sa tingin ni Ursula ang talagang hinihintay ng mga ito ay ang mga binatang De Mario na sa tingin niya ay wala namang hilig sa mga ganitong pagtitipon. Well, maliban sa isa, si Radney na kanina pang nakikipagsayawan sa kung sino-sinong babae.Kahanay niya sa isang mahabang mesa ang mag-asawang Rio at Rocco, kabilang sina Ric na nasa kaliwa niya at sa kanan naman si Raikko na tahimik lang na nanonood. Katabi pa nito si Razel na kahit papaano ay pumapalakpak sa saliw ng musika.“Mga anak bakit hindi kayo maghanap ng maisasayaw na dalaga? Maaga pa, ‘wag niyong sayangin ang
NAGISING si Ursula sa mararahang katok mula sa pintuan ng silid niya. Pupungas-pungas siyang bumangon at kinusot-kusot pa ang mga mata. Nang buksan niya ang pintuan ay nakita niya si Razel na nakatayo roon. Nakabihis ito ng black buttoned-down shirt, khaki shorts, at slip on shoes. Ang buhok nito ay naka-brush on na lalong nagpalakas ng appeal nito.“Wow, ang gwapo mo ngayon a? May date ka bang kasama?” tanong niya at nginitian ito.Ngumiti ito at lumabas ang mapuputi at pantay-pantay nitong mga ngipin. “Salamat. Wala akong date pero siguradong itutulak na naman ako ni mommy mamaya sa mga kadalagahan na pupunta,” tugon nito na napapakamot pa sa batok. “Siya nga pala pinapatawag ka na ni mommy para sa maikling panalangin,” anito.“Oo nga pala. M-MAliligo lang ako ng mabilis at bababa na rin ako. Pakisabi kay Tita bigyan ako ng twenty minutes ha?” isinara niya ang pintuan para lang muling buksan iyon. “Salamat,” pahabol na sabi niya sa binata na muling napalingon pagkaraan ay tuluyan na
DAHIL SA sinabi ni Raikko ay lalong naging desidido si Ursula na ipakita rito na kaya niyang magluto. Ang totoo ay siya ang kusinera sa kuta nila at lahat ng mga kasapi nila ay sarap na sarap sa luto niya.Bandang hapon na sila natapos magluto ni Rio at nauna na itong umakyat sa kanya para sandaling magpahinga bago maligo para sa pagtitipon mamaya. Alam niyang ilang putahe lang ang sinabi ng ginang na lututin niya pero nagdagdag pa siya ng dalawang putahe na sariling ideya niya. Nang matapos ay maayos niya iyong inilagay sa mesa pagkaraan ay nagdesisyon na rin siyang magtungo sa silid niya.Hindi niya alam kung tama bang lumabas siya mamaya dahil baka may makakilala sa kanya. Pero nais niyang makihalubilo sa mga taong pupunta mamaya. Sandali siyang nahiga sa kama at tumitig sa kisame.Tila nakita niya roon ang hitsura ni Raikko na magkasalubong ang kilay. Wala sa sariling napasimangot siya.“Anong karapatan mong sungitan ako? Hindi por que gwapo ka ay susungitan mo na ‘ko,” pagkausap