บทนำ

“แสงคำ! แสงคำเอ๊ย! สูอยู่นี่ก่อ?”

เสียงแม่อุ้ยคำก๋อง ดังลอดออกมาจากครัวหลังบ้าน แสงคำ ซึ่งกำลังนั่งขัดไม้กระบอกสำหรับตักน้ำอยู่ที่ชานเรือนถึงกับสะดุ้ง

“อู้ววว… จะฮ้องอะหยังแต่เจ๊าจี้ น่าเบื่อขนาด ฮ้องอยู่หั้นนะ…” แสงคำบ่นอุบพลางปัดเศษไม้จากมือ

แสงคำ เป็นเด็กสาววัยสิบหกปี เรือนร่างสูงโปร่ง สมส่วน ผิวขาวเหลือง ผมดำขลับยาวประบ่ะ ใบหน้าคมคายแฝงด้วยแววตาดื้อรั้น เธอเป็นคนหัวไว ฉลาดเจ้าเล่ห์ และมีความกล้าหาญเกินวัย

แสงคำอาศัยอยู่กับ แม่อุ้ยคำก๋อง  หญิงชราที่มีฝีปากคมราวกับมีดหมอ เป็นหญิงสูงวัยที่อารมณ์ร้อนขี้บ่นแต่จิตใจดี

และยังมี แม่คำปัน หญิงวัยสี่สิบต้น ๆ ที่เป็นแม่ของแสงคำ นางใจดี พูดจาอ่อนโยน เป็นที่รักของคนทั้งหมู่บ้าน

และสุดท้ายคือ ป้าคำป้อ หญิงร่างท้วมอารมณ์ขัน ที่ไม่ว่าบ้านนี้จะมีเรื่องใหญ่แค่ไหน นางก็จะหาเรื่องให้ทุกคนหัวเราะได้เสมอ

“แสงคำ! มัวยะหยังอยู่น่ะ แม่บอกให้มาช่วยดังไฟ นึ่งข้าว ตั้งแต่ตะเจ๊า ! ยังบ่ะมาเตื้อกา หยังมาหลึ่ง มาดื้อแต้ อิลูกคนนี้”

เสียงแม่คำปันดังขึ้นอีกครั้ง คราวนี้แสงคำไม่มีข้ออ้างใด ๆ เธอรีบวางไม้ขัดกระบอกน้ำ แล้วเดินมาทางครัว

“ข้าเจ้ากำลังขัดกระบอกน้ำอยู่ ! เดี๋ยวก็แป๋งเสร็จแล้ว !” แสงคำแกล้งตะโกนตอบ

“อุ้ยได้ยินว่าขัดกระบอกน้ำมาตั้งแต่เช้าแล้วเน่อ หยั่งใดล้ำเหลือ!” แม่อุ้ยคำก๋อง กระแอมเสียงดุ

แสงคำถึงกับย่นจมูก ก่อนจะเดินมาทางครัวอย่างอิดออด

ภายในครัว แม่คำปันกำลังพยายามจุดเตาไฟ ส่วนป้าคำป้อกำลังตักน้ำจากหม้อดินด้วยความทุลักทุเล

“แม่ ๆ ข้าวนึ่งไหม้ละ!” แสงคำชี้ไปที่หวดนึ่งข้าวที่มีควันฟุ้งออกมา

“โอ๊ย ! ข้าวของข้า หยั่งมาเป๋นจะอี้นี่ ! “

แม่คำปันร้องลั่น ก่อนจะรีบเปิดหวดเพื่อระบายความร้อนออก

ป้าคำป้อหัวเราะคิกคัก “ข้าวนึ่งบ่ะตันได้สุก น้ำแห้งเหียก่อน เก่งแต้ ๆ ละ ฮ่า ๆ ๆ”

“ไค่หัวอะหยังป้า ! ข้าวจะไหม้แล้ว !” แสงคำรีบใช้ใบลานสานปัดควันโบกไปมา

แม่อุ้ยคำก๋อง เดินเข้ามาในครัวด้วยสีหน้าหงุดหงิด

“ข้าก้าย (รำคาญ) หมู่สูเขาขนาดเน่อ ! กะแค่นึ่งข้าวหยังมาวุ่นวายป่วงขนาดนี้!”

แม้ชีวิตของพวกเธอจะเต็มไปด้วยเสียงบ่น เสียงหัวเราะ และความวุ่นวาย แต่แสงคำรู้ดีว่า… ที่นี่คือบ้าน

บ้านที่แม้จะไม่สมบูรณ์พร้อม แต่ก็อบอุ่นกว่าที่ใด

สายหมอกยามเช้าคลอเคลียตามยอดเขาที่โอบล้อมหมู่บ้านเล็ก ๆ ไว้ดั่งอ้อมกอดของแม่ใหญ่แห่งขุนเขา บ้านไม้ยกพื้นสูงหลังคามุงแป้นเกล็ดตั้งเรียงรายท่ามกลางป่าสีเขียวสด กลิ่นไอดินชื้นของป่าฝนอบอวลไปทั่ว ขับให้เสียงนกร้องและกระแสน้ำที่ไหลผ่านลำธารสายเล็ก ๆ เบื้องล่างยิ่งกังวานก้อง

กลางลานบ้านที่ปูด้วยไม้เก่าแก่แต่ยังแข็งแรง เด็กสาวรุ่นคนหนึ่งกำลังนั่งซุกตัวอยู่ข้างกองฟืน สวมเสื้อม่อฮ่อมเก่าซึ่งมีรอยปะชุน ฝ่ามือเล็กถือใบตองพับเป็นรูปเรือ เล่นกับสายลมยามเช้า เมื่อนึกได้ว่างานที่แม่อุ้ยคำก๋อง ผู้เป็นยายไหว้วานให้ขัดไม้กระบอกยังไม่เสร็จ จึงรีบตะลีตะลานลุกไปหามีดกับกระบอกไม้ไผ่ ก่อนจะนั่งลงทำอย่างรีบเร่ง ด้วยเกรงว่าจะโดนดุและก่นจ่ม ซึ่งอันที่จริง ตั้งแต่จำความได้ แม่อุ้ยไม่เคยตีหล่อนเลย แม้แต่สักครั้ง ทั้งที่แสงคำทั้งซนทั้งดื้อออกอย่างนั้น

แสงแดดอ่อน ๆ ส่องลอดผ่านหน้าต่างไม้เก่า ๆ ของเรือนเล็กในหมู่บ้านชายขอบหุบเขา หมู่บ้านเวียงขมิ้น

กลิ่นหอมของข้าวเหนียวที่เพิ่งนึ่งสุกใหม่ ๆ ลอยอวลไปทั่วบ้าน เสียงไก่ขันแว่วมาแต่ไกล บ่งบอกว่าฟ้าเช้ากำลังทอแสงสว่าง

ยามเย็นวันเดียวกัน หลังจากชาวบ้านกลับจากไร่นา ทุกคนก็มักจะมารวมตัวกันที่ลานกลางหมู่บ้านเพื่อพูดคุยข่าวคราว

“หมู่หนานรินเขาไปเซาะหาของป่า เขาเล่ากั๋นมาว่ากันว่ามีตั๋วอะหยังบ่ะฮู้ซุ่มอยู่ในป่า ต๋ามันเป๋นสีแดงใหญ่ ละก่อหมู่แมงหมู่สัตว์ตี้อยู่ในนั้นก่อหายไปหมด เหมือนมันปากันหนีสัตว์ร้ายไปอยู่ตี้อื่นกั๋น”

เสียงปู่ถา ผู้อาวุโสประจำหมู่บ้านเอ่ยขึ้น น้ำเสียงสั่นเครือ ดวงตาแสดงความหวาดกลัว แม้ไม่เห็นกับตา แต่สิ่งที่ได้ยินมาก็ทำเอาผู้อาวุโสรู้สึกหวาดหวั่น

“ข้าก่อบ่ะแน่ใจว่ามันเป็นตั๋วอะหยัง แต่ข้าเห็นดวงตาสีแดงส่องสว่างในความมืด…”

“ปู่ก็อย่าไปกลัวนักเลย มันอาจเป็นแค่สัตว์ป่าหลงทางก่อได้ก็ได้” แม่คำปันพยายามปลอบ

“บ่ะใจ้ ๆ ๆ” ปู่ถาส่ายหน้า “ข้าเคยได้ยินว่ามีสิ่งที่ถูกสาปถูกขังไว้ในป่านั้น…”

แสงคำ ฟังเรื่องเล่าของปู่ถาด้วยความสนใจ แม้คนในหมู่บ้านจะขนลุกขนพองและพยายามไม่พูดถึง แต่แสงคำกลับรู้สึกว่า…

“ข้าต้องไปดูฮื่อได้…”

คืนนั้น แสงคำนั่งมองออกไปนอกหน้าต่าง ดวงจันทร์ส่องแสงนวลเหนือป่าทึบในหุบเขา

บางสิ่งในป่านั้น… คืออะไรกันแน่?

เธอไม่รู้หรอกว่า… การตัดสินใจออกไปดูในคืนนั้น

จะเปลี่ยนโชคชะตาของเธอ… และหมู่บ้านเวียงขมิ้นไปตลอดกาล

“แสงคำ… แสงคำ…”

เธอสะดุ้งโหยง เมื่อเสียงใครบางคน…กำลังเรียกชื่อเธอจากกลางป่า

“ไผน่ะ? ไผฮ้องชื่อเฮา! “ เธอพึมพำกับตัวเอง แต่ทว่าไม่มีเสียงตอบรับ

ใจหนึ่งอยากวิ่งออกไปดู แต่ในใจลึก ๆ ก็รู้ว่ามันอันตรายเกินไป

“เอาเต๊อะ อยู่ตี้นี่ก่อบ่ะฮู้ว่ามันคืออะหยัง ถ้าอั้นวันพรุ่งนี้… ข้าจะไปดูด้วยสองตาข้าเอง”

แสงคำเอนตัวลงบนสลีตี้นอน(ฟูก) ฟังเสียงลมพัดผ่านเบา ๆ

เธอไม่รู้เลยว่า… สิ่งที่รออยู่ในป่านั้น จะเปลี่ยนชีวิตเธอไปตลอดกาล

บ้านเรือนหลังเล็กหลังน้อยที่ตั้งเรียงราย มีควันไฟสีขาวลอยอยู่ เสียงจอกแจกจอแจของหมู่บ้านค่อย ๆ ดังขึ้น ชาวบ้านทยอยออกไปทุ่งนาและสวนผัก แต่ที่บ้านของแสงคำ… ทุกอย่างยังคงอลหม่านเช่นเดิม

“แสงคำ! ตื่นได้แล้ววว!”

เสียงของแม่คำปันดังลั่นจนแม้แต่ไก่ที่กำลังคุ้ยเขี่ยหน้าบ้านยังสะดุ้งเฮือก

“โคะ ! อิแม่ก่อดาย ข้าเพิ่งฝันดีไปได้ครึ่งเดียวเอง! รอให้ข้าฝันจ๋นจบจนแล้วก่อบ่ะได้” เสียงแสงคำโวยวายลอดมาจากห้องนอน

แม่อุ้ยคำก๋อง นั่งขัดหมากอยู่บนแคร่หน้าเรือน หัวเราะหึ ๆ พลางส่ายหน้า

“ถ้าสูฝันว่าได้กิ๋นไก่ปิ้ง… ก่อขะใจ๋ตื่นเต๊อะ เจ้าไก่มันล่น(วิ่ง)เลยหน้าบ้านเข้าไปในป่าปู้นแล้ว”

“ฮ่า ๆ ๆ ๆ!” เสียงป้าคำป้อหัวเราะดังลั่น พร้อมยกหม้อน้ำขึ้นรดต้นไม้

ในที่สุด แสงคำก็เดินเซออกจากห้องนอนด้วยผมเผ้ายุ่งเหยิง ใบหน้าบูดบึ้งราวกับเด็กน้อยที่กำลังงอน

“ข้าจะฝันว่าได้เป็นเจ้านางแห่งเวียงวังตี้ไหนสักตี้อยู่แล้วเชียว!”

ป้าคำป้อหัวเราะคิกคัก

“ปัดโทะ ธัมโม ! สังโฆ ! สูจะได้เป็นเจ้านางแห่งรังหนูก่อนน่ะสิ ดูผมเผ้าหน้าตาตั๋วเก่าเหียก่อนเต๊อะ!”

แสงคำรีบคว้าไม้สางผมที่วางอยู่แถวนั้น พลางจัดผมแล้วเกล้ามวยอย่างลวก ๆ

“ก็ข้าไม่ได้อยากตื่นนี่นา…” เธอบ่นพึมพำพลางเดินไปช่วยแม่คำปันทำกับข้าว

แม่คำปันกำลังสาละวนกับการหั่นผักและตั้งหม้อนึ่งข้าวเหนียว กลิ่นข้าวหอมลอยอบอวล

“เอ้า! อั้นก่อช่วยหั่นผักนี่ให้ข้า แล้วห้ามเอาไปกิ๋นก่อนล่ะ!”

“อู้วว… แม่นี่บ่ะไว้ใจลูกสักกำน่อ”

แสงคำทำปากยื่น พลางหยิบมีดมาหั่นผักด้วยท่าทางกระแทกกระทั้น

“ก็เพราะข้าไว้ใจ๋เจ้านี่แหละ ข้าเลยต้องบอกก่อน!” แม่คำปันยิ้มขำ ๆ

แม้บรรยากาศในครอบครัวจะเต็มไปด้วยเสียงหัวเราะ แต่ใจของแสงคำกลับยังคงครุ่นคิดถึงสิ่งที่ปู่ถาพูดเมื่อวันก่อน

“…ดวงตาสีแดงในป่า…”

บางสิ่งในป่านั้นคืออะไรกันแน่?

เธอวางมีดลงอย่างเงียบ ๆ ก่อนจะพึมพำเบา ๆ

“ข้าต้องไปดูให้ได้”

ตกเย็น หลังจากกินข้าวเสร็จ แสงคำรีบเก็บจานชามเร็วกว่าปกติจนแม่อุ้ยคำก๋อง ต้องเอ่ยแซว

“อู้ว… วันนี้หยังมาหมั่นจนผิดแผก หรือเจ้ากึ้ดจะทำการใหญ่อะหยัง?”

“บ่ะใจ้ ๆๆๆ” แสงคำรีบปฏิเสธ แต่สายตาลอกแลกจนแทบกลั้นยิ้มไม่อยู่

“ถ้าเจ้าจะหนีแอ่ว บอกข้าเลยดีกว่า… จะได้เตรียมไม้แส้ไว้รอ!” แม่คำปันหันขวับมาทันที

“เฮ้ย! บ่ะใจ้จะอั้นแม่กับอุ้ย ใจ๋เย็น ๆ ชุ่ม ๆ ก่อน ข้าจะออกไปหา… เอ่อ… ไปเอาไม้หลัว(ฟืน)มาเพิ่มเฉย ๆ!”

“ไม้หลัวอะหยังต้องไปเอาถึงในป่าฮั่น” แม่อุ้ยคำก๋อง ย่นคิ้ว

“ก็ไม้หลัวฟืนแห้ง ๆ ข้าหันวันก่อนว่ามันมีอยู่แถวนั้น!”

“หืม…” แม่คำปันจ้องหน้าเธอเขม็ง “อย่าไปซนแถวป่าเด็ดขาด ฮู้ก่อ?”

“ฮู้แล้วเจ้า!” แสงคำรีบตอบ แต่ในใจกลับคิดว่า… ข้าก็จะไปอยู่ดี!

ดวงอาทิตย์ลับขอบฟ้า ป่าทึบที่เคยดูสงบนิ่ง กลับกลายเป็นสถานที่ชวนขนลุกยามค่ำคืน

ต้นไม้ใหญ่โยกไหวตามแรงลม เสียงใบไม้เสียดสีกันดังกระซิบแผ่ว ๆ ราวกับมีใครกำลังพูดกันในความมืด

แสงคำกลืนน้ำลายเอื๊อก

“บะหันมีอะหยังเลย ! คนอย่างแสงคำบ่ะเกยกลัวอะหยัง ฮึ ! เรื่องแค่นี้ ข้าบ่กลัวหรอก!” เธอพยายามปลุกใจตัวเอง แต่หัวใจกลับเต้นแรงราวกับจะทะลุออกจากอก

“แสงคำ…”

เธอสะดุ้งเฮือก!

“ไผ… ไผตี้ไหนมาฮ้องข้า?” แสงคำหันซ้ายหันขวา แต่รอบตัวกลับมีเพียงเงาต้นไม้ไหววูบไปมา

“แสงคำ…”

เสียงนั้นดังขึ้นอีกครั้ง คราวนี้ใกล้กว่าเดิม

เธอรีบคว้าไม้แห้งข้างทางขึ้นมากำไว้แน่น “ถ้าเป็นผี ก็อย่าโผล่มาฮื่อข้าหันเน่อ!”

ท่ามกลางหมอกจาง ๆ ที่คลอเคลียพื้นดิน…

เธอเห็นบางสิ่งกำลังเคลื่อนไหว

ร่างหนึ่ง… ยืนอยู่ใต้ต้นไม้ใหญ่

เงาดำทะมึน… ดวงตาสีแดงวาวโรจน์ส่องประกายในความมืด

“เฮ้ยยยยย!” แสงคำตะโกนลั่น ก่อนจะหันหลังวิ่งสุดชีวิต

เสียงฝีเท้าหนัก ๆ วิ่งตามมาติด ๆ เสียงลมหายใจหอบแรงดังไล่หลังเธอ

“อย่าเข้ามา!” เธอร้องลั่น แต่ยิ่งวิ่ง… เสียงฝีเท้าก็ยิ่งใกล้เข้ามาเรื่อย ๆ

ทันใดนั้น

“โครมมม!”

เธอสะดุดรากไม้ ล้มกลิ้งลงไปบนพื้นดินเปียกชื้น

เสียงฝีเท้าหยุดกึก… เงาดำยืนอยู่ตรงหน้าเธอ

ดวงตาสีแดงของมันจ้องมองเธอเขม็ง มันแสยะยิ้ม… ก่อนจะเอ่ยเสียงแหบพร่าเย็นเยียบ

“เจ้า…นาง...ในที่สุด ....ข้าก็หาเจ้าเจอ...”

แสงคำหายใจหอบหนัก ร่างกายสั่นสะท้าน

เธอไม่รู้หรอกว่า…

คืนนี้คือจุดเริ่มต้นของโชคชะตาที่อาจจะเปลี่ยนชีวิตสาวชาวบ้านธรรมดาอย่างเธอไปตลอดกาล