Santa Barbara Elementary High School
1998
Ako si Anaya Vijar. Walong taong gulang. Ipinanganak dito sa bayan ng Santa Barbara. Ang aking nanay ay si Nanay Lucia. Biente kwatro anyos na ang nanay ko. Wala po akong tatay dahil pinagsamantalahan ang aking Nanay Lucia noong siya ay dalagita pa lamang. Isang katutubong aeta ang aking Nanay Lucia sa Quezon Province.
Dahil likas na matigas ang ulo, lumayas ang Nanay Lucia ko noong siya ay kinse anyos at napadpad ng Maynila. Nagpagala gala at dahil walang matuluyan ay sa kariton lamang natutulog. Isang gabi ay may isang Bombay na lasing ang nakatulog sa kariton na tinutulugan ng Nanay Lucia ko.
Dahil lasing ay pinagsamantalahan ang aking Nanay Lucia. At dahil malaking mama ang Bombay at maliit na babae naman ang aking Nanay Lucia ay wala siyang nagawa. Pagkatapos ng pangyayari ay umuwi sa kanilang probinsiya ang Nanay Lucia ko pero ilang buwan pagkatapos noon ay nalaman nilang buntis siya. Pinalayas siya ng kanyang pamilya at isinumpang wag na wag nang bumalik. Kaya naman hindi ko rin kilala ang aking mga ninuno maliban lamang kay Nanay Lucia. Pagkatapos palayasin ay dito na napadpad sa Santa Barbara ang Nanay Lucia ko. Kinupkop siya ng mag-asawang Don Ramon at Luzviminda Capili nang makitang natutulog sa labas ng simbahan.
Naging katulong ang Nanay Lucia ko sa mansiyon ng mag-asawang Capili. Kahit nang malaman nila na pinagbubuntis na ako ng aking Nanay Lucia ay hindi nila kami pinalayas. Mabait ang mag-asawa. Itinuring nila kaming hindi na iba sa kanila. Mayroong tatlong anak na lalaki ang mag-asawa. Si Senyor Reynaldo, Senyor Roldan at Senyor Roberto. Si Senyor Reynaldo at Senyor Roldan ay nasa ibang bansa na nakatira. Si Senyor Roberto na lamang ang naririto sa Pilipinas pero sa Maynila ito nakatira kasama ang kanyang pamilya. Dalawang beses lamang umuwi si Senyor Roberto sa isang taon.
Simula nang ipinanganak ako ay dito na rin ako lumaki sa Santa Barbara at mabait din sa akin ang mag-asawang Capili. Siguro dahil kami nalang ang nag-aalaga sa kanila at hindi sila dinadalaw ng kanilang mga anak at apo kaya maayos ang pakikitungo nila sa amin ng Nanay Lucia ko. Ang mag-asawa din ang nagpapa-aral sa akin. Kaya nga kahit na inaapi at inaalipusta na kami ng mga tao sa bayan ay hindi ko pinapansin dahil ang sabi ni Nanay Lucia na ang Diyos na ang bahala sa kanila. Kapag pinatulan ko pa ang mga pang aalipusta nila ay ako din ang talo. Basta huwag lang daw umabot na sasaktan ako at ibang usapan naman ‘yon.
Pauwi na ako ngayon sa mansiyon dahil tapos na ang aming klase. Alam ko nag-aantay na ang Nanay Lucia ko. Dalawa lang kami ngayon sa mansiyon dahil lumuwas ng Maynila ang mag-asawa kaninang umaga dahil may aasikasuhing negosyo.
Pagdating ko ng mansiyon ay nagulat ako dahil umiiyak ang Nanay Lucia ko.
“Nanay, bakit po kayo umiiyak?” inosenteng tanong ko.
“A-anaya, anak. P-patay na ang Don Ramon at Donya Luzviminda natin. Bumagsak ang sinasakyan nilang eroplano kaninang umaga. Tumawag ang kanilang anak na si S-senyor Roberto, doon na sa Maynila ililibing ang dalawang matanda. Hindi man lang natin sila ma-ma-kikita,” humagulgol na ang Nanay Lucia. Sa mura kong edad ay nalungkot din ako at kasama ni Nanay Lucia na umiyak. Nagyakapan nalang kami sa kusina.
“Anak sa katapusan ay uuwi na dito ang buong pamilya ni Senyor Roberto. Dito na sila titira at magmamana ng mansiyon. Ihanda nalang natin ang ating mga gamit dahil baka palayasin tayo.” Nalungkot ako sa sinabi ni Nanay Lucia.
Kahit na palagi akong inaaway ng mga kaklase ko ay wala naman akong ibang alam na lugar. Dito ako lumaki sa Santa Barbara at naniniwalang dito na rin tatanda.
---
Katapusan ng buwan. Sabado.
Ngayon ang araw ng dating nang buong pamilya Capili. Umaga pa lang ay may huminto nang isang blue Ford Everest sa harap ng mansiyon. Kitang kita ko iyon mula sa pangalawang palapag dahil kasalukuyan akong naglilinis sa beranda. Dali dali namang binuksan ni Nanay Lucia ang malaking bakal na gate pagkarinig ng busina sa labas.
Pagkapasok ng sasakyan ay dumiretso na ito sa may garahe. Lumabas mula sa sasakyan si Senyor Roberto. Bumaba din ang kanilang drayber para pagbuksan ang asawa at mga anak ni Senyor Roberto. May bumaba din na dalawang katulong at binaba na ang gamit ng mag-anak. Hindi pa muna isinara ni Nanay Lucia ang malaking gate dahil may isa pang malaking sasakyan sa labas na naghakot sa buong gamit ng mag-anak. Nang maipasok na ang lahat ng gamit ng mag-anak ay pumasok na din sila. Nang makapasok na ang buong pamilya ay ipinatawag kami ni Nanay Lucia sa kanilang malaking sala ni Senyor Roberto. Pagdating namin sa sala ay prenteng nakaupo sa si Senyor Roberto pati ang asawa at mga anak nito.
“Magandang umaga sa ’yo. Ano nga ulit ang pangalan mo?” tanong ni Senyor Roberto sa Nanay Lucia ko.
“L-lucia po, Senyor Roberto. A-at ito po ang aking anak na si Anaya.” yumukod kami ng Nanay Lucia ko.
“Lucia alam ko na matagal ka nang naninilbihan sa aking Mama at Papa kaya okay lang na manatili kayo dito sa mansiyon. Pag-aaralin ko pa rin ang iyong anak gaya ng ginagawa ni Mama at Papa. Basta patuloy mong ayusin ang iyong trabaho. Ikaw lang ang pinagkakatiwalaan ni Mama at Papa dati kaya malaki din ang utang na loob ko sa pag-aalaga mo sa kanila. Ang hiling ko lang pagsilbihan mo nang maayos ang aking pamilya gaya ng pagsisilbi mo sa kanila. Ito nga pala ang aking asawa at mga anak. Tawagin mong Madam Carmina ang aking asawa at ang aking kambal na Senyorito Ronnie at Senyorita Ronila. Nagkakaintindihan ba tayo?”
“Opo, Senyor Roberto.”
“Isinama ko din ang aking mga katulong, si Manang Letty at Manang Diday pati na ang drayber naming si Mang Gener. Mas matanda sila sa ‘yo kaya sila ang susundin mo.”
“Opo, Senyor Roberto.”
“Ayaw ko din pala na lagi kayo dito sa loob ng mansiyon. ‘Pag wala kayong ginagawa ay doon lang kayo sa kusina o sa inyong silid. Maaari na kayong umalis.”
“Opo, Senyor Roberto.” Simula nang dumating ang pamilya ni Senyor Roberto ay malaki na ang pagbabago ng aming pamumuhay sa loob ng mansiyon.
2000Simula nang dumating si Senyor Roberto at ang kanyang pamilya ay tuluyan nang nag-iba ang aming pamumuhay. Si Madam Carmina ay napakasama ng ugali. Laging sinasaktan ang Nanay Lucia ko pag may iniutos at hindi kaagad nagagawa. Pero pag si Manang Letty at Manang Diday ay sinisigawan lang niya at hindi sinasaktan. Dahil sa nakikita kong trato nila sa Nanay Lucia ko ay unti unti nagkakaroon ako ng galit sa kanila. Ang kambal din ay napakasama ng ugali. Nagmana sa kanilang ina.Akala ko noong una dahil pareho lang kaming mga bata ay mababait sila pero hindi nila ako kinakausap. Si Ronila lagi akong sinisigawan pag may iniutos at pag hindi ko nagagawa ay sinasabunutan ako. Iiyak nalang ako.Hindi ako nagsusumbong kay Nanay Lucia dahil baka pagalitan niya ang kambal at pag ginawa niya 'yon, baka palayasin kami sa mansiyon. Titiisin ko nalang ang pagmamaltrato sa akin ng kanilang pamilya. Kahit nga ang drayber na si Mang Gener ay hindi din maganda ang trato sa amin. Lagi kaming sinisiga
Walang mapagpipilian si Senyor Roberto kundi ang palayasin kami. Kahit na labag sa kanyang loob dahil alam niyang wala kaming mapupuntahan ay sinabihan na niya kaming umalis.Dala dala ang aming mga gamit ay binalot na namin ni Nanay Lucia sa bayong ang kakaunting damit. Malungkot naming nilisan ang mansiyon na sa loob ng sampung taon ay naging tahanan namin. Nang dahil lamang sa isang vase ay napalayas kami.Nilakad na namin ni Nanay Lucia ang daan papunta sa bayan. Sabi ni Nanay Lucia na kailangan naming maghanap ng matutuluyan dahil kung hindi ay magiging palaboy ulit kami kagaya ng naranasan niya noong dalagita pa lang siya.Halos mga dalawang oras din bago namin narating ang bayan. Malayo ang mansiyon sa bayan dahil malawak ang lupang pagmamay-ari ng pamilya Capili. Pagdating sa bayan hinanap muna namin ni Nanay Lucia ang simbahan at nanalangin muna. Pagkatapos manalangin ay pumunta kami sa palengke. May ilang karinderya doon na mura ang binebenta.Dahil gutom na ay napilitan ka
2005Kinse anyos na ako.Simula nang tumira kami kay Manang Inday ay naging matapang na ako. Sila ni Nanay Lucia ang naging inspirasyon ko. Natuto ako kay Manang Inday na wag magpapadaig sa mga taong mapangmata sa kapwa. Natuto din akong lumaban pag inaapi ako. Kung dati ay wala akong kaibigan ngayon ay may mga kaibigan na akong maituturing. Kaibigan na kapareho ko ay nilalait din dahil pangit, maitim o may kapansanan.Natuto na din akong mag-ayos dahil kikay si Manang Inday. Binibilhan ako ng gamit pampaganda at mga ipit. Ang ipit ang hindi ko nagagamit dahil makapal at kulot ang aking buhok. Ang ginagawa ko na lamang ay purong niyog ang ginagamit ko para itim na itim at malambot pa rin pag hinawakan. Niyog din ang ginagamit kong panligo kaya kahit maitim ang aking balat ay pantay ang kulay at kumikinang kinang. Nagkaroon na rin ako ng tiwala sa sarili kaya iba na ang dating ko sa tao.‘Pag wala din akong ginagawa at walang pasok ay tumutulong ako sa pwesto sa palaisdaan. Nagtitinda
Dito sa Santa Barbara Comprehensive School kilala si Ronnie at Ronila Capili dahil isa si Senyor Roberto sa Director ng eskwelahan. Nag-iisang exclusive school eto sa bayan ng Santa Barbara kaya maraming mayayaman at kilalang pamilya na dito nag-aaral ang kanilang mga anak. Kilala din ang kambal na mahilig mam-bully sa kapwa estudyante lalo na kung trip nila. Wala ding may magtangkang bumangga sa kanila dahil takot mapatalsik sa eskwelahan. Kung si Ronila ay kabi-kabila ang nobyo. Si Ronnie ay ganun din. Paiba- iba din eto ng nobya bawat buwan. Hindi pa rin sila nagbabago dahil tuwing nakikita nila ako ay inaalipusta at pinapahiya pa rin nila ako na dati nila akong katulong at ang Nanay Lucia ko. Pero kapag walang tao ay sinasabi din ni Ronnie na gusto niya akong maging nobya. Patago nga lang ang pagkakasabi niya dahil baka makantiyawan siya. May hitsura din naman si Ronnie. Matangkad, gwapo at maputi 'yon nga lang nagmana din kay Senyor Roberto ang pagkapalikero. Alam kong katawan k
Inaasahan ko nang ipapatawag kami sa Principal dahil sa nangyaring kaguluhan sa gym pero lumipas na ang ilang araw ay walang guro, officer, o kaklase namin ang may nagsabi sa akin na pinapatawag kami. Simula din ng mangyari ang sabunutan sa gym ay hindi na lumalapit sa akin si Johnson. Hanggang tingin na lang siya. Pero hindi ko na rin sila nakikitang nag-uusap ni Ronila.Kasalukuyan kaming nasa lilim ng punong acacia sa malawak na field. Ako, si Julia at Miana. Tanghalian ngayon at kalimitan ang mga estudyante ay kumakain at nagpapahinga dahil magsisimula ang klase sa hapon ng ala-una."Hindi niyo ba narinig na malapit na ang Miss Santa Barbara Comprehensive School 2005. Sa 2nd week ng August, Biernes daw gaganapin para kinabukasan ay Sabado, walang pasok. Di ba July na ngayon, malapit na." excited si Julia. "Naku, Anaya baka ikaw ang kuning representative sa atin. Ikaw kasi ang pinakamaganda at seksi. Kaso sa Q & A medyo sablay ka dun," nagtawanan kaming tatlo sa sinabi ni Miana ka
"Anaya, sige pa. Kembot. Kembot. Napakatigas ng katawan mo. Mabuti pala at maaga akong kinausap ni Manang Inday na sasali ka sa pageant sa school niyo." Pinagpapalo na ni Mama Baby Mara ang aking tagiliran. "Ganito, gayahin mo ako." at kumendeng kendeng na ang kilalang bakla sa amin. Kilala si Baby Mara sa amin dahil noong kabataan niya ay suki siya ng mga Gay Pageants at lagi siyang nanalo. Kapitbahay at kaibigan siya ni Manang Inday dahil magkaedaran lang silang dalawa. " Oh , ikaw na Anaya.""Okay! Iyong lakad lang muna ngayong araw ha. Sa susunod ang tamang pag pose naman. Tapos sa susunod ay talent. Sa ganda at tindig mo Anaya bagay sa 'yo ang belly dancing o fire dance. Ako din ang magtuturo sa 'yo kaya dapat lahat nang 'yan kailangan gawin mo. Tamang posture. Ha. Entiendes. " istrikto pa nitong paalala sa akin. Pag nasa eskwelahan naman ay pinapraktis ko ang tamang tindig at postura kagaya nang sabi ni Mama Baby. May praktis din kami sa auditorium sa aming rampa at productio
“Rodolfo, hijo, I’m glad na bumisita ka dito. Ilang beses na kitang inimbitan na magbakasyon dito,” turan ni Senyor Roberto kay Rodolfo.Nasa hapagkainan silang lahat at naghahapunan. Si Madam Carmina ay tensiyonado habang kumakain. Si Ronnie at Ronila naman ay nagtataka kung sino ang lalaking kasalo nila sa malaking hapagkainan.“Papa, who’s he?” si Ronila ang naunang nagtanong kay Senyor Roberto. Hindi mapigilan ang kuryusidad. Hindi sila basta basta nagpapasabay sa hapagkainan tuwing kakain sila. Tiningnan nito ang lalaki na naka puwesto sa kanyang harap.Tiningnan din siya ng matiim ng lalaki. Hindi niya nakayanan at umiwas na lamang siya.“Ronnie, Ronila.. Uhm.. Eto na siguro ang tamang panahon para malaman niyo ang totoo. Si Rodolfo ay anak ko. Siya ang panganay kong anak sa una kong asawa, si Venus Villarica. Hindi ko lamang nasabi sa inyo dahil nagkalayo din kami matapos mamatay sa aksidente ang kanyang Mama. Let's say na hindi maganda ang aming relasyon dati. But eventually h
Santa Barbara Comprehensive School (Pre-pageant)"Good morning Anaya." sabay na bati ni Julia at Miana."Good morning din Julia, Miana." balik na bati ko sa kanila."Excited ka na ba mamaya para sa Coronation Night. Manonood kami mamaya para suportahan ka." excited na talaga si Julia."Salamat sa inyong suporta. Mamaya pupunta din ang Nanay Lucia, si Manang Inday, Mama Baby Mara at iba kong kapitbahay para manood at sumuporta sa akin. Nakakatuwa lang talaga." nagagalak ako at may mga taong sumusuporta sa pagsali ko sa pageant."Pero dinig ko na baka ang papanalunin nila si Ronila. Alam mo naman Anaya na ang Papa nun ang isa sa may-ari ng SBCS." umandar na naman ang pagkatsismosa ni Julia."Wag ka namang nega, Julia." kontra ni Miana. "Totoo 'yon. Naririnig ko sa mga tauhan namin dahil alam mo naman ang mga tao dito. Kung tayo ay inaapi at nilalait dahil sa mukha natin, may iba din na walang magawa kundi bantayan ang buhay ng mga mayayaman at kilalang pamilya sa Santa Barbara at ang p